Giáo án dạy Ngữ văn 9 - Tuần 20

Tuần 19 BÀI 19 
Tiết 96,97: BÀN VỀ ĐỌC SÁCH
I.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
- Giúp học sinh hiểu được sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách.
- Rèn luyện thêm cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội bài nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục của Chu Quang Thiện.
II.CHUẨN BỊ: SGK,SGV,bảng phụ ..
III.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
 Hoạt động của thầy 
Hoạt động của trò
 Nội dung
* Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ:KT sự chuẩn bị của HS
Giới thiệu bài mới:
 Hoạt động 2 Đọc -chú thích:
- Cho học sinh đọc và tìm hiểu phần chú thích của SGK.
- Giáo viên đọc mẫu văn bản(gọi học sinh đọc lại, chú ý hướng dẫn và rèn cách đọc văn bản nghị luận.
* Hoạt động 3: Đọc- hiểu văn bản:
- Bố cục chia ra làm 3 phần:
+ Từ đầu...thế giới mới:sau khi vào bài, tác giả khẳng định tầm quan trọng, ý nghĩa cần thiết của việc đọc sách.
+ Từ “Lịch sử...lực lượng “: cái khó khăn , cái nguy hại dễ găp của việc đọc sách trong tình hình hiện nay.
+ Từ “Đọc sách...học vấn khác” : bàn về phương pháp đọc sách.
- Cho học sinh đọc lại đoạn 1.
? Qua lời bàn của tác giả em thấy việc đọc sách có ý nghĩa gì?
Sách đã ghi chép, cô đúc và lưu truyền mọi tri thức. là những cột mốc trên con đường phát triển học thuật của nhân loại.
TIẾT 2
* Hoạt động 4- Cho học sinh đọc lại đoạn 2.
? Theo em, đọc sách có dễ không? Tại sao?
? Theo ý kiến tác giả, chúng ta cần lựa chọn sách khi đọc như thế nào?
GV chốt- Không tham đọc nhiều, cần đọc kỹ các cuốn sách, tài liệu cơ bản thuộc lĩnh vực chuyên môn, chuyên sâu của mình.
- Đọc thêm các loại sách thường thức, loại sách gần gũi, kề cận với chuyên môn của mình.
? Đọc sách không đúng đưa đến kết quả ra sao?
* Hoạt động 5:- Cho học sinh đọc lại đoạn 3.
? Từ đó chúng ta cần có phương pháp đọc sách như thế nào để đạt hiệu quả cao?
? Nguyên nhân cơ bản nào đã tạo nên tính thuyết phục, sức hấp dẫn cho VB “Bàn về đọc sách”?
? Cho học sinh nêu suy nghĩ sau khi tìm hiểu xong về bài “Bàn về đọc sách”?
* Hoạt động 6:Thực hiện ghi nhớ.
? Văn bản đề cập đến vấn đề gì?nêu cụ thể ?
GV chốt nội dung phần ghi nhớ
Hoạt động7Củng cố
? Tại sao phải chọn sách mà đọc?đọc sách có tác dụng gì đối với con người ?
?Vì sao nói sách là kho tàng quý báu?Em hãy giải thích ?
Hoạt động 8:Dặn dò
Về nhà tóm tắt lại vb và hiểu được tác dụng của việc đọc sách đối với con người.
-Chuẩn bị bài mới:“Tiếng nói của văn nghệ ”
?Tại sao văn nghệ lại mang đến cho con người sự thoả mái ,dễ chịu .”phâ tích nội dung bài học cho thật kĩ theo từng nội dung bài học .
học sinh đọc và tìm hiểu phần chú thích của SGK.
HS chia bố cục vb và tóm tắt nội dung của bài 
-Nhận xét và bổ sung phần bố cục và ghi vào tập 
à Đọc sách là một con đường tích lũy, nâng cao vốn tri thức. 
học sinh đọc lại đoạn 2.thảo luận 2 câu hỏi bên (3p) và cử đại diện ở 4 tổ trình bày
cả lớp nhận xét 
- Không biết thông thì không thể chuyên, không biết rộng thì không thể nắm gọn.
-học sinh đọc lại đoạn 3.
- Không nên đọc lướt qua, tràn lan theo kiểu hứng thú cá nhân mà đọc có kế hoạch và có hệ thống.
Tiếp tục khai thác nội dung bài 
Đọc ghi nhớ và ghi tập
Đóng tập trình bày theo nội dung đã học 
Ghi tập về nhà soạn bài 
I.Đọc -chú thích:
1.Đ ọc
2.Chú thích (SGK/4)
II. Đọc- hiểu văn bản:
1. Bố cục:
- “ Từ đầu .. thế giới mới”
- “Lịch sử...lực lượng “.
- “Đọc sách...học vấn khác” 
1.Ý nghĩa và tầm quan trọng của việc đọc sách:
-Kho tàng quý báu của di sản tinh thần nhân loại.
-Những cột mốc trên con đường tiến hóa học thuật của nhân loại.
2.Các khó khăn, nguy hại dễ gặp của việc đọc sách:
-Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu.
- Sách nhiều khiến người đọc dễ lạc hướng.
3.Phương pháp đọc sách:
Chọn cho tinh
Đọc cho kỹ 
III. Ghi nhớ SGK/7.
KHỞI NGỮ
Tiết 98:
MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
Nhận biết khởi ngữ để khỏi nhầm khởi ngữ với chủ ngữ của câu và không coi khởi ngữ là “bổ ngữ đảo”.
Nhận biết vai trò của khởi ngữ là nêu đề tài của câu chứa nó.
Sử dụng tốt khởi ngữ, nhận biết vai trò của nó trong câu và ngữ pháp tiếng việt cho phép dùng nó ở đầu câu (trước các chủ ngữ)
CHUẨN BỊ :sgk,sgv,bảng phụ giấy dán bảng.
 III.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
Hoạt động của thầy 
HĐ của trò
 Nội dung
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ:
KT sự chuẩn bị của HS 
_Giới thiệu bài 
Hoạt động 2: tìm hiểu đặc điểm của khởi ngữ trong câu
- Cho HS đọc các ví dụ trong SGK/7.8
? Chú ý những hình ảnh in đậm trong các câu và phân biệt từ ngữ đó với chủ ngữ có mặt trong câu chứa nó?
.
? Hãy đặt các từ ngữ sau vào thay thế các từ ngữ in đậm trong mỗi câu?
Về phần ông ...
Về phần anh...
Đối với 1 bài thơ hay....
Về việc xây cái làng ấy...
? Như vậy, các từ ngữ in đậm có phải là từ ngữ nêu lên cái đề tài liên quan tới việc bàn trong các câu chứa chúng hay không?
Hoạt động3:Tìm hiểu phần ghi nhớ
? Thế nào là khởi ngữ ?
Gv chốt Là thành phần câu đứng trước chủ ngữ ( có khi đứng sau chủ ngữ và trước vị ngữ) và nêu lên cái đề tài liên quan tới việc được nới trong câu chứa nó.
Cho HS đọc lại phần ghi nhớ.GV Chốt
 Hoạt động 4:
- Cho HS làm các bài tập SGK/8.9.
BT1. Tìm khởi ngữ trong câu sau?
GVhướng dẫn Hslàm bài tập
BT2.Hãy viết lại các câu sau bằng cách chuyển thành phần in đậm thành khởi ngữ(có thêm trợ từ thì )
Hoạt động 5. củng cố.
? Khởi ngữ là gì?cho Vdminh họa?
Khởi ngữ còn gọi là gì?
? Nêu dấu hiệu dùng để phân biệt khởi ngữ với chủ ngữ của câu?
?Trước từ ngữ làm khởi ngữ có thể có sẵn hoặc có thể thêm các quan hệ từ ngữ: về, đối với... 
Đọc vd sau:
Quyển sách này tôi đọc nó rồi.
Tìm khởi ngử trong câu trên?
Hoạt động 6.dặn dò
- Học phần ghi nhớ.
- Làm bài tập vào vở.
- Soạn bài “Các thành phần biệt lập”
 Nêu các thành phần biệt lập và cho ví dụ ứng với các thành phần đó,làm các bài tập trong SGK
Đọc và tìm hiểu các vd
-Ông không thích.
-Anh không ghiền.
-Ta.
- Cả làng
-Việc ấy
- Ông giáo ấy
Tự đặt câu
-Đúng như vậy.
Đọc ghi nhớ
Làm bài tập trong sách
Lên bảng thực hiện
Viết lại hai câu theo yêu cầu đề bài
Đóng tập trình bày
Ghi tập về nhà soạn bài
I. Đặc điểm và vai trò của khởi ngữ trong câu:
a. Ông
b. Anh
c.1 bài thơ hay
d. xây cái làng ấy
e. Cháu
f . Thuốc, rượu
--> Đứng trước chủ ngữ của câu.
--> Nêu lên cái đề tài liên quan tới việc được nới trong câu chứa nó.
--> Khởi ngữ
Ghi nhớ SGK/ 8
II. Luyện tập
BT1:khởi ngữ ở câu
a)điều này
b)đối với chúng mình
c)một mình
BT2. Viết lại như sau.
a)Làm bài ,anh ấy cẩn thận lắm.
b)Hiểu thì tôi hiểu nhưng giải thì tôi chưa giải được 
Tiết 99,100:
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
I . MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :
- Giúp học sinh hiểu và biết vận dụng các thao tác phân tích , tổng hợp trong làm văn nghị luận .
 II.CHUẨN BỊ:SGK,SGV,G.Á,bảng phụ 
 III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
Hoạt động của thầy 
Hoạt động của trò
Ghi bảng
* Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ:
-KT sự chuẩn bị của HS
-giới thiệu bài
* Hoạt động2.Tìm hiểu bài
- Cho HS đọc và trả lời câu hỏi của văn bản “ Trang phục” .
? Trước khi nêu trang phục đẹp là thế nào , bài viết đã nêu những hiện tượng gì về trang phục ?
? Các hiện tượng trên đã nêu lên nguyên tắc nào trong ăn mặc của con người?
? Như vậy trong trang phục cần có những quy tắc ngầm nào cần tuân thủ?
? để làm rõ vấn đề “trang phục”bài văn đã dùng phép lập luận nào?
* Hoạt động 3:
? Nhận xét câu “ăn mặc ra sao... toàn xã hội” có phải là câu tổng hợp các ý đã phân tích ở trên không ?
? Từ tổng hợp quy tắc ăn mặc nói trên bài viết đã mở rộng sang vấn đề ăn mặc đẹp như thế nào?
? Như vậy bài viết đã dùng phép lập luận gì để chốt lại vấn đề ?
- Tổng hợp.
? Phép lập luận này thường đặt ở vị trí nào trong bài văn?
* Hoạt động 4:thực hiện phần ghi nhớ
? Nhận xét vai trò của các phép phân tích và tổng hợp đối với bài nghị luận như thế nào?
? Phép phân tích giúp hiển vấn đề cụ thể như thế nào? và phép tổng hợp giúp nâng cao vấn đề như thế nào?
Cho HS đọc lại phần ghi nhớ.
TIẾT 2
----------------------------------------------
*Hoạt động 5:luyện tập-
cho HS làm bài tập 1.2. SGK/13.
BT1:Phân tích nội dung mà phần bài học đã nêu
BT2:T/G đã phân tích các lý do phải chọn sách mà đọc
Gv hướng dẫn cho hs thực hiện theo yêu cầu
BT3:Tác giả đã phân tích tầm quan trọng của cách đọc sách như thế nào?
GV hướng dẫn HS thực hiện theo yêu cầu của bài làm 
BT4:Qua đó ,em hiểu phân tích có vai trò như thế nào trong lập luận ?
*Hoạt động 6:củng cố.
?Phân tích là gì ,cho vd minh họa?
? Tổng hợp là gì?Tại sao cần có phép tổng hợp trong NL.?
GV chốt nội dung bài học
*Hoạt động7:Dặn dò.
- Học phần ghi nhớ.và làm các bài tập còn lại
- Soạn bài”Luyện tập phép phân tích và tổng hợp’”.
 +đọc các đoạn văn trong sgk/11,12
+trả lời các câu hỏi trong sgk/12
Đọc các vd và trả lời theo câu hỏi
Nêu các dẫn chứng trong sgk đã đưa ra
-Quy luật ngầm của văn hóa. Đó là vấn đề ăn mặc 
- Phép phân tích
Nhận xét : vì nó thâu tóm được các ý trong từng ví dụ cụ thể .
-Có phù hợp thì mới đẹp.
Cuối bài văn, cuối đoạn.
Ở phần kết luận của 1 phần hoặc toàn bộ văn bản.
Để làm rõ ý nghĩa của 1 sự vật, hiện tượng nào đó.
HS đọc phần ghi nhớ 
----------------------------
Lên bảng thực hiện
Phân tích các lí do phải chọn sách mà đọc
Thảo luận cặp đôi 3 phút và trình bày theo yêu cầu của GV 
Nêu cái lợi và hại ,đúng và sai trong lập luận 
Đóng tập trình bày
Ghi tập về nhà soạn bài
I. Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp.
- văn bản “ Trang phục” 
* Phép phân tích:
- Ăn cho mình mặc cho người
- Y phục xứn gkỳ đức. 
-> đối chiếu
* Phép tổng hợp:
- Trang phục hợp văn hóa, hợp đạo đức, hợp môi trường mới là trang phục đẹp.
-> Đứng cuối (phần kết luận)
Ghi nhớ SGK/12
------------------------------
II. Luyện tập: 
BT1: Phân tích ý “đọc sách rốt cuộc là một con đường của học vấn”
BT2. 
-Chọn sách tốt mà đọc
-Không chọn sách mà đọc thì lãng phí sức của mình
- Người làm công tác chuyên môn cũng cần đọc sách thường thức
BT3:Phân tích tầm quan trọng của đọc sách
-Không đọc thì không có điểm xuất phát cao
-Đọc là con đường ngắn nhất để tiếp cận chi thức 
-Đọc ít mà kĩ quan trọng hơn đọc nhiều mà qua loa,không có ích lợi gì.
BT4:Phương pháp phân tích rất cần thiết trong lập luận,vì có sự phân tích lợi- hại ,đúng-sai,thì các kết luận rút ra mới có sức thuyết phục . 
Tuần 21
Tiết 101,102 : LUYỆN TẬP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
I . MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :
- Giúp học sinh hiểu và biết vận dụng các thao tác phân tích , tổng hợp trong làm văn nghị luận .
-Có kĩ năng phân tích và tổng hợp trong văn nghị luận.
IICHUẨN BỊ: GSK,SGV,bảng phụ,.
III.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
Hoạt động của thầy
 Hoạt động của trò 
 Kiến thức
Hoạt động 1.KTBC
? Vai trò của các phép phân tíchvà tổng hợp đối với bài văn nghị luận ntn?
? Phép phân tích giúp hiểu vấn đề cụ thể ntn?Phép tổng hợp giúp khái quát vấn đề ntn?
Giới thiệu bài
Hoạt động 2.Hướng dẫn và nhận dạng ,đánh giá 
+Cho hs đọc đoạn văn và thảo luận chỉ ra trình tự phân tích của đoạn văn:Từ cái hay cả hồn lẫn xác ,hay cả bài t/g chỉ ra từng cái hay hợp thành cái hay cả bài ntn?
+Cho Hsđọc đoạn văn b và chỉ ra trình tự phân tích và thảo luận 
? ĐaÙphân tích ý gì?nêu dẫn chứng minh họa?Đ2 phân tích ý gì?dẫn chứng,tổng hợp ntn?
Hoạt động3:Thực hành phân tích 
Bước 1.Phân tích thực chất của lối học đối phó 
?Thế nào là học đối phó?tác hại của lối học này ntn?
àCho hs phân tích ra giấy sau đó trình bày trước lớp một vài em .GV sửa trước lớp
Bước 2.phân tích các lí do bắt buộc mọi người phải đọc sách ?đọc sách giúp ích gì cho con người 
Lập dàn ý phân tích ra giấy và gọi một vài hs đọc sửa trước lớp 
--------------------------------------------------
Hoạt động 4:HDHS làm bài tập 3
Dựa vào văn bản “Bàn về đọc sách”cûủa Chu Quang Tiềm ,em hãy phân tích các lí do khiến mọi người phải đọc sách ?
Vì đây là bài tập thực hành nên yêu cầu HS phải làm cho thật kĩ nội dung yêu cầu của đề bài đã đề ra ,chú ý nêu lí do phải chính xác từng ý m ột .
HĐ5:Thực hành tổng hợp (BT4)
-Nêu tổng hợp các tác hại lối học đối phó (trên cơ sở phân tích ở bước 1
-Tổng hợp những điều đã phân tích về việc đọc sách (BT4) .Đọc sách như thế nào là có hiệu quả nhất ?
GV : Bổ sung
Hoạt động 6 : Củng cố 
 Tiếp tục làm bài tập
Hoạt động 7 : Dặn dò
- Làm tiếp các bài tập ở nhà trong sách bài tập (đọc kĩ yêu cầu và gợi ý trong sách để làm) 
- Soạn bài văn bản (Nghị luận về một sự việc ,hiện tượng đời sống 
+Đọc kĩ chuyện đọc Bệnh lề mề ,phân tích nội dung và bố cục của bài trên váy nghĩ rút ra từ tryện trên .
Đọc đoạn văn a
Thảo luận 4 tổ (3p)
Cử đại diện trình bày
Đọc đoạn văn b
Thảo luận 4 tổ (3p)
Cử đại diện trình bày
Thực hiện theo yêu cầu trên
Phân tích 
TIẾT 2
-------------------
Đọc lại vb và phân tích lí do khiến cho mọi người thích đọc sách (HS thảo luận 5 phút -4 tổ đại diện trình bày )
Nêu tổng hợp của việc đọc, học đối phó.
Viết đoạn văn.
Tiếp tục làm bài tập.
Ghi tập về nhà thực hiện theo yêu cầu.
BT1.SGK/11,12
a)Phép phân tích 
- Cái hay ở điệu xanh
-ở những cử động 
-ở các vần thơ
-ở các chữ không non ép
b)Phân tích.
Đ1. Nêu các quan niệm mẫu chốtcủa sự thành đạt
Đ2.Phân tích các quan niệm đúng sai thế nào?
BT2.SGK/12
àHọc để đối phó với thầy ,cô ,gđ,để thi cử ..không học gạo .à
Không có tri thức
-----------------------
BT3:-Sách vở đúc kết tri thức của nhân loại đã tích luỹ từ xưa đến nay.
-đọc sách là con đường tiếp thu tri thức nhanh nhất 
-cần đọc sách thật kĩ,hiểu sâu,đọc quyển nào thì nắm chắc quyển ấy 
-Ngoài đọc sách chuyên sâu thì cần phải đọc sách chuyên môn tốt hơn.
BT4.SGK/12
-Học đối phó là học bị động ,hình thức
- Tóm lại muốn đọc sách có h/ả phải chọn lọc những loại sách cho phù hợp