Giáo án Hình học 9 năm 2010 – Trường THCS Võ Thị Sáu

Giáo án Hình học 9 năm 2010 – Trường THCS Võ Thị Sáu

 I MỤC TIÊU:

 -Kiến thức: Học sinh nhận biết được các cặp tam giác đồng dạng, từ đó thiết lập các hệ thức b2 = ab, c2 = ac ,h2 = bc dưới sự dẫn dắt của giáo viên.

 -Kĩ năng: Biết vận dụng các hệ thức trên vào việc giải toán.

 -Thái độ:Rèn học sinh khả năng quan sát, suy luận, tư duy và tính cẩn thận trong công việc.

 II CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ:

 -Thầy:Nghiên cứu kĩ bài soạn. hệ thống câu hỏi, các bảng phụ .

 -Trò :Ôn tập về tam giác đồng dạng, xem trước bài học .

 III TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY:

1. Ổn định tổ chức:(1ph) Kiểm tra nề nếp - Điểm danh .

2. Kiểm tra bài cũ:(5ph) Tìm các cặp tam giác vuông đồng dạng trong hình vẽ sau:

 

doc 162 trang Người đăng minhquan88 Lượt xem 732Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án Hình học 9 năm 2010 – Trường THCS Võ Thị Sáu", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 	 Ngaøy soaïn: 23/08/2010 
	Chöông I : HEÄ THÖÙC LÖÔÏNG TRONG TAM GIAÙC VUOÂNG
 Tieát 1:	
	§1. MOÄT SOÁ HEÄ THÖÙC VEÀ CAÏNH VAØ ÑÖÔØNG CAO
 TRONG TAM GIAÙC VUOÂNG	
	I MUÏC TIEÂU:
	-Kieán thöùc: Hoïc sinh nhaän bieát ñöôïc caùc caëp tam giaùc ñoàng daïng, töø ñoù thieát laäp caùc	heä thöùc b2 = ab’, c2 = ac’ ,h2 = b’c’ döôùi söï daãn daét cuûa giaùo vieân. 
	-Kó naêng: Bieát vaän duïng caùc heä thöùc treân vaøo vieäc giaûi toaùn.
	-Thaùi ñoä:Reøn hoïc sinh khaû naêng quan saùt, suy luaän, tö duy vaø tính caån thaän trong 	coâng vieäc.
	II CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ:
	-Thaày:Nghieân cöùu kó baøi soaïn. heä thoáng caâu hoûi, caùc baûng phuï .
	-Troø :OÂn taäp veà tam giaùc ñoàng daïng, xem tröôùc baøi hoïc .
	III TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY:
OÅn ñònh toå chöùc:(1ph) Kieåm tra neà neáp - Ñieåm danh . 
Kieåm tra baøi cuõ:(5ph) Tìm caùc caëp tam giaùc vuoâng ñoàng daïng trong hình veõ sau: 
Baøi môùi:
¯Giôùi thieäu baøi:(2ph) Trong tieát hoïc hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu veà moái quan heä 	veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng thoâng qua caùc caëp tam giaùc ñoàng daïng, ñoàng thôøi tìm hieåu moät vaøi öùng duïng cuûa caùc heä thöùc ñoù .	
¯Caùc hoaït ñoäng:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
KIEÁN THÖÙC
Hoaït ñoäng 1:ÑÒNH LÍ 1
GV:Cho hoïc sinh ño ñoä daøi hai caïnh goùc vuoâng, ñoä daøi hình chieáu cuûa chuùng vaø ñoä daøi caïnh huyeàn töø ñoù ruùt ra noäi dung ñònh lí1.
GV:Höôùng daãn hs chöùng minh ñònh lí baèng löôïc ñoà phaân tích ñi leân.
Hoûi:Vieát heä thöùc b2=ab’döôùi daïng tæ leä thöùc ?
Hoûi:Thay b,a,b’bôõi caùc ñoaïn thaúng ta ñöôïc tæ leä thöùc naøo?
Hoûi:Muoán coù tæ leä thöùc naøy ta caàn chöùng hai tam giaùc naøo ñoàng daïng vôùi nhau?
GV:trình baøy maãu chöùng minh ñònh lí1 tröôøng hôïp:b2=ab’.
Hoûi:Döïa vaøo dònh lí1 haõy tính toång b2+c2?
GV: Qua ví duï 1 tacoù theâm moät caùch chöùng minh ñònh lí
 Pi-ta-go .
Hoaït ñoäng 2:ÑÒNH LÍ 2 .
GV:Tieán haønh ño ñoä daøi :h,b’,c’ roài so saùnh h2 vaø b’.c’?
GV:Giôùi thieäu ñònh lí 2 .
GV:Chöùng minh ñònh lí 2 baèng caùch thöïc hieän ?1 (hoaït ñoäng nhoùm).
GV:Thu 2 baûng nhoùm baát kì ñeå kieåm tra ,nhaän xeùt ,ñaùnh giaù(baèng ñieåm) .
Hoûi:AC baèng toång cuûa hai ñoaïn thaúng naøo ?
Hoûi:Laøm theá naøo tính ñöôïc 
BC ?
Hoûi:Tính AC ?
Hoaït ñoäng 3:CUÛNG COÁ 
GV: Höôùng daãn hs tính x+y döïa 
vaøo ñònh lí Pi-ta-go roài laàn löôïc 
tính x,y theo ñònh lí 1.
Töông töï hoïc sinh veà nhaø laøm 
baøi taäp 1b .
GV:Ñeå giaûi baøi taäp 2 ta caàn söû duïng ñònh lí 2 , sau ñoù goïi 1 hs leân baûng giaûi.(coù theå söû duïng phieáu hoïc taäp ).
HS:Tieán haønh ño ñeå ruùt ra ñöôïc hai heä thöùc :b2=ab’vaø c2 = ac’.
Töø ñoù hoïc sinh khaúng ñònh vaø phaùt bieåu noäi dung ñònh lí1.(2 hoïc sinh phaùt bieåu laïi)
HS:Thöïc hieän theo höôùng daãn cuûa gv baèng caùch traû lôøi caùc caâu hoûi sau:
Ñaùp:b2=ab’ = 
Ñaùp:Ta ñöôïc heä thöùc : = 
Ñaùp:Tam giaùc AHC ñoàng daïng vôùi tam giaùc BAC .
HS:veà nhaø chöùng minh trong tröôøng hôïp töông töï c2=ac’
Ñaùp: b2+c2= ab’+ac’= a(b’+c’)= a.a= a2. (gv cho hs quan saùt ñeå thaáy ñöôïc b’+ c’= a).
HS:Ño vaø ruùt ra heä thöùc h2= b’.c’
HS:2 hs phaùt bieåu laïi noäi dung ñònh lí .
HS:Thöïc hieän hoaït ñoäng nhoùm theo höôùng daãn cuûa gv.
HS:Thöïc hieän kieåm tra cheùo caùc baûng nhoùm coøn laïi roài ñaùnh giaùtheo hd cuûa gv .
Ñaùp:AC= AB+BC
Ñaùp:Aùp duïng ñònh lí 2 trong tam giaùc ADC vuoâng taïi D coù BD laø ñöôøng cao ta coù :BD2=AB.BC
=> BC= 3,375(m)
Ñaùp: AC = AB + BC =4,875(m)
HS:thöïc hieän :Aùp duïng ñònh lí Pi-ta-go tacoù x+y= =10
Theo ñònh lí1 : 62=x.(x+y)=x.10
=> x= 36/10 =3,6
=> y = 10 – 3,6 = 6,4 
HS:Aùp duïng ñònh lí 2 ta coù 
 x2 = 1(1+4) =5
=> x = 
 y2 = 4(1+4) =20
=> y = 
1.Heä thöùc giöõa caïnh goùc vuoâng vaø hình chieáu cuûa noù treân caïnh huyeàn .
Ñònh lí 1:(SGK)
Tam giaùc ABCvuoâng 
taïi A ta coù :b2= ab’; c2=ac’ .(1)
CM:Hai tam giaùc vuoâng AHCvaøBAC coù goùc nhoïn C chung neân chuùng ñoàng daïng vôùi nhau .
Do ñoù = 
 => AC2=BC.HC
 Töùc laø b2=ab’ .
Töông töï,ta co ùc2=ac’.
VD1:Chöùng minh ñònh lí Pi-ta-go .(SGK)
2.Moät soá heä thöùc lieân quan tôùi ñöôøng cao :
Ñònh lí 2 (SGK)
Tam giaùc ABC vuoâng taïi A ta coù 
 h2=b’.c’ (2)
VD 2:(SGK)
Baøi taäp1a:
Baøi taäp2 :
Höôùng daãn veà nhaø:( 5phuùt)
 - Naém chaéc caùch hình thaønh caùc heä thöùc ôû ñònh lí 1,2 ñoàng thôøi thuoäc caùc heä thöùc naøy ñeå vaän duïng vaøo giaûi toaùn .
 - Laøm caùc baøi taäp :1b , 4 , 6 ,8 SGK trang 68, 69 ,70 .
 - Tìm hieåu xem caùc meänh ñeà ñaûo cuûa ñònh lí 1 ,2 coù coøn ñuùng khoâng ?Neáu coù haõy tìm caùch chöùng minh .
 - Nghieân cöùu tröôùc ñònh lí 3,4 vaø soaïn ?2 .
	 Ngaøy soaïn: 25-08-2010
	Tieát 2:	 
	§1. 	MOÄT SOÁ HEÄ THÖÙC VEÀ CAÏNH VAØ ÑÖÔØNG CAO	TRONG TAM GIAÙC VUOÂNG (T.T.)
	I MUÏC TIEÂU:
	- Kieán thöùc: Hoïc sinh nhaän bieát ñöôïc caùc caëp tam giaùc ñoàng daïng, töø ñoù thieát laäp caùc	heä thöùc ah = bc vaø = + döôùi söï daãn daét cuûa giaùo vieân . 
	- Kó naêng: Bieát vaän duïng caùc heä thöùc treân vaøo vieäc giaûi toaùn.
	- Thaùi ñoä: Reøn hoïc sinh khaû naêng quan saùt, suy luaän, tö duy vaø tính caån thaän trong 	coâng vieäc . 
	II CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ:
	- Thaày: Nghieân cöùu kó baøi soaïn, heä thoáng caâu hoûi, caùc baûng phuï ghi saün moät soá heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao
	 + Thöôùc thaúng compa, eâ ke, phaán maøu
	- Troø: OÂn taäp veà tam giaùc ñoàng daïng, caùch tính dieän tích tam giaùc vuoâng vaø caùc heä thöùc 
 	veà tam giaùc vuoâng ñaõ hoïc.
	 + Thöôùc keõ, eâ ke, baûng nhoùm, phaán maøu.
	III TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY:
OÅn ñònh toå chöùc:(1ph) Kieåm tra neà neáp - Ñieåm danh 
Kieåm tra baøi cuõ:(5ph) Haõy tính x,y,z trong hình veõ sau : 
 (x+y)2 = 52 + 122 = 25 + 144 = 169
	 HS1: x+y = 13 ; x.13 = 52 x = 
	 y.13 = 122 y = 
	z2 = x.y 
Baøi môùi:
¯Giôùi thieäu baøi:(1ph) Trong baøi taäp treân ta tính ñöôøng cao z thoâng qua heä thöùc giöõa ñöôøng cao öùng vôùi caïnh huyeàn vaø caùc hình chieáu cuûa hai caïnh goùc vuoâng treân caïnh huyeàn, trong tieát hoïc hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu caùc heä thöùc khaùc veà ñöôøng cao maø vieäc giaûi caùc baøi toaùn nhö treân ñôn giaûn hôn .	
¯Caùc hoaït ñoäng:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
KIEÁN THÖÙC
Hoaït ñoäng 1:ÑÒNH LÍ 3
H: Neâu caùc coâng thöùc tính dieän tích cuûa tam giaùc vuoâng ABC baèng caùc caùch khaùc nhau?
H:Töø ñoù haõy so saùnh hai tích ah vaø bc ?
GV:Khaúng ñònh noäi dung ñònh lí 3 .
H: Töø so saùnh treân haõy neâu moät caùch chöùng minh ñònh 
lí3 ?
GV: Cho hoïc sinh laøm ?2 ñeå chöùng minh ñònh lí 3 baèng tam giaùc ñoàng daïng ?(Hoaït ñoäng nhoùm )
GV: Kieåm tra caùc baûng nhoùm cuûa hs, nhaän xeùt, ñaùnh giaù .
Hoaït ñoäng 2: ÑÒNH LÍ 4
GV:Döïa vaøo ñònh lí Pi-ta-go vaø heä thöùc (3), höôùng daãn hs caùch bieán ñoåi ñeå hình thaønh heä thöùc giöõa ñöôøng cao öùng vôùi caïnh huyeàn vaø hai caïnh goùc vuoâng.
GV:Khaúng ñònh noäi dung ñònh lí 4.
H:vaän duïng heä thöùc (4) haõy tính ñoä daøi ñöôøng cao xuaát phaùt töø ñænh goùc vuoâng trong ví duï 3 ?
GV:Neâu qui öôùc khi soá ño ñoä daøi ôû caùc baøi toaùn khoâng ghi ñôn vò ta qui öôùc laø cuøng ñôn vò ño.
Hoaït ñoäng 3:CUÛNG COÁ 
GV:Neâu baøi taäp: Haõy ñieàn vaøo choã() ñeå ñöôïc caùc heä thöùc caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng
GV: Veõ hình neâu yeâu caàu baøi taäp 3 :
H: Trong tam giaùc vuoâng: yeáu toá naøo ñaõ bieát, x, y laø yeáu toá naøo chöa bieát? 
H: Vaän duïng nhöõng heä thöùc naøo ñeå tính x, y?
H: Tính x coù nhöõng caùch tính naøo?
GV: Treo baûng phuï neâu yeâu caàu baøi taäp 4:
H:Tính x döïa vaøo heä thöùc naøo?
H:Ta tính y baèng nhöõng caùch naøo ?
Ñ: SABC = ah ; SABC = bc
Ñ: ah = bc = 2SABC
HS: Phaùt bieåu laïi noäi dung ñònh lí 3.
Ñ: Döïa vaøo coâng thöùc tính dieän tích tam giaùc nhö ôû treân .
HS: Hoaït ñoäng nhoùm theo höôùng daãn cuûa GV
HS: Cuøng GV nhaän xeùt , ñaùnh giaù caùc baûng nhoùm cuûa nhoùm khaùc .
HS: Thöïc hieän bieán ñoåi theo GV , naém ñöôïc caùc böôùc bieán ñoåi : 
 ah = bc => a2h2 = b2c2
=> (b2+ c2)h2 = b2c2
=> = 
=> = + (4)
HS:Phaùt bieåu laïi noäi dung ñònh lí 4 .
Ñ:Ta coù = + 
Töø ñoù suy ra h2 = 
 = 
Do ñoù h = = 4,8 (cm)
Hai ñoäi toå chöùc thi ai nhanh hôn ñieàn vaøo baûng
Ñ: Hai caïnh goùc vuoâng ñaõ bieát x laø ñöôøng cao vaø y laø caïnh huyeàn chöa bieát 
Ñ:Aùp duïng ñònh lí Pi-ta-go 
Ñ: Caùch 1:x.y = 5.7
 Caùch 2:= + 
HS: trình baøy caùch tính treân baûng
Ñ: h2 = b’ .c’
Ñ: Caùch 1:Aùp duïng ñònh lí Pi-ta-go
 Caùch 2:Aùp duïng heä thöùc (1)
Ñònh lí 3:(SGK)
Tam giaùc ABC vuoâng taïi A ta coù bc = ah (3)
Chöùng minh :Hai tamgiaùc vuoâng ABH vaø CBA chung goùc nhoïn B neân chuùng ñoàng daïng vôùi nhau 
Do ñoù = 
=> AH.CB = AB.CA
 Töùc laø a.h = b.c
Ñònh lí 4 :(SGK)
Tam giaùc ABC vuoâng taïi A ta coù :
 = + (4)
Ví duï 3: (SGK)
Chuù yù: (SGK)
Baøi taäp 3:
Giaûi: Tacoù 
 y = = 
Ta laïi coù x.y = 5.7
 => x = 
Baøi taäp 4:(SGK) 
Giaûi: AÙp duïng heä thöùc (2) ta coù 1.x = 22
 => x = 4
 Aùp duïng ñònh lí Pitago ta coù y = 
 => y = 
 => y = 2.
Höôùng daãn veà nhaø:( 5 ph)
- Hoïc thuoäc 4 heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng .(Hieåu roõ caùc kí hieäu trong töøng coâng thöùc )
- Laøm caùc baøi taäp 5,7,9 trang 69,70 SGK.
- Tìm hieåu veà meänh ñeà ñaûo cuûa ñònh lí 3,4 .
- Höôùng daãn :Baøi 9
a) Chöùng minh D ADI = D CDL => DI = DL => D DIL caân .
b) theo caâu a) ta coù + = + (1) 
	Aùp duïng heä thöùc (4) trong tam giaùc vuoâng DKL vôùi DC laø ñöôøng cao ta coù :
 + = :Khoâng ñoåi (2)
 Töø (1) vaø (2) ta coù ñieàu caàn chöùng minh .
	Ngaøy soaïn: 28/08/2010
	Tieát3:	LUYEÄN TAÄP 
MUÏC TIEÂU
Kieán thöùc:Naém chaéc caùc ñònh lí vaø caùc heä thöùc veà caïnh vaø ñöôøng cao trong tam giaùc vuoâng , hieåu roõ töøng kí hieäu trong caùc heä thöùc .
Kó naêng: Vaän duïng thaønh thaïo caùc heä thöùc vaøo vieäc giaûi toaùn vaø moät soá öùng duïng trong thöïc teá .
Thaùi ñoä:Reøn hoïc sinh khaû naêng quan saùt hình veõ , tö duy , loâ gíc trong coâng vieäc vaø tính saùng taïo trong vieäc vaän duïng caùc heä thöùc .
II – ChuÈn bÞ: GV Th­íc, B¶ng phô; phÊn mµu , e ke
 HS ¤n l¹i c¸c hÖ thøc, ®å dïng häc tËp
III – TiÕn tr×nh bµi d¹y:
æn ®Þnh: 
KiÓm tra: (5’) 
? Ph¸t biÓu vµ viÕt hÖ thøc vÒ c¹nh vµ ®­êng cao trong tam gi¸c vu«ng 
(HS1 ®Þnh lý 1,2 ; HS2 ®Þnh lý 3,4 )
3) Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Ghi b¶ng
Ho¹t ®éng 1: Ch÷a bµi tËp ( 10’)
GV ®­a ®Ò bµi trªn b¶ng phô
GV gäi 3 HS lªn thùc hiÖn 
GV bæ xung söa sai
GV chèt l¹i: c¸c hÖ thøc khi ¸p dông vµo bµi tËp ph¶i phï hîp tÝnh nhanh víi ®Ò bµi 
HS nghiªn cøu ®Ò 
bµi
3 HS thùc hiÖn trªn b¶ng 
HS 1phÇn a
HS 2 phÇn b
HS 3 phÇn c
HS c¶ líp cïng lµm vµ nhËn xÐt 
HS nghe hiÓu 
Bµi tËp: Cho h×nh vÏ. TÝnh x, y 
a) 
y2 = 72 + 92 = 130 Þ y = 
( ®/l Pitago)
x.y = 7 ...  điểm của Ay với d.
- Vẽ cung AmB với tâm O, bán kính OA, cung này nằm ở nửa mp bờ AB không chứa tia Ax.
- Vẽ cung Am’B đối xứng với cung AmB qua AB.
HS vẽ cung chứa góc là AmB và Am’B dựng trên đoạn thẳng AB.
Hoạt động 2: Cách giải bài toán quĩ tích.
II. Cách giải bài toán quỹ tích:
.Phần thuận: Mọi điểm có tính chất T đều thuộc hình H.
Phần đảo: Mọi điểm thuộc hình H đều có tính chất T.
Kết luận: Quỹ tích các điểm M có tính chất T là hình H.
GV: Qua bài toán vừa nêu trên, muốn chứng minh quĩ tích các điểm M thoã mãn tính chất T là một hình H, ta cần tiến hành theo những phần nào?
GV: Xét bài toán quĩ tích cung chứa góc nói trên thì các điểm M có tính chất T là tính chất gì? Hình H trong bài toán là gì?
GV lưu ý HS có trường hợp phải giới hạn, loại điểm nếu hình không tồn tại.
HS: Ta cần chứng minh
Phần thuận: Mọi điểm có tính chất T đều thuộc hình H.
Phần đảo: Mọi điểm thuộc hình H đều có tính chất T.
Kết luận: Quỹ tích các điểm M có tính chất T là hình H.
HS: Trong bài toán quỹ tích cung chứa góc, tính chất T của các điểm M là tính chất nhìn đoạn thẳng AB cho trước dưới một góc .
Hình H trong bài toán này là 2 cung chứa góc dựng trên đoạn thẳng AB.
Hoạt động 3: Củng cố - luyện tập
Bài tập 45: SGK
GV yêu cầu HS nhắc lại kết luận của bài toán quỹ tích “cung chứa góc”, các bước giải bài toán quỹ tích.
GV giới thiệu bài tập 45 trang 86 SGK. (đề bài và hình vẽ GV đưa lên bảng phụ)
GV: Hình thoi ABCD có cạnh AB cố định, vậy những điểm nào di động?
Điểm O cố định, nhưng luôn quan hệ với đoạn thẳng AB cố định như thế nào?
Vậy quỹ tích của điểm O là gì?
Điểm O có thể trùng với A, B không? Vì sao?
Vậy quỹ tích điểm O là đường tròn đường kính AB, trừ hai điểm A, B.
HS nhắc lại kết luận của bài toán quỹ tích cung chứa góc và các bước giải bài toán quỹ tích.
HS: Điểm C, O, D di động.
- Trong hình thoi hai đường chéo vuông góc, suy ra , hay O luôn nhìn AB cố định dưới góc 900.
- Quỹ tích điểm O là đường tròn đường kính AB.
- O không thể trùng với A, B vì nếu O trùng với A hoặc B thì hình thoi ABCD không tồn tại.
Hướng dẫn về nhà: (3’)
Nắm vững quỹ tích cung chứa góc, cách vẽ cung chứa góc , cách giải bài toán quỹ tích.
Làm các bài tập 44, 46, 48, 50, 51 SGK trang 86, 87.
Ngaøy daïy:
Tiết: 47	LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU:
 - Kiến thức: HS hiểu quỹ tích cung chứa góc, biết vận dụng cặp mệnh đề thuận, đảo của quỹ tích này để giải toán.
 - kĩ năng: Rèn HS kĩ năng dựng cung chứa góc và biết áp dụng cung chứa góc vào bài toán dựng hình và toán quỹ tích. Biết trình bày bài giải một bài toán quỹ tích gồm phần thuận, phần đảo và kết luận.
 - Thái độ: Rèn HS khả năng suy đoán, chứng minh bài toán chặt chẽ, chính xác và gọn.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
 - Giáo viên:Thước thẳng, compa, bảng phụ, hệ thống bài tập.
 - Học sinh: Thước thẳng, compa, bảng nhóm, các bài tập GV đã cho.
III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY:
Ổn định tổ chức: (1’) Kiểm tra sĩ số và chuẩn bị của HS.
Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong quá trình luyện tập.
Bài mới:
	¯ Giới thiệu bài: (1’) Để nắm vững các kiến thức liên quan đến quỹ tích cung chứa góc, trong tiết học hôm nay chúng ta tìm hiểu thêm về vấn đề này thông qua một số bài tập.
	¯ Các hoạt động:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
kiến thức
Hoạt động 1: Kiểm tra - chữa bài tập.
1. Kiểm tra bài cũ:
2. Chữa bài tập 44:
(SGK)
HS1: Phát biểu quỹ tích cung chứa góc. Nếu thì quỹ tích của điểm M là gì? Giải bài tập 44 SGK trang 86. (hình vẽ GV vẽ sẵn trên bảng phụ)
HS2: Dựng cung chứa góc 400 trên đoạn thẳng BC bằng 6cm
HS cả lớp thực hiện vào vở.
HS1: Phát biểu quỹ tích cung chứa góc trang 85 SGK.
Nếu thì quỹ tích của điểm M là đường tròn đường kính AB.
Bài tập 44:
Điểm I nhìn đoạn thẳng BC cố định dưới góc 1350 không đổi. Vậy quỹ tích điểm I là cung chứa góc 1350 dựng trên đoạn thẳng BC (chỉ một cung nằm bên trong của tam giác.)
HS2: Thực hiện cách dựng:
Vẽ trung trực d của đoạn thẳng BC.
 Vẽ Bx sao cho .
 Vẽ By Bx, By cắt d tại O.
 Vẽ cung tròn BmC với tâm O, bán kính OB.
 Vẽ cung Bm’C đối xứng với cung BmC qua BC. Hai cung BmC bà Bm’C là hai cung chứa góc 400 dựng trên đoạn thẳng BC = 6cm.
Hoạt động 2: Luyện tập
Bài tập 49: SGK trang 87.
Bài tập 50: SGK trang 87
Bài tập 51: SGK trang 87.
GV giới thiệu bài tập 49 trang 87 SGK. (Đề bài và hình dựng tạm GV vẽ sẵn trên bảng phụ)
- Giả sử tam giác ABC đã dựng có BC = 6cm; ; đường cao AH = 4cm, ta nhận thấy cạnh BC = 6cm dựng được ngay. Đỉnh A phải thoả mãn những điều kiện gì?
- Vậy A phải nằm trên những đường nào?
- GV tiến hành hướng dẫn HS dựng hình tiếp trên hình HS2 đã dựng khi kiểm tra.
GV: Hãy nêu cách dựng tam giác ABC.
GV giới thiệu bài tập 50 SGK trang 87. GV hướng dẫn HS vẽ hình theo đề bài.
a) Chứng minh không đổi. (GV gợi ý: 
- Góc AMB có số đo bằng bao nhiêu?
- Có MI = 2MB, hãy xác định góc AIB?
b) Tìm tập hợp điểm I.
1) Phần thuận: Có AB cố định, không đổi, vậy điểm I nằm trên đường nào?
GV vẽ hai cung AmB và Am’B. (Nên vẽ cung AmB đi qua 3 điểm A, I, B bằng cách xác định tâm O là giao điểm hai đường trung trực, cung Am’B đối xứng với cung AmB qua AB)
GV: Điểm I có thể chuyển động trên cả hai cung này không? Nếu M trùng A thì I ở vị trí nào?
Vậy I chỉ thuộc hai cung PmB và P’m’B.
2) Phần đảo:
GV: Lấy điểm I’ bất kì thuộc cung PmB hoặc P’m’B. Nối AI’ cắt đường tròn đường kính AB tại M’. Nối M’B, hãy chứng minh MT’ = 2M’B. (GV gợi ý: 
- có số đo bằng bao nhiêu?
- Hãy tìm tg của góc đó?
3) Kết luận:
Vậy quỹ tích các điểm I là hai cung PmB và P’m’B chứa góc 26034’ dựng trên đoạn thẳng AB (PP’ AB tại A)
GV nhấn mạnh bài toán quỹ tích đầy đủ gồm các phần:
- Phần thuận, giới hạn (nếu có)
- Phần đảo
- Kết luận quỹ tích.
GV nói thêm: Nếu câu hỏi bài toán là: Điểm M nằm trên đường nào thì chỉ chứng minh phần thuận và giới hạn quỹ tích (nếu có)
GV giới thiệu bài tập 51 trang 87 SGK, hình vẽ GV đưa sẵn trên bảng phụ.
GV yêu cầu HS nêu gt và kl của bài toán.
GV: Làm thế nào để chứng minh H, I, O nằm trên một đường tròn?
Hướng dẫn:
- Hãy tính .
- Tính .
- Tính .
GV khẳng định: Vậy H, I, O cùng nằm trên một cung chứa góc 1200 dựng trên BC. Nói cách khác, năm điểm B, H, I, O, C cùng nằm trên một đường tròn.
HS:
- Đỉnh A nhìn BC dưới góc bằng 400 và cách BC một khoảng bằng 4cm.
- Vậy A phải nằm trên cung chứa góc 400 dựng trên BC và phải nằm trên đường thẳng // BC, cách BC 4cm.
HS tiến hành dựng hình vào vở theo hướng dẫn của GV.
HS nêu:
Dựng đoạn thẳng BC = 6cm.
 Dựng cung chứa góc 400 trên đoạn thẳng BC.
 Dựng đường thẳng xy // BC, cách BC 4cm, xy cắt cung chứa góc tại A và A’.
 Nối AB, AC. Tam giác ABC hoặc A’BC là tam giác cần dựng.
HS tìm hiểu đề và vẽ hình theo hướng dẫn của GV.
HS: 
- (góc nội tiếp chắn nửa đường tròn)
Trong tam giác vuông BMI ta có:
tgI = .
Vậy không đổi.
b) 
HS: AB cố định, không đổi, vậy I nằm trên hai cung chứa góc 26034’ dựng trên đoạn thẳng AB.
HS vẽ hai cung AmB và Am’B theo hướng dẫn của GV.
HS: 
Nếu M trùng với A thì cát tuyến AM trở thành tiếp tuyến PAP’, khi đó I trùng với P hoặc P’.
HS: (vì I’ nằm trên cung chứa góc 26034’).
Trong tam giác vuông BM’I có:
tgI’ = tg 26034’ hay .
HS đọc đề bài tập và vẽ hình vào vở.
HS nêu gt và kl của bài toán,
HS:
-Tứ giác AB’HC’ có , , suy ra 
Suy ra (đối đỉnh)
- 
Do đó 
Suy ra 
- 
Hoạt động 3: Củng cố
GV yêu cầu HS nhắc lại quỹ tích cung chứa góc và các bước giải bài toán quỹ tích cung chứa góc.
Thông qua quỹ tích cung chứa góc ta có một cách để chứng minh 4 điểm M, N, A, B nằm trên một đường tròn.
HS nhắc lại quỹ tích cung chứa góc và các bước giải bài toán quỹ tích.
HS:
Để chứng minh 4 điểm M, N, A, B nằm trên một đường tròn ta chứng minh: 2 điểm M, N cùng nhìn cạnh AB dưới góc không đổi .
Hướng dẫn về nhà: (3’)
Nắm chắc quỹ tích “cung chứa góc” và các bước giải bài toán quỹ tích.
Làm các bài tập: 48, 52 SGK trang 86, 87.
Tìm hiểu trước bài “Tứ giác nội tiếp”
Ngày soạn: 
§7.TỨ GIÁC NỘI TIẾP
I. MỤC TIÊU :
1 Kiến thức: 
- Hiểu được thế nào là tứ giác nội tiếp đường tròn 
- Biết rằng có những tứ giác nội tiếp được và có những tư giác không nội tiếp được bất kì đường trong nào 
2/ Kỹ năng:
- Nắm được điều kiện để một tứ giác nội tiếp được (điều kiện ắt có và điều kiện đủ ).
- Sử dụng được tính chất của một tứ giác nội tiếp trong làm toán và thực hành .
	3/ Thái độ: Rèn khả năng nhận xét, tư duy lô gic của học sinh
II. CHUẨN BỊ :
- GV :Bảng phụ, thước kẻ, compa, êke, thước đo góc.
- HS : thước kẻ, compa, êke, thước đo góc
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1. On định lớp :
2. Kiểm tra bài cũ: HS1: Làm BT 51 trang 87.
3.Bài mới:
Ta luôn vẽ được một đường tròn đi qua các đỉnh của một tam giác. Phải chăng ta cũng làm được như vậy đối với một tứ giác?
Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh
Ghi bảng
Hoạt động1: Khái niệm tứ giác nội tiếp
Cho HS làm ?1.
Giới thiệu : Các tứ giác thoả mãn yêu cầu đề bài ?1a được gọi là tứ giác nội tiếp đường tròn.
Các tứ giác ở ?1b không là tứ giác nội tiếp.
?Thế nào là tứ giác nội tiếp?
Đưa định nghĩa tứ giác nội tiếp lên màn hình.
Quan sát.
Nghe GV giới thiệu.
Q
P
N
M
I
Đại diện 1HS nêu định nghĩa.
2HS đọc lại định nghĩa.
O
A
B
C
D
1. Khái niệm tứ giác nội tiếp:
Tứ giác ABCD nội tiếp (O)
N
I
P
M
Q
Tứ giác MNPQ không nội tiếp (I)
Định nghĩa: 
Một tứ giác có bốn đỉnh nằm trên một đường tròn được gọi là tứ giác nội tiếp đường tròn(tứ giác nội tiếp)
Hoạt động 2: Định lý
Thực hành đo số đo các góc đối của tứ giác ABCD nội tiếp (O).
?Nhận xét gì về tổng số đo hai góc đối của một tứ giác nội tiếp?
D
C
B
A
O
Chia nhóm thực hành ?2
Cá nhân thực hành đo.
Đại diện 3-4HS nêu nhận xét.
Thảo luận nhóm chứng minh định lý.
2.Định lý:
Trong một tứ giác nội tiếp, tổng số đo hai góc đối diện bằng 1800
?2 Chứng minh
= sđ (gnt)
= sđ (gnt)
Lấy (1)+(2) : + = sđ( + ) = .3600 =1800
Hoạt động 3: Định lý đảo
?Nếu một tứ giác có tổng hai góc đối là 1800 thì tứ giác đó có nội tiếp đường tròn không?
Lập mệnh đề đảo của định lý trên.
Gọi HS vẽ hình, ghi GT, KL.
Hướng dẫn cả lớp chứng minh định lý.
Nghe GV đặt vấn đề và tiếp cận định lý.
1HS nêu định lý.
Quan sát, 2HS đọc định lý.
1HS lên bảng.
Trả lưòi theo hướng dẫn của GV.
3. Định lý đảo:
Nếu một tứ giác có tổng số đo hai góc đối diện bằng 1800 thì tứ giác đó nội tiếp được đường tròn.
A
D
B
C
O
m
Tứ giác ABCD :
+ = 1800 ABCD nội tiếp (O)
Chứng minh
 Vẽ (O) qua 3 điểm A, B, C (vẽ được)
Ta có: là cung chứa góc 1800- dựng trên AC.
Mặt khác: = 1800-B(gt) 
hay A,B,C,D (O)
4. Củng cố:	
Nêu định nghĩa tứ giác nội tiếp, tính chất của tứ giác nội tiếp, dấu hiệu nhận biết tứ giác nội tiếp.
5. Hướng dẫn về nhà
- Hiểu được thế nào là tứ giác nội tiếp (định nghĩa), tính chất của tứ giác nôi tiếp (định lý), điều kiện để tứ giác nội tiếp được (định lý đảo)
- Làm BT 54,55 trang 89 
- Chuẩn bị các BT luyện tập.

Tài liệu đính kèm:

  • dochinh hoc 9 tra my.doc