Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 117: Viếng Lăng Bác - Trường THCS Lê Quý Đôn

 KIỂM TRA BÀI CŨ:
 Đọc thuộc lòng bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của 
Thanh Hải.
 ? Từ những khát vọng của nhà thơ, em thấy bản 
thân mình cần phải làm gì? Tiết 117: VIẾNG LĂNG BÁC
 (Viễn Phương)
 I. Đọc – Tìm hiểu chung:
 1. Đọc:
 2. Tìm hiểu chung:
 a. Tác giả:
 Viễn Phương, sinh năm 1928, tên 
thật là Phan Thanh Viễn, quê An Giang, là 
một trong những cây bút xuất hiện sớm 
nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng ở 
miền Nam.
 Thơ ông thường nhỏ nhẹ, giàu VIỄN PHƯƠNG
tình cảm, mơ mộng ngay trong những 
hoàn cảnh chiến đấu ác liệt. Tiết 117: VIẾNG LĂNG BÁC
 (Viễn Phương)
 I. Đọc – Tìm hiểu chung:
 1. Đọc:
 2. Tìm hiểu chung:
 a. Tác giả:
 b. Tác phẩm:
 * Hoàn cảnh ra đời:
 Năm 1976, sau ngày đất nước thống 
nhất, lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng 
vừa khánh thành, Viễn Phương ra thăm 
miền Bắc rồi vào lăng viếng Bác. Những 
tình cảm đối với Bác Hồ kính yêu đã trở 
thành nguồn cảm hứng để nhà thơ sáng 
tác tác phẩm này. Tiết 117: VIẾNG LĂNG BÁC
 (Viễn Phương)
 I. Đọc – Tìm hiểu chung:
 1. Đọc:
 2. Tìm hiểu chung:
 a. Tác giả:
 b. Tác phẩm:
 * Hoàn cảnh ra đời:
 * Mạch cảm xúc:
 Diễn ra theo trình tự cuộc vào lăng 
viếng Bác (trước khi vào lăng viếng 
Bác, khi vào trong lăng viếng Bác, 
trước khi ra về).
 c. Từ khó: (SGK) Tiết 117: VIẾNG LĂNG BÁC
 (Viễn Phương)
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu văn bản:
 1. Nội dung:
 a. Khổ thơ đầu: Tiết 117: VIẾNG LĂNG BÁC
 (Viễn Phương)
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu văn bản:
 1. Nội dung:
 a. Khổ thơ đầu:
 Tâm trạng vô cùng xúc động của một người con từ 
chiến trường miền Nam được ra viếng Bác.
 b. Khổ thơ thứ hai:
 Tấm lòng thành kính thiêng liêng trước công lao vĩ đại 
 và tâm hồn trong sáng của Người. Tiết 117: VIẾNG LĂNG BÁC
 (Viễn Phương)
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu văn bản:
 1. Nội dung:
 a. Khổ thơ đầu:
 Tâm trạng vô cùng xúc động của một người con từ 
chiến trường miền Nam được ra viếng Bác.
 b. Khổ thơ thứ hai:
 Tấm lòng thành kính thiêng liêng trước công lao vĩ đại 
 và tâm hồn trong sáng của Người.
 c. Khổ thơ thứ ba:
 Nỗi đau xót tột cùng của nhân dân ta nói chung, của tác 
 giả nói riêng khi Bác không còn nữa. Tiết 117: VIẾNG LĂNG BÁC
 (Viễn Phương)
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu văn bản:
 1. Nội dung:
 a. Khổ thơ đầu:
 Tâm trạng vô cùng xúc động của một người con từ chiến trường 
miền Nam được ra viếng Bác.
 b. Khổ thơ thứ hai:
 Tấm lòng thành kính thiêng liêng trước công lao vĩ đại và tâm hồn 
trong sáng của Người.
 c. Khổ thơ thứ ba:
 Nỗi đau xót tột cùng của nhân dân ta nói chung, của tác giả nói 
 riêng khi Bác không còn nữa.
 d. Khổ thơ cuối:
 Tâm trạng của nhà thơ lưu luyến và mong muốn được ở mãi bên 
 Bác. Tiết 117: VIẾNG LĂNG BÁC
 (Viễn Phương)
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu văn bản:
 1. Nội dung:
 2. Nghệ thuật:
 - Giọng điệu vừa trang nghiêm, sâu lắng, vừa tha thiết, đau xót, tự 
hào, phù hợp với nội dung cảm xúc của bài.
 - Viết theo thể thơ tám chữ có đôi chỗ biến thể, cách gieo vần và 
 nhịp điệu thơ linh hoạt.
 - Sáng tạo trong việc xây dựng hình ảnh thơ, kết hợp cả hình ảnh 
 thực, hình ảnh ẩn dụ, biểu tượng có ý nghĩa khái quát và giá trị 
 biểu cảm cao.
 - Lựa chọn ngôn ngữ biểu cảm, sử dụng các ẩn dụ, điệp ngữ có 
 hiệu quả nghệ thuật. Tiết 117: VIẾNG LĂNG BÁC
 (Viễn Phương)
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu văn bản:
 1. Nội dung:
 2. Nghệ thuật:
3. Ý nghĩa văn bản:
 Bài thơ thể hiện tâm trạng xúc động, tấm lòng thành kính, 
biết ơn sâu sắc của tác giả khi vào lăng viếng Bác.
III. Luyện tập:
 Đọc diễn cảm bài thơ. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
1. Học bài, đọc thuộc lòng bài thơ, hoàn thành phần 
luyện tập.
2. Soạn bài: Nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc 
đoạn trích):
 Đọc kĩ văn bản đã cho và trả lời các câu hỏi. 
 Từ đó xác định hai nội dung:
 - Thế nào là nghị luận về tác phẩm truyện 
 (hoặc đoạn trích).
 - Những yêu cầu đối với bài nghị luận về tác 
 phẩm truyện (hoặc đoạn trích). Tiết học đã kết thúc. 
Kính chúc Ban giám khảo và quý 
 thầy cô sức khỏe, chúc Hội thi 
 thành công tốt đẹp. VIẾNG LĂNG BÁC 
 (Viễn Phương)
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa xa đứng thẳng hàng. 
 Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
 Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
 Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
 Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân..
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!
 Mai về miền Nam thương trào nước mắt
 Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
 Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
 Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này. Khổ thơ đầu: 
Con ở Miền Nam ra thăm lăng Bác Xưng hô thân mật
 Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Màu xanh quê hương,
 giản dị thân thuộc; 
 Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Vẻ đẹp thanh cao 
 của dân tộc;
 Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
 Sức sống bền bỉ 
 dân tộc Việt nam.
 Khung cảnh trang nghiêm, thành kính Khổ thơ thứ hai:
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
 Tả thực Sự vĩ đại của 
 Bác → Nhân dân 
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. tôn kính Bác
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Tả thực Tấm lòng 
 thành kính 
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân ... Ẩn dụ của nhân dân 
 ta đối với Bác Khổ thơ thứ ba:
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giấc ngủ thanh bình, yên tĩnh
 Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền tâm hồn cao đẹp của Bác 
 ẩn dụ
 những vần thơ về trăng của Bác
 Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Bác sống mãi với 
 ẩn dụ non sông, đất nước
 Mà sao nghe nhói ở trong tim! 
 Nỗi đau đớn sâu sắc
 khi Bác mất