Bài soạn Ngữ văn 9 - Năm học: 2009 - 2010 - Tuần 6

 Tuaàn 6: Tieát 26. TRUYEÄN KIEÀU CUÛA NGUYEÃN DU.
 I/ Muïc tieâu baøi hoïc:
 Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc:
 - Nhöõng neùt chuû yeáu veà cuoäc ñôøi con ngöôøi vaø söï nghieäp vaên chöông cuûa Nguyeãn Du.
 - Coát truyeän vaø nhöõng giaù trò cô baûn veà noäi dung, ngheä thuaät cuûa Truyeän Kieàu. Töø ñoù thaáy ñöôïc Truyeän Kieàu laø kieät taùc soá moät cuûa neàn vaên hoïc trung ñaïi Vieät Nam, kieät taùc cuûa vaên hoïc daân toäc.
 - Reøn kyõ naêng toùm taét truyeän.
 II/ Chuaån bò cuûa giaùo vieân- hoïc sinh.
 GV:Giaùo aùn, sgk, tranh truyeän Kieàu.
 HS: Chuaån bò baøi.
 III/ Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy- hoïc.
 1- OÅn ñònh toå chöùc: Kieåm tra só soá, vieäc chuaån bò cuûa hoïc sinh.
 2- Kieåm tra baøi cuõ:
 Neùt ñeïp cuûa hình töôïng ngöôøi anh huøng Nguyeãn Hueä ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo?
 3- Giôùi thieäu baøi môùi:
 Caûm thöông cho soá phaän cuûa ngöôøi phuï nöõ, Nguyeãn Du ñaõ laøm neân kieät taùc: Truyeän Kieàu. Hoâm nay chuùng ta cuøng tìm hieåu.
 GV: Ghi töïa leân baûng.
Hoaït ñoäng cuûa thaày- troø.
Noäi dung.
Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu cuoäc ñôøi vaø söï nghieäp Nguyeãn Du. 
GV: Cho hs ñoïc phaàn taùc giaû sgk.
HS: Ñoïc chuù yù nhöõng neùt lôùn veà cuoäc ñôøi cuûa Nguyeãn Du.
GV? Em haõy giôùi thieäu veà Nguyeãn Du?
HS: Giôùi thieäu veà taùc giaû.
GV: Nhaán maïnh nhöõng quan ñieåm.
- Xaõ hoäi.
- Hoaøn caûnh xuaát thaân.
- Baûn thaân, nhaân caùch
GV? Söï nghieäp cuûa Nguyeãn Du coù gì ñaùng noùi?
HS: Döïa vaøo sgk traû lôøi.
GV: Giôùi thieäu theâm moät soá taùc phaåm lôùn.
Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu Truyeän Kieàu.
GV: Thuyeát trình nguoàn goác truyeän Kieàu.
HS: Toùm taét taùc phaåm.
HS: Toùm taét, chuù yù coát truyeän.
Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu giaù trò Truyeän Kieàu.
GV? Em hình dung Truyeän Kieàu coù nhöõng giaù trò naøo?
HS: Nhaän xeùt giaù trò noäi dung, ngheä thuaät.
GV? Nhöõng nhaân vaät: Maõ Giaùm Sinh, Baïc 
Baø, Baïc Haïnh, Sôû Khanh laø ngöôøi nhö theá naøo?
HS: Laø nhöõng theá löïc baát nhaân taøn baïo.
 GV:Em coù nhaän xeùt gì veà soá phaän cuûa ngöôøi phuï nöõ trong xaõ hoäi phong kieán ?
 GV? Vieäc khaéc hoaï nhaân vaät Maõ Giaùm Sinh, Hoà Toân Hieán trong mieâu taû cuûa nhaø thô bieåu hieän nhö theá naøo?
 GV: Ñöa ví duï:Mieâu taû Maõ Giaùm Sinh.Nguyeãn Du xaây döïng ngöôøi anh huønh,muïc ñích cuûa taùc giaû laø gì?
 GV: Minh hoaï söû duïng ngoân ngöõ trong vieäc taû caûnh.
 GV: Cho hoïc sinh ñoïc ghi nhôù sgk.
I/ Taùc giaû Nguyeãn Du.
1- Cuoäc ñôøi.
 - Nguyeãn Du (1765- 1820) teân chöõ laø Toá Nhö, queâ ôû Nghi Xuaân- Haø Tónh.
 - Xuaát thaân doøng doõi quyù toäc. Baûn thaân hoïc gioûi, coù voán soáng phong phuù. OÂng boân ba nhieàu nôi, tieáp xuùc vôùi nhieàu vuøng vaên hoaù khaùc nhau Ñieàu ñoù aûnh höôûng ñeán saùng taùc cuûa nhaø thô.
 - OÂng coù traùi tim giaøu loøng yeâu thöông con ngöôøi.
2- Söï nghieäp.
 - Saùng taùc 243 baøi.
Chöõ Haùn: Thanh Hieân thi taäp.
Chöõ Noâm: Truyeän Kieàu, Vaên chieâu hoàn.
 - Nguyeãn Du laø thieân taøi vaên hoïc.
2- Toùm taét taùc phaåm sgk.
3- Giaù trò noäi dung, ngheä thuaät.
 a- Noäi dung:
 * Giaù trò hieän thöïc:
 - Phaûn aùnh xaõ hoäi ñöông thôøi vôùi caû boä maët taøn baïo cuûa taàng lôùp thoáng trò (Maõ Giaùm 
Sinh, Baïc Baø, Baïc Haïnh- nhöõng keû buoân thòt baùn ngöôøi. Hoà Toân Hieán, Hoaïn Thö- quan laïi taøn aùc, bæ oåi.).
- Phaûn aùnh soá phaän bò aùp böùc ñau khoå vaø taán bi kòch cuûa ngöôøi phuï nöõ trong xaõ hoäi.
 * Giaù trò nhaân ñaïo:
 - Caûm thöông saâu saéc noåi khoå cuûa con ngöôøi.
 - Leân aùn, toá caùo caùc theá löïc taøn baïo.
 - Ñeà cao, traân troïng con ngöôøi töø veû ñeïp hình thöùc ñeán phaåm chaát khaùt voïng chaân chính (hình töôïng Töø Haûi).
 - Höôùng tôùi giaûi phoùng xaõ hoäi, ñem laïi haïnh phuùc cho con ngöôøi.
b- Giaù trò ngheä thuaät.
 - Ngoân ngöõ : Tinh teá, giaøu söùc bieåu caûm ngoân ngöõ keå chuyeän ña daïng. : Tröïc tieáp, giaùn tieáp, nöûa tröïc tieáp.
 - Ngheä thuaät mieâu taû pheâ phaùn.
 Coát truyeän :Nhieàu tình tieát haáp daãn.
 * Ghi nhôù (sgk).
 4– Cuûng coá: 
 Toùm taét noâi dung ngheä thuaät taùc phaåm.
 5– ñaën doø:
 Hoïc sinh hoïc baøi, chuaån bò “Chò em Thuyù Kieàu”.
Tuaàn 6: Tieát 27. CHÒ EM THUYÙ KIEÀU.
 I/ Muïc tieâu baøi hoïc:
 Giuùp hoïc sinh:
 - Thaáy ñöôïc ngheä thuaät mieâu taû nhaân vaät cuûa Nguyeãn Du: Khaéc hoaï baèng nhöõng neùt rieâng veà nhan saéc taøi naêng, tính caùch, soá phaän cuûa Thuyù Kieàu, Thuyù Vaân baèng buùt phaùp ngheä thuaät coå ñieån.
 - Thaáy ñöôïc caûm höùng nhaân ñaïo trong Truyeän Kieàu: Traân troïng ca ngôïi veû ñeïp con ngöôøi.
 - Bieát vaän duïng baøi hoïc ñeå mieâu taû nhaân vaät. 
 II/ Chaån bò cuûa giaùo vieân- hoïc sinh:
 GV:Giaùo aùn, sgk, tranh Truyeän Kieàu.
 HS: Chuaån bò baøi.
 III/ Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy- hoïc:
 1- OÅn ñònh toå chöùc: Kieåm tra só soá, vieäc chuaån bò cuûa hoïc sinh.
 2- Kieåm tra baøi cuõ:
 Toùm taét taùc phaåm Truyeän Kieàu, trình baøy nhöõng giaù trò noäi dung, ngheä thuaät cuûa taùc phaåm?
 3- Giôùi thieäu baøi môùi:
 Hoâm nay chuùng ta tìm hieåu ngheä thuaät taû ngöôøi cuûa Nguyeãn Du qua ñoaïn trích: Chò em Thuyù Kieàu.
 GV: Ghi töïa leân baûng.
Hoaït ñoäng cuûa thaày- troø.
Noäi dung.
Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn tìm hieåu chung.
GV: Giôùi thieäu vò trí ñoaïn trích.
GV: Höôùng daãn hoïc sinh ñoïc, tìm boá cuïc cuûa ñoaïn trích.
HS: Ñoïc ñuùng gioïng ñieäu, xaùc ñònh boá cuïc, hs khaùc nhaän xeùt, boå sung.
Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn tìm hieåu veû ñeïp cuûa hai chò em Thuyù Kieàu.
GV? Veû ñeïp cuûa hai chi em Thuyù Kieàu ñöôïc giôùi thieäu baèng nhöõng hình aûnh naøo?
HS: Suy nghó, traû lôøi.
GV: Choát laïi vaán ñeà.
GV? Taùc giaû söû duïng ngheä thuaät gì khi mieâu taû?
HS: Buùt phaùp öôùc leä töôïng tröng.
GV? Em coù nhaän xeùt gì veà caâu thô cuoái?
HS: Nhaän xeùt, gv gôïi yù:Caâu thô cho em bieát ñieàu gì? Caùch vieát ngaén goïn coù taùc duïng gì?
Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu veû ñeïp cuûa Thuyù Vaân.
GV? Töø “ trang troïng” gôïi taû veû ñeïp nhö theá naøo? Veû ñeïp cuûa Thuyù Vaân ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo?
HS: Veû ñeïp trang troïng, quyù phaùi.
GV? Em coù nhaän xeùt gì veà hình aûnh aån duï trong thô?
HS: Chia nhoùm, thaûo luaän, trình baøy keát quaû.
GV? Em coù theå döï ñoaùn gì veà cuoäc ñôøi cuûa Thuyù Vaân?
HS: Cuoäc ñôøi cuûa Thuyù Vaân seõ eâm ñeàm, suoâng seõ.
Hoaït ñoäng 4:Tìm hieåu veû ñeïp cuûa Thuyù Kieàu.
GV: Cho hoïc sinh ñoïc laïi caùc caâu thô mieâu taû veû ñeïp cuûa Thuyù Kieàu.
GV? Khi mieâu taû veû ñeïp cuûa Thuyù Kieàu, Taùc giaû söû duïng ngheä thuaät öôùc leä nhöng coù gì khaùc vôùi Thuyù Vaân?
HS: nhaän xeùt.
GV? Vì sao taùc giaû ñaëc taû ñoâi maét cuûa Thuyù Kieàu?
HS: Veû ñeïp cuûa Thuyù Kieàu saéc saûo, maën maø. 
GV? Em coù nhaän xeùt gì veà veû ñeïp cuûa Thuyù Kieàu qua caâu “ Laøn thu thuyû neùt xuaân sôn”?
HS: Suy nghó traû lôøi.
GV? Qua chaân dung cuûa Thuyù Kieàu em döï caûm cuoäc ñôøi Thuyù Kieàu nhö theá naøo?
HS: Cuoäc ñôøi cuûa Thuyù Kieàu seõ gaëp soùng gioù.
Hoaït ñoäng5: Höôùng daãn toång keát.
GV: Em coù nhaän xeùt gì veà thaùi ñoä cuûa Nguyeãn Du khi mieâu taû hai chò em Thuyù Kieàu?
HS: Nhaän xeùt, gv choát laïi vaán ñeà.
Hoaït ñoäng 6: Höôùng daãn luyeän taäp.
GV: Cho hs thaûo luaän baøi 1.
HS: Thaûo luaän, trình baøy keát quaû.
GV: Choát laïi vaán ñeà.
I/ Tìm hieåu chung.
1- Ñoïc vaø tìm hieåu chuù thích.
 Ñaïi yù: Ñoaïn trích giôùi thieäu veû ñeïp cuûa hai chò em Thuyù Kieàu.
2- Boá cuïc: Ba phaàn.
 Boán caâu ñaàu, boán caâu tieáp, coøn laïi.
II/ Phaân tích.
1- Veû ñeïp cuûa hai chi em Thuyù Kieàu.
 - Hai chò em coát caùch thanh cao duyeân daùng nhö mai, trong traéng nhö tuyeát.
 ð Buùt phaùp öôùc leä, gôïi taû veû ñeïp cuûa hai chò em Thuyù Kieàu.
 - Veû ñeïp cuûa moãi ngöôøi moãi khaùc nhöng hoaøn haûo.
 Caùch giôùi thieäu ngaén goïn nhöng laøm noåi baät ñaëc ñieåm cuûa hai chò em Thuyù Kieàu.
2- Veû ñeïp cuûa Thuyù Vaân.
- Trang troïng, cao sang, quyù phaùi.
- Caùc ñöôøng neùt: Khuoân maët, maùi toùc, laøn da, nuï cöôøi, gioïng noùi ñöôïc mieâu taû baèng nhöõng hình aûnh aån duï, so saùnh vôùi nhöõng thöù cao ñeïp nhaát treân ñôøi (traêng, maây, hoa,
 tuyeát, ngoïc) cuøng caùc boå ngöõ, ñònh ngöõ  Thuyù Vaân coù veû ñeïp phuùc haäu, quyù phaùi, veû ñeïp taïo söï haøi hoaø, eâm ñeàm vôùi xung quanh, döï baùo cuoäc ñôøi seõ bình laëng, suoâng seõ.
3- Veû ñeïp cuûa Thuyù Kieàu.
- Saéc saûo veà trí tueä, maën maø veà taâm hoàn.
- Taùc giaû vaãn duøng buùt phaùp öôùc leä töôïng tröng nhöng gôïi veû ñeïp cuûa tuyeät theá giai nhaân.
- Taùc giaû ñaëc taû ñoâi maét cuûa Thuyù Kieàu trong nhö gôïn soùng, nhö nöôùc muøa thu. Ñoâi loâng maøy thanh tuù nhö neùt nuùi muøa xuaânVeû ñeïp saéc neùt treû trung, töôi taén, ñaày soáng ñoäng.
- Taøi: Caàm, kì, thi, hoaï nhöng coù traùi tim ña saàu ña caûm.
- Thuyù Kieàu coù veû ñeïp cuûa saéc, taøi, tình ñeán thieân nhieân cuõng phaûi ghen hôøn. Ñieàu ñoù döï baùo soá phaän ñau khoå, eùo le.
III/ Toång keát.
- Traân troïng, ca ngôïi veû ñeïp cuûa ngöôøi phuï nöõ.
- Laáy veû ñeïp cuûa thieân nhieân gôïi taû veû ñeïp cuûa con ngöôøi.
* Ghi nhôù (sgk).
IV/ Luyeän taäp.
Em coù nhaän xeùt gì veà ngheä thuaät taû ngöôøi cuûa Nguyeãn Du?
 4- Cuûng coá: 
 GV: Cho hs ñoïc laïi baøi thô, hs ñoïc ghi nhôù sgk.
 5- Daën doø:
 HS: Hoïc thuoäc ñoaïn thô, nhaän xeùt ngheä thuaät taû ngöôøi cuûa taùc giaû.
 HS: Chuaån bò “Caûnh ngaøy xuaân”.