Bài soạn Ngữ văn 9 - Tiết 1 đến tiết 89 (chuẩn)

 TiÕt 1,2
Ngày soạn 18-8-2009 
V¨n b¶n:
PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH
	Lê Anh Trà
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Giúp học sinh:
- Thấy được vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại, vĩ đại và bình dị.
- Thấy được một số biện pháp nghệ thuật chủ yếu đã góp phần làm nổi bật vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh.
- Bước đầu tiếp xúc với văn bản có sự kết hợp yếu tố thuyết minh với nghị luận.
B. CHUẨN BỊ
- HS soạn bài theo câu hỏi đọc hiểu của SGK
- GV lên kế hoạch dạy học và chuẩn bị trước một số câu thơ, bài thơ viết về sự giản dị của Bác, các bài thơ của Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm
C. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Yêu cầu cần đạt
Hoạt động 1: Giíi thiÖu bµi
- HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm v¨n b¶n nhËt dông vµ c¸c chñ ®Ò ®· häc
- GV giíi thiÖu mät sè v¨n b¶n ®­îc häc líp 9 vµ v¨n b¶n sÏ t×m hiÓu trong tiÕt häc.
Hoạt động 2: D¹y häc bµi míi
GV giới thiệu.
GV hướng dẫn học sinh đọc: đây là văn bản nhật dụng. Đọc văn bản phải rõ ràng, mạch lạc, truyền cảm.
? Văn bản gồm mấy phần? Nội dung từng phần?
HS trao đổi thảo luận.
? Tinh hoa văn hóa nhân loại đến với Hồ Chí Minh trong hoàn cảnh nào?
(GV có thể nói thêm vài nét về quá trình hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong khoảng thời gian Người hoạt động ở nước ngoài).
? Điều gì khiến Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước?
HS thảo luận trả lời.
? Hồ Chí Minh đã làm cách nào để khám phá và biến kho tàng tri thức văn hóa nhân loại sâu rộng thành vốn tri thức của riêng mình? Tìm những chi tiết để minh họa.( Häc sinh tr¶ lêi)
? NhËn xÐt nghÖ thuËt cña t¸c gi¶ ë ®o¹n nµy?( HS tr¶ lêi)
? Bµi häc cho chóng ta b©y giê trong mèi quan hÖ héi nhËp lµ g×?(HS thảo luận nhóm, trả lời.)
( Hết tiết 1)
? Phong cách sống giản dị của Bác được thể hiện như thế nào?
HS thảo luận, trả lời.
? Lối sống giản dị đó đồng thời cũng rất thanh cao. Em hãy phân tích để làm nổi bật sự thanh cao trong lối sống hằng ngày của Bác.
HS thảo luận nhóm, trả lời.
GV: Viết về cách sống của Bác, tác giả liên tưởng đến những nhân vật nổi tiếng nào?
? Để làm nổi bật những vẻ đẹp trong phong cách sống của Hồ Chí Minh, tác giả đã sử dụng những biện pháp nào?
HS thảo luận nhóm, trả lời.
? Lµ HS sèng trong hoµn c¶nh hiÖn nay, em häc ®­îc nh÷ng g× vÒ lèi sèng gi¶n dÞ cña B¸c?( HS th¶o luËn tr¶ lêi)
GV hướng dẫn học sinh tổng kết.
- HS thảo luận đọc lên những câu thơ, bài văn, đoạn văn viết về sự giản dị của Bác.( Thơ Tố Hữu, vb “Đức tính giản dị của Bác Hồ”(Lớp 7)
Hoạt động 3: Hướng dẫn về nhà
- Học bài, làm bài tập SGK và sách bài tập
- Đọc trước bài Tiếng Việt
- Soạn bài “Đấu tranh cho một thế giới hoà bình”
I.Đọc và tìm hiểu chung 
1. Xuất xứ
Năm 1990, nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh Bác Hồ, có nhiều bài viết về Người. “Phong cách Hồ Chí Minh” là một phần trong bài viết Phong cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn với cái giản dị của tác giả Lê Anh Trà.
2. Bố cục của văn bản
Văn bản có thể chia làm 2 phần:
- Từ đầu đến “rất hiện đại”: Hồ Chí Minh với vÎ ®Ñp cña sù kÕt hîp gi÷a truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, gi÷a d©n téc vµ nh©n lo¹i
- Phần còn lại: Những nét đẹp trong lối sống giản dị Hồ Chí Minh.
II. T×m hiÓu chi tiÕt
1.VÎ ®Ñp phong c¸ch Hå ChÝ Minhlµ vÎ ®Ñp cña sù kÕt hîp gi÷a truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, gi÷a d©n téc vµ nh©n lo¹i:
- Hoàn cảnh: Cuộc đời hoạt động cách mạng đầy truân chuyên.
+ Gian khổ, khó khăn.
+ Tiếp xúc văn hóa nhiều nước, nhiều vùng trên thế giới.
+ Động lực thúc đẩy Hồ Chí Minh tìm hiểu sâu sắc về các dân tộc và văn hóa thế giới xuất phát từ khát vọng cứu nước.
+ Đi nhiều nước, tiếp xúc với văn hóa nhiều vùng trên thế giới.
+ Biết nhiều ngoại ngữ, làm nhiều nghề.
- Học tập miệt mài, sâu sắc đến mức uyên thâm, vừa tiếp thuu cái hay cái đẹp vừa phê phán cái tiêu cực
- Giữ gìn phát huy cái gốc truyền thống văn hoá dân tộc
=> LËp luËn quy n¹p,luËn cø tiªu biÓu x¸c thùc, kÕt hîp nghÞ luËn, thuyÕt minh víi biÓu c¶m.
* Bµi häc nhËt dông: CÇn héi nhËp nh­ng ph¶i gi÷ g×n b¶n s¾c, truyÒn thèng d©n téc.( V× cã mét sè nwêi ®¸nh mÊt chÝnh m×nh, quªn ®i b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc)
2. Vẻ đẹp trong lối sống giản dị mà thanh cao của Chủ tịch Hồ Chí Minh 
+ Chủ tịch Hồ Chí Minh có một phong cách sống vô cùng giản dị:
- Nơi ở, nơi làm việc đơn sơ: chiếc nhà sàn nhỏ vừa là nơi tiếp khách, vừa là nơi làm việc, đồng thời cũng là nơi ngủ.
- Trang phục giản dị: bộ quần áo bà ba, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp
- Ăn uống đạm bạc: cá kho, rau luộc, cà muối, cháo hoa
+ Biểu hiện của đời sống thanh cao:
- Đây không phải là lối sống khắc khổ của những con người tự vui trong nghèo khó.
- Đây cũng không phải là cách tự thần thánh hóa, tự làm cho khác đời, hơn đời.
- Đây là cách sống có văn hóa, thể hiện 1 quan niệm thẩm mỹ: cái đẹp gắn liền với sự giản dị, tự nhiên.
Viết về cách sống của Bác, tác giả liên tưởng đến các vị hiền triết ngày xưa:Nguyễn Trãi: Bậc thầy khai quốc công thần, ở ẩn; Nguyễn Bỉnh Khiêm: làm quan, ở ẩn.
=> Kết hợp giữa kể và những lời binh luận rất tự nhiên, ch©n thµnh: “LÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö VN vµ cã lÏ c¶ thÕ giíiQu¶ nh­ mét c©u chuyÖn thÇn tho¹i, c©u chuyÖn vÒ mét vÞ tiªnT«i gi¸m ch¾cc kh«ng cã mét vÞ l·nh tu, mét vÞ tæng thèng, hay mét vÞ vua hiÒn nµo” Chọn lọc những chi tiết tiêu biểu. Đan xen thơ của các vị hiền triết, cách sử dụng từ Hán Việt gợi cho người đọc thấy sự gần gũi giữa chủ tịch Hồ Chí Minh với các vị hiền triết của dân tộc. Sử dụng nghệ thuật đối lập: vĩ nhân mà hết sức giản dị, gần gũi, am hiểu mọi nền văn hóa nhân loại, hiệu đại mà hết sức dân tộc, hết sức Việt Nam,
III. Tổng kết
1.Về nghệ thuật:
- Kết hợp hài hòa giữa thuyết minh với lập luận.
- Chọn lọc chi tiết giữa thuyết minh với lập luận.
- Ngôn từ sử dụng chuẩn mực.
2. Về nội dung:
- Vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống văn hóa dân tộc với tinh hoa văn hóa nhân loại.
- Kết hợp giữa vĩ đại và bình dị.
- Kết hợp giữa truyền thống và hiện đại.
IV.Luyện tập:
Tiết 3
Ngày soạn 20-8-2009 
TiÕng ViÖt:
CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Giúp HS:
- Nắm được nội dung phương châm về lượng và phương châm về chất.
- Biết vận dụng những phương châm này trong giao tiếp.
B. CHUẨN BỊ
- HS đọc trước bài học
- GV soạn bài và chuẩn bị một số bảng phụ ghi thêm ví dụ vµ nh÷ng c©u t­¬ng øng kh«ng vi ph¹m ph­¬ng ch©m héi tho¹i ®Ó minh hoạ
C. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Yêu cầu cần đạt
Hoạt động 1: Giíi thiÖu bµi
- GV nh¾c l¹i kiÕn thøc vÒ héi tho¹i ®· häc ë líp 8: x­ng h«, lît lêivµ nªu lªn quy t¾c ngÇm trong héi tho¹i sÏ ®îc t×m hiÓu trong tiÕt häc.
Hoạt động 2. D¹y häc bµi míi
HS đọc đoạn đối thoại trong SGK.
GV: Khi An hỏi: “Học bơi ở đâu?”, ý muốn hỏi điều gì? Ba trả lời: “Ở dưới nước”. Câu trả lời có mang đầy đủ nội dung, ý nghĩa mà An cần hỏi không?
GV: Em rút ra nhận xét gì về giao tiếp?
HS thảo luận, nêu nhận xét.
GV nêu vấn đề: Đọc truyện cười “Lợn cưới áo mới” trong SGK. Tại sao truyện lại gây cười? lẽ ra anh có “lợn cưới” và anh có “áo mới” phải hỏi và trả lời như thế nào? 
HS nêu các phương án hỏi và trả lời.
GV : Như vậy, cần phải tuân thủ yêu cầu nào khi giao tiếp?
- GV yêu cầu HS đọc mẩu chuyện trong SGK và hỏi: Truyện cười phê phán điều gì?
HS thảo luận, trả lời(ví dụ phê phán tính khoác lác).
GV: Như vậy trong giao tiếp có điều gì cần tránh?
HS thảo luận, nêu nhận xét.
GV chọn bài, chia nhóm và gợi ý, hướng dẫn HS thực hiện.
Hoạt động 3: Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc ghi nhớ SGK
- Hoàn chỉnh các bài tập SGK và sách bài tập
I.Phương châm về lượng
1.Ví dụ:(SGK)
Không mang đủ nội dung ý nghĩa mà An cần hỏi (vì bơi là đã bao hàm ở dưới nước – Trong khi đó điều An cần biết là địa điểm cụ thể nào đó như : Bể bơi thành phố, sông, biển
2.Nhận xét:
a) Khi nói, câu nói phải có nội dung đúng với yêu cầu của giao tiếp, không nên nói ít hơn những gì mà giao tiếp cần đòi hỏi.
VD:Có thể hỏi:
- Bác có thấy con lợn nào qua đây không?
Có thể trả lời:
- (Nãy giờ),(từ lúc tôi đứng đây) không có con lợn nào chạy qua đây cả.
b) Trong giao tiếp, không nên nói nhiều hơn hoặc ít hơn những điều cần nói.
3.Bài học:
Khi giao tiếp, cần nói có nội dung: nội dung của lời nói phải đúng yêu cầu của giao tiếp, không thừa, không thiếu. Đó là phương châm về lượng.
II. Phương châm về chất
1.Ví dụ:(SGK)
- C¶ hai nh©n vËt ®Òu nãi kho¸c, nãi nh÷ng ®iÒu kh«ng cã ®óng víi sù thËt
- Cã thÓ nãi thªm tõ ng÷: T«i nghe nãi,h×nh nh cßn cã mét c¸i nåith× sÏ kh«ng vi ph­¬ng ch©m héi tho¹i.
2. Bài học: Trong giao tiếp, không nên nói những điều mà mình không tin là đúng và không có bằng chứng xác thực.
III. Luyện tập
Bài tập 1: Thõa th«ng tin: nu«i ë nhµ, cã hai c¸nh. Ch÷a l¹i nh­ sau:
- Trâu là một loài gia súc.
- Én là một loài chim.
Bài tập 2:
a) Nói có căn cứ chắc chắn là nói có sách, mách có chứng.
b) Nói sai sự thật một cách cố ý, nhằm che giấu điều gì đó là nói dối.
c) Nói một cách hú họa, không có căn cứ là nói mò.
d) Nói nhảm nhí, vu vơ là nói nhăng, nói cuội.
e) Nói khoác lác, làm ra vẻ tài giỏi hoặc nói những chuyện bông đùa, khoác lác cho vui là nói trạng.
Bµi 3( VÒ nhµ)
Bµi 4:
a.Dïng: Nh­ t«i ®­îc biÕt, t«i tin r»ng,®Ó tu©n thñ ph­¬ng ch©m vÒ chÊt.
b. Dïng: nh­ t«i ®· tr×nh bµy, nh­ mäi ng­êi ®Òu biÕt
Bµi 5:Liªn quan ®Õn ph­¬ng ch©m vÒ chÊt
- ¡n ®¬m nãi ®Æt: nãi kh«ng, vu khèng
- ¡n èc nãi mß: nãi kh«ng cã c¬ së, b»ng chøng
- ¡n kh«ng nãi cã:Nãi sai sù thËt
- C·i nhµy c¸i cèi: C¸i kh«ng cã lÝ lÏ c¬ së
- Khua m«i móa mÐp:ba hoa
- Nãi d¬i nãi chuét: nãi l¨ng nh¨ng, kh«ng x¸c thùc
- Høa h­¬u høa v­în: ChØ høa mµ kh«ng lµm
Tiết 4
Ngày soạn23-8-2009 
TËp lµm v¨n:
SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT 
TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Giúp HS:
Biết sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
B. CHUẨN BỊ
- HS đọc trước bài học
- GV soạn bài và chuẩn bị một số bảng phụ ghi thêm ví dụ
C. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Yêu cầu cần đạt
Hoạt động 1. Giíi thiÖu bµi
Hoạt động 2. D¹y häc bµi míi
GV nêu câu hỏi:
? Văn bản thuyết minh là gì?
?Văn bản thuyết minh nhằm mục đích gì?
?Hãy kể ra các phương pháp thuyết minh đã học.
HS thảo luận trả lời.
HS đọc văn bản trong SGK : Hạ Long đá và nước.
? Đây là một bài văn thuyết minh. Theo em, bài văn này thuyết minh đặc điểm gì của đối tượng?
HS thảo luận, nêu nhận xét.
? Hãy tìm trong trong văn bản : tác giả có sử dụng phương pháp liệt kê về số lượng và quy mô của đối tượng không?
? để thuyết minh về sự kì lạ của Hạ Long, tác giả đã sử dụng cách thức nào?
? Hãy tìm câu văn khái quát sự kì lạ của Hạ Long?
HS thảo luận, trả lời.
? Tác giả đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật gì trong bài văn?
HS thảo luận.
? Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật trong bài văn?
HS thảo luận trả lời.
- GV nªu thªm vÝ dô
? Từ đó có thể thấy tác  ... rong “ ChuyÖn ng­êi con g¸i Nam X­¬ng”( NguyÔn D÷).
II. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm:
C©u 1( 3®)
a- ChÐp ®óng theo yªu cÇu ®Ò bµi(1®)
- NÕu sai mét ch÷ trõ 0,25®; sai mét dßng trõ 0,5®
b.- ChØ râ (1®)
 + §iÖp ng÷ “ kh«ng”, t­¬ng ph¶n “ kh«ng” vµ “ cã”; liÖt kª;ho¸n dô “tr¸i tim”- bé phËn chØ tßn thÓ, nãi trÝ tim lµ nãi ng­êi chiÕn sÜ-> Nªu thiÕu 1BP trõ 0,25 ®; nªu kh«ng râ trõ nöa sè ®iÓm.
- Nªu t¸c dông ( 1®) mçi ý 0,5®
+ NhÊn m¹nh vµ kh¼ng ®Þnh søc m¹nh cña t×nh yªu ®Êt níc, niÓm khao kh¸t gi¶i phãng miÒn Nam ruét thÞt, ý chÝ tinh th©ng quyÕt t©m, bÊt khuÊt kiªn c­êng cña nh÷ng chiÕn sÜ l¸i xe
+ ThÓ hiÖn tÝnh chÊt khèc liÖt cña cuéc chiÕn tranh.
C©u 2 ( 7®)
* Yªu cÇu chung: ViÕt ®óng kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ nh©n vËt v¨n häc.LËp luËn chÆt chÏ, thuyÕt phôc. Bè côc râ rµng, ®Çy ®ñ. V¨n trong s¸ng, kh«ng m¾c lçi diÔn ®¹t.
* Yªu cÇu cô thÓ:
- Tr×nh bµy vÒ sè phËn cña Vò N­¬ng: Lµ ng­êi con g¸i dÑp ng­êi ®Ñp nÕt nh­ng sè phËn bÊt h¹nh mong manh ( 3®)
- Tõ sè phËn Vò N­¬ng mµ kh¸i qu¸t lªn sè phËn ng­êi phô n÷ d­íi chÕ ®é PK nam quyÒn: Tuy mçi ng­êi cã mét nçi khæ riªng nh­ng tÊt c¶ ®Òu chung sè phËn bÊt h¹nh, lµ n¹n nh©n cña C§XHPK bÊt c«ng, tµn b¹o( Nªu ca dao, Thuý KiÒu, ng­êi PN trong th¬ HXH( 2®)
- Liªn hÖ víi ng­êi PN trong XH ngµy nay ( 1®)
- Bµy tá ®­îc th¸i ®é t×nh c¶m, suy nghÜ( 1®)
=> Tuú møc ®é bµi viÕt ®Ó chÊm ®iÓm phï hîp.
Tiết 87
Ngày soạn. 
TËp lµm v¨n:
TËp lµm th¬ t¸m ch÷
( TiÕp)
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp HS:
- Cñng cè l¹i kiÕn thøc vÒ thÓ th¬ t¸m ch÷ ®· häc
- TiÕp tôc tËp lµm th¬ t¸m ch÷ thµnh bµi hoµn chØnh
B. ChuÈn bÞ:
- GV chuÈn bÞ bµi, lªn kÕ ho¹ch d¹y häc
- HS lµm th¬ tríc ë nhµ
C. Ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng 1: Cñng cè lÝ thuyÕt
- Hs nh¾c l¹i ®Æc ®iÓm thÓ th¬ t¸m ch÷ ®· häc
- GV lu ý thªm: Th¬ t¸m ch÷ cã nh÷ng biÕn thÓ vÒ sè ch÷ trong c©u ( nhiÒu h¬n hoÆc Ýt h¬n) ®Ó diÔn t¶ néi dung, t×nh c¶m sinh ®éng, ch©n thùcVD: “ BÕp löa”, “ B× th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh”
Ho¹t ®éng2: TËp lµm th¬
- GV tæ chøc HS lµm th¬ theo nhãm víi tõng ®Ò tµi riªng, cã thÓ lµm theo thÓ th¬ biÕn thÓ, Ýt nhÊt ph¶i ®­îc hai khæ
Nhãm 1: Th¬ vÞnh mïa xu©n
Nhãm 2: Th¬ vÞnh mïa hÌ
Nhãm 3: Th¬ vÞnh mïa thu
Nhãm 4: Lµm th¬ vÒ ng­êi th©n
- Thêi gian lµm 20-25 phót, cö ng­êi tr×nh bµy tr­íc líp
- C¸c nhãm nhËn xÐt, söa ch÷a cho nhau
- GV kÕt luËn.
Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn vÒ nhµ
- TiÕp tôc tËp lµm th¬
- So¹n bµi “ Nh÷ng ®øa trΔ ®Ó ®äc thªm
Tiết88,89
Ngày soạn. 
V¨n b¶n:
H­íng dÉn ®äc thªm:
NHỮNG ĐỨA TRẺ
	Go- rơ-ki
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Giúp HS:
- Rung cảm trước những tâm hồn tuổi thơ trong trắng, sống thiếu tình thương.
- Hiểu rõ nghệ thuật kể chuyện của Go - rơ - ki trong đoạn trích.
B. CHUẨN BỊ
- HS soạn bài theo câu hỏi của SGK
- GV lên kế hoạch dạy học
C. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Yêu cầu cần đạt
Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra bµi cò
Ho¹t ®éng 2 :D¹yhäc bµi míi
- GV h­íng dÉn t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm dùa vµo chó thÝch sgk
- GV H­íng dÉn ®ọc, tìm hiểu chung về văn bản
GV hướng dẫn HS đọc, chú ý những câu đối thoại.
? Đoạn trích có thể chia thành mấy phần?
- H­íng dÉn t×m hiÓu chi tiÕt
-GV h­íng dÉn t×m hiÓu néi dung: h×nh ¶nh nh÷ng ®øa trÎ.
? Vì sao đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp lại không cho A-li-ô-sa chơi với những đứa trẻ con ông ta?
? Dù bị cấm đoán, vì sao những đứa trẻ vẫn tìm đến nhau?
? Trước khi quen th©n, A-li-ô-sa đã biết được gì về những đứa trẻ hàng xóm?
? C¶m nhËn vÒ t×nh b¹n cña nh÷ng ®øa trÎ?
? Hình ảnh so sánh “Chúng ngồi sát vào nhau như những chú gà con” thể hiện điều gì?
? Hãy thử diễn tả lại cảm xúc và suy nghĩ của A-li-ô-sa khi đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp xuất hiện, đuổi mấy đứa trẻ vào nhà.
HS trình bày, nêu nhận xét.
? Trong tác phẩm (nhất là trong đoạn trích này), truyện đời thường và truyện cổ tích được lồng vào nhau rất khéo. Em hãy tìm những chi tiết thể hiện điều đó.
GV hướng dẫn HS tổng kết theo hai ý:
- Sự rung cảm trước những tâm hồn tuổi thơ trong trắng, sống thiếu tình thương.
- Nghệ thuật kể chuyện của nhà văn.
Ho¹t ®éng 3: Hưíng dÉn vÒ nhµ
- §äc vµ tù t×m hiÓu thªm vÒ v¨n b¶n
- ChuÈn bÞ so¹n bµi häc sgk tËp II
I. H­íng dÉn t×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm( SGK)
1. Tác giả 
Mác - xim Go - rơ - ki (1868 - 1936) là nhà văn Nga, tên thật là A-lếch-xây Pê-scốp. Ông sinh trưởng ở thành phố Ni - giơ- ri Nô - vơ - gô-rốt, trong một gia đình lao động nghèo.
Go - rơ - ki đã trải qua tuổi thơ cay đắng, tủi nhục. Bố mất sớm, mẹ đi lấy chồng khác, A-li-ô-sa ở với ông bà ngoại. Do cảnh nhà ngày càng túng thiếu, A-li-ô-sa phải bỏ học, tự kiếm sống bằng nhiều nghề khác nhau. Năm 16 tuổi, A-li-ô-sa đi Can - đan, ước mơ vào đại học, nhưng vì không có tiền nên lại phải tiếp tục đi làm nuôi thân.
Các tác phẩm chính: bộ ba tiểu thuyết tự thuật Thời thơ ấu (1913-1914), Kiếm sống(1915-1916), Những trường đại học của tôi(1923), Người mẹ (1906-1907), Cuộc đời Clim Xam- ghin (1925-1936)
2.Tác phẩm 
Thời thơ ấu gồm mười ba chương, là cuốn đầu tiên trong ba bộ tiểu thuyết nói trên. Phần này chủ yếu thuật lại quãng đời thơ ấu gian khổ của Go - rơ - ki trong khoảng thời gian sống cùng ông bà ngoại.
II.H­íng dÉn ®ọc, tìm hiểu chung về văn bản
1. Đọc
2. Bố cục
Đoạn trích có thể chia làm 3 phần:
Phần 1 (từ đầu đến “đầu đội chiếc mũ xù lông”): tình bạn tuổi thơ trong trắng.
Phần 2 (tiếp đến “cấm không được vào nhà tao!”): tình bạn vẫn cứ tiếp diễn.
III. H­íng dÉn t×m hiÓu chi tiÕt
1. Néi dung:
 H×nh ¶nh những đứa trẻ sống thiếu tình thương.
* Hoàn cảnh: Hai gia đình thuộc hai thành phần xã hội khác nhau, một bên là dân thường, một bên là quan chức giàu sang nên Ốp-xi-an-ni-cốp không cho những đứa trẻ chơi với nhau. 
- Ba đứa trẻ nhà Ốp-xi-an-ni-cốp: Qua trò chuyện chú biết chúng tuy sống trong cảnh giàu sang nhưng cũng không sung sướng gì(mẹ chết, sống với dì ghẻ, bị bố cấm đoán, đánh đòn).
- A-li-ô-sa : sống trong cảnh gian khổ, tủi cực nhưng A-li-ô-sa không cảm thấy xa lạ với những đứa trẻ hàng xóm.
Hoàn cảnh thiếu tình thương giống nhau khiến A-li-ô-sa thân thiết với mấy đứa trẻ kia.
* Tình bạn:
- N¶y sinh tõ sù viÖc chóng gióp ®ì nhau,cïng v­ît qua ho¹n n¹n, tõ sù cïng chung c¶nh ngé, cïng løa tuæi ng©y th¬ trong s¸ng
- Chóng nãi chuyÖn, x­ng h« th©n mËt víi nhaugÆp nhau th× võa ng¾m nghÝa nhau võa nãi chuyÖn rÊt l©u
- Ali « sa ®ång c¶m víi hoµn c¶nh må c«i mÑ cña ba ®øa trÎ, nªn yªu th­¬ng chóng, kÓ chuyÖn cæ tÝch, ®éng viªn an ñi chóng, cho chóng niÒm vui, niÒm hi väng.
- Ba ®øa trÎ th× gÇn gòi, tin t­ëng, sÎ chia cïng Ali « sa
- Ba ®øa trÎ ®· v­ît lªn mäi sù cÊm ®o¸n ®Ó ch¬i víi nhau
=>Tình bạn thËt ch©n thµnh th¾m thiÕt, thËt trong s¸ng, bÒn chÆt. T×nh b¹n ấy đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng Go - rơ - ki khiến mấy chục năm sau ông vẫn còn nhớ như in và kể lại hết sức xúc động.
2 Mét sè thµnh c«ng nghÖ thuËt. 
a.Những quan sát và nhận xét tinh tế
A-li-ô-sa chưa hiểu gì về chúng, thậm chí còn không phân biệt được đứa này với đứa kia: “Chúng cùng mặc áo cánh, quần dài màu xám, cùng đội mũ như nhau”
Hình ảnh so sanh chính xác khiến ta liên tưởng đến cảnh lũ gà con sợ hãi co cụm vào nhau khi nhìn thấy diều hâu. Chi tiết đó thể hiện sụ thông cảm của A-li-ô-sa đối với nỗi bất hạnh củ những người bạn mới.
Khi đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp xuất hiện, mắng, những đứa trẻ lặng lẽ đi vào nhà khiến A-li-ô-sa liên tưởng chúng giống như những con ngỗng ngoan ngoãn. Đây cũng là một so sánh rất chính xác, vừa thể hiện dáng dấp bề ngoài của những đứa trẻ, vừa cho thấy thế giới nội tâm của chúng. Bị bố áp chế, chúng trở nên nhút nhát và cam chịu. Một lần nữa, A-li-ô-sa tỏ thái độ cảm thông với những người bạn của mình.
b. Sù kÕt hîp chuyện đời thường và chuyện cổ tích
- Chi tiết về mụ gì ghẻ: Khi nghe những đứa trẻ hàng xóm nhắc chuyện dì ghẻ, A-li-ô-sa liên tưởng ngay đến nhân vật dì ghẻ độc ác trong truyện cổ tích.
-Chi tiết về người “mẹ thật”: A-li-ô-sa nói với lũ trẻ: “Mẹ thật của các cậu thế nào rồi cũng sẽ về, rồi các cậu xem”. Khi những đứa trẻ thắc mắc, cậu lại nói : “Trời ơi, biết bao nhiêu lần những người chết, thậm chí đã bị xả ra từng mảng, mà chỉ cần vẩy cho ít nước phép là sống lại”.
- Hình ảnh người đàn bà nhân hậu: Bà ngoại của A-li-ô-sa là người rất nhân hậu.Trong đoạn trích này, mỗi lần A-li-ô-sa nhắc đến bà ngoại là để nói bà thường kể chuyện cổ tích cho chú nghe. Chú lại đem những câu chuyện ấy kể lại cho các bạn, chỗ nào quên lại chạy về hỏi bà. Khi đứa con đại tá khái quát: “Có lẽ tất cả các bà đều tốt, bà mình trước cũng rất tốt” thì trước mắt chúng ta như hiện lên hình ảnh các nhân vật bà nội, bà ngoại trong truyện cổ tích.
III. Tổng kết
Trong đoạn trích Những đứa trẻ, bằng tài kể chuyện giàu hình ảnh, đan xen chuyện đời thường với chuyện cổ tích, Mác - xim Go - rơ - ki đã thuật lại hết sức sinh động tình bạn thân thiết của ông hồi nhỏ với những đứa trẻ sống thiếu tình thương bên hàng xóm, bất chấp những cản trở trong quan hệ xã hội lúc bấy giờ.
Tiết90
Ngày soạn 
Tr¶ bµi kiÓm tra tæng hîp häc k× I
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp HS:
- NhËn thÊy ®ùoc nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm trong bµi viÕt cña m×nh, biÕt c¸ch kh¾c phôc söa ch÷a.
- Cñng cè v÷ng ch¾c h¬n kiÕn thøc ®· häc vµ kÜ n¨ng lµm bµi
B. ChuÈn bÞ:
- GV chÊm bµi, nhËn xÐt cô thÓ bµi lµm cña HS
C. Ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu yªu cÇu ®Ò bµi
C©u 1( 3®)
 - ChØ ra BPNT:
 + §iÖp ng÷ “ kh«ng”, t­¬ng ph¶n “ kh«ng” vµ “ cã”; liÖt kª;ho¸n dô “tr¸i tim”- bé phËn chØ toµn thÓ, nãi trÝ tim lµ nãi ng­êi chiÕn sÜ-> Nªu thiÕu 1BP trõ 0,25 ®; nªu kh«ng râ trõ nöa sè ®iÓm.
- Nªu t¸c dông ( 1®) mçi ý 0,5®
+ NhÊn m¹nh vµ kh¼ng ®Þnh søc m¹nh cña t×nh yªu ®Êt n­íc, niÓm khao kh¸t gi¶i phãng miÒn Nam ruét thÞt, ý chÝ tinh thÇn quyÕt t©m, bÊt khuÊt kiªn c­êng cña nh÷ng chiÕn sÜ l¸i xe
+ ThÓ hiÖn tÝnh chÊt khèc liÖt cña cuéc chiÕn tranh.
C©u 2 ( 7®)
* Yªu cÇu cô thÓ:
- Tr×nh bµy vÒ sè phËn cña Vò N­¬ng: Lµ ng­êi con g¸i ®Ñp ng­êi ®Ñp nÕt nh­ng sè phËn bÊt h¹nh mong manh ( 3®)
- Tõ sè phËn Vò N­¬ng mµ kh¸i qu¸t lªn sè phËn ng­êi phô n÷ d­íi chÕ ®é PK nam quyÒn: Tuy mçi ng­êi cã mét nçi khæ riªng nh­ng tÊt c¶ ®Òu chung sè phËn bÊt h¹nh, lµ n¹n nh©n cña C§XHPK bÊt c«ng, tµn b¹o( Nªu ca dao, Thuý KiÒu, ng­êi PN trong th¬ HXH( 2®)
- Liªn hÖ víi ng­êi PN trong XH ngµy nay ( 1®)
- Bµy tá ®îc th¸i ®é t×nh c¶m, suy nghÜ( 1®)
Ho¹t ®éng 2: NhËn xÐt bµi lµm
1. VÒ h×nh thøc: TÊt c¶ ®Òu tr×nh bµy râ rµng, Ýt sai sãt chÝnh t¶, tõ dïng,
2. VÒ néi dung:
- PhÇn lín ®¶m b¶o c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n, vËn dông ®îc kiÕn thøc ®· häc vµo bµi
- ViÖc häc thuéc v¨n b¶n th¬, ®äc n¾m ch¾c v¨n b¶n tù sù cha hiÖu qu¶
- Bµi tù luËn viÕt cã néi dung mµ cha ®Çy ®ñ, s©u s¾c
3. KÕt qu¶:
Líp
®iÓm giái
®iÓm kh¸
®iÓm TB
®iÓm yÕu kÐm
9C
9D
Ho¹t ®éng 3: Tr¶ bµi
- HS ®äc bµi, ch÷a bµi 
Ho¹t ®éng 4: H­íng dÉn vÒ nhµ
- ChuÈn bÞ bµi, s¸ch vë häc Ng÷ v¨n tËp 2
(HÕt ch­¬ng tr×nh häc k× I)