Bài soạn Ngữ văn 9 - Tiết 122: Nói với con (Y Phương)

TrườngTHCS Mỹ Phước Tuần: 25 
Người dạy: Ngô Thanh Đảo Tiết:122 
 NÓI VỚI CON 
 (Y Phương) Ngày :05/O3/08 
A/ Mục tiêu: -Cảm nhận được tình cảm của cha mẹ đối với con cái ,tình yêu quê hương sâu nặng cùng niềm tự hào đối với sức sống mạnh mẽ,bền bỉ của dân tộc mình qua lời thơ của Y Phương 
-Bước đầu hiểu được cách diễn tả độc đáo,giàu hình ảnh,cụ thể và gợi cảm của thơ ca miền núi 
B/ Chuẩn bị- Gv: giáo án, tài liệu tham khảo,bảng phụ, một số bài thơ bài hát của cư dân miền núi 
 -Hs : xem bài ở nhà , xem câu hỏi tìm hiểu văn bản,đọc bài thơ,xem phần tác giả tác phẩm,chú thích
C/Tiến trình
1/Ổn định lớp
2/Ktbc ?Hãy đọc thuộc lòng bài “Sang thu’’ và nêu nội dung chính của văn bản đó 
3/Bài mới: 
 -Chúng ta từng học văn bản “Mẹ tôi’’ở chương trình NV7-T1 của Ét-môn-đô đơA-mi-xi nhà văn Ý nói về những lầm lỗi của con mình đ/v mẹ dưới dạng một lá thư bằng những tình cảm thương yêu ,nghiêm khắc và cũng rất tế nhị .Ta cũng đã học văn bản “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ’’là bài thơ của Nguyễn Khoa Điềm ,dt Kinh để ca ngợi nét đẹp của người mẹ Tà Ôi.Nhưng chúng ta đã biết gia đình là cái nôi để mỗi con người hình thành và phát triển nhân cách ,mỗi người cha, người mẹ,mỗi gia đình đều có cách dạy con cái khác nhau. Có người dạy con của mình bằng những câu ca dao,tục ngữ,thành ngữ,có người dạy con mình bằng những hành động, những câu chuyệnNhưng có những người dạy con cái bằng những lời thơ giản dị mộc mạc chân thành ,đó là bài thơ “Nói với con ’’của người vùng cao viết về dân tộc mình –dân tộc Tày-dân tộc anh em cùng sống chung với chúng ta trên mảnh đất cong cong hình chữ S
 Phương pháp
 Nội dung 
 Bổ sung
HĐ1: Hd hs tìm hiểu chung 
-Hs đọc phần chú thích nói về tác giả.
? Giới thiệu vài nét về tác giả Y Phương.
-Tên thật: Hứa Vĩnh Sước (1948),dân tôc Tày.
-Quê: Cao Bằng ,ông nhập ngũ năm 1968 đến năm 1981 ông chuyển về công tác tại Sở văn hóa-Thông tin Cao Bằng .Thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật ,mạnh mẽ và trong sáng ,cách tư duy giàu hình ảnh của người miền núi
? Hãy nêu vài nét về tác phẩm 
-Bài thơ được trích trong “Thơ VN 1945-1985’’(NXB Giáo dục,1997)
-Gv hướng dẫn đọc và tìm hiểu chú thích 
-Giọng nhẹ nhàng,tha thiết
-Gv đọc mẫu,gọi 2 hs đọc tiếp
-Gv nhận xét giọng đọc của hs
-Hs đọc chú thích (sgk)/73
? Ta có thể chia văn bản này như thế nào
? Văn bản này thuộc thể thơ gì
-Thơ tự do
HD2: Hd tìm hiểu văn bản
?Theo em văn bản này nói về vấn đề gì
-Hs trả lời,gv giới thiệu về chủ đề của bài thơ
? Hãy đọc 4 câu thơ đầu và em hình dung được điều gì qua những câu thơ ấy 
? Nghệ thuật được sử dụng
-Lặp từ “ chân,bước, tới’’
-Số từ “ một,hai”→từng bước
-Gợi : Những từ “ chân ,bước’’có phải người cha cho ta biết đứa bé đang tập đi từng bước hay không
? Người cha và mẹ có theo dõi từng bước đi của con không
? Những từ “tiếng nói,tiếng cười” theo dõi từng bước đi của con như thế ta thấy không khí gia đình như thế nào
? Từ những điều đó ta có cảm nhận gì tình cảm của của cha mẹ đ/v con cái
? Nhận xét về cách nói của tg
-Cách nói rất hình ảnh cụ thể,nhưng cũng rất khái quát
? Học sinh đọc7 câu thơ còn lại
?Ta hiểu thế nào là “người đồng mình”
-Cùng sống trên một mảnh đất,cùng quê hương,cùng dân tộc
? Họ dành tình cảm cho nhau như thế nào
-Yêu thương lẫn nhau.
? Như vậy mỗi gia đình không chỉ yêu thương đùm bọc lẫn nhau mà còn có sự yêu thương của xóm làng thân thuộc,đó là sự đoàn kết nhất trí trên dưới một lòng
? Hình ảnh “đan lờ..câu hát’’ nói lên điều gì trong lao động của họ
-Luôn tươi vui trong công việc
Gv: Họ thường ca hát nhảy múa vào những lễ hội bên đống lửa trong đêm,đó là nét sinh hoạt văn hóa đặc sắc của ngửời dân tôc.
?Những câu thơ nào mà tác giả nhắc đến thiên nhiên núi rừng 
? Điều đó có phải họ gần gũi với thiên nhiên núi rừng không
-Núi rừng,cây cỏ, muôn thú đi vào cuộc sống của họ một cách tự nhiên, là linh hồn của họ,và hình ảnh ấy được xuất hiện nhiều trong những câu hát cao vút vang xa mang âm hưởng của núi rừng“Tiếng chày trên Sóc Bom Bo,Tiếng đàn ta lư”..
-Tình cảm gia đình gắn liền với tình yêu làng xóm, quê hương,đất nước.
-Hs đọc phần còn lại
?Những câu thơ nào thể hiện lòng tự hào về truyền thống quê hương
-Hs đọc và thảo luận câu hỏi
? Người đồng mình có những truyền thống tốt đẹp nào
-Chú ý vào những từ “cao,xa,nỗi buồn ,chí lớn’’→dù cho tràn ngập nỗi buồn ,gian khổ họ cũng vượt qua và luôn có một ý chí sắt đá,tất cả có được là do họ đoàn kết yêu thương lẫn nhau
? Họ có yêu quê hương không
-Dù cho quê hương còn nghèo nhưng vẫn yêu tha thiết quê hương 
? Biện pháp nghệ thuật được sử dụng 
-Điệp từ: ‘’Sống ,không chê’’→khẳng định tình yêu quê hương của họ
? Cuộc sống của họ như thế nào qua những câu thơ sau đây : “Sống như sông.cực nhọc”
?Biện pháp nghệ thuật được sử dụng
?2 câu thơ “người đồng mình ..nhỏ bé đâu con” nói lên đức tính gì tốt đẹp 
-Dù người đồng mình thô sơ da thịt,dù còn nghèo đói,nhưng họ không bao giờ chịu lùi bước,tâm hồn họ không nhỏ bé ,họ luôn vươn lên trong cuộc sống,xây dựng quê hương
?Nói với con về những đức tính của người đồng mình ,người cha ước muốn ở con điều gì
-Lặp từ “con ơi,thô sơ da thịt,nhỏ bé đâu con,nghe con”tha thiết,chân thành
-Mong muốn con kế tục truyền thống, phong tục quê hương
HĐ3: Hd tổng kết 
?Hãy nêu vài nét về nội dung và nghệ thuật của văn bản
-Hs nêu ,gv chốt lại
-Gọi hs đọc phần ghi nhớ
I/ Tìm hiểu chung 
1/ Tác giả ,tác phẩm
 a . Tác giả
-Tên thật: Hứa Vĩnh Sước (1948) dt Tày,quê ở Cao Bằng 
-Thơ ông chân thật mạnh mẽ và trong sáng ,cách tư duy giàu hình ảnh của người dân miền núi 
b.Tác phẩm
-Được trích trong “Thơ VN( 1945-1985)”
2-Đọc văn bản và tìm hiểu chú thích 
a.Đọc văn bản
b.Chú thích (sgk)
3/Bố cục: Gồm hai phần
-P1:11 câu đầu : Con lớn lên trong tình yêu thương ,sự nâng đỡ của cha mẹ và trong cuộc sống lao động của quê hương 
P2: Phần còn lại : Lòng tự hào về truyền thống quê hương –niềm mong ước con kế tục truyền thống ấy 
4/ Thể thơ :Tự do
II/ Đọc, tìm hiểu văn bản
1/ Cội nguồn sinh trưởng của con ,con lớn lên trong tình thương yêu của cha mẹ và sự đùm bọc của quê hương
“Chân phải bước tới cha
..
 Hai bước tới tiếng cười’’
-Bằng hình ảnh cụ thể tạo không khí gia đình đầm ấm, hạnh phúc ,quấn quýt .Từng bước đi,tiếng nói ,tiếng cười của con được cha mẹ chăm chút đón nhận ,con cái lớn lên từng ngày trong tình yêu thương nâng đón của cha mẹ.
-“ Người đồng mình yêu lắm con ơi
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời’’ 
-Không những đứa con lớn lên trong sự yêu thương dìu dắt của cha mẹ mà còn có cả sự yêu thương che chở của bản làng “Người đồng mình yêu lắm con ơi’’
-Trong công việc lúc nào cũng tươi vui ca hát “đan lờcâu hát’’
-“Rừng cho hoacon đường cho những tấm lòng’’→nhiên nhiên thơ mộng hài hòa gần gũi với con người ,thiên nhiên nghĩa tình đã nuôi sống cuộc đời, tâm hồn họ.
→Người con được trưởng thành trong cuộc sống lao động ,trong thiên nhiên thơ mộng nghĩa tình của quê hương. 
2/Lòng tự hào về truyền thống quê hương
*Tự hào về truyền thống của “người đồng mình’’
-“Người đồng mình thương lắm con ơi
..
không bao giờ nhỏ bé được nghe con”
+Họ thương yêu giúp đỡ lẫn nhau “người..ơi”
+Họ bền gan ,vững chí vượt qua những khó khăn vất vả “cao đo nỗi buồn ,xa nuôi chí lớn’’
+Gắn bó máu thịt với quê hương dù quê hương nghèo khó
“Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo khó’’
+Điệp từ : “Sống,không chê’’khẳng định tình yêu quê hương của họ.
-“Sống như sông như suối
.
 Không lo cực nhọc”
+Họ sống hồn nhiên ,môc mạc dù cho cuộc đời còn nhiều khó khăn vất vả,lên thác xuống ghềnh
-Nghệ thuật: So sánh,thành ngữ “lên thác xuống ghềnh’’
-Điệp ngữ: “Người đồng mình”khẳng định tinh thần cộng đồng.
-Lời thơ mộc mạc,giản dị,chân thành tha thiết “lắm con ơi,bé đâu con ,con ơi” 
-“Người đồng mình..nhỏ bé đâu con”
“Người đồng mình.phong tục’’,ca ngợi khí chất mạnh mẽ,giàu nghị lực,luôn tự hào về phong tục quê hương của mình,và ý chí mạnh mẽ đó góp phần làm cho quê hương giàu đẹp.
* Niềm mong ước của người cha
-Quý trọng mái ấm gia đình,yêu thương xóm làng.
-Có nghị lực có ý chí niềm tin vượt qua những khó khăn thử thách .
-Tự hào và kế tuc truyền thống tốt đẹp của quê hương.
-Tự tin vững bước vào đường đời .
III/Tổng kết
1/Nghệ thuật
-Từ ngữ giàu hình ảnh,giàu sức gợi cảm.
-Hình ảnh thơ quen thuộc,gần gũi,mộc mạc.
-Giọng thơ tha thiết ,chân thành.
-Phép điệp,so sánh,thành ngữ.
2/Nôi dung (ghi nhớ sgk/74).
*Củng cố :-Là hs chúng ta cần làm gì cho quê hương, cho dân tộc mình trong giai đoạn hiện nay.
-Qua văn bản ta thấy người cha nói với con điều gì,nếu là con em có cảm xúc gì trước lời nói đó của cha.
 *Dặn dò : -Học thuộc bài
 -xem bài mới “Nghĩa tường minh và hàm ý”.
 +Đọc bài tập,xem câu hỏi tìm hiểu bài tập.
 +Tìm hiểu thế nào là nghĩa tường minh,hàm ý. 
*Rút kinh nghiệm 
....