Đề cương bồ dưỡng học sinh giỏi môn sinh 9 - Trần Như Hoàng

CHệễNG I: DI TRUYEÀN VAỉ BIEÁN Dề
I. Caõu hoỷi traộc nghieọm
Câu 1:
Phép lai nào sau đây cho biết kết quả ở con lai không đồng tính là:
A. P: BB x bb B. P:BB x BB C. P: Bb x bb D. P: bb x bb
Câu 2:
Phép lai dưới đây tạo ra ở con lai F1 có hai kiểu hình nếu tính trội hoàn toàn là:
A. P: AA x AA B. P: aa x aa C. P: AA x Aa D. P: Aa x aa
Câu 3:
Phép lai dưới đây tạo ra con lai F1 có nhiều kiểu gen nhất là:
A. P: aa x aa B. P: Aa x aa C. P: AA x Aa D. P: Aa x Aa
Câu 4: 
Kiểu gen nào sau đây biểu hiện kiểu hình trội trong trường hợp tính trội hoàn toàn là:
A. AA và aa B. Aa và aa C. AA và Aa D. AA, Aa và aa 
Câu 5: 
Trong trường hợp tính trội không hoàn toàn, kiểu gen dưới đây sẽ biểu hiện kiểu hình trung gian là:
 A. Aa B. Aa và aa C. AA và Aa D. AA, Aa và aa 
Câu 6:
Phép lai dưới đây được coi là lai phân tích:
A. P: AA x AA B. P: Aa x Aa C. P: AA x Aa D. P: Aa x aa
Câu 7:
Kiểu gen dưới đây tạo ra một loại giao tử là:
A. AA và aa B. Aa và aa C. AA và Aa D. AA, Aa và aa 
Câu 8:
Kiểu gen dưới đây được xem là thuần chủng:
A. AA và aa B. Aa C. AA và Aa D. AA, Aa và aa
Câu 9:
Nếu cho lai phân tích cơ thể mang tính trội thuần chủng thì kết quả về kiểu hình ở con lai phân tích là:
A. Chỉ có 1 kiểu hình B. Có 2 kiểu hình 
C. Có 3 kiểu hình D. Có 4 kiểu hình
Câu 10:
Nếu tính trội hoàn toàn thì cơ thể mang tính trội không thuần chủng lai phân tích cho kết quả kiểu hình ở con lai là:
A. Đồng tính trung gian B. Đồng tính trội
C. 1 trội : 1 trung gian D.1 trội : 1 lặn
Câu 11:
Các qui luật di truyền của Menđen được phát hiện trên cơ sở các thí nghiệm mà ông đã tiến hành ở:
A. Cây đậu Hà lan B. Cây đậu Hà Lan và nhiều loài khác
C. Ruồi giấm D.Trên nhêù loài côn trùng
Câu 12:
Đặc điểm của đậu Hà Lan tạo thuận lợi cho việc nghiên cứu của Menđen là:
A. Sinh sản và phát triển mạnh B. Tốc độ sinh trưởng nhanh
C. Có hoa lưỡng tính, tự thụ phấn cao D. Có hoa đơn tính
Câu 13:
Hai trạng thái khác nhau của cùng loại tính trạng có biểu hiện trái ngược nhau, được gọi là:
A. Cặp gen tương phản B. Cặp bố mẹ thuần chủng tương phản
C. Hai cặp tính trạng tương phản D. Cặp tính trạng tương phản
Câu 14:
Yêu cầu bắt buộc đối với mỗi thí nghiệm của Menđen là:
A. Con lai phải luôn có hiên tượng đồng tính 
B. Con lai phải thuần chủng về các cặp tính trạng được nghiên cứu
C. Bố mẹ phải thuần chủng về các cặp tính trạng được nghiên cứu
D. Cơ thể được chọn lai đều mang các tính trội
Câu 15:
Đặc điểm của của giống thuần chủng là:
A. Có khả năng sinh sản mạnh
B. Các đặc tính di truyền đồng nhất và cho các thế hệ sau giống với nó
C. Dề gieo trồng
D. Nhanh tạo ra kết quả trong thí nghiệm
Câu 16:
Trên cơ sở phép lai một cặp tính trạng,Menđen đã phát hiện ra:
A. Qui luật đồng tính
B. Qui luật phân li
C. Qui luật đồng tính và Qui luật phân li
D. Qui luật phân li độc lập
Sử dụng đoạn câu sau đây để trả lời câu hỏi từ 17 đến 20
Khi lai giữa hai cơ thể bố mẹ..(I)..khác nhau về một cặp..(II)..tương phản thì con lai ở F1 đều..(III)..về tính trạng của bô hoặc của mẹ và ở F2 có sự phân li tính trạng với tỉ lệ xấp xỉ....(IV).
Câu 17:
Số (I) là:
A. thuần chủng B. cùng loài C. khác loài D. bất kì
Câu 18
Số (II) là:
A. gen trội B. tính trạng trội C. tính trạng D. tính trạng lặn
Câu 19:
Số (III) là:
A. có sự khác nhau B. đồng loạt giống nhau 
C.thể hiện sự giống và khác nhau D. có sự phân li
Câu 20:
Số (IV) là:
A. 50% trội: 50% lặn B.7 5% trội: 25% lặn
C. 25% trội: 50% trung gian: 25% l ặn D.25% trung gian:50% tr ội:25% lặn
sử dụng đoạn cõu sau đõy để trả lời cõu hỏi 21 - 23
Phộp lai.(I).là phộp lai được sử dụng để nhằm kiểm tra .(II)..của một cơ thể mang t ớnh trội nào đú l à thuần chủng hay khụng thuần chủng.cỏch làm là cho cơ thể mang tớnh trội cần kiểm tra lai với cơ thể mang(III)
C õ u 21:
Số (I) là:
A. một cặp tớnh trạng B. phõn tớch
C. hai cặp tớnh trạng D. một cặp hoặc hai cặp tớnh trạng
C õ u 22:
Số (II) là:
A. kiểu gen B. kiểu hỡnh C. cỏc cặp tớnh trạng D. nhõn tố di truyền
C õ u 23:
Số (III) là:
A. kiểu gen khụng thuần chủng
B. kiểu gen thuần chủng 
C. tớnh trạng lặn
D. tớnh trạng lặn và tớnh trạng trội
Cho biết cõy đậu Hà Lan, gen A: thõn cao, gen a: thõn thấp
C õ u 24:
Kiểu gen biểu hiện kiểu hỡnh thõn cao là:
A. AA và Aa B. AA và aa C. Aa và aa D. AA, Aa và aa
C õ u 25:
Nếu cho cõy P cú thõn cao giao phấn với cõy P cú thõn thấp thỡ phộp lai được ghi là:
A. P: AA x aa và P: Aa x AA B. P: AA x aa và P: Aa x aa 
C. P: Aa x aa D. P: Aa x aa và P: aa x aa
C õ u 26:
Phộp lai cho con F1 c ú 100% thõn cao l à:
A. P: AA x Aa B. P: Aa x Aa 
C. P: Aa x aa D. P: aa x aa 
C õ u 27:
Phộp lai cho F2 cú tỉ lệ 3 thõn cao: 1 thõn thấp l à:
A. P: AA x AA B. P: Aa x aa 
C. P: Aa x aa D. P: Aa x Aa 
C õ u 28:
Phộp lai tạo ra F2 cú tỉ lệ kiểu hỡnh 1 thõn cao: 1 thõn thấp:
A. F1: Aa x Aa B. F1: Aa x AA 
C. F1: AA x Aa D. F1: Aa x aa
C õ u 29
Phộp lai 1 cặp tớnh trạng dưới đõy cho 4 tổ hợp ở con lai là
A. TT x tt B. Tt x tt C. Tt x Tt D. TT x Tt
C õ u 30:
Phộp lai cho tỉ lệ kiểu hỡnh ở con lai là 1:1 trong tr ường hợp tớnh trội hoàn toàn là:
A. SS x SS B. Ss x SS C. SS x ss D. Ss x ss
II. BAỉI TAÄP 
 BAỉI 1: ễÛ caứ chua, Quỷa ủoỷ laứtớnh traùng troọi hoaứn toaứn so vụựi quaỷ vaứng . Haừy laọp sụ ủoà lai ủeồ xaực ủũnh keỏt quaỷ veà kieồu gen, vaứ kieồu hỡnh cuỷa con lai F1 trong caực trửụứng hụùp sau:
-P quaỷ ủoỷ x quaỷ ủoỷ	 -P quaỷ ủoỷ x quaỷ vaứng	 -P quaỷ vaứng x quaỷ vaứng.
 BAỉI 2: Cho bieỏt ruoài giaỏm gen quy ủũnh ủoọ daứi caựnh naốm treõn NST thửụứng vaứ caựnh daứi laứ troọi so vụựi caựnh ngaộn. Khi cho giao phoỏi 2 ruoài giaỏm P ủeàu coự caựnh daứi vụựi nhau vaứ thu ủửụùc caực con lai F1 
Haừy laọp sụ ủoà lai noựi treõn. 
Neỏu tieỏp tuùc cho caựnh daứi F1 Lai phaõn tớch . keỏt quaỷ seừ nhử theỏ naứo?
 BAỉI 3: 
 ễÛ ruoài giaỏm, gen quy ủũnh chieàu daứi ủoỏt thaõn naốm treõn NST thửụứng vaứ ủoỏt thaõn daứi laứ tớnh traùng troọi hoaứn toaứn so vụựi ủoỏt thaõn ngaộn. Dửụựi ủaõy laứ keỏt quaỷ cuỷa 1 soỏ pheựp lai:
Kieồu hỡnh cuỷa P
Soỏ caự theồ ụỷ F1 thu ủửụùc
ẹoỏt thaõn daứi
ẹoỏt thaõn ngaộn
a) ẹoỏt thaõn daứi x ẹoỏt thaõn ngaộn
390
0
b) ẹoỏt thaõn daứi x ủoỏt thaõn daứi
262
87
c) ẹoỏt thaõn daứi x ủoỏt thaõn ngaộn
150
148
 Haừy giaỷi thớch vaứ laọp sụ ủoà lai?
BAỉI 4
Toực quaờn laứ troọiọ hoaứn toaứn so vụựi toực thaỳng.
- Moọt caởp vụù choàng sinh ủửụùc 2 ủửựa con: ủửựa con gaựi coự toực quaờn, ủửựa con trai coự toực thaỳng. Bieỏt raống ngửụứi cha coự toực thaỳng. Haừy tỡm kieồu gen cuỷa meù vaứ laọp sụ ủoà lai
 - Moọt phuù nuừ mang kieồu gen dũ hụùp muoỏn chaộc chaộn sinh con ủeàu coự toực quaờn thỡ kieồu gen vaứ kieồu hỡnh cuỷa ngửụứi choàng phaỷi nhử theỏ naứo?
BAỉI 5
Coự 2 ủửựa treỷ sinh ủoõi: 1 ủửựa toực quaờn vaứ 1 ủửựa toực thaỳng. Bieỏt raống quaự trỡnh giaỷm phaõn vaứ thuù tinh cuỷa teỏ baứo sinh duùc ụỷ cha vaứ meù dieón ra bỡnh thửụứng. 
 -ẹaõy laứ trửụứng hụùp sinh ủoõi cuứng trửựng hay khaực trửựng? Giaỷi thớch vaứ laọp sụ ủoà lai sinh ra 2 ủửựa treỷ treõn.
 - ẹửựa con toực qửaờn noựi treõn lụựn leõn cửụựi vụù cuừng toực quaờn thỡ theỏ heọ con tieỏp theo seừ nhử theỏ naứo?
BAỉI 6
Khi lai 2 gaứ troỏng traộng vụựi 1 gaứ maựi ủen ủeàu thuaàn chuỷng, nhửụứi ta ủaừ thu ủửụùc caực con lai ủoàng loaùt coự maứu xanh da trụứi.
Tớnh traùng treõn ủửụùc di truyeàn theo kieồu naứo?
Cho caực con gaứ loõng da trụứi naứy giao phoỏi vụựi nhau, sửù phaõn li cuỷa nhửừng tớnh traùng trong quaàn theồ con gaứ seừ nhử theỏ naứo?
Cho lai con gaứ xanh da trụứi vụựi con gaứ loõng traộng, sửù phaõn li ụỷ ủụứi con seừ nhử theỏ naứo? Coự caàn kieồm tra ủoọ thuaàn chuỷng ban ủaàu ứkhoõng?
BAỉI 7 
Sửù di truyeàn nhoựm maựu ủửụùc quy ủũnh bụỷi 3 gen( a len) IA quy ủũnh nhoựm maựu A, IB quy ủũnh nhoựm maựu B, coứn IO quy ủũnh nhoựm maựu O. Gen IA vaứ IB tửụng ủửụng nhau vaứ troọi hoaứn toaứn so vụựi IO .
Cho bieỏt kieồu gen nhoựm maựu A,B,AB, O.
Neỏu boỏ thuoọc nhoựm maựu O meù thuoọc nhoựm maựu A thỡ con coự nhoựm maựu gỡ?
Neỏu boỏ thuoọc nhoựm maựu B me ùthuoọc nhoựm maựu AB thỡ con sinh ra thuoọc nhoựm maựu naứo?
Neỏu caực con coự ủuỷ 4 nhoựm maựu thỡ boỏ meù phaỷi coự kieồu gen nhử theỏ naứo?
ễỷnhaứ hoọ sinh ngửụứi ta nhaàm laóm giửừa 2 ủửựa treỷ, bieỏt raống cha meù cuỷa 1 ủửựa beự coự ựnhoựmmaựu O vaứ A; Cha meù cuỷa ủửựa beự kia coự nhoựm maựu A vaứ AB . Hai ủửaự beự coự nhoựm maựu O vaứ A. Haừy xaực ủũnh beự trai naứo laứ con cuỷa caởp vụù choàng naứo?
Vụù coự nhoựm maựu O, choàng coự nhoựm maựu AB . Hoù sinh ra con trai coự nhoựm maựu O. Taùi sao coự hieọn tửụùng naứy. Bieỏt raống ngửụứi vụù luoõn chung thuỷy vụựi choàng mỡnh?
Hai an em sinh ủoõi cuứng trửựng 
Ngửụứi anh cửụựi vụù maựu A sinh con maựu A vaứ maựu AB
Ngửụứi em cửụựi vụù maựu B sinh con maựu A vaứ maựu AB
Xaực ủũnh KG vaứ KH cuỷa nhửừng ngửụứi trong gia ủỡnh treõn. Laọp SẹL minh hoaù. 
BAỉI 8:
ễÛ gaứ caởp gen DD loõng ủen, Dd loõng maứu xanh da trụứi, dd loõng maứu traộng.
Haừy vieỏt khaỷ coự theồ coự ủeồ giaỷi thớch vaứ laọp sụ ủoà lai trong trửụứng hụùp boỏ meùgiao phoỏi vụựi nhau taùo ra F1 chổ coự 1 kieồu hỡnh.
Haừy neõu caực khaỷ naờng coự theồ giaỷi thớch vaứ laọp sụ ủoà laitrong trửụứng hụùp boỏ meù giao phoỏi vụựi nhau taùo ra con F1 coự nhieàu hụn 1 kieồu hỡnh
BAỉI 9:
ễÛ ngửụứi thuaọn tay phaỷi do gen P qui ủũnh, thaọn tay traựi gen p qui ủũnh
Moọt caởp vụù choàng sinh 2 con , ủửựa ủaàu thuaọn tay phaỷi, ủửựa thửự hai thuaọn tay traựi
Tỡm kieồu gen caỷ gia ủỡnh treõn
BAỉI 10
Theo doừi sửù di truyeàn moọt ủaứn traõu thaỏy: traõu ủửùc traựng (1) lai voựi traõu caựi ủen (2) laàn 1 sinh moọt ngheự traộng (3) laàn 2 sinh ủửụùc 1 ngheỏ ủen (4) , ngheự (4) lụựn leõn giao phoỏi vụựi traõu ủửùc ủen (5) sinh ra ngheự traộng (6) 
Bieọn luaọn kieồu gen caực con traõu treõn 
BAỉI 11: ễÛ caứ chua maứu quaỷ ủửụùc quy ủũnh bụỷi moat caởp gen vaứ tinh traùng quaỷ ủoỷ troọi so vụựi quaỷ vaứng. Giao phaỏn hai caõy caứ chua P thu ủửụùc F1. Cho moọt soỏ caõy F1 tieỏp tuùc giao phaựn vụựi nhau, xaỷy ra 3 trửụứng hụùp sau:
	TH1 : F1 quaỷ ủoỷ X quaỷ ủoỷ F2 cho 289 quaỷ ủoỷ 96 quaỷ vaứng
	TH2 : F1 quaỷ ủoỷ X quaỷ ủoỷ F2 cho 320 ủeàu quaỷ ủoỷ
	TH2 : F1 quaỷ ủoỷ X quaỷ vaứng F2 cho 315 ủeàu quaỷ ủoỷ 
BL vaứ laọp SẹL tửứ F1 ủeỏn F2
Coự nhaọn xeựt gỡ veà KG vaứ KH cuỷa P.
BAỉI 12:
Cho bớ troứn t/c lai vụựi bớ daứi . F1 thu ủửụùc cho giao phaỏn vụựi nhau. F2 thu ủửụùc: 136 bớ troứn, 270 bớ deùt, 141 bớ daứi.
Bieọn luaọn vieỏt sụ ủoà lai tửứ P ủeựn F2.?
Coự caàn kieồm tra sửù thuaàn chuỷng cuỷa caực quaỷ bớ coự hỡnh daùng khaực nhau khoõng.?
Caõy bớ daứi caàn giao phaỏn vụựi caõy coự KG nhử theỏ naứo ủeồ F2 thu ủửụù toaứn caõy bớ deùt
BAỉI 13: 
CHUYEÂN ẹEÀ LAI LAI HAI CAậP TÍNH TRAẽNG
I.HEÄ THOÁNG CAÂU HOÛI LÍ THUYEÁT
Caõu 1: chửựng minh trong qui luaọt di truyeàn phaõn li ủoọc laọp cuỷa Menủen coự sửù di truyeàn vaứ phaõn li ủoọc laọp cuỷ ...  baứo sinh duùc ủang thửùc hieọn quaự trỡnh giaỷm phaõn coự taỏt caỷ 28 NST keựp.
Haừy xaực ủũnh:
Nhoựm teỏ baứo naứy ủang ụỷ thụứi ủieồm naứo cuỷa quaự trỡnh giaỷm phaõn.
Soỏ lửụùng teỏ baứo ụỷ thụứi ủieồm tửụng ửựng.
Moọt nhoựm teỏ baứo sinh duùc khaực coự taỏt caỷ 512 NST ủang phaõn li veà 2 cửùc cuỷa teỏ baứo.
Haừy xaực ủũnh:
Soỏ lửụùng teỏ baứo cuỷa nhoựm.
Soỏ teỏ baứo con khi nhoựm teỏ baứo treõn keỏt thuực phaõn baứo.
Bieỏt raống: Moùi dieón bieỏn trong nhoựm teỏ baứo treõn laứ nhử nhau vaứ teỏ baứo chaỏt phaõn chia bỡnh thửụứng khi keỏt thuực kỡ cuoỏi cuỷa moói laàn phaõn baứo.
CHệễNG III : ADN VAỉ GEN
A/ Toựm taột lớ thuyeỏt:
Moói chu kỡ xoaờn coự 10 caởp nucleotit vaứ cao 34 AO, neõn kớch thửụực cuỷa moói caởp nucleotit laứ 3,4Ao. Moọt Nucleotit coự khoỏi lửụùng khoaỷng 300 ủvc
Theo nuyeõn taộc boồ sung : A lieõn keỏt vụựi T, G lieõn keỏt vụựi X . Vỡ vaọy A=T, G=X.. Tửứ ủoự suy ra:
+ Soỏ lửụùng nucleotit cuỷa caỷ ADN hoaởc gen kớ hieọu laứ: N= 2A+2X
+ Soỏ lửụùng nucleotit cuỷa caỷ ADN hoaởc gen kớ hieọu laứ: N=2A+2X
+ Soỏ lửụùng nucleotit ụỷ 1 maùch cuỷa adn hay gen: N/2= A+X
+ % Cuỷa 2 loaùi nucleotit khoõng boồ sung : %A+%X=50%
+ chieàu daứi cuỷa phaõn tửỷ ADN hay gen: L= N/2 x 3,4A0 
Goùi k laứ soỏ lửụùt tửù sao tửứ 1 phaõn tửỷ ADN(gen) ban ủaàu. Soỏ phaõn tửỷ ủửụùc taùo ra ụỷ ủụùt tửù sao cuoỏi cuứng laứ 2k 
1 axit amim ủửụùc maừ hoựa bụỷi 3 nucleotit treõn mARN . Khoỏi lửụùng cuỷa 1 aa laứ 110 ủvc
B/ BAỉI TAÄP: 
 BAỉI TAÄP 1: 
Moọt gen coự 3000 nucleotit, trong ủoự coự 900 A 
Xaực ủũnh chieàu daứi cuỷa gen.
Soõ nucleotit tửứng loaùi cuỷa gen laứ bao nhieõu?
Khi gen tửù nhan ủoõi 1 laàn ủaừ laỏy tửứ moõi trửụứng teỏ baứo bao nhieõu nucleotit?
BAỉI TAÄP 2:
Moọt gen caỏu truực coự 6o chu kỡ xoaộn, vaứ coự G= 20% nhaõn ủoõi lieõn tieỏp 5 ủụùt. Moói gen con phieõn maừ 3 laàn , moói mARN cho 5riboxom trửụùt qua ủeồ toồng hụùp protein.
Tớnh soỏ lửụùng nucleotit gen.
Khoỏi lửụùng phaõn tửỷ cuỷa gen laứ bao nhieõu?
Tớnh soỏ nucleotit moói loaùi maứ moõi trửụứng noọi baứo caàn cung caỏp cho gen taựi baỷn.
Soỏ lửụùng Nu maứ moõi trửụứng noọi baứo cung caỏp ủeồ caực gen con toồng hụùp toồỷng hụùp mARN laứ bao nhieõu?
Tớnh soỏ lửụùng phaõn tửỷ Protein ủửụùc toồng hụùp, Soỏ lửụùng axit amin maứ moõi trửụứng cung caỏp ủeồ toỷng hụùp caực phaõn tửỷ Protein.
Trong quaự trỡnh toồng hụùp Protein ủaừ giaỷi phoựng ra bao nhieõu phaõn tửỷ nửụực, vaứ hỡnh thaứnh bo soỏ lửụùng phaõn tửỷ proõteõin ủửụùc toồng hụùp tửứ 96 mARN laứ:
	96 x 5 = 480 Protein
-soỏ lửụùng axit amin caàn cung caỏp ủeồ toồng hụùp neõn 1 phaõn tửỷ proõteõin laứ:
	600 - 1 = 199
	 3 nhieõu moỏi lieõn keỏt peptit?
* Baứi taọp tửù giaỷi:
Baứi 1. Gen B coự 2400 Nucleotit, coự hieọu soỏ cuỷa A vụựi loaùi Nucleotit khaực laứ 30% soỏ Nucleotit cuỷa gen.
Xaực ủũnh chieàu daứi cuỷa gen
Quựa trỡnh tửù sao cuỷa gen B ủaỷ dieồn ra lieõn tieỏp 3 ủụùt.Xaực ủũnh soỏ Nu tửứng loaùi trong toồng soỏ gen mụựi ủửụùc taùo thaứnh ụỷ ủụùt tửù sao cuoỏi cuứng.
ẹaựp aựn 	1. L= 4080 AO 	2. A=T = 7680 Nu ; G=X= 1920 Nu.
Baứi 2: Hai gen B vaứ b cuứng naốm trong 1 teỏ baứo vaứ coự chieàu daứi baống nhau. Khi teỏ baứo nguợeõn phaõn lieõn tieỏp 3 ủụùt thỡ toồng soỏ Nu cuỷa 2 gen treõn trong theỏ heọ teỏ baứo cuoỏi bcuứng laứ 48000 Nu ( caực gen chửa nhaõn ủoõi).
Xaực ủũnh soỏ teỏ baứo mụựi ủửụùc taùo thaứnh sau 3 ủụùt nguyeõn phan 6 noựi treõn.
Xaực ủũnh soỏ Nu cuỷa moói gen.
Baứi 3. Moọt phaõn tửỷ mARN daứi 2040 A0 , coự A= 40%, U=20%, X= 10% SOÁ Nu cuỷa phaõn tửỷ mARN .
Xaực ủũnh tửứng loaùi Nu cuỷa phaõn tửỷ mARN 
Phaõn tửỷ mARN chửựa bao nuhieõu boọ ba?
Baứi 4: Moọt ủoaùn gen B mang thoõng tin caỏu truực cuỷa 1 loaùi Protein coự trỡnh tửù caực Nu nhử sau:
Maùch 1: - A-G-X-G-G-A-A-T-A-G-T-A-
Maùch 2: - T-X-G-X-X-T-T-A-T-X-A-T-
 ( Xeựt 2 trửụứng hụùp)
Baứi taọp 5:Moọt gen Bb Toàn taùi treõn 1 caởp NST tửụng ủoàng, gen B coự chieàu daứi 5100 A0 coự A= 15%, gen b coự chieàu daứi 4080 A0 coự soỏ lửụùng 4 loaùi Nu baống nhau.
Tớnh soỏ Nu moói loaùi cuỷa moói gen.
Tớnh soỏ Nu moói loaùi ụỷ caực kỡ trong nguyeõn phaõn:( kỡ giửừa, kỡ cuoỏi)
Tớnh soỏ lửụùng moói loaùi Nu ụỷ caực kỡ cuỷa giaỷm phaõn: ( Kỡ giửừa I, kỡ giửừa II, kỡ cuoỏi II)
Moọt teỏ baứo chửựa caởp gen noựi treõn nguyeõn phaõn 3 ủụùt lieõn tieỏp, ủoứi hoỷi moõi trửụứng noọi baứo cung caỏp moói loaùi Nu laứ Khi ủem lai caực cụ theồ chửựa caởp gen treõn, haừy xaực ủũnh soỏ lửụùng Nu moói loaùi trong tửứng kieồu gen ụỷ ủụứi con.
bao nhieõu?
CHệễNG IV/ BIEÁN Dề
I/ TOÙM TAẫT LÍ THUYEÁT
Sụ ủoà phaõn loaùi bieỏn dũ
Bieỏn dũ
Bieỏn dũ di truyeàn	Bieỏn dũ khoõng di truyeàn 
	(Thửụứng bieỏn)
ẹoọt bieỏn	Bieỏn dũ toồ hụùp	
ẹoọt bieỏn gen	ẹoọt bieỏn NST
ẹoọt bieỏn caỏu truực	ủoọt bieỏn soỏ lửụùng
Theồ ủa boọi	Theồ dũ boọi	
-Bieỏn dũ: Laứ hieọn tửụùng caực caự theồ ụỷ ủụứi con coự nhieàu neựt khaực nhau vaứ khaực vụựi boỏ meù.
- Bieỏn dũ di truyeàn: laứ nhửừng bieỏn ủoồi trong vaọt chaỏt di truyeàn vaứ truyeàn laùi cho caực theà heọ sau, goàm 2 loaùi laứ ủoọt bieỏn vaứ bieàn dũ toồ hụùp.
Bieỏn dũ khoõng di truyeàn laứ nhửừng bieàn ủoồi kieồu hỡnh cuỷa cuứng 1 kieồu gen dửụớ taực ủoọng cuỷa nhửừng ủieàu kieọn moõi trửụứng khaực nhau vaứ khong di truyeàn cho ủụứi sau.
ẹoọt bieỏn: Laứ nhửừng bieỏn ủoồi trong vaọt chaỏt di truyeàn ụỷ caỏp ủoọ phaõn tửỷ ( gen) vaứ teỏ baứo ( NST)
ẹoọt bieỏn gen:
Khaựi nieọm: Laứ nhửừng bieỏn ủoồi caỏu truực cuỷa gen lieõn quan ủeỏn 1 hoaởc 1 soỏ caởp Nu .
Ccaự daùng ủoọt bieỏn gen ủieồn hỡnh: 
ẹoọt bieỏn maỏt 1 caởp Nu
ẹoọt bieỏn theõm 1 caởp Nu
ẹoọt bieỏn thay theỏ caởp Nu
Cụ cheỏ phaựt sinh:
Taực nhaõn tửứ moõi trửụứng trong cụ theồ: ẹoự laứ nhửừng roỏi loaùn sinh lớ laứm maỏt caõn baống moõi trửụứng trong cụ theồ vaứ laứm roỏi loaùn quaự trỡnh tửù sao cuỷa phaõn tửỷ ADN.
Taực nhaõn tửứ moõi trửụứng beõn ngoaứi cụ theồ: ẹoự laứ caực taực nhaõn vaọt lớ( tia tửỷ ngoaùi, tia phoựng xaù...) hoựahoùc ( ủoxin, thuoỏc trửứ saõu DDT...) Laứm toồn thửụng phaõn tửỷ ADN hoaờùc roỏi loaùn quaự trỡnh tửù sao cheựp cuỷa noự. 
Vai troứ: Sửù bieỏn ủoồi caỏu truực cuỷa gen do ủoọt bieỏn daàn ủeỏn nhửừng bieỏn ủoồi loaùi phaõn tửỷ protein maứ noự quy ủũnh neõn daón ủeỏn bieỏn ủoồi kieồu hỡnh. Nhửừng bieỏn ủoồi naứy thửụứng coự haùi cho baỷn thaõn sinh vaọt. Tuy nhieõn cuừng coự trửụứng hụùp coự lụùi.
ẹoọt bieỏn NST
Khaựi nieọm: Laứ nhửừng bieỏn ủoồi veà caỏu truực hay soỏ lửụùng NST
Caực daùng ủoọt bieỏn NST
ẹoọt bieỏn caỏu truực NST: Laứ nhửừng bieỏn ủoồi trong caỏu truực cuỷa NST, goàm caực daùng sau: 
+ ẹoọt bieỏn maỏt ủoaùn
+ ẹoọt bieỏn ủaỷo ủoaùn
+ ẹoọt bieỏn laởp ủoaùn
+ ẹoọt bieỏn chuyeồn ủoaùn
ẹoọt bieỏn soỏ lửụùng: Laứ nhửừng bieỏn ủoồi SOÁ lửụùng NST xaỷy ra ụỷ 1 hoaởc 1 soỏ caởp hoaởc xaỷy ra ụỷ taỏt caỷ boọ NST, Goàm caực daùng sau:
+ Dũ boọi theồ: Theõm hoaờùc maỏt moọt hoaờùc moọt soỏ` NST thuoọc 1 hoaởc 1 soỏ caởp NST naứo ủoự
+ ẹa boọi theồ: Boọ NST coự soỏ lửụùng taờng leõn theo boọi soỏ cuỷa n,( nhieàu hụn 2n)
Cụ cheỏ phaựt sinh
Theồ dũ boọi: Cacự taực nhaõn gaõy ủoọt bieỏn laứm roỏi loaùn quaự trỡnh phaõn li cuỷa 1 hoaởc 1 soỏ caởp NST naứo ủoự daàn ủeỏn sửù khoõng phaõn li cuỷa chuựng vaứ taùo ra caực giao tửỷ baỏt thửụứng( moọt giao tửỷ chửựa caỷ 2 NST cuỷa caởp, coứn 1 giao tửỷ khoõng chửựa NST naứo cuỷa caởp)
Theồ ủa boọi: Caực taực nhaõn gaõy ủoọt bieỏn laứm roỏi loaùn quaự trỡnh nguyeõn phaõn hoaởc giaỷm phaõn daón ủeỏn sửù khoõng phaõn li cuỷa caực caởp NST ủaừ nhaõn ủoõi.
Vai troứ: 
Caực daùng ủoọt bieỏn caỏu truực NST vaứdũ boọi theồ thửụứng coự haùi cho baỷn thaõn sinh vaọt.
Caực daùng ủoọt bieỏn ủa boọi theồ taùo ra caực cụ theồ ủa boọi coự nhieàu ủaùc tớnh quyự: Kớch thửụực lụựn, cụ quan sinh dửụừng to, sinh trửụỷng phaựt trieồn maùnh vaứ choỏng chũu toỏt.
Bieỏn dũ toồ hụùp: 
Khaựi nieọm: Laứ sửù toồ hụùp laùi vaọt chaỏt di truyeàn cuỷa boỏ meù thoõng qua quaự trỡnh giao phoỏi daón tụựi sửù toồ hụùp laùi caực tớnh traùng voỏn coự cuỷa boỏ meù, Laứm xuaỏt hieọn caực tớnh traùng mụựi.
Cụ cheỏ phaựt sinh:
Do sửù phaõn li ủoọc laọp vaứ toồ hụùp tửù do cuỷa caực gen treõn cụ sụỷ sửù phaõn li ủoọc laọp vaứ toồ hụùp tửù do cuỷa caực NST trong giaỷm phaõn vaứ thuù tinh.
Vai troứ: 
Cung caỏp nguyeõn lieọu cho quaự trỡnh choùn gioỏng, vaứ tieỏn hoựa.
Thửụứng bieỏn:
KHAÙI NIEÄM:
Thửụứng bieỏn laứ nhửừng bieỏn ủoồi kieồu hỡnh cuỷa cuứng 1 kieồu gen, phaựt sinh trong ủụứi soỏng caự theồ dửụựi taực ủoọng trửùc tieỏp cuỷa ủieàu kieọn ngoaùicaỷnh.
Tớnh chaỏt
Xuaỏt hieọn ủoàng loaùt theo hửụựng xaực ủũnh
Phaựt sinh trong ủụứi soỏng caự theồ
Tửụng ửựng vụựi ủieàu kieọn ngoaùi caỷnh
Khoõng di truyeàn ủửụùc
Vai troứ:
-Giuựp sinh vaọt coự nhửừng bieỏn ủoồi kieồu hỡnh thớch nghi vụựi ủieàu kieọn ngoaùi caỷnh cuù theồ:
6. Mửực phaỷn ửựng: 
a. Khaựi nieọm: Laứ giụựi haùn thửụứng bieỏn cuỷa 1 kieồu gen trửụực ủieàu kieọn ngoaùi caỷnh khaực nhau.
b. Tớnh chaỏt
- Do cuứng 1 kieồu gen quy ủũnh, do vaọy coự giụựi haùn.
- Kieồu hỡnh laứ keỏt quaỷ tửụng taực giửừa kieồu gen vaứ moõi trửụứng.
- Caực tớnh traùng chaỏt lửụùng thửụứng coự mửực phaỷn ửựng heùp, Coứn caực tớnh traùng soỏ lửụùng thửụứng coự mửực phaỷn ửựng roọng.
 c. YÙ nghúa: 
 Trong chaờn nuoõi vaứ troàng troùt, Ngửụứi ta vaọn duùng nhửừng hieồu bieỏt veà aỷnh hửụỷng cuỷa moõi trửụứng( ủieàu kieọn chaờm soực, kú thuaọt chaờm soực, thửực aờn phaõn boựn...) ủoỏi vụựi caực tớnh traùng soỏ lửụùng. Nhửừng kieỏn thửực veà mửực phaỷn ửựng ủeồ coự nhửừng bieọn phaựp naõng cao naờng xuaỏt caõy troàng, vaọt nuoõi.
Taùi sao caõy trinh nửừ xaỏu hoồ ?
Khi chaùm vaứo laự caõy trinh nửừ, laọp tửực laự cuỷa noự cuùp laùi. ẹoự laứ nhụứ coự nửụực. Caực teỏ baứo ụỷ cuoỏng laự khi trửụng nửụực seừ coự ủoọ cửụng cửựng giuựp naõng ủụừ laự, coứn khi ta chaùm vaứo caõy laọp tửực caực teỏ` baứo naứy bũ maỏt nửụực laứm cho noự xeùp laùi daón ủeỏn cuoỏng laự bũ gaọp xuoỏng. Khi kớch thớch qua ủi, caực teỏ baứo cuoỏng laự laùi huựt no nửụực laứm cho laự trụỷ laùi vũ trớ bỡnh thửụứng. ( khoõng phaỷi laứ phaỷn xaù thaàn kinh)
SễẽI Tễ NHEÄN?
Neỏu beọn caực sụùi tụ nheọn moỷng manh thaứnh 1 sụùi coự ủửụứng kớnh cụừ oỏng nhửùa meàm duứng ủeồ tửụựi caõy thỡ coự theồ duứng noự keựo cuứng 1 luực 2 chieỏc maựy bay Boõing 737. Tuy nhieõn ta khoõng theồ saỷn xuaỏt tụ nheọn gioỏng nhử kieồu nuoõi taốm laỏy tụ vỡ khi nuoõi nheọn vụựi soỏ lửụùng lụựn chuựng seừ aờn thũt laón nhau. Hieọn nay ngửụứi ta saỷn xuaỏt tụ nheọn baờng con ủửụứng coõng ngheọ sinh hoùc: cuù theồ laứ phaõn laọp gen quy ủũnh sửù toồng hụùp protein cuỷa nheọn ( spiủroinII) roài baống kú thuaọt di truyeàn chuyeồn gen naứy vaứo heọ gen cuỷa deõ taùo neõn con deõ bieỏn ủoồi gen cho sửừa chửựa protein tụ nheọn. Sau ủoự, baống coõng ngheọ ủaởc bieọt, ngửụứi ta laỏy sửừacho vaứo maựy keựo thaứnh caực sụùi tụ nheọn. Vaỷi deọt tửứ caực sụùi tụ nheọn beàn ủeỏn noói ta coự theồ may aựo choỏựng ủaùn