Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh có lời dặn người dân Việt Nam:
“ Dân ta phải biết sử ta
Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam “
Câu nói đó đã trải qua hơn thế kỉ nhưng ý nghĩa đó vẫn còn in đậm trong lòng mỗi người dân Việt Nam. Đồng thời với mục tiêu đặt ra cho ngành giáo dục là phải đào tạo nên những con người với đầy đủ sự hội tụ của “ đức- trí- thể- mĩ” thì môn lịch sử cũng chiếm mọt vị trí trong ngành giáo dục.
PHAÀN A. ÑAËT VAÁN ÑEÀ: I . LÔØI MÔÛ ÑAÀU: Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh có lời dặn người dân Việt Nam: “ Dân ta phải biết sử ta Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam “ Câu nói đó đã trải qua hơn thế kỉ nhưng ý nghĩa đó vẫn còn in đậm trong lòng mỗi người dân Việt Nam. Đồng thời với mục tiêu đặt ra cho ngành giáo dục là phải đào tạo nên những con người với đầy đủ sự hội tụ của “ đức- trí- thể- mĩ” thì môn lịch sử cũng chiếm mọt vị trí trong ngành giáo dục. Tuy nhiên ngày nay dưới sự phát triển của khoa học kĩ thuật thì vai trò môn lịch sử trong các trường học đã dần bị mờ nhạt bởi các môn học khoa học tự nhiên khác. Sở dĩ có điều đó là vì trong ý nghĩ của nhiều người thì môn Lịch sử thực sự không cần thiết, mà chỉ là một môn học phụ. Thực tế đã chứng minh điều đó: Trong những năm gần đây chất lượng thi vào đại học của khối C rất thấp mà chủ yếu là ở môn Lịch sử. Các điểm cao trong môn Lịch sử thì ngày càng hiếm, thậm chí số điểm liệt trong môn này lại có xu thế gia tăng. Vậy làm thế nào để nâng cao hơn chất lượng dạy và học của môn này ? Đó là vấn đề được đặt ra không chỉ đối với mỗi thầy cô giáo mà cả đối với các em học sinh và các ban ngành khác. Song beân caïnh ñoù trong heä thoáng giaùo duïc ôû tröôøng trung hoïc cô sôû, moân lòch söû coù vai troø quan troïng trong vieäc boài döôõng theá heä treû veà kieán thöùc vaên hoaù, tö töôûng chính trò, phaåm chaát ñaïo ñöùc vaø naêng löïc haønh ñoäng. Lòch söû cuõng nhö caùc moân hoïc khaùc, coù vai troø taùc ñoäng ñeán con ngöôøi khoâng chæ veà trí tueä maø coøn caû veà tö töôûng tình caûm. Beân caïnh ñoù goùp phaàn xaây döïng con ngöôøi phaùt trieån hoaøn thieän veà “ÑÖÙC- TRÍ- THEÅ- MÓ” ÔÛ nhöõng möùc ñoä khaùc nhau. Neáu vaên hoïc giuùp hoïc sinh thaáy ñöôïc caùi hay, caùi ñeïp trong thô ca ñeå caøng yeâu quyù hôn con ngöôøi, daân toäc Vieät Nam thì thoâng qua moân hoïc lòch söû caùc em khoâng chæ thaáy ñöôïc quaù trình phaùt trieån cuûa moät ñaát nöôùc, moät daân toäc maø roäng hôn laø caû moät xaõ hoäi loaøi ngöôøi , beân caïnh ñoù noù goùp phaàn quan troïng trong vieäc hình thaønh boài döôõng nhaân sinh quan, theá giôùi quan khoa hoïc. Nhö vaäy so vôùi caùc moân hoïc khaùc thì moân lòch söû coù nhieàu öu theá trong vieäc giaùo duïc tö töôûng tình caûm ñoái vôùi theá heä treû, nhöõng kieán thöùc lòch söû khoâng chæ ñôn thuaàn daïy cho caùc em bieát yeâu, gheùt trong ñaáu tranh giai caáp, bieát yeâu quyù lao ñoäng, traân troïng caùi ñeïp maø coøn goùp phaàn ñònh hình cho hoïc sinh caùch öùng xöû ñuùng ñaén trong cuoäc soáng bôûi “Baét nguoàn töø moät söï thöïc laø trong khoa hoïc lòch söû coù nhöõng yeáu toá ngheä thuaät” (N.A.Erojheop). Maët duø coù vai troø, chöùc naêng, nhieäm vuï quan troïng trong giaùo duïc theá heä treû nhöng hieän nay vieäc daïy hoïc lòch söû chöa hoaøn thaønh toát vai troø cuûa mình vaø moät thöïc teá ñaùng buoàn laø hoïc sinh khoâng thích hoïc moân lòch söû, xem nheï moân lòch söû. Caùc em tieáp thu kieán thöùc moät caùch hôøi hôït, thieáu chính xaùc, thieáu heä thoáng vì ña phaàn caùc em cho raèng hoïc lòch sö ûphaûi ghi nhôù quaù nhieàu söï kieän khoâ khan, lòch söû laø moät moân hoïc nghieân cöùu veà quaù khöù maø quaù khöù laø nhöõng caùi ñaõ qua khoâng theå thay ñoåi neân chæ hoïc cho qua chöù khoâng coù gì ñeå vaän duïng vaøo thöïc teá. Tình traïng treân do nhieàu nguyeân nhaân gaây neân song cô baûn khoâng phaûi do baûn thaân moân lòch söû maø do quan nieäm, phöông phaùp daïy hoïc chöa phuø hôïp, chöa ñaùp öùng yeâu caàu moân hoïc ñeà ra. . Nhöõng boä moân laân caän seõ laøm phong phuù tri thöùc hoïc sinh veà boä moân lòch söû vaø chính boä moân lòch söû seõ giuùp ñeå caùc boä moân laùng gieàng khaùc. Ngöôøi giaùo vieân lòch söû caàn quan taâm tôùi söï taùc ñoäng laãn nhau cuûa caùc moân hoïc. Trong quùa trình daïy lòch söû phaûi bieát keát hôïp moät soá caâu trích daãn, moät caâu vaên, caâu thô ñeå mieâu taû, ñeå töôøng thuaät moät söï kieän, moät cuoäc ñôøi hoaït ñoäng cuûa nhaân vaät, moät cuoäc caùch maïng, moät cuoäc ñaáu tranh ñieàu ñoù laøm cho giôø hoïc lòch söû soáng ñoäng hôn, haáp daãn hoïc sinh hôn , hoïc sinh seõ yeâu thích, höùng, say meâ hoïc taäp moân lòch söû vaø seõ laøm bôùt ñi söï khoâ khan cuûa giôø hoïc moân lòch söû. Töø nhöõng vaán ñeà treân toâi quyeát ñònh choïn ñeà taøi “ VẬN DỤNG LỒNG GHÉP KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢM BỚT SỰ KHÔ KHAN TRONG DẠY HỌC MÔN LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ”. Vì vaäy laøm theá naøo ñeå taïo cho hoïc sinh höùng thuù hoïc lòch söû, phaùt huy tích cöïc xaây döïng baøi, kích thích söï tìm hieåu khaùm phaù veà kieán thöùcThieát nghó coù raát nhieàu coâng trình nghieân cöùu, nhieàu yù kieán xoay quanh vaán ñeà treân, vaäy trong khuoân khoå baøi vieát nhoû naøy toâi xin trình baøy moät vaøi suy nghó trong vieäc xaây döïng höùng thuù hoïc taäp lòch söû cho hoïc sinh baèng caùch vaän duïng, loàng gheùp kieán thöùc lieân moân vaøo baøi giaûng. II. THÖÏC TRAÏNG CUÛA VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU:. Tröôøng trung hoc cô sôû Haø Lan ñoùng taïi ñòa baøn thuoäc xaõ Haø Lanâ. Goàm 6 lôùp vôùi soá caùn boä giaùo vieân laø 20. Cô sôû vaät chaát cuûa nhaø tröôøng coøn thieáu thoán, hoïc sinh ña soá laø con em gia ñình laøm noâng nghieäp, nhieàu em coù hoaøn caûnh khoù khaên. Phaàn lôùn soáng raûi raùc ôû caùc thoân, ñöôøng xaù ñi laïi khoù khaên phaàn naøo cuõng aûnh höôûng ñeán vieäc hoïc taäp, tuy coù söï khoù khaên treân thaày vaø troø tröôøng THCS Haø Lanâ khoâng ngöøng phaán ñaáu vöôn leân vaø ñaõ ñaït ñöôïc moät soá thaønh tích nhaát ñònh. Trong vieäc daïy hoïc lòch söû ôû tröôøng noùi chung vaø ôû tröôøng hoïc cô sôû noùi rieâng moãi ngöôøi giaùo vieân daïy moät moân hoïc khaùc nhau vaø ai cuõng lo laéng vieäc tieáp thu kieán thöùc cuûa hoïc sinh veà chính boä moân mình phuï traùch. Hoïc sinh ñaõ nghieân cöùu caùi gì, ñang nghieân cöùu caùi gì vaø seõ nghieân cöùu caùi gì veà boä moân khaùc. caùi ñoù döôøng nhö khoâng laøm cho chuùng ta quan taâm tôùi .Nhöng thöïc ra thieáu boä moân khaùc thì coâng vieäc cuûa ngöôøi giaùo vieân boä moân seõ khoâng oån , cuõng nhö haøng loaït caùc boä moân khaùc khoâng theå thieáu boä moân cuûa chuùng ta. Qua ñaëc ñieåm tình hình nhö vaäy toâi ñaõ tieán haønh khaûo saùt tìm hieåu veà phía hoïc sinh. Cuï theå toâi ñaõ phaùt caâu hoûi ñeán taän hoïc sinh ñeå cho caùc em phaùt bieåu caûm nghó cuûa mình theá naøo. Noäi dung caâu hoûi: ? Em coù caûm nhaän nhö theá naøo khi hoïc moân lòch söû? Aùp duïng cho taát caû caùc khoái: 6 : 22 em 7 : 22 em 8 : 20 em 9 : 22 em Vôùi soá löôïng 86 hoïc sinh. Khi toång hôïp thì coù keát quaû nhö sau : + 60% hoïc sinh cho raèng Lòch söû laø moân hoïc boå ích nhöng khoâ khan, thieáu sinh ñoäng, quaù nhieàu moác thôøi gian - khoù nhôù. + 40% hoïc sinh thích hoïc moân lòch söû. Qua thöïc teá toâi nhaän thaáy raèng söï maâu thuaãn giöõa nhaän thöùc laø moân hoïc boå ích cho kieán thöùc ngöôøi hoïc nhöng caùc em laïi khoâng thích hoïc. Cuï theå theo tæ leä phaàn traêm neâu treân. Ñoàng thôøi, thöïc teá giaûng daïy vaø döï giôø thaêm lôùp hoïc hoûi kinh nghieäm ôû caùc ñoàng nghieäp, toâi nhaän thaáy trong tieát hoïc lòch söû haàu nhö giaùo vieân chæ töôøng thuaät, nhoài nheùt caùc söï kieän lòch söû cho hoïc sinh laøm cho giôø hoïc trôû neân cöùng nhaéc vaø khoâ khan, laøm cho hoïc sinh chaùn naûn vaø thaäm chí khoâng yeâu thích boä moân lòch söû, daãn ñeán keát quaû cuûa boä moân khoâng cao. Beân caïnh ñoù hoïc sinh chöa ñaàu tö cho moân hoïc lòch söû vì cho raèng moân hoïc naøy laø moân hoïc phuï. Vì vaäy, chaát löôïng daïy hoïc cuûa boä moân chöa cao, chöa ñaùp öùng yeâu caàu giaùo duïc. Töø thöïc traïng treân, ñeå vieäc daïy hoïc moân lòch söû ñaït hieäu quaû toát hôn, toâi ñaõ maïnh daïn caûi tieán noäi dung, phöông phaùp daïy hoïc nhaèm naâng cao chaát löôïng daïy hoïc baèng vieäc aùp duïng caùc phöông phaùp daïy hoïc, trong ñoù vieäc söû duïng kieán thöùc lieân moân laø moät trong nhöõng yeáu toá goùp phaàn quyeát ñònh söï thaønh coâng. PHAÀN B. GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ: I. CAÙC GIAÛI PHAÙP THÖÏC HIEÄN: 1.Leân keá hoaïch giaûng daïy cuï theå, chi tieát cho töøng tieát daïy. 2. Nghieân cöùu, söu taàm taøi lieäu, tranh aûnh phuïc vuï baøi giaûng. 3.Soaïn baøi theo phöông phaùp daïy hoïc ñoåi môùi, ñaëc bieät saép xeáp loàng gheùp, söû duïng kieán thöùc lieân moân phuø hôïp. II. CAÙC BIEÄN PHAÙP ÑEÅ TOÅ CHÖÙC THÖÏC HIEÄN: Trong giaûng daïy boä moân lòch söû, ngöôøi giaùo vieân ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc laøm soáng laïi caùc söï kieän lòch söû. Tuy nhieân neáu chæ döïa vaøo nhöõng kieán thöùc trong SGK thì khoù coù theå taïo döïng laïi khoâng khí lòch söû caàn thieát. Ñeå thu huùt caùc em ñi saâu tìm hieåu khaùm phaù quaù khöù cuûa daân toäc taïo neân nhöõng caûm xuùc thöïc söï tröôùc nhöõng söï kieän thì vieäc vaän duïng kieán thöùc vaên hoïc vaøo giaûng daïy lòch söû laø ñieàu caàn thieát goùp phaàn laøm cho baøi giaûng trôû neân sinh ñoäng vaø haáp daãn , naâng cao höùng thuù hoïc taäp cuûa caùc em. Ñeå ñaùp öùng nhöõng vaán ñeà neâu treân trong baøi vieát naøy toâi chæ ñi saâu vaøo goác ñoä, moät khía caïnh cuûa vaán ñeà laø vieäc söû duïng caâu thô, caâu vaên, ñoaïn trích daãn ñeå giaûm bôùt söï khoâ khan trong daïy hoïc lòch söû khoái 8, 9 ôû tröôøng trung hoïc cô sôû, qua khoaù trình lòch söû Vieät Nam theo caáu taïo chöông trình hieän haønh. Thöù nhaát: Chöông trình lòch söû lôùp 8 Khi daïy baøi “Cuoäc khaùng chieán töø 1858 – 1873” moâ taû veà hoaøn caûnh nöôùc ta khi thöïc daân Phaùp xaâm löôïc, leân aùn traùch nhieäm cuûa nhaø Nguyeãn vaø neâu cao tinh thaàn chieán ñaáu cuûa nhaân daân Nam Kyø. Chuùng toâi trích daãn thô cuûa Nguyeãn Ñình Chieåu baøi “Chaïy taây” vaø baøi “Vaên Teá Nghóa Syõ Caàn Giuoäc”: “Ngoaøi caät coù moät manh aùo vaûi, naøo ñôïi mang bao taáu, baàu ngoøi, trong tay caàm moät ngoïn taàm voâng chö naøi, saém dao tu noùn goõ Hoaû mai ñaùnh baèng rôm con cuùi cuõng ñoát xong nhaø daïy ñaïo kia, göôm ñeo duøng baèng löôõi dao phay cheùm rôùt ñaàu quan hai noï” Hoïc sinh coù ngay nhöõng hình dung veà phong traøo ñaáu tranh cuûa nhaân daân ta luùc baáy giôø. Chaúng haïn khi daïy baøi “Phong traøo khaùng Phaùp trong nhöõng naêm cuoái theá kyû XIX” ta coù theå ñaët caâu hoûi: Trong vaên hoïc caùc em thaáy coù taùc phaåm naøo ñeà caäp ñeán boái caûnh ñaát nöôùc giai ñoaïn naøy? Baèng caùc yù traû lôøi cuûa hoïc sinh chuùng ta ñi vaøo khaùi quaùt tình hình ñaát nöôùc treân cô sôû caùc kieán thöùc lòch söû ñaõ hoïc. Nhìn chung coù raát nhieàu kieán thöùc ñeå vaän duïng kieán thöùc vaên hoïc trong giaûng daïy lòch söû. Ta coù theå ñöa vaøo baøi giaûng moät caâu thô, moät ñoaïn vaên hay moät trích ñoaïn ñeå cuï theå hoaù vaán ñeà, söï kieän nhaèm neâu ra moät keát luaän khaùi quaùt giuùp hoïc sinh hieåu saâu saéc hôn. Cuõng coù theå giaùo vieân chæ caàn lieân heä qua moät ca ... g cuûa ngöôøi coâng nhaân döôùi thôøi Phaùp thuoäc, coù theå minh hoaï: “Cao su ñi deã, khoù veà Khi ñi maát vô khi veà maát con” Hoaëc: “ Cao su xanh toát laï thöôøng Moãi caây boùn moät xaùc ngöôøi coâng nhaân” Khi trình baøy chính saùch boùc loät cuûa thöïc daân Phaùp coù theå daãn: “Trôøi ñaát hôûi! Daân ta khoán khoå Ñuû caùc ñöôøng thueá noï, thueá kia Löôùi vaây chaøi queùt traêm beà Roùc xöông, roùc thòt, coøn gì nöõa ñaâu!” (Nguyeãn Phan Laõng – Thieát Tieàn Ca) - Trong baøi 30: “Phong traøo yeâu nöôùc choáng Phaùp töø ñaàu theá kæ XX ñeán naêm 1918”, ôû phaàn II, muïc 3 Nhöõng hoaït ñoäng cuûa Nguyeãn Taát Thaønh sau khi ra ñi tìm ñöôøng cöùu nöôùc. Nhöõng ngaøy thaùng soáng ôû Anh laøm coâng vieäc caøo tuyeát trong moät tröôøng hoïc: “Vaø söông muø thaønh Luaân Ñoân. Ngöôøi coù nhôù Gioït moà hoâi Ngöôøi nhoû giöõa ñeâm ñoâng” Nhöõng ngaøy thaùng soáng ôû Pa ri giaù laïnh “Moät vieân gaïch hoàng Baùc choáng laïi caû moät muøa ñoâng baêng giaù” Thöù hai: Chöông trình lòch söû lôùp 9 - Trong baøi 16: “Hoaït ñoäng cuûa Nguyeãn Aùi Quoác ôû nöôùc ngoaøi (1919-1925)”. Nguyeãn Aùi Quoác ñaõ boân ba khaép naêm chaâu, boán bieån ñeå tìm con ñöôøng giaûi phoùng cho daân toäc, ñem laïi aám no cho nhaân daân. Caâu chuyeän caûm ñoäng khi Nguyeãn Aùi Quoác ñoïc “Baûn luaän cöông veà vaán ñeà daân toäc vaø thuoäc ñòa” cuûa Leânin töùc thôøi ñieåm lòch söû maø Ngöôøi ñaõ tìm ñöôïc con ñöôøng cöùu nöôùc ñuùng ñaén cho daân toäc. Nguyeãn Aùi Quoác baät khoùc : Luaän cöông ñeán Baùc Hoà vaø Ngöôøi ñaõ khoùc Leä Baùc Hoà rôi treân chöõ Leânin Boán böùc töôøng im, nghe Baùc laät töøng trang saùch gaáp Töôûng beân ngoaøi, ñaát nöôùc ñôïi mong tin.” (Cheá Lan Vieân) Vaø deã daøng laø thôøi khaéc lòch söû ñoù trôû neân raát deã nhôù, taïo bieåu töôïng coù yù nghóa lôùn ñoái vôùi caùc em. - Khi daïy baøi 22: “Cao traøo caùch maïng tieán tôùi toång khôûi nghóa naêm 1945”, muïc I - Maët traän Vieät Minh ra ñôøi. Sau nhöõng ngaøy boân ba ñi tìm ñöôøng cöùu nöôùc cho daân toäc, muøa xuaân naêm 1941 Nguyeãn Aùi Quoác trôû veà toå quoác ñeå tröïc tieáp chæ ñaïo caùch maïng Vieät Nam, giaùo vieân minh hoa baèng nhöõng khoå thô sauï : “OÂâi saùng xuaân nay xuaân boán moát Traéng röøng bieân giôùi nôû hoa mô Baùc veà laëng leõ con chim hoùt Thaùnh thoùt bôø lau vui ngaån ngô. Baùc ñaõ veà ñaây toå quoác ôi Nhôù thöông hoøn ñaát aám hôi ngöôøi Ba möôi naêm aáy, chaân khoâng nghæ Maø ñeán baây giôø môùi tôùi nôi” (Toá Höõu-Theo chaân Baùc) Vôùi nhöõng doøng thô ñoù, khoâng khí lôùp hoïc boãng traàm xuoáng nhö ñang laëng im ñeå töôûng töôïng ra moät vò laõnh tuï kính yeâu cuûa daân toäc ñang hieän leân baêng da, baèng thòt. Daïy baøi “Toång khôûi nghóa thaùng Taùm naêm 1945” toâi nhaán maïnh khí theá böøng böøng nhö thaùc ñoå cuûa cuoäc khôûi nghóa ñang lan roäng ra khaép caùc ñòa phöông trong toaøn quoác baèng moät ñoaïn trích: “ Ñoàng coû heùo ñaõ buøng leân löûa chaùy Nöôùc non ôi heát thaûy vuøng leân Baéc, Trung, Nam khaép ba mieàn Toaøn daân khôûi nghóa chính quyeàn veà tay” Hoïc sinh raát chuù yù laéng nghe, khi ñöôïc goïi leân nhaän xeùt caùc em ñaõ khaùi quaùt ñöôïc khoâng khí trong cuoäc khôûi nghóa khi lieân töôûng ñeán nhöõng söï kieän mình ñang hoïc baèng hình aûnh ñoàng thôøi coøn giuùp caùc em ñaùnh giaù ñuùng veà vai troø cuûa quaàn chuùng nhaân daân nhöõng ngöôøi laøm neân lòch söû – Laø ñoäng löïc chính ñöa caùch maïng ñeán thaønh coâng. Chaúng haïn khi daïy baøi “Cuoäc khaùng chieán toaøn quoác choáng thöïc daân phaùp xaâm löôïc keát thuùc” sau khi khaùi quaùt veà keát quaû cuûa chieán dòch Ñieän Bieân Phuû toâi ñaõ trích daãn thô cuûa Toá Höõu: “ 56 ngaøy ñeâm khoeùt nuùi nguû haàm, möa daàm côm vaét Maùu troän buøn non Gan khoâng nuùng, chí khoâng moøn”. Khoâng chæ moâ taû veà khí theá cuûa chieán dòch maø coøn höôùng cho hoïc sinh ñi tìm hieåu nguyeân nhaân thaéng lôïi cuûa cuoäc khaùng chieán haøo huøng cuûa daân toäc, toâi nhaän thaáy raèng caùc em raát xuùc ñoäng veà nhöõng hình aûnh maø mình thu nhaän ñöôïc. Ñieàu naøy coù yù nghóa raát lôùn trong vieäc giaùo duïc tinh thaàn caûm phuïc ñoái vôùi coâng lao cuûa caùc theá heä ñi tröôùc cuõng nhö goùp phaàn naâng cao yù thöùc baûo veä queâ höông ñaát nöôùc trong nhaän thöùc cuûa caùc em. Khi noùi veà yù nghóa chieán thaéng cuûa Ñieän Bieân Phuû toâi trích hai caâu thô: “9 naêm laøm moät Ñieän Bieân Neân vaønh hoa ñoû neân thieân söû vaøng” - Khi trình baøy quyeát taâm cuûa Boâï chính trò giaûi phoùng quaân mieàn Nam trong naêm 1975, ngöôøi giaùo vieân coù theå minh hoaï caâu thô sau: “Anh ra ñi daën thaéng môùi veà Phuùt giaây caûm ñoäng noùi naêng chi Lôøi anh laø caû lôøi non nöôùc Nghìn daëm tröôøng sôn saù ngaïi gì” (Leâ Ñöùc Thoï) - Baøi 30: “Hoaøn thaønh giaûi phoùng Mieàn Nam giaûi phoùng ñaát nöôùc”. Ngaøy 30/4/1975 laø ngaøy hoäi cuûa caùch maïng, quaàn chuùng ñoå xoâ xuoáng ñöôøng vôùi côø hoa loäng laãy, ngaøy toaøn thaéng ñaõ veà ta, ngaøy giang sôn thu veà moät moái : “OÂâi buoåi tröa nay tuyeät traøn naéng ñeïp Baùc Hoà ôi toaøn thaéng ñaõ veà ta Chuùng con ñeán xanh ngôøi aùnh theùp Thaønh phoá teân ngöôøi loäng laãy côø hoa” (Toá Höõu) Caùc taùc phaåm vaên hoïc treân ñaây, baèng nhöõng hình töôïng cuï theå, coù taùc ñoäng maïnh meõ ñeán tö töôûng, tình caûm ngöôøi ñoïc qua caùc baøi hoïc lòch söû. Nhö vaäy, toâi nhaän thaáy raèng söû duïng loàng gheùp kieán thöùc vaên hoïc trong giaûng daïy lòch söû khoâng nhöõng giuùp caùc em naém vöõng noäi dung baøi nhanh choùng, nhôù laâu hôn maø coøn goùp phaàn cuûng coá theâm kieán thöùc vaên hoïc taïo ñieàu kieän cho hoïc sinh hình thaønh phöông phaùp lieân heä trong quaù trình hoïc taäp cuûa mình. Khoâng nhöõng chæ gaàn guõi trong noäi dung kieán thöùc lòch söû vaø vaên hoïc coøn coù nhieàu ñieåm töông ñoàng veà phöông phaùp so saùnh, mieâu taû. PH¢N C. KEÁT LUAÄN: Sau khi tieán haønh ñöa ra giaûi phaùp hoã trôï ñeå giuùp hoïc sinh höùng thuù vôùi moân lòch söû hôn, toâi nhìn thaáy söï nhaän thöùc cuûa caùc em veà moân lòch söû coù söï chuyeån bieán roõ reät. Ñeå naém baét tình hình sau khi ñaõ thöïc hieän giaûi phaùp toâi tieán haønh ñieàu tra laáy yù kieán ñoái vôùi nhöõng ñoái töôïng hoïc sinh ban ñaàu vaø keát quaû ñaït ñöôïc nhö sau: + 91% hoïc sinh thích hoïc moân lòch söû,cho raèng lòch söû laø moân hoïc boå ích, caùc em caûm thaáy thích hoïc vaø yeâu moân lòch söû. + 9 % hoïc sinh cho raèng Lòch söû laø moân hoïc boå ích nhöng khoâ khan, thieáu sinh ñoäng, quaù nhieàu moác thôøi gian - khoù nhôù. Naêm hoïc 2008-2009 Toâi ñöôïc phaân coâng giaûng daïy moân lòch söû lôp 6,7,8,9, toâi aùp duïng ñeà taøi naøy ñaït ñöôïc keát quaû sau: KEÁT QUAÛ HOÏC TAÄP MOÂN LÒCH SÖÛ Naêm hoïc: 2008-2009 Hoïc kyø I Lôùp daïy Gioûi Khaù Trung bình Yeáu Trung bình trôû leân Ghi chuù SL TL(0/0) SL TL(0/0) SL TL(0/0) SL TL(0/0) SL TL(0/0) Lôùp 8A 02 9,1 12 54,5 06 27,3 02 9,1 Lôùp 8B 03 13,6 12 54,6 05 22.7 02 9,1 Lôùp 9A 03 15 08 40 06 30 03 15 Lôùp 9B 02 9,1 06 27,3 09 40,9 05 22,7 Hoïc kyø II Lôùp daïy Gioûi Khaù Trung bình Yeáu Trung bình trôû leân Ghi chuù SL TL(0/0) SL TL(0/0) SL TL(0/0) SL TL(0/0) SL TL(0/0) Lôùp 8A 04 18,2 15 68,2 03 13,6 0 100 Lôùp 8B 05 22,7 15 68,2 02 9,1 0 100 Lôùp 9A 04 20 13 65 03 15 0 100 Lôùp 9B 04 18,2 14 63,6 04 18,2 0 100 Nhö vaäy vieäc taïo höùng thuù hoïc taäp laø ñieàu kieän caàn thieát ñeå tieán haønh giaùo duïc vaø giaùo döôõng coù hieäu quaû, hình thaønh theá giôùi quan khoa hoïc ñoái vôùi hoïc sinh ñieàu naøy caàn ñöôïc tieán haønh treân taát caû caùc maët noäi dung, phöông phaùp, ñieàu kieän hoïc taäp Ngoaøi vieäc söû duïng caùc phöông tieän tröïc quan khi ñöa kieán thöùc vaên hoïc loàng gheùp trong baøi daïy coù taùc ñoäng raát toát ñeán söï chuù yù cuûa caùc em. Tröôùc heát vieäc söû duïng ngoân ngöõ möôït maø, nhöõng giai ñieäu aâm thanh giaøu tính hình töôïng coù bieåu caûm, nhöõng hình töôïng ngheä thuaät gaén lieàn noäi dung lòch söû khoâng nhöõng giaûm ñi tính khoâ khan cuûa caùc söï kieän maø coøn taïo ra khoâng khí nheï nhaøng trong tieát hoïc giuùp hoïc sinh deã nhôù vaø nhôù laâu hôn kieán thöùc maø mình thu nhaän ñöôïc. Ñeå naâng cao hieäu quaû söû duïng kieán thöùc vaên hoïc trong giaûng daïy lòch söû phaûi vaän duïng moät caùch kheùo leùo coù choïn löïa nhöõng chi tieát sao cho phuø hôïp vôùi muïc ñích yeâu caàu cuûa baøi giaûng vaø tính chaát cuûa töøng söï kieän, hieän töôïng lòch söû. Keát hôïp kieán thöùc cuûa moân lòch söû vôùi moân ngöõ vaên ñeå xaây döïng leân moät böùc tranh sinh ñoäng veà nhöõng söï kieän, nhöõng nhaân vaät cuûa thôøi ñaïi trong moät boái caûnh xaõ hoäi cuï theå phaûi ñaûm baûo cho ñöôïc hai yeáu toá cô baûn: Giaù trò giaùo duïc – giaùo döôõng vaø phuø hôïp vôùi trình ñoä, nhaän thöùc cuûa hoïc sinh. Söû duïng nhöõng chi tieát duø nhoû trong vaên hoïc nhö moät caâu thô, moät ñoaïn vaên ngaén ñuùng luùc, ñuùng choå thì noù seõ trôû thaønh chaát xuùc taùc trong vieäc khôi daäy höùng thuù, say meâ hoïc taäp cuûa caùc em. Tuy nhieân khoâng neân quaù laïm duïng kieán thöùc vaên hoïc bôûi laïm duïng quaù kieán thöùc vaên hoïc seõ bieán giôø hoïc söû thaønh giôø hoïc vaên, xa rôøi muïc ñích cuõng nhö ñaëc tröng rieâng cuûa boä moân. Tuy nhieân vieäc vaän duïng caùc kieán thöùc vaên hoïc vaøo daïy hoïc lòch söû ngoaøi nhöõng öu ñieåm vaø thuaän lôïi nhö neâu treân thì thöôøng gaëp khoù khaên trong caùc loaït baøi veà vaên hoaù – xaõ hoäi. Caùi khoù ôû ñaây laø hoïc sinh ñaõ naém ñöôïc vaán ñeà qua moân vaên neân toû ra thôø ô, laøm sao keùo ñöôïc hoïc sinh vaøo khoâng khí lòch söû vaø chæ cho caùc em thaáy ñöôïc söï khaùc bieät giöõa kieán thöùc vaên hoïc vaø kieán thöùc lòch söû. Baèng caùch söû duïng caâu hoûi lieân heä ñaõ phaàn naøo khaéc phuïc ñöôïc tình traïng treân . Duøng thô, vaên, ñoaïn trích duø moät chuùt thoâi vaøo nhöõng luùc caàn thieát seõ coù taùc duïng lôùn lao trong daïy hoïc lòch söû. Chính moät chuùt aáy ñaõ ñaùnh thöùc, khôi leân bieát bao hoaøi caûm veà öôùc mô, goùp phaàn cho vieäc hình thaønh nhaân caùch hoïc sinh. Vieäc daïy hoïc duøng thô vaên ñeå giaûng daïy lòch söû laø raát quan troïng goùp phaàn boå sung laøm phong phuù theâm noäi dung baøi hoïc. Qua ñoù toâi raát mong söï ñoùng goùp yù kieán chaân thaønh cuûa ñoàng nghieäp ñeå saùng kieán cuûa toâi ñöôïc hoaøn thieän vaø ñaït keát quaû cao hôn trong quaù trình daïy moân lòch söû ôû caáp trung hoïc cô sôû. Kieán nghò. Ñeå ñaït hieäu quaû toát hôn khi söû duïng moät soá caâu vaên, thô day hoïc lòch söû giaùo vieân caàn söu taàm vaø coù choïn loïc. Khi thöïc hieän giaùo vieân phaûi linh hoaït, khoâng baét buoäc. Hµ Lan, ngµy 20 th¸ng 3 n¨m 2010 Ngêi thùc hiÖn TrÇn ThÞ Thñy
Tài liệu đính kèm: