Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học: 2009 - 2010 môn học: Ngữ Văn

Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 
Năm học: 2009 - 2010
 Môn: Ngữ văn
 Thời gian làm bài: 120 phút
Phần 1 (4 điểm):
Cho đoạn văn sau:
(...) "Gian khổ nhất là lần ghi và bỏo về lỳc một giờ sỏng. Rột, bỏc ạ. Ở đõy cú cả mưa tuyết đấy. Nửa đờm đang nằm trong chăn, nghe chuụng đồng hồ chỉ muốn đưa tay tắt đi. Chui ra khỏi chăn, ngọn đốn bóo vặn to đến cỡ nóo vẫn thấy là khụng đủ sỏng. Xỏch đốn ra vườn, giú tuyết và lặng im ở bờn ngoài như chỉ chực đợi mỡnh ra là ào ào xụ tới. Cỏi lặng im lỳc đú mới thật dễ sợ: nú như bị giú chặt ra từng khỳc, mà giú thỡ giống những nhỏt chổi lớn muốn quột đi tất cả, nộm vứt lung tung" (...)
                                         (Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long - Sỏch Ngữ văn 9, tập 1)
1. Đoạn văn trờn là lời của nhõn vật nào, được núi ra trong hoàn cảnh nào? Những lời tõm sự đú giỳp em hiểu gỡ về hoàn cảnh sống và làm việc của nhõn vật? Ngoài khú khăn được núi đến trong đoạn trớch trờn, hoàn cảnh sống và làm việc của nhõn vật cũn cú điều gỡ đặc biệt?
2. Bằng hiểu biết của em về tỏc phẩm, hóy cho biết: trong hoàn cảnh ấy, điều gỡ đó giỳp nhõn vật trờn sống yờu đời và hoàn thành tốt nhiệm vụ?
3. Chỉ ra một cõu cú sử dụng phộp nhõn húa trong đoạn văn trờn.
Phần 2 (6 điểm):
Hỡnh ảnh mựa xuõn được khắc họa thật đẹp trong đoạn thơ sau:
"Mọc giữa dũng sụng xanh
Một bụng hoa tớm biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hút chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tụi đưa tay tụi hứng."
1. Đoạn thơ trờn nằm trong tỏc phẩm nào, của ai? Nờu hoàn cảnh ra đời của tỏc phẩm ấy?
2. Dựa vào đoạn thơ trờn, em hóy viết một đoạn văn khoảng 10-12 cõu theo cỏch lập luận tổng hợp - phõn tớch - tổng hợp, trong đú cú sử dụng phộp nối và một cõu chứa thành phần tỡnh thỏi với chủ đề: vẻ đẹp của mựa xuõn thiờn nhiờn và cảm xỳc của nhà thơ trước vẻ đẹp ấy. (Gạch dưới thành phần tỡnh thỏi và những từ ngữ dựng làm phộp nối).
3. Cũng trong bài thơ trờn cú cõu: 
Mựa xuõn người cầm sỳng
Lộc dắt dầy trờn lưng
Trong cõu thơ trờn, từ lộc được hiểu như thế nào? Theo em, vỡ sao hỡnh ảnh người cầm sỳng lại được tỏc giả miờu tả: Lộc giắt đầy trờn lưng?                                               
Đáp án và biểu điểm tham khảo kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2009- 2010
Môn: Ngữ Văn 9
Câu 1: (4 điểm).
1. Đoạn văn là lời của anh thanh niên nói với các nhân vật khác (cụ thể là ông hoạ sĩ) trong cuộc gặp gỡ tình cờ của họ khi xe dừng lại nghỉ. (0,5 điểm)
+ Những lời tâm sự giúp em hiểu là hoàn cảnh sống và làm việc của anh thanh niên là rất gian khổ.(dẫn chứng) Công việc không chỉ đòi hỏi tỉ mỉ chính xác mà còn phải có tinh thần trách nhiệm cao. (0,5 điểm)
+ Ngoài ra hoàn cảnh sống và làm việc của anh rất đặc biệt. Đó là phải vượt qua sự cô đơn, vắng vẻ, quanh năm suốt tháng một mình trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m không một bóng người.(0,5 điểm)
2. Trong hoàn cảnh ấy, anh thanh niên đã đã sống yêu đời và hoàn thành nhiệm vụ là vì:
+ Anh có ý thức về công việc và lòng yêu nghề, thấy được công việc lặng thầm ấy là có ích cho cuộc sống cho mọi người. (dẫn chứng).
+ Anh có những suy nghĩ đúng và sâu sắc về công việc với đời sống con người(dẫn chứng).
+ Cuộc sống của anh không cô đơn buồn tẻ vì anh có nguồn vui khác nữa ngoài công việc. Đó là đọc sách.
+ Anh tổ chức, sắp xếp cuộc sống một mình thật ngăn nắp, chủ đọng: Náo tròng hoa,, unôi gà, tự học và đọc sách.
(Nhận xét chung).(2 điểm)
3. Câu văn có sử dụng phép nhân hoá : “ Xách đèn ra vườn, gió tuyết và lặng im ào ào xô tới” hoặc câu “ Cái lặng im ném vứt lung tung”(0,5 điểm).
Câu 2: (6 điểm).
Học sinh nêu được đoạn thơ nằm trong tác phẩm Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải ( 0,5 điểm)
Nêu được hoàn cảnh ra đời của bài thơ : Thanh Hải viết bài thơ không bao lâu trước khi ông qua đời. Bài thơ như một lời tâm niệm chân thành, một lời gửi gắm tha thiết cảu nhà thơđể lại cho đời. (0,5 điểm)
 2. Viết đoạn văn đạt những yêu cầu sau:
 - Trình bày theo cách Tổng hợp - Phân tích - Tổng hợp, diễn đạt ý mạch lạc, giàu cảm xúc, đúng số câu.	(0.5 điểm)
 - Nội dung: ( 2 điểm)
 + Bức tranh mùa xuân thiên nhiên trong 6 câu thơ đầu được vẽ bằng vài nét chấm phá nhưng rất đặc sắc.
 + Không gian cao rộng của bầu trời, rộng dài của dòng sông, màu sắc hài hoà của bông hoa tím biếc và dòng sông xanh - đặc trưng của xứ Huế.
 + Rộn rã, tươi vui với âm thanh tiếng chim chiền chiện hót vang trời, tiếng chim trong ánh sáng xuân lan toả khắp bầu trời như đọng thành “từng giọt long lanh rơi”.
 + Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân đất trời thể hiện qua cái nhìn trìu mến với cảnh vật, trong những lời bộc lộ trực tiếp như lời trò chuyện với thiên nhiên “ơi” ,” hót chi”, “ mà”. Đặc biệt cảm xúc của nhà thơ được thể hiện trong một động tác trữ tình đón nhận vừa trân trọng vừa tha thiết trìu mến với mùa xuân : đưa tay hứng lấy từng giọt long lanh của tiếng chim chiền chiện.
 + Hình ảnh ẩn dụ chuyển đổi cảm giác đó thể hiện cảm xúc say sưa ngây ngất của tác giả trước cảnh đất trời xứ Huế vào xuân thể hiện mong muốn hoà vào thiên nhiên đất trời trong tâm tưởng giữa mùa đông giá lạnh khiến ta vô cùng khâm phục.	
 - Có sử dụng một phép nối, và một câu chứa thành phần tình thái ( có chỉ rõ) (0.5 điểm)
 3. Trong câu thơ: 
 	“ Mùa xuân người cầm súng 
 Lộc giắt đầy trên lưng.“
 - Từ lộc vừa tả thực vừa tượng trưng, hàm chứa nhiều ý nghĩa:
 + Lộc: là chồi non.
 + lộc ; cũng có nghĩa là mùa xuân, là sức sống.(1 điểm)
 - Tác giả đã tạo nên sức gợi cảm cho câu thơ bằng hình ảnh lộc non của mùa xuân gắn với người cầm súng. Mùa xuân của đất trời đọng lại trong hình ảnh lộc non. Người cầm súng giắt lộc để nguỵ trang ra trận như mang theo sức xuân vào trận đánh, hay chính họ đã đem mùa xuân đến mọi nơi trên đất nước.	 (1 điểm)