Câu 1. (1,0 điểm)
Trình bày hoàn cảnh sáng tác bài thơ Bếp lửa của nhà thơ Bằng Việt.
Câu 2. (2,0 điểm)
Trong các từ ngữ: nói móc, nói ra đầu ra đũa, nói leo, nói hớt, nói nhăng nói cuội, nói lãng
Hãy chọn một từ ngữ thích hợp điền voà mỗi chỗ trống sau:
Nói nhằm châm chọc điều không hay của người khác một cách cố ý là /./
Nói nhảm nhí, vu vơ /./
Cho biết mỗi từ ngữ vừa chọn chỉ cách nói liên quan đến phương châm hội thoại nào?
Sở Giáo dục đào tạo §Ò ChÝnh Thøc Hà Tĩnh Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2010 – 2011 Môn thi: Ngữ Văn Thời gian làm bài : 120 phút Ngày thi: 24 / 06 / 2010 Câu 1. (1,0 điểm) Trình bày hoàn cảnh sáng tác bài thơ Bếp lửa của nhà thơ Bằng Việt. Câu 2. (2,0 điểm) Trong các từ ngữ: nói móc, nói ra đầu ra đũa, nói leo, nói hớt, nói nhăng nói cuội, nói lãng Hãy chọn một từ ngữ thích hợp điền voà mỗi chỗ trống sau: Nói nhằm châm chọc điều không hay của người khác một cách cố ý là /.../ Nói nhảm nhí, vu vơ /.../ Cho biết mỗi từ ngữ vừa chọn chỉ cách nói liên quan đến phương châm hội thoại nào? Câu 3. (2,0 điểm) Viết một bài văn ngắn (khoảng 200 từ) trình bày suy nghĩ của em về sự chia sẻ trong tình bạn. Câu 4. (5,0 điểm) Vẻ đẹp của tình đồng chí, đồng đội trong bài thơ Đồng chí của nhà thơ Chính Hữu (Ngữ văn 9, tập một, tr.128-129, NXB Giáo dục, 2009). ......hết......................... BÀI GIẢI GỢI Ý Câu 1. Bài thơ “ Bếp lửa” được sáng tác vào năm 1963, khi tác giả đang là sinh viên ngành luật ở nước ngoài ( Liên Xô cũ), in trong tập “ Hương cây- Bếp lửa” của Bằng Việt và Lưu Quang Vũ. Câu 2 a- Nói móc - - Nói nhăng nói cuội b.- Nói móc -> P/c Lịch sự - Nói nhăng nói cuội -> P/c về chất. Câu3 Xây dựng một văn bản phải đảm bảo nội dung sau: -Trong đời sống tinh thần của con người,có rất nhiều tình cảm thiêng liêng như tình cha con,tình thầy trò,bè bạn...Nhu cầu về tình bạn là nhu cầu cần thiết và quan trọng,vì vậy mà trong ca dao dân ca có nhiều câu,nhiều bài rất cảm động về vấn đề này : Bạn về có nhớ ta chăng, Ta về nhớ bạn như trăng nhớ trời hoặc : Trăng lên khỏi núi mặc trăng Tình ta với bạn khăng khăng một niềm hoặc : Bạn bè là nghĩa tương tri Sao cho sau trước một bề mới yên hay : Chim lạc bầy,thương cây nhớ cội Xa bạn xa bè,lặn lội tìm nhau. - Có những tình bạn lưu danh muôn thuở trong văn chương như Lưu Bình với Dươn Lễ,Bá Nha với Chung Tử Kì,như Nguyễn Khuyến với Dương Khuê...Trong cuộc sống xung quanh ta cũng có rất nhiều tình bạn đẹp. - Vậy thế nào là một tình bạn đẹp ? Theo tôi,trước hết đó phải là một tình cảm chân thành trong sáng,vô tư và đầy tin tưởng mà những người bạn thân thiết dành cho nhau.Tình bạn bước đầu thường được xây dựng trên cơ sở cảm tính nhiều hơn lí tính.Trong số đông bạn bè chung trường,chung lớp,ta chỉ có thể chọn và kết thân với một vài người.Đó là những người mà ta có thiện cảm thực sự,hiểu ta và có chung sở thích với ta,mặc dù là cùng hoặc không cùng cảnh ngộ. - Tình bạn trong sáng không chấp nhận những toan tính nhỏ nhen,vụ lợi và sự đố kị hơn thua.Hiểu biết,thông cảm và sẵn sàng chia sẻ vui buồn sướng khổ với nhau,đó mới thực sự là bạn tốt.Còn những kẻ : Khi vui thì vỗ tay vào Đến khi hoạn nạn thì nào thấy ai thì không xứng đáng được coi là bạn. - Đã là bạn thân thì thường dễ dàng xuê xoa,bỏ qua những thói hư tật xấu của nhau.Đó là một sai lầm nên tránh.Nể nang,bao che...chỉ làm cho bạn dấn sâu hơn vào con đường tiêu Câu4 A- Më bµi: - Bµi th¬ ra ®êi n¨m 1948, khi ChÝnh H÷u lµ chÝnh trÞ viªn ®¹i ®éi thuéc Trung ®oµn Thñ ®«, lµ kÕt qu¶ cña nh÷ng tr¶i nghiÖm thùc, nh÷ng c¶m xóc s©u xa cña t¸c gi¶ víi ®ång ®éi trong chiÕn dÞch ViÖt B¾c. - Nªu nhËn xÐt chung vÒ bµi th¬ (nh ®Ò bµi ®· nªu) B- Th©n bµi: 1. T×nh ®ång chÝ xuÊt ph¸t tõ nguån gèc cao quý - XuÊt th©n nghÌo khæ: Níc mÆn ®ång chua, ®Êt cµy lªn sái ®¸ - Chung lÝ tëng chiÕn ®Êu: Sóng bªn sóng, ®Çu s¸t bªn ®Çu - Tõ xa c¸ch hä nhËp l¹i trong mét ®éi ngò g¾n bã keo s¬n, tõ ng«n ng÷ ®Õn h×nh ¶nh ®Òu biÓu hiÖn, tõ sù c¸ch xa hä ngµy cµng tiÕn l¹i gÇn nhau råi nh nhËp lµm mét: níc mÆn, ®Êt sái ®¸ (ngêi vïng biÓn, kÎ vïng trung du), ®«i ngêi xa l¹, ch¼ng hÑn quen nhau, råi ®Õn ®ªm rÐt chung ch¨n thµnh ®«i tri kØ. - KÕt thóc ®o¹n lµ dßng th¬ chØ cã mét tõ : §ång chÝ (mét nèt nhÊn, mét sù kÕt tinh c¶m xóc). 2. T×nh ®ång chÝ trong cuéc sèng gian lao - Hä c¶m th«ng chia sÎ t©m t, nçi nhí quª: nhí ruéng n¬ng, lo c¶nh nhµ gieo neo (ruéng n¬ng göi b¹n, gian nhµ kh«ng lung lay), tõ “mÆc kÖ” chØ lµ c¸ch nãi cã vÎ phít ®êi, vÒ t×nh c¶m ph¶i hiÓu ngîc l¹i), giäng ®iÖu, h×nh ¶nh cña ca dao (bÕn níc, gèc ®a) lµm cho lêi th¬ cµng thªm th¾m thiÕt. - Cïng chia sÎ nh÷ng gian lao thiÕu thèn, nh÷ng c¬n sèt rÐt rõng nguy hiÓm: nh÷ng chi tiÕt ®êi thêng trë thµnh th¬, mµ th¬ hay (t«i víi anh biÕt tõng c¬n ín l¹nh,) ; tõng cÆp chi tiÕt th¬ sãng ®«i nh hai ®ång chÝ bªn nhau : ¸o anh r¸ch vai / quÇn t«i cã vµi m¶nh v¸ ; miÖng cêi buèt gi¸ / ch©n kh«ng giµy ; tay n¾m / bµn tay. - KÕt ®o¹n còng quy tô c¶m xóc vµo mét c©u : Th¬ng nhau tay n¾m lÊy bµn tay (t×nh ®ång chÝ truyÒn h«i Êm cho ®ång ®éi, vît qua bao gian lao, bÖnh tËt). 3. T×nh ®ång chÝ trong chiÕn hµo chê giÆc - C¶nh chê giÆc c¨ng th¼ng, rÐt buèt : ®ªm, rõng hoang, s¬ng muèi. - Hä cµng s¸t bªn nhau v× chung chiÕn hµo, chung nhiÖm vô chiÕn ®Êu : chê giÆc. - Cuèi ®o¹n mµ còng lµ cuèi bµi c¶m xóc l¹i ®îc kÕt tinh trong c©u th¬ rÊt ®Ñp : §Çu sóng tr¨ng treo (nh bøc tîng ®µi ngêi lÝnh, h×nh ¶nh ®Ñp nhÊt, cao quý nhÊt cña t×nh ®ång chÝ, c¸ch biÓu hiÖn thËt ®éc ®¸o, võa l·ng m¹n võa hiÖn thùc, võa lµ tinh thÇn chiÕn sÜ võa lµ t©m hån thi sÜ,) C- KÕt bµi : - §Ò tµi dÔ kh« khan nhng ®îc ChÝnh H÷u biÓu hiÖn mét c¸ch c¶m ®éng, s©u l¾ng nhê biÕt khai th¸c chÊt th¬ tõ nh÷ng c¸i b×nh dÞ cña ®êi thêng. §©y lµ mét sù c¸ch t©n so víi th¬ thêi ®ã viÕt vÒ ngêi lÝnh. - ViÕt vÒ bé ®éi mµ kh«ng tiÕng sóng nhng t×nh c¶m cña ngêi lÝnh, sù hi sinh cña ngêi lÝnh vÉn cao c¶, hµo hïng.
Tài liệu đính kèm: