Doãn Thị Duyên - Trường THCS Giao Thiện

Ngày soạn: / /2012
Ngày dạy: / /2012
Tiết: 42 Bài 33 : THỰC HÀNH – TÍNH CHẤT HÓA
 HỌC CỦA PHI KIM VÀ HỢP CHẤT CỦA CHÚNG
I. Mục tiêu 
1.Kiến thức : Khắc sâu kiến thức về phi kim, tính chất đặc trưng của muối cacbonat, muối clorua
2. Kỹ năng : Tiếp tục rèn luyện về ký năng thực hành hóa học, giải bài tập thực nghiệm hóa học 
3. Thái độ
	- Rèn luyện ý thức nghiêm túc, cẩn thận  trong học tập, thực hành hóa học 
	- Hứng thú bộ môn hóa học
II. Chuẩn bị : 
1. §å dïng d¹y häc
- Giáo viên : 
- Hóa cụ : ống nghiệm, nút cao sư kèm ống dẫn thủy tinh, đền cồn giá thí nghiệm, ống nhỏ giọt, lọ thủy tinh.
- Hóa chất : Bột CuO, bột than, nước vôi trong, các chất rắn : NaHCO3, NaCl, Na2CO3, CaCO3, dd HCl, AgNO3, Ca(OH)2.
- Học sinh : Xem trước các thí nhiệm. Mang theo phiếu thực hành. 
2. Ph­¬ng ph¸p:
- Thùc hµnh thÝ nghiƯm
- Ho¹t ®éng nhãm nhá
III. C¸c ho¹t ®éng dạy học 
NéI DUNG
HOẠT ĐỘNG GV
HOẠT ĐỘNG HS
I. Tiến hành thí nghiệm 
1. Thí nghiệm 1 : cacbon khử đồng (II) oxit ở nhiệt độ cao .
- Lấy 1 thìa hổn hợp đồng (II) oxit và bột than vào ống nghiệm.
- Lắp dụng cụ như hình 3.9 trang 83.
- Đung nóng đáy ống nghiệm bằng ngọn lửa đèn cồn.
- Sau chừng 4-5 phút, bỏ lọ nước vôi trong ra khỏi ống dẫn khí .
- Quan sát kỹ hổn hợp chất rắn trong ống nghiệm
- Viết PTPƯ, giải thích hiện tượng và ghi nhận lại 
2. Thí nghiệm 2 : Nhiệt phân muối NaHCO3 vào ống nghiệm
Lắp dụng cu như hình 3.16 trang 89
- Đun nóng ống nghiệm bằng ngọn lửa đèn cồn
- Quan sát hiện tượng xảy ra, giải thích và viết PTHH
3. Thí nghiệm 3 : nhận biết muối cacbonat và muối clorua
 - Có 3 lọ đựng 3 chất rắn sau : NaCl, Na2CO3 , CaCO3 . Hãy làm thí nghiệm nhận biết mỗi chất trong các lọ trên .
- Lấy 1 thìa nhỏ một chất vào ống nghiệm. Dùng ống nhỏ giọt vào mỗi lọ chừng 1-2ml dd HCl. Nhận xét hiện tượng và ghi PTPƯ xảy ra.
- Lấy ½ thìa nhỏ hóa chất trong 2 lọ còn lại cho vào ống nghiệm dùng ống nhỏ giọt cho vào mỗi ống chừng 2-3ml nước cất, lắc nhẹ. Quan sát hiện tượng và viết PTPƯ xảy ra.
II. Hoàn thành phiếu thực hành 
Trả lời câu hỏi theo phiếu thực hành.
II. Cuối tiết thực hành 
- Thu hóa chất .
- Rửa dụng cụ thí nghiệm.
- Vệ sinh phòng thí nghiệm.
- Nộp phiếu thực hành.
GV : Huớng dẫn HS các bước thí nghiệm và lắp dụng cụ thí nghiệm
GV : Treo hình vẽ lên bảng.
GV : Nhận xét.
GV : Hướng dẫn thao tác thí nghiệm
GV : Treo tranh hình 3.16
GV : nhận xét cho điểm các tổ 
GV : hướng dẫn cách nhận biết
- Dùng phản ứng với dd HCl
- Tính tan trong nước
GV : có thể hướng dẫn cách ngược lại.
- Thử tính tan trong nước
- Dùng phản ứng với dd HCl hoặc dd AgNO3 
GV có thể hỏi lần lượt từng nhóm dựa vào các câu hỏi trong phiếu thực hành
GV : Kiểm tra, đánh giá cho điểm
 Dặn dò : Ôn tập toàn chương 3.
- HS làm theo đúng hướng dẫn của giáo viên
- HS quan sát viết PTPƯ, giải thích.
- HS làm theo sự hướng dẫn của giáo viên , quan sát hiện tượng , giải thích và ghi PTHH vào phiếu thực hành.
- HS theo dõi làm theo hưỡng dẫn. Sau đó trả lời câu hỏi theo phiếu thực hành.
HS đại diện các nhóm trả lời .
HS nộp phiếu thực hành 
HS làm vệ sinh rửa dụng cụ 
theo tổ.
TuÇn 23
Ngày soạn: / /2012
Ngày dạy: / /2012
Tiết: 43-Bài 34 : KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ
*Nh÷ng kiÕn thøc HS ®· biÕt cã liªn quan ®Õn bµi häc:
 -C¸c hỵp chÊt h÷u c¬ trong ®êi sèng
I. Mục tiêu 
1 .Kiến thức : 
- HS hiểu thế nào là hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ .
- Nắm được cách phân loại, các hợp chất hữu cơ . 
2. Kỹ năng : 
- Phân biệt các chất hữu cơ thông thường với các chất vô cơ 
 3. Th¸i ®é: Gi¸o dơc lßng yªu thÝch bé m«n
II. Chuẩn bị : 
1.§å dïng d¹y häc: 
- .* Giáo viên : 
- Tranh màu về các loại hoa quả, đồ dùng quen thuộc hằng ngày.
- Thí nghiệm : bông (tự nhiên), nến, nước vôi trong, côc thủy tinh, ống nghiệm, đũa thủy tinh.
* Học sinh : SGK, SBT, vở
2. Ph­¬ng ph¸p: Đàm thoại. Trực quan. Giảng giải.
III. C¸c ho¹t ®éng dạy học 
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG GV
HOẠT ĐỘNG HS
I. Khái niệm về hợp chất hữu cơ .
1. Hợp chất hữu cơ có ở đâu?
Hợp chất hữu cơ có ở xung quanh ta, trong cơ thể sinh vật và trong hầu hết các loại lương thực, thực phẩm, trong các loại đồ dùng và trong cơ thể chúng ta.
2. Hợp chất hữu cơ là gì ?
Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon (trừ CO, CO2, H2CO3, các muối cacbonat)
3.Phân loại hợp chất hữu cơ ?
a) Hiđro cacbon : Phân tử chỉ có 2 nguyên tố C và H 
ví dụ : CH4, C2H4, C2H2, C6H6,..
II. Khái niệm về hóa học hữu cơ 
Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ.
Ho¹t ®éng 1: 1. Ổn định lớp
Ho¹t ®éng 2. Kiểm tra bài cũ :
Ho¹t ®éng 3. Nội dung bài mới : 
Ho¹t ®éng 3.1
GV dùng tranh giới thiệu cho HS các loại thức ăn, hoa quả và đồ dùng có chứa hợp chất hữu cơ .
GV : Làm thí nghiệm hình 42
Từ kết quả TN, GV giúp HS rút ra ĐN về hợp chất hữu cơ.
GV viết CTHH của một số hiđro cacbon và dẫn xuất hiđro cacbon thành 2 nhóm.
Hoạt động3. 2 : 
GV giới thiệu một số ngành khác nhau trong hóa học. Từ đó nêu lên định nghĩa về hóa hữu cơ.
Ho¹t ®éng 4: Củng cố 
Bài tập 1, 2, 5 / 108 / SGK
Ho¹t ®éng5:H­íng dÉn vỊ nhµ: .
Bài tập 3, 4 / 108 / SGK
HS nhận xét về số lượng hợp chất hữu cơ và tầm quan trọng của nó đối với đời sống.
HS : Quan sát và nhận xét hiện tượng.
HS sinh nhận xét đặc điểm về thành phần mỗi chất của nhóm.
HS nêu lên các ngành sản xuất hóa học thuộc về hóa hữu cơ. 
HS lµm bµi
Ngày soạn: / /2012 
Ngày dạy: /2/2012
:
Tiết: 44-Bài 35 : CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
*Nh÷ng kiÕn thøc HS ®· biÕt cã liªn quan ®Õn bµi häc:
 Ho¸ trÞ cđa c¸c nguyªn tè C, H,O,N,Cl.....
I. Mục tiêu 
1. Kiến thức : 
- Hiểu được trong các hợp chất hữu cơ, các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị, cacbon hóa trị IV, oxi hóa trị II, Hiđro hóa trị I.
- Hiểu được mỗi chất hữu cơ có một công thức cấu tạo ứng với một trật tự liên kết nhất định, các nguyên tử cacbon có khả năng liên kết với nhau tạo thành mạch cacbon.
2. Kỹ năng : 
- Viết được công thức cấu tạo của một số chất đơn giản.
- Phân biệt được các chất khác nhau qua công thức cấu tạo
3. Th¸i ®é: Gi¸o dơc lßng yªu thÝch bé m«n
II. Chuẩn bị : 
1.§å dïng d¹y häc: 
-Quả cầu cacbon, hiđro, oxi
 -Các thanh nối tượng trưng cho hóa trị của các nguyên tố .
 -Tranh vẽ công thức cấu tạo của rượu Etylic, Đimetylete
2. Ph­¬ng ph¸p: Đàm thoại. Trực quan. Giảng giải.
III. C¸c ho¹t ®éng dạy học 
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG GV
HOẠT ĐỘNG HS
I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ.
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử. 
Trong phân tử hợp chất hữu cơ, các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị. Cacbon hóa trị IV, oxi hóa trị II, hiđro hóa trị I.
2. Mạch cacbon : Những nguyên tử cácbon trong phân tử hợp chất hữu có có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo thành mạch cacbon. Gồm có : mạch thẳng, mạch nhánh, mạch vòng.
3. Trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử :
Mỗi hợp chất hữu có một trật tự liên kết xác định giữa các nguyên tử trong phân tử .
II. Công thức cấu tạo .
Công thức cấu tạo cho biết thành phần nguyên tử và trật tự liên kết giữa các nguyên tử .
TD : SGK
Ho¹t ®éng 1: 1. Ổn định lớp
Ho¹t ®éng 2. Kiểm tra bài cũ :
	- Cho các chất sau : C6H6, CaCO3, C4H10, C2H6O, NaNO3, CH3NO2, NaHCO3, C2H3O2Na.
	a. Chất nào là hợp chất vô cơ ? hữu cơ ?
	b. Chất nào là hợp chất hữu cơ thuộc loại hiđro cacbon.
Ho¹t ®éng 3. Nội dung bài mới : 
Ho¹t ®éng 3.1: Y/C học sinh tính hóa trị của C, H, O trong các hợp chất CO2, H2O.
Hoạt động 3.2 : thông báo hóa trị của các nguyên tố trên Trong các hợp chất hữu cơ 
CH4 CH3OH
 H H
 H C H H C O H
 H H
Hoạt động 3 .3: Thực hiện mô hình.
Hoạt động 3.4 : Yêu cầu HS tính hóa trị của cacbon trong phân tử C2H6, C3H8 .
Hoạt động 4 : yêu cầu HS biểu diễn các liên kết trong phân tử C2H6O.
 H H H H
H C C C C H
 H H H H
 H H H
H C C C H
 H C H 
 H H H
 H H
H C C H
H C C H
 H H
 VD.viết công thức C2H6O lên bảng.
Rượu etylic
 H H
H C C O H
 H H
Ho¹t ®éng 4: Củng cố 
Bài 1, 2, 3 / 112
Ho¹t ®éng5:Híng dÉn vỊ nhµ: 
Học bài, làm bài tập trong SGK
HĐ : hóa trị của C là IV, H là I, O là II.
HĐ : HS ghi vào tậ C (IV), H (I), O (II).
HĐ : Lắp mô hình rút ra kết luận về sự liên kết giữa các nguyên tử.
HĐ : Học sinh giải thích.
HĐ : Học sinh ghi nội dung
HĐ : Biểu diễn các liên kết trong phân tử C2H6O ?
Nhận xét sự khác nhau về trật tự liên kết của hai chất .
HĐ : Học sinh trả lời.
HĐ : Học sinh trả lời (tên chất). Nhận xét, kết luận.
Ghi TD trong SGK.
**********************************************
TuÇn 24
Ngày soạn: / /2012
Ngày dạy: / /2012
Tiết: 45-Bài 36 : METAN (CH4 = 16)
*Nh÷ng kiÕn thøc HS ®· biÕt cã liªn quan ®Õn bµi häc:
 - C¸ch viÕt C«ng thøc cÊu t¹o cđa c¸c hỵp chÊt v« c¬
I. Mục tiêu 
1. Kiến thức : 
- Nắm được công thức cấu tạo, tính vật lý.Tính chất hóa học của Metan
- Nắm được định nghĩa liên kết đơn, phản ứng thế. 
- Trạng thái tự nhiên và ứng dụng của Metan.
2. Kỹ năng : 
- Viết được công thức cấu tạo của Metan
- Viết được phương trình hóa học của phản ứng thế, phản ứng cháy của Metan.
3. Th¸i ®é: Gi¸o dơc lßng yªu thÝch bé m«n
II. Chuẩn bị : 
1.§å dïng d¹y häc: 
- Mô hình phân tử Metan
-Khí Metan, dd Ca(OH)2.
- Ống thủy tinh vuốt nhọn, cốc thủy tinh, ống nghiệm, bật lửa.
2. Ph­¬ng ph¸p: Đàm thoại. Trực quan. Giảng giải.
III. C¸c ho¹t ®éng dạy học 
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG GV
HOẠT ĐỘNG HS
I. Trạng thái tự nhiên – Tính chất vật lý :
Metan là chất khí không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí
II. Cấu tạo phân tử :
Công thức cấu tạo của Metan là :
 H
H C H
 H 
Trong phân tử metan có 4 liên kết đơn .
III. Tính chất hóa học 
1. Tác dụng với oxi 
CH4 (k) + O2 (k) à CO2 (k)  + H2O (h)
 ... ?
Etilen
	+ ?	+ ?	+ ?
GV: Gäi lÇn l­ỵt HS tham gia ý kiÕn ®Ĩ hoµn thµnh s¬ ®å 
GV: ChiÕu toµn bé s¬ ®å hoµn thµnh lªn mµn h×nh . 
HS: Tr¶ lêi c©u hái cđa GV ®Ĩ x©y dùng s¬ ®å .
Etyl axetat
Axit axetic
R­ỵu etilic
Etilen
	+ N­íc +Oxi +R­ỵu etylic
	 Axit Men giÊm H2SO4®, t0
GV: Yªu cÇu HS ViÕt PTP¦.
GV: ChiÕu bµi lµm cđa HS lªn mµn h×nh .
Ho¹t ®éng3. 2
GV: Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 1b) SGK 144
GV: ChiÕu bµi lµm cđa mét sè HS lªn mµn h×nh vµ nhËn xÐt .
GV: H­íng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 
4 /144-Sgk
GV: KÕt luËn vỊ c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n lËp c«ng thøc ho¸ häc .
Hoạt động cuối: Vận dụng, đánh giá, dặn dị
Cho học sinh làm bài 
HS: ViÕt c¸c PTP¦ minh ho¹ s¬ ®å trªn .
1, C2H4 + H2O Axit C2H5OH
Men giÊm
2,C2H5OH+O2 
 CH3COOH+H2O 
 to
 H2SO4 ®
3, CH3COOH + CH3CH2OH 
 CH3COO CH2CH5 + H2O
II. Bµi tËp :
1.Bµi tËp 1b/144-Sgk :
CH2 =CH2 + Br2 ® Br-CH2-CH2 -Br
n(CH2 =CH2 ) (-CH2-CH2 -)n
2.Bµi tËp 4/144-Sgk:
HS: TÝnh 
n CO= = 1 (mol)
Khèi l­ỵng cacbon cã trong 23 gam chÊt h÷u c¬ A lµ : 
 1´ 12 = 12 ( gam)
Khèi l­ỵng hi®ro cã trong 23 gam chÊt h÷u c¬ A lµ : 
 1,5´ 2 = 3 ( gam)
Khèi l­ỵng oxi cã trong 23 gam chÊt h÷u c¬ A lµ : 
 23 - ( 12 + 3 ) = 8 (gam )
a, VËy trong A cã C, H , O .
b, Gi¶ sư A cã c«ng thøc lµ CxHyOy ( x, y, z ) lµ c¸c sè nguyªn d­¬ng .
ta cã :
x:y:z = :: = 1:3 :0,5 =2:6:1
VËy c«ng thøc A lµ : (C2H6O)n= 46
 46 n =46
 n=1
VËy c«ng th­c ph©n tư cđa A lµ : C2H6O
HS: ViÕt c¸c PTP¦ minh ho¹ s¬ ®å trªn .
1, C2H4 + H2O Axit C2H5OH
Men giÊm
2,C2H5OH+O2 
 CH3COOH+H2O 
 to
 H2SO4 ®
3, CH3COOH + CH3CH2OH 
 CH3COO CH2CH5 + H2O
II. Bµi tËp :
1.Bµi tËp 1b/144-Sgk :
CH2 =CH2 + Br2 ® Br-CH2-CH2 -Br
n(CH2 =CH2 ) (-CH2-CH2 -)n
2.Bµi tËp 4/144-Sgk:
HS: TÝnh 
n CO= = 1 (mol)
Khèi l­ỵng cacbon cã trong 23 gam chÊt h÷u c¬ A lµ : 
 1´ 12 = 12 ( gam)
Khèi l­ỵng hi®ro cã trong 23 gam chÊt h÷u c¬ A lµ : 
 1,5´ 2 = 3 ( gam)
Khèi l­ỵng oxi cã trong 23 gam chÊt h÷u c¬ A lµ : 
 23 - ( 12 + 3 ) = 8 (gam )
a, VËy trong A cã C, H , O .
b, Gi¶ sư A cã c«ng thøc lµ CxHyOy ( x, y, z ) lµ c¸c sè nguyªn d­¬ng .
ta cã :
x:y:z = :: = 1:3 :0,5 =2:6:1
VËy c«ng thøc A lµ : (C2H6O)n= 46
 46 n =46
 n=1
VËy c«ng th­c ph©n tư cđa A lµ : C2H6O
: 
*****************************************
TUÇN 30
Ngµy so¹n: / /2012
Ngµy d¹y : / /2012
 TiÕt 57 KiĨm tra 1 tiÕt 
I.Mơc tiªu :
1.KiÕn thøc:
-KiĨm tra viƯc n¾m tÝnh chÊt ho¸ häc cđa mèt sè hỵp chÊt h÷u c¬ 
2.Kü n¨ng:
-RÌn kÜ n¨ng lµm bµi tËp d¹ng tr¾c nghiƯm 
-RÌn kÜ n¨ng lµm mét sè d¹ng bµi tËp tÝnh theo ph­¬ng tr×nh hãa häc .
3Th¸i ®é:
-Gi¸o dơc ý thøc tù gi¸c trong häc tËp cịng nh­ trong qu¸ tr×nh lµm bµi kiĨm tra
II. §Ị bµi :
PhÇn 1: Tr¾c nghiƯm kh¸ch quan (3 ®iĨm)
C©u 1 (3 ®iĨm): 
 H·y khoanh trßn vµo mét trong c¸c ch÷ A, B, C, D tr­íc mçi c©u hoỈc mçi c«ng thøc ®ĩng trong c¸c ý sau:
1. Hỵp chÊt h÷u c¬ t¹o bëi nguyªn tè C, H vµ O. Mét sè tÝnh chÊt cđa hỵp chÊt:
- Lµ chÊt láng, kh«ng mµu, tan v« h¹n trong n­íc
- Hỵp chÊt t¸c dơng víi natri gi¶i phãng khÝ hidro. Hỵp chÊt tham gia ph¶n øng t¹o s¶n phÈm este. Hỵp chÊt t¸c dơng lªn ®¸ v«i, kh«ng lµm cho ®¸ v«i sđi bät.
 Hỵp chÊt ®ã lµ:
A. H3C- O-CH3 B. C2H5-OH C. CH3-COOH	D.CH3COO-C2H5
2. Mét hỵp chÊt
- Lµ chÊt láng, tan v« h¹n trong n­íc
- Lµm cho quú tÝm chuyĨn sang mµu ®á: T¸c dơng ®­ỵc víi mét sè kim lo¹i, oxit baz¬, baz¬, muèi cacbonat
- Hỵp chÊt lµ s¶n phÈm cđa ph¶n øng oxi ho¸ butan
 Hỵp chÊt ®ã lµ:
A. HCl	B.H2SO4	C.C2H5OH	D.CH3COOH
3. Trong c¸c chÊt sau: Mg, Cu, MgO, KOH, Na2SO3. Axit axetic t¸c dơng ®­ỵc víi:
 A. TÊt c¶ c¸c chÊt
 B. MgO, KOH, Na2SO4, Na2SO3
 C. Mg, Cu, MgO, KOH
 D. Mg, MgO, KOH, Na2SO3
PhÇn II. Tù luËn (7 ®iĨm)
C©u 1(2 ®iĨm)
 ViÕt PTHH minh ho¹ cho sù lùa chän ë ý 3 PhÇn I-Tr¾c nghiƯm kh¸ch quan.
C©u 2 (3 ®iĨm)
1. Tõ chÊt ban ®Çu lµ etilen cã thĨ ®iỊu chÕ ra etyl axetat. ViÕt c¸c ph­¬ng tr×nh ho¸ häc ®Ĩ minh ho¹. C¸c ®iỊu kiƯn cÇn thiÕt cho ph¶n øng x¶y ra cã ®đ.
2.Nªu 2 ph­¬ng ph¸p ho¸ häc ®Ĩ ph©n biƯt ®­ỵc c¸c dung dÞch r­ỵu etylic, axit axetic.ViÕt c¸c ph­¬ng tr×nh ph¶n øng (nÕu cã) ®Ĩ gi¶i thÝch.
C©u 3 (2 ®iĨm)
Cho 60 gam CH3-COOH t¸c dơng víi 100 gam CH3 - CH2-OH thu ®­ỵc 55 gam CH3 -COO-CH2-CH3.TÝnh hiƯu suÊt cđa ph¶n øng
III.§¸p ¸n vµ biĨu ®iĨm:
PhÇn I: Tr¾c nghiƯm kh¸ch quan (3 ®iĨm)
C©u 1: (3 ®iĨm)
Khoanh trßn ®ĩng mét trong c¸c ch÷ A, B, C, D: 1 ®iĨm	(1 ®iĨm)
1. B ; 2. D ; 3. D
 PhÇn II: Tù luËn (7 ®iĨm)
C©u1: (2 ®iĨm): ViÕt ®ĩng mçi PTHH 0,5 ®iĨm
 2CH3-COOH + 2Mg ( CH3-COO)2Mg +H2
 2CH3-COOH + MgO ( CH3-COO)2Mg + H2O
 CH3-COOH + KOH CH3-COOK + H2O
 2CH3-COOH + Na2SO4 2CH3-COONa +H2O +CO2
C©u 2: (3 ®iĨm)
Axit
1. ViÕt ®ĩng 3 ph­¬ng tr×nh ho¸ häc, mçi ph­¬ng tr×nh 0,5 ®iĨm	(1,5 ®iĨm)
 C2H4 + H2O C2H5OH
Men giÊm
 C2H5OH + O2 CH3COOH
H2SO4 ®Ỉc ,t0
 CH3COOH + HOC2H5 CH3COOC2H5 +H2O
2. -NhËn ra axit axetic b»ng quú tÝm ®ỉi thµnh mµu ®á (0,5 ®iĨm)
 -HoỈc cho t¸c dơng víi ®¸ v«i cã khÝ bay ra.
2CH3COOH + CaCO3 ® Ca(CH3COO)2 + H2O + CO2 (0,5 ®iĨm)
 - Cßn l¹i r­ỵu etylic (kh«ng t¸c dơng víi c¸c chÊt trªn) (0,5 ®iĨm)
C©u 3 (2®iĨm) H2SO4 ®Ỉc ,t0
 CH3COOH + HOC2H5 CH3COOC2H5 +H2O (0,5 ®iĨm)
 1 mol 1 mol 1 mol
 60 gam 46 gam 88 gam (0,75 ®iĨm)
VËy hiƯu suÊt cđa ph¶n øng lµ:
 H = ( 0,75 ®iĨm )
 -------------------------------------------------
 Ngµy so¹n: / /20121
Ngµy d¹y : / /20112
 TiÕt 58 : ChÊt bÐo 
*Nh÷ng kiÕn thøc HS ®· biÕt cã liªn quan ®Õn bµi häc:
I.Mơc tiªu :
1.KiÕn thøc:
-N¾m ®­ỵc ®Þnh nghÜa vỊ chÊt bÐo 
-N¾m ®­ỵc tr¹ng th¸i thiªn nhiªn , tÝnh chÊt lÝ häc , ho¸ häc vµ øng dơng cđa chÊt bÐo .
-ViÕt ®­ỵc c«ng thøc ph©n tư cđa glixerol , c«ng thøc tỉng qu¸t cđa chÊt bÐo .
-ViÕt ®­ỵc s¬ ®å ph¶n øng b»ng ch÷ cđa chÊt bÐo .
2.Kü n¨ng:
-RÌn kü n¨ng lµm thÝ nghiƯm, quan s¸t hiƯn t­ỵng vµ rĩt ra nhËn xÐt
-RÌn kü n¨ng viÕt CTHH
3.Th¸i ®é:
-ThÊy ®­ỵc vai trß cđa chÊt bÐo ®èi víi c¬ thĨ sèng ®Ĩ tõ ®ã biÕt thªm hµm l­ỵng chÊt bÐo vµo khÈu phÇn ¨n cho hỵp lý
II. ChuÈn bÞ :
1.§å dïng d¹y häc
- GV:
+M¸y chiÕu , giÊy trong , bĩt d¹ 
 +Tranh vÏ mét sè thùc phÈm cã chÊt bÐo 
 +ThÝ nghiªm : VỊ tÝnh tan cđa chÊt bÐo 
+Dơng cơ :èng nghiƯm : 2 chiÕc ; KĐp gç 
+Ho¸ chÊt :N­íc ;Bezen ;DÇu ¨n 
2,Ph­¬ng ph¸p:Nªu vÊn ®Ị,gi¶i quyÕt v¸n ®Ị,sư dơng bµi tËp,ho¹t ®éng nhãm
III,C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
Ghi b¶ng
Ho¹t ®éng cđa GV
Ho¹t ®éng cđa HS
I. ChÊt bÐo cã ë ®©u ?
HS: tr¶ lêi c©u hái cđa GV
 ChÊt bÐo cã trong mì ®éng vËt (tËp trung nhiỊu ë m« mì) vµ dÇu thùc vËt( tËp trung nhiỊu ë qu¶ vµ 
h¹t : l¹c,võng,dõa...)
II. ChÊt bÐo cã nh÷ng tÝnh chÊt vËt lý quan träng nµo?
HS: Lµm thÝ nghiƯm 
HS: Nªu hiƯn tỵng 
ChÊt bÐo nhĐ h¬n níc,kh«ng tan trong níc, nhng tan ®ỵc trong benzen,dÇu
 ho¶ , x¨ng ...
III.ChÊt bÐo cã thµnh phÇn vµ cÊu t¹o nh thÕ nµo ?
HS: Nghe vµ ghi bµi .
HS: NhËn xÐt :
 ChÊt bÐo lµ hçn hỵp nhiỊu este cđa glixerol víi c¸c axit bÐo vµ cã c«ng thøc chung lµ : ( R-COO)3C3H5 
HS: Theo dâi trªn mµn h×nh ph¶n øng gi÷a axit bÐo vµ glixerin ®Ĩ t¹o thµnh chÊt bÐo .
IV. TÝnh chÊt ho¸ häc quan träng cđa chÊt bÐo:
HS: Nghe vµ ghi bµi .
-Ph¶n øng thủ ph©n chÊt bÐo :
(RCOO)3C3H5 + 3H2O 
 3RCOOH + C3H5(OH)3
 axit bÐo + ( glixerol )
HS: ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng :
-Ph¶n øng thủ ph©n chÊt bÐo trong m«i trêng kiỊm (gäi lµ ph¶n øng xµ phßng ho¸ ).
(RCOO)C3H5 + 3NaOH 
 3RCOONa + C3H5(OH)3
HS: lµm bµi tËp 1 
*Bµi tËp 1 :
a, (CH3COO)C3H5 + 3 NaOH ®
 3CH3COONa + C3H5(OH)3
b, (C17H35COO)3C3H5 + 3H2O ®
 3C17H35COOH + C3H5(OH)3
c, (C17H33COO)3C3H5 + 3NaOH ® 
 3C17H33COONa + C3H5(OH)3
d, CH3COOC2H5 + KOH ®
 CH3COOK + C2H5OH
V. øng dơng cđa chÊt bÐo :(Sgk/146)
Ho¹t ®éng 1. ỉn ®Þnh líp .
Ho¹t ®éng 2. KiĨm tra bµi cị 
Ho¹t ®éng 3. Bµi míi .
Ho¹t ®éng 3.1
GV:Trong thùc tÕ ®êi sèng ,trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn thøc ¨n chĩng ta thêng sư dơng mì ®éng vËt vµ dÇu thùc vËt.DÇu vµ mì ¨n lµ chÊt bÐo
GV:Trong tù nhiªn, chÊt bÐo cã ë ®©u ?
GV: ChiÕu lªn mµn h×nh .
Ho¹t ®éng 3.2
GV: Yªu cÇu c¸c nhãm HS lµm thÝ nghiƯm :
Cho mét vµi giät dÇu ¨n lÇn lỵt vµo 2 èng nghiƯm ®ùng níc vµ bezen , l¾c nhĐ vµ quan s¸t .
GV: Gäi mét vµi HS nªu hiƯn tỵng vµ rĩt ra tÝnh hÊt vËt lÝ cđa chÊt bÐo .
Ho¹t ®éng 3.3
GV: Giíi thiƯu : §un chÊt bÐo ë nhiƯt ®é , ¸p suÊt cao ngêi ta thu ®ỵc glixrol ( glixerin ) vµ c¸ axit bÐo 
GV: ChiÕu c«ng thøc glixerin lªn mµn h×nh 
 CH2- CH- CH2
 OH OH OH
GV: Giíi thiƯu c«ng thøc chung cđa c¸c axit bÐo :R-COOH 
sau ®ã thay thÕ R = C17H35, C17H33, C15H31 ...
GV: Gäi HS nhËn xÐt vỊ thµnh phÇn cđa axit bÐo .
GV: Sư dơng POWERPOINT ®Ĩ thĨ hiƯn trªn mµn h×nh ph¶n øng t¹o thµnh c¸c chÊt bÐo tõ c¸c axit bÐo vµ glixerin 
Ho¹t ®éng 3.4
GV: Giíi thiƯu : ®un nãng c¸c chÊt bÐo víi níc t¹o thµnh c¸c axit bÐo vµ glixerin 
GV: ChiÕu lªn mµn h×nh ph¶n øng thủ ph©n chÊt bÐo .
GV: Giíi thiƯu ph¶n øng cđa chÊt bÐo víi dung dÞch kiỊm 
GV: Híng dÉn ®Ĩ HS viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng .
GV: Giíi thiƯu :Hçn hỵp muèi natri cđa c¸c axit bÐo lµ thµnh phÇn chÝnh cđa xµ phßng,v× vËy ph¶n øng thủ ph©n chÊt bÐo trong m«i trêng kiỊm cßn gäi lµ ph¶n øng xµ phßng ho¸ .
GV: ChiÕu ®Ị bµi bµi tËp lªn mµn h×nh
*Bµi tËp 1 : Hoµn thµnh c¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng sau .
a, (CH3COO)C3H5 + NaOH ® ? + ?
b, (C17H35COO)3C3H5 + H2O® ? + ?
c, (C17H33COO)3C3H5 + ? ® 
 C17H33COONa + ?
d, CH3COOC2H5 + ?®CH3COOK + ?
Ho¹t ®éng 3.5
GV: Yªu cÇu HS tù liªn hƯ ®Ĩ nªu ®ỵc øng dơng cđa chÊt bÐo .
GV: Ch
4. Cđng cè :
 - GV: Gäi 1 HS nh¾c l¹i néi dung chÝnh cđa bµi häc 
 - GV: Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 2 .
iÕu lªn mµ 
5. H­íng dÉn häc ë nhµ 
-Bµi tËp vỊ nhµ : 1,2,3,4SGK tr.147
n h×nh 
I. ChÊt bÐo cã ë ®©u ?
HS: tr¶ lêi c©u hái cđa GV
 ChÊt bÐo cã trong mì ®éng vËt (tËp trung nhiỊu ë m« mì) vµ dÇu thùc vËt( tËp trung nhiỊu ë qu¶ vµ 
h¹t : l¹c,võng,dõa...)
II. ChÊt bÐo cã nh÷ng tÝnh chÊt vËt lý quan träng nµo?
HS: Lµm thÝ nghiƯm 
HS: Nªu hiƯn tỵng 
ChÊt bÐo nhĐ h¬n níc,kh«ng tan trong níc, nhng tan ®ỵc trong benzen,dÇu
 ho¶ , x¨ng ...
III.ChÊt bÐo cã thµnh phÇn vµ cÊu t¹o nh thÕ nµo ?
HS: Nghe vµ ghi bµi .
HS: NhËn xÐt :
 ChÊt bÐo lµ hçn hỵp nhiỊu este cđa glixerol víi c¸c axit bÐo vµ cã c«ng thøc chung lµ : ( R-COO)3C3H5 
HS: Theo dâi trªn mµn h×nh ph¶n øng gi÷a axit bÐo vµ glixerin ®Ĩ t¹o thµnh chÊt bÐo .
IV. TÝnh chÊt ho¸ häc quan träng cđa chÊt bÐo:
HS: Nghe vµ ghi bµi .
-Ph¶n øng thủ ph©n chÊt bÐo :
to , axit
(RCOO)3C3H5 + 3H2O 
 3RCOOH + C3H5(OH)3
 axit bÐo + ( glixerol )
HS: ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng :
to
-Ph¶n øng thủ ph©n chÊt bÐo trong m«i trêng kiỊm (gäi lµ ph¶n øng xµ phßng ho¸ ).
(RCOO)C3H5 + 3NaOH 
 3RCOONa + C3H5(OH)3
HS: lµm bµi tËp 1 
t0
*Bµi tËp 1 :
a, (CH3COO)C3H5 + 3 NaOH ®
t0, axit
 3CH3COONa + C3H5(OH)3
b, (C17H35COO)3C3H5 + 3H2O ®
 3C17H35COOH + C3H5(OH)3
t0
c, (C17H33COO)3C3H5 + 3NaOH ® 
 3C17H33COONa + C3H5(OH)3
t0
d, CH3COOC2H5 + KOH ®
 CH3COOK + C2H5OH
V. øng dơng cđa chÊt bÐo :(Sgk/146)