Giáo án Đại số Lớp 9 - Tiết 41+42+43: Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình - Năm học 2019-2020

Ngày soạn: 3/1/2020
 Tiết 41+42+43 : GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNH
I. Mục tiêu 
1. KiÕn thøc: 
- Hs biÕt chuyển bài toán có lời văn sang bài toán giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn.
2. Kü n¨ng: 
- Vận dụng được các bước giải bài toán bằng cách lập hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn.
3. Th¸i ®é: TÝnh to¸n cÈn thËn, chÝnh x¸c, tự giác, tích cực, hợp tác, chia sẻ.
II. Chuẩn bị	
GV: Tài liệu hướng dẫn học, phấn màu, máy chiếu, MTCT.
HS: Tài liệu hướng dẫn học, ôn tập về cách giải hệ phương trình bằng phương pháp thế; cộng trừ đa thức, công thức tính quãng đường, công thức cấu tạo số, dang toán năng suất; MTCT. 
Nội dung tinh giản: C4,5,6,7 giao về nhà.
III. Tiến trình tổ chức các hoạt động
Ngày giảng:6/1/2020
	Tiết 41( Mục A, B1,2 VD 1)
1. Khởi động: Không
2. Bài mới
Hoạt động của GV +HS
Nội dung
A. Hoạt động khởi động
Mục tiêu: HS được tái hiện lại các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình, bước đầu hình dung cách giải bài toán bằng cách lập phương trình qua bài toán cổ.
Cách tiến hành:
- Yêu cầu cá nhân HS nghiên cứu nội dung mục A trong tài liệu.
- HS đọc nội dung trong tài liệu.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức
Mục tiêu: 
- Hs biÕt chuyển bài toán có lời văn sang bài toán giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn.
- Vận dụng được các bước giải bài toán bằng cách lập hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn.
Cách tiến hành:
- HS đọc và ghi nhớ nội dung trong khung.
- HS đọc nội dung ví dụ 1
- GV yêu cầu HS tự trình bày lại cách giải ví dụ 1,2.
- GVHDHS tìm hiểu và trình bày lời giải vào vở. bài VD1 theo hình thức cả lớp theo phương pháp HDHS cách giải một bài toán.
- HS thực hiện đứng tại chỗ theo HD của GV.
- GV tổng kết.
VD1:
Sản phẩm như (shd-17; 18).
1.Các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình.
2. Các ví dụ
VD1 ( SHD/ 17, 18)
3. Tổng kết
- GV yêu cầu hs nắm vững các bước giải bài toán bằng cách lập hpt
- Nghiên cứu lại các bài đã chữa.
-Tiếp tục ôn lại công thức tính vận tốc, tính diện tích, chu vi HCN
- BTVN: nghiên cứu kĩ VD2
4. Rút kinh nghiệm
........................
Ngày giảng:8/1/2020
	Tiết 42: ( mục B 2 VD2; mục 3)
1. Khởi động: Không
2. Bài mới
Hoạt động của GV +HS
Nội dung
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức
Mục tiêu: 
- Hs biÕt chuyển bài toán có lời văn sang bài toán giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn.
- Vận dụng được các bước giải bài toán bằng cách lập hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn.
Cách tiến hành:
- HS đọc và ghi nhớ nội dung trong khung.
- HS đọc nội dung ví dụ 2
- GV yêu cầu HS tự trình bày lại cách giải ví dụ 2.
- GVHDHS tìm hiểu và trình bày lời giải vào vở. bài VD2 theo hình thức cả lớp theo phương pháp HDHS cách giải một bài toán.
- HS thực hiện đứng tại chỗ theo HD của GV.
- GV tổng kết.
Sản phẩm như (shd-17; 18).
- GV chiếu nội dung bài 3
? Bµi to¸n cho biÕt? Y/cÇu g×?
H/s: Ph©n tÝch bto¸n
Nhớ lại công thức cấu tạo số:
 ( )
 HS: = 100a + 10b + c
- Gv yêu cầu HĐ chung cả lớp
- Gv hd hs lËp mèi liªn hÖ gi¶i bt.
- 1 HS lên bảng giải hệ PT.
- Sản phẩm mong muốn của HS: Lời giải bài 3.
- Gv chốt , đánh giá bài làm của HS
1.Các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình.
2. Các ví dụ
VD2 ( SHD/ 17, 18)
Bài 3:
Gäi ch÷ sè h¹ng chôc cña sè cÇn t×m lµ x, ch÷ sè hµng ®.vÞ lµ y 
 §k : 
Sè cÇn t×m lµ: =10 x+ y
- Ta có chữ số hàng chục lớn hơn chữ số hàng đơn vị là 6 nên ta có pt:
x- y = 6 (1) 
- Nếu viết thêm chữ số 0 vào giữa thì số mới là:
 100x + y
 Theo ®k bµi to¸n cã: 
 100x + y -(10x + y) = 720
Hay 90 x = 720 (2)
tõ ®ã ta cã hÖ pt :
 (t/m)
 VËy sè ®· cho lµ 82
3. Tổng kết
- GV yêu cầu hs nắm vững các bước giải bài toán bằng cách lập hpt
- Nghiên cứu lại các bài đã chữa.
-Tiếp tục ôn lại công thức tính vận tốc, tính diện tích, chu vi HCN
- BTVN:C1,2,3,
- Gv hướng dẫn HS làm bài tập 2 :
+ Nếu 3 người ngồi 1 ghế thì số người được ngồi ghế là bao nhiêu ?
+ Ta có pt nào ?
+ Nếu 4 người ngồi 1 ghế thì số người được ngồi ghế là bao nhiêu ?
+ Ta có pt nào ?
Bài 2
Số ghế là 10
Số người là 36
4. Rút kinh nghiệm
Ngày giảng: 14/1/2019
Tiết 43: ( mục C1, 2, 3)
1. Khởi động:
- Chủ tịch HĐTQ tổ chức cho lớp chơi trò chơi.
Hoạt động của GV +HS
Nội dung
Hoạt động 3: Hoạt động luyện tập(tiếp)
Mục tiêu
- Vận dụng được các bước giải bài toán bằng cách lập hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn.
Cách tiến hành:
- Yêu cầu HS hoạt động cặp đôi làm bài tập phần C.
- GV theo dõi, quan sát hoạt động của hs, trợ giúp hs yếu.
- 1 HS lần lượt báo cáo và điều hành chia sẻ.
- GV phân tích, đánh giá, tổng hợp và thống nhất kết quả, cho điểm. KL
- Qua các bài tập rút ra kết luận ?
- GV yêu cầu hs hoạt động cá nhân làm bài tập C2
- GV yêu cầu hs hoạt động cá nhân tìm hiều đề bài
- Gv hướng dẫn HS làm bài tập C2 :
+ Nếu 3 người ngồi 1 ghế thì số hs được ngồi ghế là bao nhiêu ?
HS: 3x
+ Ta có pt nào ?
+ Nếu 4 người ngồi 1 ghế thì số người được ngồi ghế là bao nhiêu ?
+ Ta có pt nào ?
- HS hoạt động cá nhân làm bài tập . 
- GV theo dõi, quan sát hoạt động của hs, trợ giúp hs yếu.
- 1 HS lần lượt báo cáo và điều hành chia sẻ.
- GV phân tích, đánh giá, tổng hợp và thống nhất kết quả, cho điểm. KL
- GV yêu cầu hs hoạt động cá nhân làm bài tập C3 
- HS hoạt động cá nhân làm bài tập . 
- GV theo dõi, quan sát hoạt động của hs, trợ giúp hs yếu.
- 1 HS lần lượt báo cáo và điều hành chia sẻ.
- GV phân tích, đánh giá, tổng hợp và thống nhất kết quả, cho điểm. KL
Bài C1
Gäi ch÷ sè h¹ng chôc cña sè cÇn t×m lµ x, ch÷ sè hµng ®.vÞ lµ y 
 §k : 
Sè cÇn t×m lµ: =10x+ y
- Lấy số đó trừ đi 2 lần tổng các chữ số thì được 51 nên ta có pt:
10x+ y - 2(x + y) = 51
 8x - y = 51 (1) 
- Nếu lấy hai lần chữ số hàng chục công với 3 lần chữ số hàng đơn vị thì được 29 nên ta có pt :
 2x + 3y = 29 (2)
tõ (1) và (2) có hÖ pt :
 (t/m) 
 VËy sè ®· cho lµ 75
Bài C2
Gọi số ghế là x, số hs là y( )
Nếu xếp mỗi ghế ba hs thì số hs được ngồi ghế là 3x
Vì còn 6 HS không có chỗ nên tổng số hs của lớp là 3x +6
Do đó có pT: 3x +6 = y (1)
Nếu xếp mỗi ghế 4 hs thì thừa 1 ghế, nghĩa là số hs bằng 4(x -1)
Khi đó ta có PT:4(x -1) = y (2)
Từ (1) và (2) ta có hệ pt: 
(t/m)
Vây: Trong lớp có 10 ghế và 36 hs
Bài C3
Gọi giá mỗi quả thanh yên là x (đồng), mỗi quả táo rừng thơm là y (đồng);
 x > 0, y > 0.
Số tiền mua chín quả thanh yên và 8 quả táo rừng là:
 9x + 8y = 107 (1)
Số tiền mua bẩy quả thanh yên và 7 quả táo rừng là 
 7x + 7y = 91 (2)
Từ (1) và(2) ta có hệ : 
Gải hệ phương trình ta được x = 3; y = 10(t/mđk)
Trả lời: 
 Giá một quả thanh yên là 3 rupi.
 Giá một quả táo rừng là 10 rupi
3. Tổng kết
GV yêu cầu hs nắm vững các bước giải bài toán bằng cách lập hpt
- Nghiên cứu lại các bài đã chữa.
-Tiếp tục ôn lại công thức tính vận tốc, tính diện tích, chu vi HCN
- BTVN: C 4, 5, 6; 7
- Gv hướng dẫn HS làm bài tập 4 :
+ Người thứ hai xuất phát sau mấy giờ ?
+ Ta có pt nào ?
+ So sánh quãng đường hai xe đã đi?
+ Ta có pt nào ?
Bài 4: Đáp số
- Hai người gặp nhau lúc 11h30
4. Rút kinh nghiệm
......................................................................................................................
- GV yêu cầu hs hoạt động cá nhân làm bài tập C6
GV yêu cầu hs cá nhân tim hiểu nội dung bài 
- HS hoạt động cá nhân làm bài tập . 
? Đây là dạng toán gì.
Hs: toán năng suât: 
Gv Ta nhắc lại 1 số kiến thức có liên quan
Coi cả công việc là 1
+)Thời gian hoàn thành x năng suất = 1
+ Thời gian x năng suất = phần việc < 1
( Thời gian này là thời gian chưa đủ để hoàn thành công việc)
Gv hướng dẫn hs lập bảng
Thời gian hoàn thành
Năng suất
Người 1
x
Người 2
y
HPT
GV yêu cầu cá nhân thực hiện phần lời giải của bài.
- GV theo dõi, quan sát hoạt động của hs, trợ giúp hs yếu.
- 1 HS lần lượt báo cáo và điều hành chia sẻ.
(nếu không còn thời gian cho hs về nhà giải HPT)
- GV phân tích, đánh giá, tổng hợp và thống nhất kết quả, cho điểm. KL
Bài C6
 Gọi thời gian người thứ nhất làm một mình xong công việc là x ( ngày) x > 0
 Gọi thời gian người thứ hai làm một mình xong công việc là y ( ngày) y > 0
Theo bài ra : 2 người làm chung thì xong việc trong 2 ngày. Nên ta có PT:
(1)
Theo bài ra: người thứ nhất làm một mình thì trong 4 ngày rồi nghỉ, người 2 lam tiếp trong 1 ngày nữa thì mới xong việc, nên ta có PT:
(2)
Từ (1) và (2) có HPT:
(I)
Đặt: (*). Khi đó hệ(I) trở thành
Thay u, v vào (*) ta được: (t/m)
Vây: Người thứ nhất làm một mình trong 6 ngày xong công việc.
Người thứ hai làm một mình trong 3 ngày xong công việc.