Giáo án Hình học khối 6 - Tiết 17, 18

TiÕt 17: sè ®o gãc
A. Môc tiªu:
C«ng nhËn mçi gãc cã mét sè ®o x¸c ®Þnh – sè ®o cña gãc bÑt lµ 1800.
BiÕt ®Þnh nghÜa gãc vu«ng, gãc nhän, gãc tï.
Cã kü n¨ng ®o gãc b»ng th­íc ®o gãc vµ biÕt so s¸nh hai gãc th«ng qua sè ®o.
RÌn tÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c khi ®o gãc.
B. L­u ý:
Häc sinh biÕt sö dông th­íc ®o gãc theo hai chiÒu.
BiÕt c¸c ®¬n vÞ ®o gãc.
ThÊy ®­îc mçi gãc cã mét sè ®o x¸c ®Þnh (sè ®o gãc lµ mét sè d­¬ng. Trong tr­êng hîp ®Æc biÖt cã gãc kh«ng = 00).
C. Néi dung d¹y häc:
Ph­¬ng tiÖn: SGK, th­íc ®o gãc, ªke, ®ång hå cã kim, phÊn mµu.
KiÓm tra: 1h/s: 	- Gãc lµ g× ? VÏ gãc xoy vµ ghi ký hiÖu.
	- Gãc bÑt lµ g× ? VÏ gãc bÑt MON.
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
Ghi b¶ng
- 1 h/s lªn b¶ng vÏ gãc xoy vµ ®o.
- GV kiÓm tra l¹i, nÕu h/s ®o sai gäi 1 h/s kh¸c.
- M« t¶ th­íc vµ h­íng dÉn c¸ch ®o, c¸ch ghi.
Gäi 2 häc sinh lªn ®o l¹i gãc vÏ trªn b¶ng. Cã nhËn xÐt g×. 
§o gãc bÑt.
T×m hiÓu cÊu t¹o cña th­íc vµ gi¶i thÝch t¹i sao sè ghi trªn th­íc theo 2 chiÒu ng­îc nhau.
Quan s¸t h×nh 14.
§Ó kÕt luËn 2 gãc nµy b»ng nhau ta ph¶i lµm g× ?
§o gãc ë h×nh 15 vµ kÕt luËn.
Dïng ªke vÏ mét gãc vu«ng.
Sè ®o gãc vu«ng = ? ®é.
Gãc bÑt b»ng ? vu«ng.
Xem b¶ng vÏ c¸c gãc trong SGK.
VÏ gãc xoy ra nh¸p tù quan s¸t vµ nghÜ c¸ch ®o gãc võa vÏ.
§o l¹i gãc võa ®o sau khi GV h­íng dÉn vµ cho kÕt qu¶ ®óng.
Tù vÏ vµo vë vµ ®o gãc võa vÏ.
Mçi gãc cã mét sè ®o.
Sè ®o gãc bÑt lµ 1800.
Sè ®o mçi gãc kh«ng v­ît qu¸ 1800.
Lµm bµi tËp ?1.
Lµm bµi tËp ? 2.
Gãc xoy = gãc vIu
Gãc tos > gãc pIg
Gãc vu«ng = 900 = 1v.
VÏ gãc vu«ng, nhän, tï.
1. VÝ dô: 
 x
o
 y
ViÕt : gãc xoy = 400
NhËn xÐt: 
- Mçi gãc cã 1 sè ®o. Gãc bÑt cã sè ®o lµ 1800
Chó ý : SGK
2. So s¸nh 2 gãc.
- 2 gãc cã sè ®o b»ng nhau th× b»ng nhau.
- Gãc lín h¬n nÕu sè ®o cña nã lín h¬n.
3. Gãc vu«ng, gãc nhän, gãc tï.
+ Gãc cã sè ®o 900 lµ gãc vu«ng.
+ Gãc < 1v lµ gãc nhän.
+ Gãc lín h¬n 1v vµ nhá h¬n 2v lµ gãc tï.
Gãc vu«ng gãc nhän
Gãc tï
Cñng cè: 	BT 14 (SGK).
	Bµi 11
	Bµi 15: Gãc lóc 2h cã sè ®o 600
	 3h cã sè ®o 900
	 5h cã sè ®o 1500
	 6h cã sè ®o 1800
	 10h cã sè ®o 600
	Bµi 16: Gãc lóc 12h lµ 00
VÒ nhµ: 	BT 15 (SBT)	
	§o vµ ®o¸n nhËn c¸c cÆp gãc b»ng nhau trong mçi h×nh sau:
 x y’ B 	 C
	 O
x’ y A D
tiÕt 18: khi nµo th× xoy + yoz = xoz ?
A. Môc tiªu:
HS nhËn biÕt vµ hiÓu khi nµo th× gãc xoy + gãc yoz = gãc xoz.
HS n¾m v÷ng vµ nhËn biÕt c¸c kh¸i niÖm: 2 gãckÒ nhau, 2 gãc phô nhau, 2 gãc bï nhau, 2 gãc kÒ bï.
Cñng cè kü n¨ng sö dông th­íc ®o gãc, kü n¨ng tÝnh gãc, kü n¨ng nhËn biÕt c¸c quan hÖ gi÷a 2 gãc.
RÌn tÝnh cÈn thËn khi vÏ, ®o gãc.
B. §å dïng: th­íc th¼ng, th­íc ®o gãc, phÊn mµu.
C. néi dung d¹y vµ häc:
KiÓm tra:
- HS (1) lªn b¶ng vÏ gãc xoz.
- VÏ tia Oy n»m gi÷a 2 c¹nh cña gãc xoz.
- Dïng th­íc ®o gãc ®o c¸c gãc cã trong h×nh.
+ C¶ líp cïng lµm. §é lín cña gãc kh«ng nhÊt thiÕt gièng nhau.
	+ So s¸nh: gãc xoy + gãc yoz víi gãc xoz. Em cã nhËn xÐt g× ?
	- HS (2) lªn ®o l¹i c¸c gãc cña HS (1) vµ nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n.
	Bµi míi: Gi¸o viªn nhÊn m¹nh nhËn xÐt:
	NÕu tia Oy n»m gi÷a 2 tia Ox vµ Oz th×: 
gãc xoy + gãc yoz = gãc xoz
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
Ghi b¶ng
VÏ l¹i 1 gãc vµo vë vµ ghi ®iÒu mµ HS (1) võa thùc hiÖn.
2 H/S nh¾c l¹i phÇn nhËn xÐt.
Gi¶i bµi tËp 18.
Tãm t¾t:
1) H­íng dÉn HS: dùa vµo gãc vu«ng ®Ó vÏ gãc 450 cho chÝnh x¸c.
2) Dùa vµo ®©u ta cã thÓ tÝnh ®­îc sè ®o gãc Boc.
3) H­íng dÉn häc sinh tr×nh bµy trªn b¶ng.
Cho h×nh vÏ: x
 y o
 z
ViÕt: gãc xoy + gãc yoz = gãc xoz lµ ®óng hay sai? V× sao ? 
- ë h×nh trªn (phÇn 1) ta cã 2 gãc kÒ nhau.
H·y ®äc c¸c kh¸i niÖm 2 gãc kÒ nhau, phô nhau, bï nhau, kÒ bï
- T×m sè ®o gãc phô víi gãc 300; 450
- Cho gãc A = 1050
 gãc B = 750
Gãc A vµ gãc B cã bï nhau kh«ng ? V× sao ?
- Cã ph¶i lµ 2 gãc kÒ bï kh«ng? V× sao ?
HS lµm vµo vë.
Cho : tia OA n»m gi÷a 2 tia OB vµ OC
Gãc BOA = 450
Gãc AOC = 32033
Hái: gãc BOC = ?
Dùa vµo nhËn xÐt võa häc h·y viÕt biÓu thøc thay sè vµ tÝnh kÕt qu¶.
1 h/s lªn b¶ng tr×nh bµy (GV söa)
- Sai v× tia oy kh«ng n»m gi÷a 2 tia ox, oz.
Lµ gãc 600; 450
Cã v× chóng cã tæng = 1800
- Ch­a ch¾c v× cã thÓ gãc A vµ gãc B kh«ng kÒ nhau.
1) VÝ dô:
 x y
 o z
Gãc xoy = ?
Gãc yoz = ?
Gãc xoz = ?
Gãc xoy + gãc yoz = gãc xoz
2) NhËn xÐt:
- NÕu tia oy n»m gi÷a hai tia ox vµ oz th×: 
gãc xoy + gãc yoz = gãc xoz
- Ng­îc l¹i nÕu cã:
gãc xoy + gãc yoz = gãc xoz
th× tia oy n»m gi÷a 2 tia ox vµ oz.
3) LuyÖn tËp:
Bµi 18 (SGK)
 C A
 O B
Ta cã: tia OA n»m gi÷a 2 tia OB vµ OC nªn:
BOC = BOA + AOC
 BOC = 450 + 320
 BOC = 770
Cñng cè:
- Khi nµo th× gãc xoy + gãc yoz = gãc xoz
	- ThÕ nµo lµ 2 gãc kÒ nhau, phô nhau, bï nhau, 2 gãc kÒ bï nhau.
1) Cho c¸c h×nh vÏ sau:
B	C	
	A	D
H×nh 1	H×nh 2
	 x	 o	 y
H×nh 3
H·y chØ ra mèi quan hÖ gi÷a c¸c gãc trong tõng h×nh ?
2) §iÒn vµo dÊu.....
a) NÕu tia AE n»m gi÷a 2 tia AF vµ AK th×:
	.............. + ............. = ...........................
b) Hai gãc.................cã tæng sè ®o b»ng 900.
c) Hai gãc bï nhau cã tæng sè ®o....................
3) Nãi: “Hai gãc cã tæng sè ®o b»ng 1800 lµ hai gãc kÒ bï” ®óng hay sai ?
BTVN: 20, 21, 22, 23 SGK
H­íng dÉn bµi 23: TÝnh gãc NAP sau ®ã tÝnh gãc PAQ.
TiÕt 70: Më réng kh¸i niÖm ph©n sè
A. Môc tiªu:
Häc sinh thÊy ®­îc sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a kh¸i niÖm ph©n sè ®· häc ë tiÓu häc vµ kh¸i niÖm ph©n sè häc ë líp 6.
ViÕt ®­îc c¸c ph©n sè mµ tö vµ mÉu lµ c¸c sè nguyªn.
ThÊy ®­îc sè nguyªn còng ®­îc coi lµ ph©n sè víi mÉu lµ 1.
B. Néi dung:
KiÓm tra:
Mét c¸i b¸nh ®­îc chia thµnh 4 phÇn b»ng nhau. LÊy ra 3 phÇn. Ta cã thÓ biÓu diÔn sè phÇn lÊy ra ®­îc chia tõ b¸nh b»ng ph©n sè nµo ? 3 ; 4 gäi lµ g× ? ChØ sè phÇn nh­ thÕ nµo ?
ë líp tiÓu häc ®· häc vÒ ph©n sè. H·y cho vÝ dô 2 ph©n sè. ViÕt d¹ng tæng qu¸t cña ph©n sè.
Bµi míi:
D¹y theo phiÕu häc tËp.
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ghi b¶ng
BT1: (5’)
- NÕu häc sinh kh«ng biÕt lµm GV h­íng dÉn mçi b¸nh chia 4 phÇn ®Òu nhau vµ cã 3 lÇn chia nh­ vËy.
- Mçi ng­êi ®­îc b¸nh. 
 b¸nh lµ kÕt qu¶ cña phÐp chia 3 cho 4 (dï sè bÞ chia kh«ng chia hÕt cho sè chia).
- §èi víi phÐp chia trong Z ta còng cã thÓ biÓu diÔn d¹ng a, b FÎ Z (b¹0)
=> ®ã lµ ph©n sè.
Tù cho 4 vÝ dô vÒ ph©n sè:
- Tö ©m, mÉu d­¬ng
- Tö d­¬ng, mÉu ©m
- Tö vµ mÉu ®Òu ©m
- Tö = 1 ; tö = 0
- MÉu = 1.
Bµi 2: (5’)
- C¶ líp lµm, gi¸o viªn gäi häc sinh cho ®¸p ¸n
Bµi 3: (3’)
3b) Tr­íc tiªn ta ph¶i t×m g× ?
Bµi 4: (3’)
 cã gi¸ trÞ = 4. Em hiÓu nh­ thÕ nµo ?
Bµi 5: (5’)
Bµi 6: (5’)
- Ph©n sè cã thÓ viÕt gän ®­îc kh«ng ?
Bµi 7: (5’)
1) Kh¸i niÖm vÒ ph©n sè:
- Ph©n sè cã thÓ coi lµ th­¬ng cña phÐp chia 3 cho 4.
- Ph©n sè (®äc lµ ©m ba phÇn t­) lµ kÕt qu¶ cña phÐp chia –3 cho 4.
Tæng qu¸t:
 lµ ph©n sè a, b FÎ Z (b ¹ 0)
a lµ tö sè (tö)
b lµ mÉu sè (mÉu)
2) VÝ dô:
Chó ý: 
- Mäi sè nguyªn a cã thÓ viÕt a = 
- NÕu tö ph©n sè = 0, mÉu ¹ 0, gi¸ trÞ ph©n sè = 0.
Cñng cè: (9’)
- Nªu d¹ng tæng qu¸t cña ph©n sè. Lµm miÖng 2, 3 SGK.
- Gi¶i BT 5 (SGK)
VÒ nhµ: - BT 4 (SGK) 
 - BT 6 (SBT)
ViÕt tËp hîp A c¸c sè nguyªn n sao cho ph©n sè cã gi¸ trÞ lµ mét sè nguyªn.
H­íng dÉn: 
Muèn cho cã gi¸ trÞ lµ mét sè nguyªn th× 32M n n lµ ¦(32).
C¸c ¦(32) lµ ± 1 ; ± 2 ± 4 ; ± 8 ; ± 16 ; ± 32 råi lÇn l­ît gi¶i t×m n.
PhiÕu häc tËp
Bµi 1: Cã 3 c¸i b¸nh (b»ng nhau). Chia ®Òu cho 4 ng­êi. Mçi ng­êi ®­îc bao nhiªu b¸nh. Em ®· chia 3 c¸i b¸nh nh­ thÕ nµo ? Minh ho¹ trªn h×nh ?
Bµi 2: 
a) NÕu lÊy ®o¹n AB lµm ®¬n vÞ th× c¸c ®o¹n AM, MB ®­îc biÓu thÞ b»ng ph©n sè nµo ?
	A	 M	 B
	AM = ...............	MB = ..............
	b) Mét líp häc cã 43 häc sinh, trong ®ã cã 24 n÷. Hái sè n÷ b»ng mÊy phÇn sè nam ?
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Bµi 3: Trong c¸c c¸ch viÕt sau ®©y, c¸ch viÕt nµo cho ta ph©n sè. NÕu kh«ng lµ ph©n sè h·y gi¶i thÝch t¹i sao ?
	a) .........................................................................................................
	b) ....................................................................................................
	c) ......................................................................................................
	d) .....................................................................................................
	e) ....................................................................................................
	g) .................................................................................................
	h) ..............................................................................................
Bµi 4: T×m sè nguyªn x sao cho ph©n sè cã gi¸ trÞ b»ng –4.
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................Bµi 5: 
	a) Mäi sè nguyªn a cã thÓ viÕt d­íi d¹ng ph©n sè kh«ng ? Cho vÝ dô ?
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
	b) NÕu tö cña ph©n sè b»ng 0 (vµ mÉu ¹ 0) th× gi¸ trÞ ph©n sè ®ã b»ng bao nhiªu ? T¹i sao ?
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Bµi 6: ViÕt tËp h¬n A c¸c sè nguyªn x biÕt r»ng: .
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Bµi 7: Cho biÓu thøc B = víi n lµ sè nguyªn.
a) Sè nguyªn n ph¶i cã ®iÒu kiÖn g× ®Ó B lµ ph©n sè ? 
.............................................................................................................................
	b) T×m ph©n sè B biÕt 	n = 0 ® B = 
.............................................................................................................................
	n = 10 ® B = 
.............................................................................................................................
	n = -2 ® B = 
.............................................................................................................................