Giáo án Hóa học Lớp 9 - Tiết 48, Bài 39: Benzen - Năm học 2018-2019 - Hoàng Thị Hường

Tuần: 25
Ngày soạn:19/02/2019
Tiết: 48
Ngày dạy: 21/02/2019
BÀI 38: BENZEN
Công thức phân tử : C6H6 Phân tử khối: 78
I. MỤC TIÊU: Sau bài này HS phải:
1. Kiến thức: Biết được:
 - Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo của benzen.
 - Tính chất vật lí: Trạng thái, màu sắc, tính tan trong nước, khối lượng riêng, nhiệt độ sôi , độc tính.
 - Tính chất hóa học: Phản ứng thế với brom lỏng (có bột Fe, đun nóng), phản ứng cháy, phản ứng cộng hiđro và chỉ. 
 - Ứng dụng: Làm nhiên liệu và dung môi trong tổng hợp hữu cơ.
2. Kĩ năng:
 - Quan sát thí nghiệm, mô hình phân tử, hình ảnh thí nghiệm, mẫu vật, rút ra được đặc điểm về cấu tạo phân tử và tính chất.
 - Viết các PTHH dạng công thức phân tử và CTCT thu gọn.
 - Tính khối lượng benzen đã phản ứng để tạo thành sản phẩm trong phản ứng thế theo hiệu suất.
3. Thái độ: 
 - Giúp HS yêu thích môn học để vận dụng vào trong cuộc sống. 
4. Năng lực: NL sử dụng ngôn ngữ hóa học, NL vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống.
5. Trọng tâm - Cấu tạo và tính chất hóa học của benzen. Học sinh cần biết do phân tử benzen có cấu tạo vòng sáu cạnh đều trong đó có ba liên kết đơn C-C luân phiên xen kẽ với ba liên kết đôi C=C đặc biệt nên benzen vừa có khả năng cộng, vừa có khả năng thế (tính thơm).
II. CHUẨN BỊ:
1. Đồ dùng dạy học:
a. Giáo viên: 
 Mô hình phân tử benzen dạng rỗng . 
 Thí nghiệm benzen tác dụng với brom và cháy trong không khí .
b. Học sinh: Xem trước bài mới. 
2. Phương pháp:
 Trực quan, hỏi đáp, làm việc với SGK.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC:
1. Ổn định lớp 
 2. Kiểm tra (15’):
 Câu 1: (5,0điểm) Viết cấu tạo phân tử và so sánh đặc điểm liên kết của phân tử etilen và axetilen? 
 Câu 2: (5,0điểm) Nêu tính chất hoá học của axetilen. Viết PTHH minh họa?
Đáp án và thang điểm
câu
Đáp án
Điểm
1
5,0điểm
CTPT
Đặc điểm liên kết
Etilen
Trong phân tử Etilen có 1 liên kết đôi giữa 2 nguyên tử cacbon, liên kết này kém bền dễ đứt trong các phản ứng hóa học.
Axetilen
Trong phân tử Axetilen có 1 liên kết ba giữa 2 nguyên tử cacbon, trong đó có hai liên kết kém bền dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hóa học.
2,5
2,5
2
5,0 điểm
1. Tác dụng với oxi:
1,0
2C2H2 + 5O24CO2 + 2H2O
1,0
2. Phản ứng với Brom:
1,0
H – CC – H + Br – Br Br – CH = CH – Br 
1,0
Br – CH = CH – Br + Br – Br Br2CH – CH Br2
1,0
3. Vào bài mới: 
* Giới thiệu bài: Benzen là hidrocacbon có cấu tạo khác với metan, etilen và axetilen. Vậy benzen có cấu tạo và tính chất như thế nào?
2. Hoạt động hình thành kiến thức
Hoạt động 1. Tìm hiểu tính chất vật lí của benzen 
Phương pháp: Trực quan, hỏi đáp,làm việc với SGK.
Năng lực: NL sử dụng ngôn ngữ hóa học
Bước
Nội dung
Chuyển giao nhiệm vụ
- Cho hs đọc thông tin SGK, trả lời câu hỏi:
- Trình chiếu thí nghiệm benzen vào nước và benzen vào dầu ăn, nhận xét tính tan của benzen
Thực hiện nhiệm vụ
- Làm việc cá nhân 
- Thảo luận với bạn bên cạnh
Báo cáo, thảo luận
- GV hướng dẫn thảo luận.
- Các HS khác lắng nghe, đưa ra ý kiến
- Nhận xét
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV theo dõi các nhóm HS 
- GV tổ chức các HS đánh giá lẫn nhau.
- GV xác nhận ý kiến đúng ở từng câu trả lời.
Sản phẩm học tập
I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ:
- Benzen là chất lỏng, không màu, không tan trong nứơc, nhẹ hơn nứơc
- Hoà tan được dầu ăn và nhiều chất khác như nến, cao su, iốt
- Benzen rất độc
Hoạt động 2. Tìm hiểu cấu tạo phân tử
Phương pháp:- Thí nghiệm nghiên cứu, hỏi đáp, làm việc nhóm.
Năng lực: NL sử dụng ngôn ngữ hóa học, NL thực hành hóa học
Bước
Nội dung
Chuyển giao nhiệm vụ
- GV: Hướng dẫn HS lắp mô hình phân tử benzen dạng rỗng và rút ra đặc điểm cấu tạo của benzen 
Yêu cầu HS viết công thức cấu tạo của benzen. 
- GV: Cấu tạo của benzen khác etilen và axtilen ở điểm nào? Từ đó hãy dự đoán tính chất hoá học của benzen.
Thực hiện nhiệm vụ
- Làm việc cá nhân 
- Nghe và ghi nhớ những lưu ý của GV.
Báo cáo, thảo luận
- GV hướng dẫn thảo luận.
- Các HS khác lắng nghe, đưa ra ý kiến
- Nhận xét
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV theo dõi các nhóm HS 
- GV tổ chức các HS đánh giá lẫn nhau.
- GV xác nhận ý kiến đúng ở từng câu trả lời.
Sản phẩm học tập
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ:
- Có 6 cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh khép kín đều.
- Có 3 liên kết đôi xen kẽ với 3 liên kết đơn.
Hoặc 
Hoặc 
Hoạt động 3. Tìm hiểu tính chất hoá học của benzen
Phương pháp:- Thí nghiệm nghiên cứu, hỏi đáp, làm việc nhóm.
Năng lực: NL sử dụng ngôn ngữ hóa học, NL thực hành hóa học
Bước
Nội dung
Chuyển giao nhiệm vụ
-GV: Trình chiếu thí thí nghiệm đốt cháy khí axetilen. Yêu cầu HS nhận xét hiện tượng.
-GV: Yêu cầu HS viết phương trình phản ứng.
-GV: Trình chiếu thí nghiệm axetilen làm mất màu dung dịch brom
-GV: Yêu cầu HS viết phương trình phản ứng xảy ra.
-GV: Phản ứng giữa axetilen và dd Brom thuộc loại phản ứng gì?
- GV thông báo: Sản phẩm sinh ra có liên kết đôi trong phân tử nên có thể cộng tiếp với 1 phân tử Brom nữa
-GV giới thiệu: Axetilen cũng có phản ứng cộng với hidro và một số chất khác .
Thực hiện nhiệm vụ
- Quan sát
- Nghe và ghi nhớ những lưu ý của GV.
Báo cáo, thảo luận
- GV hướng dẫn thảo luận.
- Các HS khác lắng nghe, đưa ra ý kiến
- Nhận xét
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV theo dõi các nhóm HS 
- GV tổ chức các HS đánh giá lẫn nhau.
- GV xác nhận ý kiến đúng ở từng câu trả lời.
Sản phẩm học tập
III . TÍNH CHẤT HOÁ HỌC: 
1. Benzen có cháy được hay không? 
C6H6 cháy chất sinh ra ngoài CO2 và H2O còn có muội than.
2. Benzen có phản ứng thế với Brom hay không?
Viết gọn 
C6H6 +Br2C6H5Br + HBr
3. Benzen có phản ứng cộng không?
- Benzen không tham gia phản ứng cộng với brom, ở điều kiện thích hợp ben zen có phản ứng cộng với một số chất: H2
 C6H6 + H2 t0, Ni C6H12 
Hoạt động 3. Tìm hiểu ứng dụng 
Phương pháp:- Thí nghiệm nghiên cứu, hỏi đáp, làm việc nhóm.
Năng lực: NL sử dụng ngôn ngữ hóa học, NL thực hành hóa học
Bước
Nội dung
Chuyển giao nhiệm vụ
Trình chiếu một số ứng dụng của benzen
Gọi hs nêu một số ứng dụng
Thực hiện nhiệm vụ
- Quan sát
- Nghe và ghi nhớ những lưu ý của GV.
Báo cáo, thảo luận
- GV hướng dẫn thảo luận.
- Các HS khác lắng nghe, đưa ra ý kiến
- Nhận xét
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV theo dõi các nhóm HS 
- GV tổ chức các HS đánh giá lẫn nhau.
- GV xác nhận ý kiến đúng ở từng câu trả lời.
Sản phẩm học tập
IV . ỨNG DỤNG :
Nguyên liệu trong công nghiệp sx chất dẻo, phẩm nhuộm, thuốc trừ sâu..
Dung môi trong công nghiệp
3. Hoạt động luyện tập. 
Làm Bt 1 SGK trang 122
4. Hoạt động vận dụng. : Cần bao nhiêu ml dd Brom 0,1M để tác dụng hết với 0,224 l axetlen ở đktc ?
5. Hoạt động tìm tòi mở rộng- Ñaùnh giaù khaû naêng tieáp thu baøi cuûa hoïc sinh.
GV hướng dẫn HS về nhà làm bài tập 3,4,5 SGK/119.