Giáo án Lớp 9 môn Công nghệ - Cấu tạo , nguyên lí hoạt động , sử dụng và bảo dưỡng quạt

 Giáo án Số 14 Số tiết 4
 ( Từ tiết 53 đến tiết 56) 
 Tên bài dạy : cấu tạo , nguyên lí hoạt động ,
 sử dụng và bảo dưỡng quạt
I- Mục tiêu bài dạy ( về kiến thức, kĩ năng , thái độ ): 
 * Về kiến thức học xong bài này HS cần nắm đợc cấu tạo chung của quạt điện , nguyên lí hoạt động , cách sử dụng và bảo dưỡng quạt, để quạt điện làm việc ổn định, nâng cao hiệu suất, đảm bảo tuổi thọ.
 * Về kĩ năng: Hình thành được kĩ năng sử dụng bảo dưỡng quạt điện 
 *Về thái độ : yêu cầu tích cực học tập , nghiêm túc thực hành , tránh tai nạn điện
II- Các công việc chuẩn bị cho dạy và học 
 + Giáo viên chuẩn bị thiết kế bài giảng, giáo án 
 + HS học kĩ bài ở nhà
 II- Quá trình thực hiện bài giảng
TT
Ngày lên lớp
Tại lớp
Vắng có lí do
Vắng không có lí do
Ghi chú
1
2
 1. ổn định tổ chức: ( 5 phút ) ổn định chỗ ngồi 
 Điểm danh HS 
 2. Kiểm tra bài cũ : ( 15’)
 +HS 1 : Em hãy nêu nguyên lí cơ bản của động cơ điện không đồng bộ?
 +HS 2 : Em hãy trình bày cấu tạo của động cơ điện xoay chiều không đồng bộ?
 3. Nội dung bài giảng 
Hoạt động của thày và trò
Thời gian
Nội dung cơ bản
Gv Em hãy nêu cấu tạo của quạt điện ?
HS Làm việc theo nhóm với phương pháp đàm thoại tìm kiếm để xây dựng bài.
+Gv Tổng hợp kết luận vấn đề
+HS có thể phát triển mở rộng thêm vấn đề
+Gv Cánh quạt có thể cấu tạo bằng loại vật liệu gì?
+HS tìm hiẻu trả lời
+Gv Động cơ quạt thường là loại động cơ nào ?
+Gv Rôto trong động cơ quạt thường là loại rôto gì?
HS liên hệ thực tế trả lời
HS khác nhận xét bổ sung
Gv Tổng hợp kết luận
Gv Ngoài hai bộ phận chính nêu trên quạt điện còn có những bộ phận gì?
HS suy nghĩ phát triển thêm
GV Em hãy cho biết nguyên lí hoạt động của quạt điện?
HS làm việc theo nhóm thảo luận để tìm hiểu vấn đề
Đại diện nhóm trình bày
HS nhóm khác nhận xét bổ sung
GV tổng hợp ý kiến, kết luận
GV Để thay đổi lưu lượng gió người ta làm thế nào?
HS suy nghĩ tìm hiểu trả lời
GV tổng hợp kết luận
HS có thể trả lời : bằng cách thay đổi tốc độ quay của Rôto
GV có thể minh hoạ phương pháp thứ 3
H 5.23 a Cuộn làm việc cố định , số vòng cuộn khởi động thay đổi theo các số.
H 5.23 động cơ điện không đồng bộ Số vòng của cả 2 cuộn (LV và KĐ) cùng thay đổi theo số của quạt
GV : Để sử dụng quạt có hiệu quả , đảm bảo độ bền cho quạt ta làm như thế nào ?
HS : Suy nghĩ trả lời 
GV : Tổng hợp và kết luận 
GV đưa ra các thông số kĩ thuật của quạt yêu cầu HS  lấy ví dụ minh hoạ 
VD Quạt 220V- 32W sải cánh 225 mm , lưu lượng gió 16m3/ phút
GV: Trong trường hợp điện áp lưới quá thấp ta có nên cắm quạt vào lưới điện không?
HS : Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi 
GV: Tổng hợp và kết luận 
50’
45’
45’
I- cấu tạo chung của quạt điện
Một quạt điện nói chung(quạt bàn, quạt trần)gồm hai bộ phận chính :
1- Cánh quạt: làm nhiệm vụ nhận công suất từ trục Rô-to quay, do cánh có độ nghiêng nên cánh
quạt đẩy không khí tạo thành gió để làm mát cho người hoặc các bộ phận của máy móc...
Cánh quạt có thể có 2,3,4 nhánh(rẻ).
2-Động cơ quạt
+Đ/C quạt thường là động cơ điện xoay chiều không đồng bộ 1 pha.
+Động cơ quạt thường gồm hai loại : động cơ vòng chập và động cơ chạy tụ.
-Rôto trong động cơ quạt thường là roto lồng sóc vì có cấu tạo đơn giản góp phần hạ giá thành quạt.
Ngoài hai bộ phân chính nêu trên quạt điện còn có lồng bao cánh, bộ phận đIều chỉnh tốc độ, chuyển hướng , điều khiển từ xa..
II -nguyên lí hoạt động
1-Nguyên lí hoạt động :của quạt chủ yếu là nguyên lí làm việc của động cơ điện xoay chiều không đồng bộ : khi cho dòng điện xoay chiều chạy vào động cơ quạt, trong lòng stato xuất hiện từ trường quay buộc rôto quay theo,rôto quay kéo cánh quạt quay đẩy không khí cuộn xoáy tạo thành gió.
2- Các phương pháp thay đổi lưu lượng gió
 Để thay dổi lưu lượng gió người ta thay đổi tốc độ quay của cánh quạt bằng các phương pháp :
+ Nối tiếp dây quấn Stato với một điện trở hoặc điiện kháng
+ Thay đổi cách mắc nối tiếp hoặc song song các bối dây quấn Stato
+ Quấn thêm cuộn dây số để thay đổi số vòng dây của cuộn làm việc và cuộn khởi động
+ Dùng một mạch điện tử để điều chỉnh , thay đổi đện áp đặt vào dây quấn Stato.
III- sử dụng và bảo dưỡng quạt điện
1- Số liệu kĩ thuật
 +Để sử dụng quạt có hiệu quả, đúng mục đích ta cần biết các số liệu chủ yếu của quạt :
- Điện áp định mức Uđm
- Công suất định mức Pđm
- Kích thước quạt là đường kính vòng tròn đầu cánh tạo thành khi quay(mm)
-Lưu lượng gió là lượng không khí do cánh quạt đẩy được trong một phút ứng với Vmã tính bằng
m3/ phút.
2- Lắp quạt vào lưới điện có điện áp phù hợp với Uđm của quạt.
3- Để quạt nơi thông thoáng, không có bụi ẩm
4- Thường xuyên định kì kiểm tra các bộ phận chuyển động cần bôi trơn.
5- Kiểm tra các bộ phận bảo vệ và kiểm tra sự rò điện ra vỏ KL , nếu thấy rò đện cần khắc phục ngay
6- Với cánh quạt bằng nhựa không nên đặt gần nguồn nhiệt
7- Kiểm tra bảo dưỡng các bộ phận bảo vệ an toàn của quạt
IV-Tổng kết bài học : (15 phút)
 Tổng kết củng cố những nội dung trọng tâm của toàn bài 
V-Câu hỏi, bài tập và hướng dẫn tự học: ( 5 phút )
 1. Em hãy nêu cấu tạo chung của quạt điện ?
 2. Hãy trình bày nguyên lí của quạt nói chung ?
VI-Tự đánh giá và rút kinh nghiệm:( Nội dung, phương pháp,thời gian)