Giáo án lớp 9 môn Giáo dục công dân - Trường THCS Nguyễn Thượng Hiền - Nguyễn Thị Mai Hương

Tuần 20 – Tiết 19
Ngày dạy:	
Bài 11: ĐỌC THÊM
TRÁCH NHIỆM CỦA THANH NIÊN TRONG SỰ NGHIỆP 
CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ ĐẤT NƯỚC.
I/ Mục tiêu bài học.
1. Kiến thức: 
Định hướng cơ bản của thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Mục tiêu, vị trí của công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Trách nhiệm của thanh niên.
2. Kỹ năng:
Đánh giá thực tiễn xây dựng đất nước trong giai đoạn này, xác định tương lai của bản thân.
3. Tư tưởng: 
Tin vào đường lối xây dựng đất nước. Có ý thức học tập, rèn luyện bản thân.
II/ Phương pháp: 
Diễn giảng, thảo luận, đối thoại.
III/ Tài liệu: 
SGK, SGV, tư liệu về sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
IV/ Hoạt động dạy học:
1. Ổn định.
2. Kiểm tra bài cũ: Thông qua
3. Bài mới:
 Giới thiệu bài: Bác Hồ đã từng nói với thanh niên “Thanh niên là người tiếp sức cách mạng cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người dìu dắt thế hệ thanh niên tương lai. Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn do các thanh niên”
Câu nói của Bác Hồ nhắn nhủ chúng ta điều gì? Để thấy rõ vị trí, vai trò và trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng, chúng ta sẽ tìm hiểu bài học hôm nay.
Hoạt đông của GV và HS
Nội dung
- Gọi một học sinh đọc bức thư của đồng chí Nông Đức Mạnh gởi thanh niên.
-> Công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước chính là sự nghiệp của thanh niên, do đó cần hiểu rõ trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
- GV cho hs thảo luận.
+ Nhóm 1: Trong thư đồng chí Tổng bí thư có nhắc đến nhiệm vụ cách mạng mà Đảng đã đề ra như thế nào? 
-> Phát huy sức mạnh của dân tộc tiếp tục đổi mới đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
- Vì mục tiêu: dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh.
- Chiến lược phát triển kinh tế 10 năm đưa đất nước ra khỏi tình trạng kém phát triển nâng cao đời sống vật chất, tinh thần 
- Thực hiện thắng lợi công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
+ Nhóm 2: Nêu vai trò, vị trí của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá qua bài phát biểu của Tổng bí thư.?
-> Thanh niên đảm đương trách nhiệm của lịch sử, mỗi người vươn lên tự rèn luyện.
- Là lực lượng nồng cốt khơi dậy hào khí VN và lòng tự hào dân tộc.
- Quyết tâm xoá tình trạng nước nghèo kém phát triển
+ Nhóm 3: Tại sao Tổng bí thư cho rằng thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá là trách nhiệm vẻ vang và là thời cơ to lớn cua thanh niên.
-> Ý nghĩa cuộc đời của mỗi người là tự vươn lên, gắn với xã hội, quan tâm đến mọi người.
- Là mục tiêu phấn đấu của thế hệ trẻ, vai trò cống hiến của tuổi trẻ cho đất nước.
+ Nhóm 4: Em có suy nghĩ gì khi thảo luận về nội dung bức thư của Tổng bí thư? 
-> Hiểu nhiệm vụ xây dựng đất nước trong giai đoạn hiện nay.
- Đảng luôn tin tưởng, hy vọng to lớn vào thế hệ trẻ đối với tương lai của đất nước.
- Vai trò của thanh niên trong sự nghiệp công nghiêp hoá, hiện đại hoá. 
- Việc làm cụ thể của thanh niên nói chung và HS nói riêng
? Mục tiêu và ý nghĩa của công nghiệp hoá, hiện đại hoá?
- Trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá cần chú ý yếu tố con người.
-> Đảng xác định con người là trung tâm và giáo dục con người là quốc sách hàng đầu.
1. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá là: Quá trình chuyển từ nền văn minh nông nghiệp sang nền văn minh hậu công nghiệp, xây dựng phát triển nền kinh tế trí thức.
- Ứng dụng công nghệ hiện đại vào mọi lĩnh vực.
- Nâng cao năng suất lao động, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho toàn dân
-CNH- HĐH đất nước tạo tiền đề về mọi mặt: kinh tế, xã hội, con người để thực hiện lí tưởng “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.
2. Ý nghĩa: 
- Đây là nhiệm vụ trung tâm của cả thời kỳ quá độ.
- Để thực hiện lý tưởng “Dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh”
* GV kết luận: Nước ta đi lên từ một nước nông nghiệp nghèo nàn. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước là nhiệm vụ trung tâm của cả thời kỳ quá độ.
Thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá là quá trình khó khăn, phức tạp. Nó đòi hỏi sự đóng góp của nhân dân cả nước nói chung và thanh niên nói riêng. Đây là một thách thức và là cơ hội đối với thanh niên vì họ là lực lượng nòng cốt, là lực lượng xung kích góp phần to lớn vào mục tiêu phấn đấu của toàn dân tộc.
? Nhiệm vụ của thanh niên, HS trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước?
Phương hướng phấn đấu của lớp và của bản thân em?
HS: trả lời
- Thực hiện tốt nhiệm vụ của Đoàn thanh niên, nhà trường giao phó.
- Tích cực tham gia hoạt động tập thể xã hội.
- Xây dựng tập thể lớp vững mạnh về học tập, phải rèn luyện tu dưỡng đạo đức.
- Thường xuyên trao đổi về lí tưởng sống của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
- Cùng với thầy cô phụ trách lớp.
? Theo em, ta cần lên án, phê phán những hành động, tư tưởng nào trong thanh niên học sinh?
(-Sống không có lí tưởng, mục đích.
- Không phấn đấu học tập tu dưỡng, không tham gia các hoạt động tập thể, xã hội)
Bài tập
1/ Tại sao Đảng và nhân dân ta lại tin tưởng vào thế hệ thanh niên trong việc thực hiện mục tiêu CNH, HĐH đất nước?
2/ Học sinh trả lời câu hỏi: Em học được những gì ở họ? 
3/ Bài tập SGK: Những việc làm nào biểu hiện có trách nhiệm hoặc thiếu trách nhiệm của thanh niên trong những việc làm sau?
4/ HS thảo luận: Em có nhận xét gì về những biểu hiện ở một số thanh niên, HS hiện nay như đua xe máy, lười học, nghiện hút ma túy, đua đòi ăn chơi...
HS các tổ trao đổi, rút ra nhận xét
* Kết luận: Công nghiệp hoá, hiện đại hoá là một thách thức, một cơ hội đối với thanh niên. Vì họ là lực lượng nòng cốt, lực lượng xung kích góp phần to lớn vào mục đích phấn đấu của toàn dân tộc. Trên cơ sở đó, thanh niên phải có ý chí, nghị lực cố gắng học tập, rèn luyện vươn lên chiếm lĩnh đỉnh cao của văm hoá, khoa học.
I/ Đặt vấn đề.
II/ Nội dung bài học.
1. Trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước 
- Học tập văn hoá, khoa học kỹ thuật, tu dưỡng đạo đức, tư tưởng chính trị.
- Có lối sống lành mạnh, rèn luyện kỹ năng, phát triển năng lực.
- Rèn luyện sức khoẻ.
- Tham gia các hoạt động chính trị xã hội, lao động sản xuất. 
- Xây dựng nước ta thành nước công nghiệp hiện đại.
- Thanh niên phải là lực lượng nòng cốt
2. Nhiệm vụ của thanh niên, học sinh.
- Ra sức học tập, rèn luyện toàn diện.
- Xác định lý tưởng sống đúng đắn.
- Có kế hoạch học tập, rèn luyện, lao động để thực hiện tốt nhiệm vụ học sinh lớp 9
3. Phương hướng phấn đấu.
- Thực hiện tốt nhiệm vụ của học sinh.
- Tích cực tham gia hoạt động tập thể, xã hội.
- Xây dựng tập thể lớp vững mạnh.
III/ Bài tập
Tấm gương thanh niên đã phấn đấu vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc: Lý Tự Trọng, Võ Thị Sáu, Nguyễn Văn Trỗi
-Ở tinh thần phấn đấu sẵn sàng hi sinh cho sự nghiệp cách mạng của Tổ quốc.
Biểu hiện có trách nhiệm : a, b, d, đ, g, h
 Chú ý HS sẽ trả lời e, k đúng GV giải thích cho HS hiểu để thống nhất ý kiến
 4. Đánh giá: 
Hãy tìm những câu nói của Bác có nội dung đề cao vai trò của thanh niên đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước 
- “Một năm khởi đầu từ mùa xuân
 Cuộc đời khởi đầu từ tuổi trẻ.
 Tuổi trẻ là mùa xuân của đất nước.”
- “ Đâu cần thanh niên có
 Đâu khó có thanh niên”
Trao đổi những vấn đề: Em đồng ý những ý kiến nào?
Trẻ không ăn chơi, già sẽ thiệt thòi.
Được đến đâu, biết đến đấy.
Nước đến chân mới nhảy.
Há miệng chờ sung.
Trẻ uống nước trà, già tập thể dục.
Cống hiến thì nhìn về phía trước, hưởng thụ nhìn phía sau.
Làm bài tập 2 SGK.
 5. Hướng dẫn học tập: 
Tìm những tấm gương điển hình trong sự nghiệp xây dựng đất nước.
Rút kinh nghiệm:
Tuần 21 – Tiết 20
Ngày dạy:
Bài 12: 
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN
I/ Mục tiêu bài học.
1. Kiến thức: 
Hiểu hôn nhân là gì? 
Các nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân ở Việt Nam.
Các điều kiện để được kết hôn, quyền và nghĩa vụ của vợ chồng.
Ý nghĩa của hôn nhân đúng pháp luật.
2. Kỹ năng: 
Phân biệt hôn nhân đúng pháp luật và hôn nhân trái pháp luật.
Tuyên truyền, vận động mọi người thực hiện luật hôn nhân gia đình.
3. Tư tưởng: 
Tôn trọng pháp luật về hôn nhân có cuộc sống lành mạnh, nghiêm túc.
II/ Phương pháp: 
Đàm thoại, thảo luận.
III/ Tài liệu: 
SGK, SGV, Luật hôn nhân gia đình.
IV/ Hoạt động dạy học:
1. Ổn định.
2. Kiểm tra bài cũ:
Nêu những tấm gương về thanh niên đã phấn đấu vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc? Em học được gì ở họ?
3. Bài mới.
 Giới thiệu bài: Ta nghe câu tục ngữ “Thuận vợ thuận chồng, tát biển Đông cũng cạn”
->sự hòa thuận, hạnh phúc trong cuộc sống được tạo lập trên cơ sở tình yêu chân chính và sự thực hiện tốt quyền, nghĩa vụ của mỗi người trong hôn nhân. Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu qua bài “Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân”
Hoạt đông của GV và HS
Nội dung
? Những sai lầm của T và K, M và H trong 2 câu chuyện trên.
+ T và K: T học hết lớp 10 chưa đủ tuổi đã kết hôn mà đã kết hôn.
- Bố mẹ T ham giàu, ép T lấy chồng mà không có tình yêu.
- Chồng T lười biếng, ham chơi, rượu chè.
Hậu quả: T làm lụng vất vả, buồn phiền vì chồng nên gầy yếu.
 K bỏ nhà đi chơi không quan tâm đến vợ con.
+ M và H: M là cô gái đảm đang.
- H là thợ mộc yêu M.
- Vì nể, sợ người yêu giận M quan hệ và có thai 
- H dao động trốn trách nhiệm.
- Gia đình H phản đối không chấp nhận M.
Hậu quả: M sinh con và vất vả để nuôi con.
 Cha mẹ M hắt hủi xóm giềng, bạn bè chê cười.
? Bài học rút ra cho bản thân? 
+ Không yêu sớm, lấy chồng sớm.
+ Phải có tình yêu chân chính và hôn nhân đúng pháp luật.
Kết luận: mỗi em cần trang bị cho mình những quan niệm, cách ứng xử đúng đắn trước vấn đề tình yêu và hôn nhân.
- GV hỏi lại: Thế nào là tảo hôn? 
? Theo em, tình yêu chân chính dựa trên cơ sở nào?
(- Sự quyến luyến giữa hai người khác giới
- Sự đồng cảm giữa hai người.
- Sự quan tâm, chân thành, tin cậy, tôn trọng lẫn nhau.
- Vị tha, nhân ái.
- Chung thuỷ.)
? Những sai trái thường gặp trong tình yêu?
(- Thô lỗ, nông cạn, cẩu thả trong tình yêu.
- Vụ lợi, ích kỷ.
- Yêu sớm.)
 GV kể chuyện từ đời sống thực tế.
 Ngày 1/10, một vụ tự tử đã xảy ra ở Sơn La. Được biết nguyên nhân là do cha mẹ của cô đã ép cô tảo hôn với một người con trai ở bản khác. Do mâu thuẫn với cha mẹ, cô đã tự vẫn vì không muốn lập gia đình sớm, đồng thời trong thư cô viết lại, cô đã nói lên ước mơ của thời con gái và những dự định trong tương lai.
 Suy nghĩ của em về cái chết thương tâm của cô gái như thế nào? Theo các em, trách nhiệm đó thuộc về ai?
? Thế nào là hôn nhân đúng pháp luật và hôn nhân trái pháp luật?
(- Là hôn nhân dựa trên tình yêu chân chính.
- Hôn nhân trái pháp luật: vì tiền, dục vọng, ép buộc )
? Thế nào là hôn nhân?
? Theo em, tình yêu chân chính dựa trên cơ sở nào ?
( 4 cơ sở:
+ Là sự quyến luyến của 2 người khác giới.
+ Sự đồng cảm giữa 2 người.
+ Quan tâm sâu sắc, chân thành, tin cậy và tôn trọng lẫn n ... biệt giữa một nam và một nữ trên nguyên tắc bình đẳng, tự nguyện, được pháp luật công nhận.
- Tình yêu chân chính là cơ sở của hôn nhân.
Ý nghĩa của tình yêu chân chính đối với hôn nhân (là cơ sở quan trọng của hôn nhân; chung sống lâu dài và xây dựng gia đình hoà hợp hạnh phúc. Có tình yêu chân chính, con người sẽ có sức mạnh vượt qua mọi khó khăn thử thách trong cuộc sống, hôn nhân không dựa trên cơ sở tình yêu chân chính sẽ dẫn đến gia đình bất hạnh).
Tìm hiểu những quy định của pháp luật nước ta về hôn nhân. Chú ý những điều kiện cơ bản để được kết hôn.
 Những qui định của pháp luật nước ta về hôn nhân:
a. Những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân ở VN: 
- Hôn nhân là do tự nguyện, tiến bộ, một vợ, một chồng, vợ chồng bình đẳng.
- Được kết hôn với các dân tộc, tôn giáo, người nước ngoài.
- Vợ chồng có nghĩa vụ thực hiện chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình.
b. Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân:
+ Được kết hôn: 
- Nam từ 20 tuổi trở lên, nữ từ 18 tuổi trở lên mới được kết hôn. 
- Việc kết hôn do nam nữ tự nguyện quyết định và phải được đăng ký tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
+ Cấm kết hôn:
- Với những người đang có vợ hoặc chồng 
- Người mất năng lực hành vi dân sự.
- Cùng dòng máu trực hệ. Có họ trong 3 đời.
- Cùng giới tính.
- Cha mẹ nuôi với con nuôi, cha mẹ vợ (chồng) với dâu (rễ), bố dượng với con riêng vợ, mẹ kế với con riêng chồng.
+ Qui định của quan hệ vợ chồng:
- Vợ chồng bình đẳng, có quyền và nghĩa vụ ngang nhau.
- Phải tôn trọng nhân phẩm, danh dự, nghề nghiệp của nhau.
Trách nhiệm
 - Không vi phạm pháp luật về hôn nhân.
- Với HS cần đánh giá đúng bản thân, hiểu luật hôn nhân gia đình. 
Thảo luận về chủ đề tình yêu tuổi học trò _ Có nên yêu sớm khi đang ở tuổi học trò không? Vì sao?
Bài 13: Quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ đóng thuế.
Kinh doanh, quyền tự do kinh doanh? Hãy kể một số hoạt động kinh doanh: 
 Kinh doanh: là hoạt động sản xuất, dịch vụ và trao đổi hàng hóa nhằm mục đích thu lợi nhuận.
 Tự do kinh doanh: Công dân được tự chọn hình thức tổ chức kinh tế, qui mô kinh doanh nhưng phải theo qui định của pháp luật và sự quản lý của nhà nước.
Một số hoạt động kinh doanh: có ba loại hoạt động kinh doanh :
 + sản xuất (làm ra các sản phẩm hàng hóa như.)
 + dịch vụ (cắt tóc, may quần áo)
 + trao đổi hàng hóa (mua bán bánh kẹo, trao đổi lúa gạo)
Em hiểu thuế là gì? Tác dụng của thuế?
 Thuế: Là một phần thu nhập mà công dân và tổ chức kinh tế có nghĩa vụ nộp vào ngân sách nhà nước để chi tiêu cho những việc chung.
 Tác dụng của thuế: 
-Ổn định thị trường
- Điều chỉnh cơ cấu kinh tế.
- Đầu tư phát triển kinh tế, văn hoá.
Vì sao nhà nước ta quy định các mức thuế suất chênh lệch nhau đối với các mặt hàng?( vì lý do nhà nước ta khuyến khích phát triển sản xuất trong nước, khuyến khích phát triển đối với những ngành, những mặt hàng cần thiết đối với đời sống nhân dân thì miễn thuế hoặc mức thuế thấp, hạn chế một số mặt hàng xa xỉ không cần thiết đối với đời sống nhân dân thì đánh thuế rât cao) 
Trách nhiệm của công dân.
- Thực hiện đúng quyền tự do kinh doanh 
- Thực hiện đầy đủ nhiệm vụ đóng thuế.
- Đấu tranh chống tiêu cực trong kinh doanh và thuế.
Bài 14: Quyền và nghĩa vụ lao động của công dân.
Khái niệm lao động? 
- Lao động là hoạt động có mục đích của con người nhằm tạo ra của cải vật chất, các giá trị tinh thần cho xã hội.
- Lao động là nhân tố quyết định sự tồn tại và phát triển của đất nước và nhân loại.
- Mọi hoạt động lao động, miễn là có ích đều đáng quí trọng.
Quyền và nghĩa vụ lao động của công dân.
a/ Quyền lao động của công dân: Công dân có quyền tự do sử dụng sức lao động của mình để học nghề, tìm việc làm, chọn nghề có ích cho xã hội, đem lại thu nhập cho bản thân và gia đình.
b/ Nghĩa vụ lao động của công dân: công dân phải có nghĩa vụ lao động để nuôi bản thân, gia đình, góp phần sáng tạo ra của cải vật chất và tinh thần cho xã hội, duy trì và phát triển đất nước.
Nhà nước có chính sách khuyến khích lao động của nhà nước.
Hợp đồng lao động.
- Là sự thỏa mãn giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.
- Dựa trên nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng.
 Qui định của Bộ luật lao động đối với trẻ chưa thành niên.
- Cấm nhận trẻ em chưa đủ 15 tuổi vào làm việc.
- Cấm sử dụng người lao động dưới 18 tuổi làm việc nặng, nguy hiểm, độc hại.
- Cấm lạm dụng, cưỡng bức ngược đãi người lao động.
5) Nhà nước đã có những chính sách gì để bảo hộ người lao động?(thi): Qui định thời gian lao động, chế độ tiền lương, chế độ nghỉ ngơi, bảo hiểm lao động. Khuyến khích các hình thức bảo hiểm xã hội khác. Ủng hộ mọi hoạt động tạo ra việc làm cho người lao động 
Chú ý xử lí các tình huống đưa ra ở các bài tập.
_ Bài tập 2: Hà: Không được tuyển vào biên chế nhà nước vì lí do gì?
_ Bài tập 4: Ý kiến về 2 quan niệm và giải thích.
_ Hợp đồng lao động: là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động và việc làm có trả công, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.
Bài 15: Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý của công dân.
Khái niệm vi phạm pháp luật? Chú ý các loại vi phạm pháp luật. Cho ví dụ từng loại.
 Vi phạm pháp luật.
- Là hành vi trái pháp luật, có lỗi, do người có năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.
- Là cơ sở để xác định trách nhiệm pháp lý
 Các loại vi phạm pháp luật:
- Vi phạm pháp luật hình sự.
- Vi phạm pháp luật dân sự.
- Vi phạm pháp luật hành chính.
- Vi phạm kỷ luật.
Trách nhiệm pháp lý? Các loại trách nhiệm pháp lý? Cho ví dụ từng loại. (thi)
Trách nhiệm pháp lý: 
Là nghĩa vụ đặc biệt mà cá nhân, tổ chức cơ quan vi phạm pháp luật phải chấp hành những biện pháp bắt buộc do Nhà nước qui định.
Các loại trách nhiệm pháp lý:
Trách nhiệm hình sự.
Trách nhiệm dân sự.
Trách nhiệm hành chính.
Trách nhiệm kỷ luật.
Thế nào là người có năng lực trách nhiệm pháp lý (thi)
Là người có khả năng nhận thức, điều khiển được việc làm của mình, được tự do lựa chọn cách xử sự và chịu trách nhiệm về hành vi đó
Ý nghĩa của trách nhiệm pháp lý: 
Trừng phạt, ngăn ngừa, giáo dục người vi phạm pháp luật.
Giáo dục ý thức tôn trọng pháp luật.
Răn đe mọi người không được vi phạm pháp luật.
Trách nhiệm:
+ Đối với công dân:
Chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật.
Chống các hành vi vi phạm pháp luật.
+ Đối với học sinh:
Vận động mọi người tuân theo pháp luật.
Học tập, lao động tốt.
Đấu tranh chống các hiện tượng vi phạm pháp luật.
Ý nghĩa việc áp dụng chế độ trách nhiệm pháp lý để: Trừng phạt, ngăn ngừa cải tạo người vi phạm pháp luật; giáo dục họ có ý thức tôn trọng và chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật; Răn đe mọi người không được vi phạm pháp luật giáo dục ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật; hoàn thành, bồi dưỡng lòng tin vào pháp luật và công lý trong nhân dân; Ngăn chặn, hạn chế, từng bước xóa bỏ hiện tượng vi phạm pháp luật trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
Bài 16: Quyền tham gia quản lý nhà nước quản lý xã hội của công dân.
 Quyền tham gia quản lý nhà nước, xã hội là gì? Gồm 3 quyền
 + Quyền tham gia xây dựng bộ máy nhà nước và các tổ chức xã hội.
 + Tham gia bàn bạc.
 + Tổ chức thực hiện, giám sát và đánh giá các hoạt động, các công việc chung của Nhà nước và xã hội.
Ai có quyền tham gia quản lí nhà nước? Toàn bộ công dân Việt Nam đang sinh sống trong và ngoài nước
Công dân thực hiện quyền tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội bằng cách:
+ Trực tiếp, cho ví dụ cụ thể? -Trực tiếp: tham gia các công việc của nhà nước, bàn bạc đóng góp ý kiến và giám sát hoạt động của các cơ quan cán bộ công chức nhà nước
 ( Tham gia bầu cử đại biểu Quốc hội; Tham gia ứng cử vào Hội đồng nhân dân)
+ Gián tiếp, cho ví dụ cụ thể? Gián tiếp: Thông qua đại biểu nhân dân để họ kiến nghị lên cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
 (Góp ý xây dựng phát triển kinh tế địa phương, góp ý việc làm của cơ quan quản lí nhà nước trên báo chí)
Trách nhiệm của nhà nước: tạo điều kiện và bảo đảm để nhân dân phát huy quyền làm chủ mọi mặt của mình.
_ Liên hệ học sinh thực hiện quyền này như thế nào trong nhà trường và địa phương
(+ Học tập, lao động tốt, rèn luyện ý thức kỉ luật.
+ Tham gia, góp ý, xây dựng lớp, chi đoàn
+ Tham gia các hoạt động ở địa phương
+ Tham gia hoạt động ủng hộ người nghèo, tuyên truyền kế hoạch hoá gia đình, bài trừ các tệ nạn xã hội.
Bài 17: Nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc.
Thế nào là bảo ve Tổ quốc: Bảo vệ Tổ quốc là bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ chế độ XHCN và Nhà nước CHXHCN Việt Nam
Chú ý học sinh thường cho rằng bảo vệ Tổ quốc chỉ là thực hiện nghĩa vụ quân sự. Nên hiểu rõ: Bảo vệ Tổ quốc bao gồm cả việc tham gia xây dựng lực lượng quốc phòng toàn dân, thực hiện nghĩa vụ quân sự, thực hiện chính sách hậu phương quân đội, bảo vệ trật tự, an ninh, xã hội.
Vì sao phải bảo vệ Tổ quốc? Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ và trách nhiệm của ai? Của toàn thể công dân Việt Nam sống trên thế giới
Theo em, nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc thời bình có gì khác thời đất nước có chiến tranh? (Trong chiến tranh, bảo vệ Tổ quốc là bảo vệ nền độc lập dân tộc, còn trong giai đoạn cách mạng hiện nay bảo vệ Tổ quốc là bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ và bảo vệ chế độ XHCN)
Để bảo vệ Tổ quốc trách nhiệm công dân và học sinh cần làm gì? Liên hệ giới thiệu các hoạt động bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn trật tự an ninh ở địa phương.(thi)
Trách nhiệm công dân: Tham gia xây dựng lực lượng quốc phòng toàn dân thực hiện nghĩa vụ quân sự, thực hiện chính sách hậu phương quân đội
Trách nhiệm học sinh
Ra sức học tập, tu dưỡng đạo đức.
Rèn luyện sức khoẻ, luyện tập quân sự.
Tích cực tham gia phong trào bảo vệ trật tự an ninh trong trường học và nơi cư trú.
Sẵn sàng làm nghĩa vụ quân sự, đồng thời tổ chức vận động người khác thực hiện nghĩa vụ quân sự.
Bài 18: Sống có đạo đức và tuân theo pháp luật.
Thế nào là sống có đạo đức và tuân theo pháp luật? 
Là suy nghĩ hành động theo những chuẩn mực đạo đức xã hội; biết chăm lo đến mọi người, đến công việc chung; biết giải quyết hợp lí giữa quyền lợi và nghĩa vụ; lấy lợi ích của xã hội, của dân tộc làm mục tiêu sống và kiên trì hoạt động để thực hiện mục tiêu đó. Cho các ví dụ, hành vi biểu hiện là người có đạo đức, hành vi thể hiện tuân theo pháp luật.
 Sống có đạo đức và tuân theo pháp luật có mối quan hệ với nhau:
Đạo đức là những phẩm chất bền vững của mỗi cá nhân, nó là động lực điều chỉnh nhận thức, thái độ và tình cảm của mỗi người, trong đó có hành vi pháp luật. Người có đạo đức thì biết tự nguyện thực hiện những qui định của pháp luật.
Trách nhiệm của bản thân: Học tập, lao động tốt. Rèn luyện đạo đức, tư cách. Quan hệ tốt với bạn bè, gia đình và xã hội. Nghiêm túc thực hiện pháp luật, trong đó đặc biệt Luật giao thông đường bộ