Giáo án lớp 9 môn Lịch sử - Bài 2 - Tiết 3: Liên Xô và các nước Đông Âu từ giữa những năm 90 của thế kỉ XX

Ngày soạn: 9.9.2007
Ngày giảng: 11.9.2007
Bài 2 tiết 3
Liên Xô và các nước ĐôngÂu
 từ giữa những năm 90 của thế kỉ XX
I. Mục tiêu cần đạt.
1. Kiến thức:
HS nắm được những nét chính của quá trình khủng hoảng và tan rã của chế độ XHCN ở Liên Xô và các nước Đông Âu.
2. Kĩ năng
Rèn luyện cho HS kĩ năng phân tích, nhận định và so sánh các vđ lịch sử.
3. Tư tưởng:
Qua kiến thức bài học,HS thấy rõ tính chất khó khăn, phức tạp thậm chí cả thiếu sót, sai lầm trong công cuộc XDCNXH ở LX và các nước Đông Âu( Vì đó là con đường hoàn toàn mới mẻ, chưa có tiền lệ trong lịch sử, mặt khác là sự chống phá gay gắt của các thế lực thù địch)
Với những thành tựu quan trọng thu được trong công cuộc đổi mới, mở cửa của nước ta trong gần 20 năm qua,bd và củng cố cho HS niềm tin tưởng vào thắng lợi của công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước ta theo định hướng XHCN, dưới sự lãnh đạo của ĐCS Việt Nam.
II. Chuẩn bị.
1. Giáo viên:
Bản đồ( lược đồ) và các tư liệu về LX và Đông Âu trong giai đoạn này.
2. Học sinh
Vẽ lược đồ các nước SNG.
III. Hoạt động dạy và học.
1. ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra đầu giờ.
H. Để hoàn thành nhiệm vụ cách mạng DT DC ND, các nước Đông Âu cần phải tiến hành những công việc gì?
H. Nêu những thành tựu chủ yếu trong công cuộc XD CNXH ở các nước Đông Âu?
* Kiểm tra vở bài tập ( vẽ lược đồ) của HS.
3. Bài mới.
* Giới thiệu bài: CĐ XHCN ở LX và các nước Đông Âu đã đạt được những thành tựu nhất định về mọi mặt. Tuy nhiên nó cũng bộc lộ những hạn chế, sai lầm và thiếu sót.Cùng với sụ chống phá của các thế lực đế quốc bên ngoài, CNXH đã từng tồn tại và phát triển hơn 70 năm đã khủng hoảng và tan rã. Quá trình khủng hoảng và tan rã ntn. Chúng ta sẽ tìm hiểu nội dung bài học hôm nay.
T
Hoạt động của thầy
HĐ của trò
15
15
I. Sự khủng hoảng và tan rã của liên bang Xô Viết.
HĐ1. Nhóm
- CN cung cấp phần đầu SGK trang 9
Yêu cầu HS đọc thầm đoạn chữ nhỏ(9.10)và cho biết trước cuộc khủng hoảng nhiều mặt của thế giới như năng lượng, tiền tệ , cơ cấu kinh tế
H. Tình hình Liên Xô giữa những năm 70 đến 1985 có điểm gì chú ý? HĐ nhóm 2.
Gợi ý: Về KT? Chính trị-XH?
Gọi đại diện nhóm trả lời.
=> Nhận xét, bổ sung,KL: Về nguyên nhân
- KT: Lâm vào khủng hoảng, CN trì trệ, lương thực, thực phẩm hàng tiêu dùng khan hiếm.
- Chính trị, XH: Đời sống người dân khó khăn, thiếu dân chủ, tệ nạn quan liêu tham nhũng ngày càng trầm trọng
=>Đất nước lâm vào tình trạng khủng hoảng toàn diện.
HĐ 2 Cả lớp/ cá nhân.
Đứng trước tình hình trên Liên Xô đã làm gì?
Gọi 1 em đọc “ Trong bối cảnh đó mọi mặt”và cho biết mục đích và nội dung của cuộc cải tổ?
=> Bổ sung kết luận: Lời nói và việc làm của Goóc BC giữa lí thuyết và thực tiễn của công cuộc cải tổ cho thấyG.Ba chốp từ bỏ phá vỡ CNXH xa rời chủ nghĩa Mác, phủ định ĐCS -> công cuộc cải tổ của Goóc ba chốp càng làm cho nền kinh tế lún sâu vào cuộc khủng hoảng.
-Mục đích cải tổ: Sửa chữa những thiếu sót, sai lầm trước,đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng.
- Nội dung cải tổ: 
+ Về chính trị:Thiết lập CĐ tổng thống, đa nguyên,đa đảng, xoá bỏ ĐCS.
+ Về kinh tế: Thực hiện nền kinh tế thị trường theo định hướng TBCN.
Cho HS xem ảnh Goóc ba chốp và một số tư liệu về Goocba chốp.
HĐ3 Cung cấp thông tin theo SGK phần còn lại.
Cho quan sát hình 3, mô tả, nhận xét.
- Ngày 19.8.1991 một số người lãnh đạo Đảng và nhà nước Xô Viết đảo chính lật đổ tổng thống Goóc ba chốp -> thất bại. Đảng cộng sản Liên Xô bị đình chỉ hoạt động
=> Liên bang Liên Xô tan rã.
Ngày 21/12/1991 : 11 nước trong liên bang LXô thành lập cộng đồng các quốc gia độc lập(SNG)
Cho HS quan sát hình 4(treo bản đồ) LX không có người lãnh đạo
- Ngày 25/12 lá cờ búa liềm trên nóc điện Krem-li bị hạ -> chấm dứt chế độ XHCN ở LXô.
Chốp mục 1. chuyển
II. Cuộc khủng hoảng và tan rã của chế độ XHCN ở các nước Đông Âu.
HĐ1 GV cung cấp thông tin
- Cuối những năm 70 đầu những năm 80 ở Đông Âu nền KT khủng hoảng gay gắt, chính trị mất ổn định,các nhà lãnh đạo đất nước quan liêu, bảo thủ, tham nhũng-> nhân dân bất bình xuống đứng mít tinh, biểu tìnhchống phá đàn áp
* Tình hình chung: 
-Kinh tế chính trị khủng hoảng nghiêm trọng
*Diễn biến: Cuối năm 1988 khủng hoảng n lên đến đỉnh cao.
Treo bản đồ Châu Âu miêu tả diễn biến chính ở các nước.
+ Khởi đầu ở Ba lan-> Hung ga ri, Tiệp Khắc, Đức,Ru ma ni, Bun ga ri
Đòi cải cách KT, thực hiện đa nguyên về chính trị.
*Kết quả: Các Đảng CS phải từ bỏ quyền lãnh đạo, thế lực chống phá CNXH thắng cử, giành được chính quyền.
H. Em có nhận xét gì về diễn biến sự sụp đổ của chế độ XHCN ở Đông Âu?
HĐ2: nhóm(3 phút)
H. Nguyên nhân sự sụp đổ của các nước XHCN ở Đông Âu?
Gọi đại diện nhóm trả lời
Bổ sung KL
* Nguyên nhân sụp đổ
- KT khủng hoảng
- Rập khuôn mô hình của Liên Xô chủ quan duy ý chí, chậm sửa đổi.
Sự chống phá của thế lực phản cách mạng.
Cung cấp thông tin: Ngày 26/8/1991 SEV chấm dứt hđ
 Ngày 1/7/1991 Vác Xa Va giải tán
Nghe
Cả lớp đọc thầm
Thảo luận nhóm nhỏ(3phút)
TL: KT: Khủng hoảng CN, nn
- Nghe-ghi
1 em đọc,cả lớp theo dõi.
TL:mđ: sửa chữa sai lầm đưa đn khỏi khủng hoảng
ND:thành lập cđ đa nguyên đa đảng.KT phát triển theo TBCN
Nghe
Miêu tả số lđ,tranh,ảnh..cờ đòi li khai
Nghe-ghi
Quan sát lược đồ 11 nước SNG
Nghe, ghi
Nghe giảng
Ghi bài
TL: Sự sụp đổ diễn ra rất nhanh chóng.
HĐ nhóm 3p
TL:kinh tế khủng hoảng
Chính trị dập khuôn mô hình của LX chủ quan duy ý chí,chậm sửa đổi.
Sự chống phá của các thế lực.
ND bất bình.
Đại diện nhóm trả lời
4. Củng cố:
GV hệ thống lại kiến thức.
Bài tập
1) Khoanh tròn vào các câu trả lời đúng.
Hậu quả của công cuộc cải tổ ở LX
A. KT đi lên thoát khỏi khủng hoảng trì trệ
B. Càng làm cho KT,XH lâm vào khủng hoảng trì trệ.
C. Các nước cộng hoà đòi li khai.
D. Goóc ba chốp phải từ chức
Nguyên nhân LX và các nước Đông Âu sụp đổ
A. XD mô hình về CNXH chưa đúng đắn phù hợp.
B. Chậm sửa chữa,chậm thay đổi trước những biến động của thế giới.
C. Sự chống phá của các thế lực đế quốc.
D. Cả ba ý trên.
2. hãy nối thời gian với sự kiện sao cho đúng.
 Thời gian
 Sự kiện
21.12.1991
25.12.1991
19.8.1991
Đảo chính lật đổ tổng thống Goóc ba chốp
Cộng đồng các quốc gia độc lập( SNG)thành lập
Tổng thống Goóc ba chốp từ chức,chế độ XHCN ở LX sụp đổ
5. Hướng dẫn học bài ở nhà
 Học thuộc nắm vững nội dung bài
 Xem trước bài 3
Tìm hiểu tư liệu về các nước á, Phi, Mĩ la tinh từ năm 1945->nay