Giáo án lớp 9 môn Lịch sử - Bài 3 - Tiết 4: Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc và sự tan rã của hệ thống thuộc địa

Ngày soạn: 12.9.2007
Ngày giảng: 14.9.2007
Chương II
Các nước A, Phi, Mĩ La tinh từ năm 1945 đến nay
Bài 3 tiết 4
Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc và sự tan rã 
của hệ thống thuộc địa
I. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức:
HS nắm được quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc và sự tan rã của hệ thống thuộc địa ở châu á, châu phi và mĩ la tinh. Những diễn biến chủ yếu, những thắng lợi to lớnvà khó khăn trong công cuộc xây dựng đất nước của các nước này.
2. Kĩ năng:
Rèn luyện khả năng tư duy, khái quát tổng hợp cũng như phân tích các sự kiện, kĩ năng sử dụng bản đồ.
3. Tư tưởng:
Thấy rõ cuộc đấu tranh anh dũng và gian khổ của các nước á, phi, mĩ la tinh và sự nghiệp giải phóng dân tộc.
Tăng cường tình đoàn kết hữu nghị với các nước á, phi, mĩ la tinh, tương trợ giúp đỡ lẫn nhau trong các công cuộc đấu tranh.
II. Chuẩn bị:
1. Giáo viên: Bản đồ thế giới, bản đồ châu á, phi, mĩ la tinh.
 Niên biểu các nước giành độc lập.
2. Học sinh: Đọc kĩ SGK, xem trước các kênh hình và trả lời câu hỏi.
III. Hoạt động dạy và học.
1. Ôn định tổ chức.
2. Kiểm tra đầu giờ:
H. Cuộc khủng hoảng và sự sụp đổ ở các nước đông âu diễn ra như thế nào? Nguyên nhân sụp đổ của các nước XHCN đông âu?
3. Bài mới:
* Giới thiệu bài: Sau chiến tr5anh thế giới thứ hai, tình hình chính trị ở châu âu có nhiều sự biến đổi với sự ra đời của hàng loạt các nước XHCN ở Đông Âu. Còn ở châu á, phi, mĩ la tinh có gì biến đổi không? Phong trào giải phóng dân tộc diễn ra như thế nào? Hệ thống thuộc địa của CNĐQ tan rã ra sao chúng ta cùng tìm hiểu bài hôm nay.
T
Nội dung chính và hoạt đọng của thầy
HĐ của trò
15
10
15
Giai đoạn từ năm 1945 đến giữa những năm 60 của thế kỉ XX
GV gợi cho HS nhớ lại những tác động của chiến tranh thế giới thứ hai đến phong trào giải phóng dân tộc ở các nước châu á.
GV treo bản đồ châu á và cung cấp kiến thức:
Ơ Đông Nam á 3 nước lần lượt tuyên bố độc lập:
+/ In đô nê xi a: 17.8.1945.
+/ Việt Nam : 02.9.1945
+/ Lào : 12.10.1945
GV chỉ tiếp trên bản đồ phong trào lan rộng sang Nam á, bắc phi.
Ơ các nước Nam á và bắc phi, nhiều nước giành độc lập.
ấn độ ( 1946 – 1950 ), Ai cập ( 1952 ),Năm 1960 17 nước châu phi tuyên bố độc lập.
Treo bản đồ Châu mĩ(thế giới) nhấn mạnh năm 1960 là “Năm châu phi” thì ở Châu Mĩ nhân dân Cu Ba cũng giành được thắng lợi rực rỡ.
- ở Châu Mĩ La Tinh 1.1.1959 cách mạng Cu Ba giành thắng lợi.
HĐ2
Cuối cùng CN nhấn mạnh đến giữa 1960 hệ thống thuộc địa của CNĐQ chỉ còn 7 dưới 2 hình thức.
+ Các nước thuộc địa của Bồ Đào Nha
+CĐ phân biệt chủng tộc A pác thai phần lớn ở miền nam Châu Phi.
-Cuối những năm 60 hệ thống thuộc địa của CNĐQ về cơ bản sụp đổ.
GV đưa bảng niên biểu các nước giành độc lập.
Gọi HS lên bảng điền,xác định trên bản đồ thế giới.
GV gọi HS nhận xét, bổ sung.
II. Giai đoạn từ giữa những năm 60 đến giữa những năm 70 của thế kỉ XX
HĐ1.
GV dùng bản đồ Châu Phi kết hợp kênh chữ SGK (14) cung cấp kiến thức cho HS.
-ở Châu Phi – Ba nước tiến hành đấu tranh vũ trang giành độc lập .
+ Ghê-ni Bít-xao ( 9.1974)
+ Mô-dăm-bích (6.1975)
+ An-gô-la (11.1975)
Chốt: Sự tan rã của các thuộc địa của Bồ Đào Nha là 1 thắng lợi quan trọng của phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Phi.
III. Giai đoạn từ giữa những năm 70 đến giữa những năm 90 của thế kỉ XX
HĐ 1
Trước hết GV giải thích khái niệm chủ nghjĩa A-pác thai.Đây là 1 chính sách phân biệt chủng tộc cực đoan và tàn bạoCác nước tiến bộ trên thế giới đã lên án gay gắt chế độ này. Nhiều văn kiện của LHQ coi A pác thai là một tội ác chống nhân loại.
GV treo bản đồ Châu Phi chỉ 3 nước Nam Phi,Dim-ba-Buê và Na-mi-bi-a vẫn tồn tại CĐ này.( HS xác định)
H. Yêu cầu các em quan sát kênh chữ và cho biết cuộc đấu tranh của ND Châu Phi chống CĐộ A pác thai ntn?ý nghĩa?
HĐ nhóm 3 phút( nhóm nhỏ)
Gọi đại diện nhóm trả lời.
CN nhận xét, bổ sung,kết luận
Người da đen đã giành được thắng lợi thông qua cuộc bầu cử và thành lập chính quyền:
+ Dim-ba-bu-ê( 1980)
+ Na-mi-bi-a(1990)
+ Nam Phi (1993)
H. Sau khi giành được chính quyền nhiệm vụ của các nước ở Châu á, Phi, Mĩ la tinh là gì?
Bổ sung KL: 
- Nhiệm vụ: củng cố nền độc lập xây dựng và phát triển đất nước
GV chốt nhấn mạnh ND toàn bài.
- Nghe
- Quan sát bản đồ
- Quan sát bản đồ
Ghi
Ghi
Quan sát bản đồ
Ghi
Nghe
Ghi bài
1 em lên bảng ,lớp theo dõi.
Quan sát
Nghe
Ghi
Nghe
HĐ nhóm
TL: đấu tranh buộc người da trắngcác nước thành lập.ý nghĩa.
Nghe,ghi
TL: củng cố nền độc lập XD và pt đất nước nhằm khắc phục tình trạng nghèo, lạc hậu
4. Củng cố:
Từ những năm 90 của thế kỉ XX các dân tộc á,Phi,Mĩ la tinh đã đập tan hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc, thành lập hàng loạt các nhà nước ĐL.
Đó là thắng lợi có ý nghĩa lịch sủ làm thay đổi bộ mặt của các nước á,Phi,Mĩ la tinh.
5. Hướng dẫn học ở nhà.
Học thuộc nắm vững nội dung bài
Xem trước bài 4 ,chú ý hình, chữ,trả lời câu hỏi SGK
Vẽ lược đồ hình 6.
Học sinh chỉ bản đồ còn yếu,cần rèn tốt kn chỉ bản đồ.