Giáo án lớp 9 môn Lịch sử - Bài 7 - Tiết 8: Các nước Mĩ La Tinh

Ngày soạn: 13/10/08 Ngày giảng: 9a: 16/10/08
 9b: 17/10/08
	9c: 16/10/08
Bài 7-Tiết 8
CÁC NƯỚC MĨ LA TINH
1/ MỤC TIÊU BÀI DẠY
a. Kiến thức: Học sinh cần nắm được.
-Những nét khái quát và tình hình Mĩ Latinh.
-Cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân cu ba đã đạt được hiện nay về kinh tế, văn hoá, giáo dục, trước sự bao bây và cấm vận của Mĩ, CuBa vẫn kiên trì với con đường đã trọn. (Định hướng XHCN)
b.Tư tưởng.
-Tinh thần đoàn kết và ủng hộ phong trào CM của các nước Mĩ Latinh.
-Từ cuộc đấu tranh kiên cường bất khuất của nhân dân CuBa và những thành tựu to lớn trong công cuộc XD CNXH về kinh tế, văn hoá.
-Giáo cụ cho học sinh thêm yêu mến, quý trọng và đồng cảm với nhân dân CuBa. ủng hộ nhân dân CuBa chống âm mưu bao vây và cấm vận của Mĩ.
c. Kỹ năng:
-Rèn luyện kỹ năng sử dụng bản đồ tổng hợp phân tích và S2 (Đặc điểm của các nước Mĩ Latinh với Châu á và châu phi.
2/ CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS:
a.GV: 
- Bản đồ thế giới và KV Mĩ Latinh.
b.HS: 
- Học bài cũ- Chuẩn bị bài mới.
3/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
a/ Kiểm tra bài cũ: 
Hỏi: Trình bày những nét chính về phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Châu Phi (1945 đến nay)
Đáp:
 -Phong trào phát triển sôi nổi, nổ ra chanh chấp ở Bắc Phi:
+18.6.195 Cộng hoà Ai Cập ra đời.
+ 1954 đến 1962 Angiêri đấu trnh giành độc lập.
+ 1960 17 nước Châu phi giành được độc lập.
- Hệ thống thuộc địa Châu Phi tan rã các nước giành được độc lập chủ quyền.
b/ Bài mới:
 Giới thiệu bài: Bài trước chúng ta đã học về phong trào giải phóng dân tộc ở Châu á và Châu Phi. Hôm nay cô cùng các em sẽ tìm hiểu về phong trào giải phóng dân tộc ở Mi Latinh và sự đấu tranh giành độc lập của Cu Ba
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
GV: Treo lược đồ Các nước Mĩ La-tinh 
-Giới thiệu: Các nước Mĩ La-tinh gồm 23 nước. Bắt đầu từ Mê-hi-cô ở Bắc Mĩ trải dài đến tận Nam Mĩ bao gồm toàn bộ những đảo lớn nhỏ ở vịnh Ca-ri-be. Có diện tích trên 20 triệu Km2. Dân số trên 509 triệu người (2001).
Châu Mĩ nói chung , khu vực MĩLa-tinh nói riêng trước chiến tranh giành độc lập được biết đến như một vùng đất mới được phát hiện từ cuối thế kỷ XV sau cuộc phát kiến địa lí của Cô-lôm-bô. Thành phần dân cư đa dạng bao gồm cả người châu Âu di cư đến, thổ dân da đỏ và nô lệ từ Châu Phi bị bán sang. Trước chiến tranh giành độc lập phần lớn khu vực này đều là thuộc địa của Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha( BĐN chỉ có một thuộc địa là B-ra-xin nhưng diện tích khá lớn). Đa số cư dân Mĩ La-tinh nói tiếng Tây Ban Nha( trừ bra-xin) thuộc ngữ hệ La-tinh nên gọi chung khu vực này là Mĩla-tinh..
Hỏi: Quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc của khu vực Mĩ La-tinh có gì khác Châu Á và Châu Phi?
Chỉ lược đồ: Mĩ Latinh là 1 khu vực rộng lớn của Châu Mĩ và hơn thế nữa được 2 đại dương là Thái Bình Dương và Đại Tây Dương bao bọc có các kênh đào Panama con đường hàng hải xuyên ngay đại Tây Dương và Thái Bình Dương rút ngắn khoảng cách đó lại và khu vực này có rất nhiều tài nguyên thiên nhiên, giàu về nông sản, lâm sản và khoảng sản, nên đây là điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế, chính vì lẽ đó các nước trong khu vực này sớm trở thành miếng mồi ngon cho các nước đế quốc nhom ngó
Một số nước giành độc lập ở Mĩ La-tinh: Bra-xin, Ác-hen-ti-na, Pê-ru, Vê-nê-xu-ê-la
 Hỏi: Vậy em hiểu thế nào là sâu sau?
Hỏi: Sau chiến tranh thế giới thứ hai phong trào đấu tranh của Mĩ La-tinh diễn ra như thế nào?
GV: Chỉ lược đồ đất nước Cu-ba
Giải thích “ Lục địa bùng cháy”: Cao trào đấu tranh sôi nổi, bùng lên mạnh mẽ ở nhiều nước, với nhiều hình thức như bãi công, biểu tìnhTiêu biểu như : Bô-li-vi-a, Vê-nê-xu-e-la, cô-lôm-bi-a, ni-ca-ra-goa, Pê-ru
Liên hệ 1960 ở Châu Phi
Hỏi: Kết quả đấu tranh trong giai đoạn này?
GV: Giải thích chế độ độc tài phản động: Chế độ do Mĩ lập ra ở các nước, nhằm làm tay trong phục vụ quyền lợi cho Mĩ. Ví dụ chế độ độc tài Ba-ti-xta ở Bra-xin.
Hỏi: Sự kiện đó nổi bật ở nước nào?
Giảng: Như vậy chúng ta vừa tìm hiểu diễn biến của phong trào từ 1959 đến những năm 80 của thế kỷ XX. Qua đó ta thấy một cao trào khởi nghĩa vũ trang đã nổ ra và mang tính phổ biến. Cuộc đấu tranh này đã làm thay đổi cục diện chính trị ở nhiều nước Mĩ Latinh 
Hỏi: Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước Mĩ La-tinh thu được những thành tựu gì?
GV: Từ những nước chậm phát triển các nước Mĩ la-tinh đã thử nghịêm tất cả các mô hình kinh tế như chiến lược thay thế nhập khẩu, chiến lược tự do đổi mới với nội dung CNH hướng vào xuất khẩu, giảm vai trò của nhà nước, tăng vai trò tư nhân Một số nước đạt trình độ phát triển khá cao như: Mê-hi-cô, Ác-hen-ti-na, Bra-xin
Hỏi: Từ đầu những năm 90 của thế kỷ XX tình hình Mĩ La-tinh như thế nào?
 Giảng: Tốc độ tăng trưởng kinh tế của Mĩ La tinh từ 1991-2000 chỉ khoảng 3% gần đây từ 1998 - 2002 giảm xuống 1,5% , thu nhập 5 năm qua theo đầu người ở khu vực hầu như không tăng, gánh nặng nợ nước ngoài từ 400,1 tỉ đô la năm 1985 tăng lên 607,2 tỉ đô la năm 1995. Đầu tư của nước ngoài giảm sút. Gần đây tình hình chính trị 1 số nước không ổn định, các phe phái tranh giành nhau quyền lợi. Không đủ sức kiểm soát tình hình trong nước.
Hỏi: Em có nhận xét gì về tình hình các nước Mĩ Latinh trong thời gian này?
GV: Những khó khăn căng thẳng ấy cũng đã giúp cho các nước Mĩ Latinh tiếp tục XD đất nước của mình 
GV: Trong cơn bão táp CM của Mĩ latinh thì chúng ta phải kể đến cuộc CM Cu Ba. Cu- ba - hình ảnh của một đất nước - một dải lụa đào đang bay lên giữa bầu trời xanh của biển Caribê với nắng vàng rực rỡ, hòn đảo của tự do, hòn đảo của anh hùng. Nhìn trên bản đồ chúng ta dễ dàng nhận thấy đất nước CuBa có hình dáng như một con sấu vươn dài trên vùng biển Caribê với diện tích 111 nghìn km 2 và dân số 11,3 triệu người (2002)
Hỏi: Sau chiến tranh thế giới hai tình hình Cu Ba như thế nào ?
GV: Dưới chế độ độc tài Batixta CuBa bị biến thành trại lính, trại tập trung và xưởng đúc súng khổng lồ. Chế độ độc tài này đã xoá bỏ hiến pháp ban hành năm 1940 và cấm các Đảng phái chính trị hoạt động. Nhưng tàn bạo hơn nữa là chúng đã tàn sát hơn 2000 chiến sĩ CuBa và cầm tù hàng chục vạn ngưòi dưới chế độ độc tài Batixta mọi quyền tự do dân chủ đã bị thủ tiêu và đất nước CuBa rơi vào tình trạng nghèo đói cực khỏ. Chính vì thế mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc CuBa với chế độ Batixta luôn luôn phát triển. Mâu thuẫn này đã làm bùng nổ cuộc CM 
Hỏi :Cuộc tấn công pháo đài Môn-ca-đa diễn ra như thế nào? 
Giới thiệu: Chân dung của Phi đen Cat-xtơ-rô 
Hỏi: Trình bày hiểu biết của em về lãnh tụ Phi đen Cat- xtơ-rô ?
GV: Vào thời điểm ông lãnh đạo cuộc cách mạng này Phi đen còn rất trẻ, là một luật sư rất nổi tiếng có văn phòng luật ở Nahabana, nhưng không làm việc theo ngành luật mà tham gia hoạt động CM từ rất sớm. Căm phẫn chế độ độc tài Batixta Phi Đen đã tập hợp lực lượng 135 thanh niên yêu nước tấn công pháo đài Batixta 1 trong 3 pháo đài ở CuBa 
Hỏi: Theo em cuộc tấn công pháo đài Môn ca đa nhằm mục đích gì?
Hỏi: Trình bày diễn biến cuộc CM 1956 - 1958 ?
 GV: Sau gần 2 năm bị giam cầm Phi đen đã được trả tự do. Ông tiếp tục sang Mêhicô hoạt động CM
 Trong cuộc chiến đấu này ta thấy rõ dàng là cuộc chiến không cân sức, chiến đấu trong 1 điều kiện hoàn cảnh khó khăn 
Hỏi: Được sự ửng hộ của nhân dân Phi đen đã lãnh đạo cách mạng như thế nào ?
GV: Cuối 1958 phong trào đấu tranh du kích đã lan rộng khắp cả nước. Các binh đoàn và lực lượng lớn mạnh lúc này Phiđen đã trở thành vị tổng thống chỉ huy và mở những cuộc tấn công lớn. 1.1.1959 chế độ độc tài Batixta bị lật đổ CM CuBa giành thắng lợi. 
Hỏi: Cuộc CM CuBa thành công có ý nghĩa lịch sử như thế nào đối với CuBa và đối với Mĩ Latinh?
GV: Nhân dân các nước Mĩ Latinh đã noi gương cuộc CM của Cu Ba để đứng lên giành lại chủ quyền dân tộc. 
Chính vì thế phong trào này còn có ý nghĩa với cả phong trào CM TG. Cắm mốc đầu tiên về CNXH ở tây bán cầu 
Hỏi: Sau khi giành được chính quyền nhân dân CuBa đã thực hiện những nhiệm vụ gì?
Bên cạnh những nhiệm vụ trên CuBa còn phải thực hiện một nhiệm vụ nữa là chống giặc ngoại xâm để bảo vệ tổ quốc.
Hỏi: Chứng minh sự kiện này ?
Giảng: Thắng lợi của cách mạng cu ba đánh dấu vị trí bá chủ của Mĩ ở Mĩ La tinh đã bị đánh một đòn chí tử. Vì thế ý đồ muốn thống nhất thiên hạ tại Mĩ la tinh của Mĩ bắt đầu bị phá vỡ. Mĩ cảm thấy Cu ba là cái hoạ ngay sát nách nên chính quyền Ken nơ đi định bóp chết chính quyền cách mạng ở Cu Ba. Tháng 1.1961 Mĩ đoạt giao với Cu ba, Tháng 4.1961 xảy ra sự kiện vịnh con heo như đã nói trên. Mĩ còn áp dụng một chính sách cô lập cấm vận đối với Cu Ba.
Hỏi: Dù bị cấm vận nhưng công cuộc xây dựng CNXH ở Cu Ba vẫn diễn ra như thế nào?
Giảng: Đứng trước sự uy hiếp của Mĩ thì quan hệ giữa Cu Ba với LX ngày càng khăng khít,. Với sự giúp đỡ của LX và các nước XHCN khác Cu Ba đạt được sự tăng trưởng mạnh mẽ và thu được nhiều thành tựu to lớn. tuy nhiên từ sau khi Lx tan rã thì Cu Ba cũng gặp nhiều khó khăn.
YC HS : Đọc phần chữ nhỏ SGK/32
Hỏi: Trình bầy những hiểu biết về mối quan hệ giữa Phiđen , ND Cu Ba, với Đảng, chính phủ và ND Việt Nam ?
Trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước thì Phiđen Cát xtô rô là một nguyên thủ quốc gia nước ngoài duy nhất đã vào tuyến lúa ở Quảng Trị của nước ta để động viên nhân dân ta với câu nói nổi tiếng mà với mỗi người dân VN không thể quyên được đó là Vì Việt Nam CuBa sẵn sàng hiến cả máu
Quan sát –Lắng nghe
Nhiều nước giành được độc lập nhưng ngay sau đó lại trở thành “sân sau” của Mĩ.
Với chiêu bài là cây gậy lớn và củ cà rốt. Chính sách của người Mĩ, gọi Châu mĩ là của người Mĩ, Mĩ đã độc chiếm và biến Mĩ La-tinh trở thành bàn đạp quân sự trỏ và hậu phương vững trong chính sách bành chướng xâm lược ra thế giới.
Có thể nói từ sau chiến tranh thế giới thứ 2 thì Phong trào giải phóng dân tộc của Mĩ La-tinh có nhiều chuyển biến rất mạnh mẽ.
-Chế độ độc tài phản động ở nhiều nước đã bị lật đổ, thiết lập chính phủ dân tộc dân chủ, tiến hành các cải cách tiến bộ
+ Ở Chi-nê : T9/1970 do thắng lợi của cuộc bầu cử liên minh đoàn kết nhân dân do tổng thống A-gien-đê lãnh đạo đã thực hiện những cải cách tiến bộ và củng cố chủ quyền độc lập dân tộc trong những năm 1970-1973
+Ở Nacaragoa: Thắng lợi của mặt trận Xan-đi-nô và dưới sự lãnh dạo của Mặt trận Xan-đi-nô nhân dân đã nội dậu đấu tranh lật đổ chế độ độc tài thân Mĩ đưa đất nước phát triển theo con đường dân chủ.
SGK
-Từ đầu những năm 90 của thế kỷ XX do nhiều nguyên nhân và do sự biến động của Liên xô, tình hình các nước Mĩ latinh lại có những thay đổi
 Khó khăn về kinh tế, chính trị không ổn định
26.7.1953, 135 thanh niên yêu nước. Dưới sự chỉ huy của luật sư trẻ tuổi Phi đen Cat-xtơ- rô 
Trình bày theo hiểu biết của HS
Nhằm mục đích cướp vũ khí của địch để phát cho nhân dân, thức tỉnh nhân dân CuBa đứng lên lật đổ chế độ Batixta - một chế độ rất phản động. Chính vì thế Phi đen đã lãnh đạo 135 thanh niên mở cuộc tấn công này. Tuy nhiên cuộc tấn công đã không giành được thắng lợi. Phi đen cùng các đồng chí của ông bị bắt.
SGK
-1.1/1959 chế độ độc tài Batixta bị lật đổ. Cuộc CM nhân dân ở CuBa đã giành được thắng lợi
Cuộc CM này đã mở ra một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập gắn liền với CNXH với Cu ba, với Mĩ Latinh thì cuộc CM CuBa đã đem đến niềm tin mạnh mẽ cho nhân dân toàn Châu Lục
Thực hiện cải cách dân chủ tiến bộ ra sức phát triển kinh tế.
Đó là chống lại âm mưu của Mĩ ở sự kiện Hirôn. Mĩ đã điên cuồng tìm cách chống phá CM CuBa bằng nhiều âm mưu và thủ đoạn, hết sức đen tối. Đó là vụ ám sát Phi-đen.
Thu được nhiều thành tựu to lớn về kinh tế, văn hoá, giáo dục, y tế
Đọc
Trình bày theo hiểu biết của HS
I/ Những nét chung: 
-Trước chiến tranh là sâu sau, là thuộc địa kiểu mới của Mĩ.
- Sau chiến tranh thế giới hai, mở đầu bằng thắng lợi của Cu-ba một cao trào đấu tranh bùng nổ ở Mĩ La-tinh 
-Chế độ độc tài phản động ở nhiều nước đã bị lật đổ, thiết lập chính phủ dân tộc dân chủ, tiến hành các cải cách tiến bộ.
-Thu được nhiều thành tựu trong xây dựng và phát triển đất nước
-Từ đầu những năm 90 của thế kỷ XX tình hình Mĩ la-tinh không ổn định cả về kinh tế lẫn chính trị
II/ Cu-ba-Hòn đảo anh hùng. 
-T3/1952, Chế độ độc tài Ba-ti-xta được thiết lập ở Cu Ba.
-26.7.1953, 135 thanh niên yêu nước dưới sự chỉ huy của Phi-đen Cat-xtơ-rô tấn công pháo đài Môn-ca-đa nhưng thất bại.
- Năm 1958, cách mạng gặp nhiều khó khăn.Tuy nhiên được sự ủng hộ của nhân dân phong trào CM ngày càng phát triển.
-1.1.1959, chế độ độc tài Batixta bị lật đổ, cách mạng cu Ba giành thắng lợi.
-Thực hiện cải cách dân chủ tiến bộ ra sức phát triển kinh tế.
-T4.1961, sau khi tiêu diệt đội quân đánh thuê của Mĩ , Cu Ba tuyên bố tiến lên CNXH
-Trên con đường phát triển Cu Ba thu được nhiều thành tựu to lớn về kinh tế, văn hoá, giáo dục, y tế
* Sơ kết bài học 
Các em thấy đuợc cuộc CM của CuBa qua nội dung bài học hôm nay cho ta thấy được về một đất nước, một hòn đảo anh hùng dù rất bé nhỏ nhưng với tinh thần chiến đấu anh dũng đã đánh bại được ĐQ đầu sỏ là Mĩ. Đưa đất nước
c. Củng cố-Bài tập 
Vì sao sau chiến tranh thế giới thứ 2 Mĩ La-tinh được mệnh danh là đại lục núi lửa? Hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời mà em cho là đúng.
Là nơi có nhiều núi lửa hoạt động.
Bão táp CM nổ ra trên toàn lục địa.
Làm thay đổi cục diện chính trị ở các nước.
Đấu tranh vũ trang mang tính chất toàn lục địa.
d/ Hướng dẫn học sinh học bài và làm bài tập ở nhà( 1’)
Học bài cũ
Xem lại tất cả các bài đã học từ bài 1 đến bài 8.
Xem lại các bài tập đã chữa trên lớp.
Chuẩn bị kiểm tra 1 tiết.