Giáo án lớp 9 môn Lịch sử - Tiết: 16 – Bài: học 14: Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất

Ngày soạn: 13/12/2008 Ngày giảng: 9A: 17/12 9B: 17/12 9C: 17/12
Phần hai 
 LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ NĂM 1919 ĐẾN NAY
 Chương I
 VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM 1919-1930
 Tiết: 16 – Bài: 14 
VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
 1. Mục tiêu.
 a. Kiến thức.
 - Nắm được nguyên nhân, mục đích, đặc điểm của chương trình khai thác thuộc địa lần thứ 2 của thực dân Pháp
 - Hiểu được những thủ đoạn chính trị, văn hoá, giáo dục thâm độc của thực dân Pháp nhằm phục vụ công cuộc khai thác
 - Nắm được sự phân hoá xã hội Việt Nam sau chương trình khai thác và thái độ chính trị và khả năng cách mạng của từng giai cấp
 b. Kĩ năng.
Rèn HS kĩ năng quan sát bản đồ, phân tích, đánh giá các sự kiện lịch sử
 c. thái độ. Giáo dục cho học sinh.
 - Lòng căm thù đối với những chính sách thâm độc, xảo quyệt của thực dân Pháp.
 - Sự đồng cảm với những vất vả, cơ cực của người lao động dưới chế độ thực dân phong kiến
 2. chuẩn bị của T-H.
 a. Thầy: - Bản đồ Việt Nam kí hiệu các nguồn lợi của tư bản thực dân Pháp ở Việt Nam
trong cuộc khai thác lần thứ 2
 - Một số tranh ảnh về cuộc khai thác lần thứ 2 và cuộc sống của nhân dân lao động
trong thời kì 1919-1929
 b. Trò: Thuộc bài cũ, chuẩn bị bài mới
 3. Tiến trình bài dạy.
 *Ổn định tổ chức: 9A 9B 9C
 1. Kiểm tra bài cũ: (5’)
 - Hỏi: Nêu các xu thế phát triển của thế giới ngày nay?
 - Đáp án:
 + Từ 1945 đến 1991 Thế giới bị chi phối bởi trật tự hai cực Ianta.
 + Từ 1991 đến nay trật tự thế giới mới được hình thành, thế giới đa cực.
 + Xu thế hoà hoãn, thoả hiệp giữa các nước lớn, xu thế đối thoại, hợp tác, cùng tồn tại hoà bình. 
 + Các nước điều chỉnh chiến lược trong đó lấy việc phát triển kinh tế làm trọng điểm.
 + Xung đột, nội chiến đe doạ nghiêm trọng hoà bình ở nhiều khu vực.
 + Xu thế chung của thế giới ngày nay là: Hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển 
 79
* Giới thiệu: (1’) Chiến tranh thế giơi thứ nhất kết thúc, Pháp rút ra khỏi cuộc chiến
tranh với tư thế oai hùng của kẻ thắng trận, song nền kinh tế Pháp cũng bị thiệt hại nặng nề, 
để bù đắp những thiệt hại đó thực dân Pháp tăng cường khai thác ở các thuộc địa trong đó có
 Đông Dương và Việt Nam. Để nắm được nguyên nhân, nội dung và những tác động của cuộc khai thác lần 2 của Pháp. Chúng ta tìm hiểu bài học 
 b. Dạy nội dung bài mới.
GV. Gọi HS đọc từ đầu->có nhu cầu lớn
?Tb. Tại sao thực dân Pháp lại tiến hành cuộc khai thác lần thứ 2 ở Đông Dương và Việt Nam?
- Pháp là nước thắng trận song đất nước bị tàn phá nặng nề, nền kinh tế kiệt quệ
- Đẩy mạnh khai thác thuộc địa để bù đắp những thiệt hại do chiến tranh gây ra
GV. Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, Pháp là con
nợ của Mĩ, năm 1920 số nợ quốc gia đã lên tới 300
tỷ Phrăng, Pháp bị tiêu huỷ hàng chục tỷ Phrăng,
sau CM tháng Mười Nga năm 1917 pháp mất thị
trường đầu tư lớn nhất của mình ở châu Âu và
Nga 
?Tb. Nội dung khai thác thuộc địa ở Việt Nam như thế nào?
- Nông nghiệp, công nghiệp thương nghiệp, giao
thông vận tải, tài chính, thuế khoá. Đồng thời giáo viên nhấn mạnh đến các số liệu để chứng minh cho qui mô lớn của cuộc khai thác: Năm 1927, số vốn đầu tư vào nông nghiệp lên tới 400 triệu phrăng, gấp 10 lần trước chiến tranh.Diện tích trồng cao su tăng từ 15 ngàn hécta (1918) lên 120 ngàn hécta(1930). Nhiều công ti cao su lớn ra đời. Trong công nghiệp các công ti than có từ trước đều đầu tư vốn thêm và hoạt động mạnh hơn. Nhiều công ti mới liên tiếp ra đời: Công ti Hạ Long - Đồng Đăng, Công than và kim khí Đông Dương
?Kh. Nêu đặc điểm của cuộc khai thác lần thứ 2 của Pháp ở Việt Nam?
- Đặc điểm hạn chế phát triển công nghiệp, tăng cường bóc lột với tốc độ cao và nặng nề
 GV. Chính sách cai trị của Pháp ở Việt Nam không hề thay đổi. Mọi quyền hành đều bị thâu tóm trong tay người Pháp, vua quan Nam triều chỉ làm bù nhìn.
?Tb. Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, thực dân Pháp đã thi hành những thủ đoạn chính trị như thế nào?
- Về chính trị thực hiện chính sách chia để trị, nắm mọi quyền hành, cấm đoán mọi tự do dân chủ, vừa đàn áp vừa khủng bố, vừa dụ dỗ mua chuộc
?Tb. Về văn hóa, giáo dục thực dân Pháp đã thực hiện những thủ đoạn gì?
- Về văn hoá giáo dục : khuyến khích các hoạt động mê tín dị đoan, các tệ nạn xã hội, trường học mở rất hạn chế, xuất bản sách báo tuyên truyền cho chính sách khai hoá
- Những thủ đoạn trên là nhằm phục vụ đắc lực cho chính sách khai thác của chúng
?Kh. Mục đích của thủ đoạn đó là gì?
- Nhằm phục vụ cho quyền lợi thực dân Pháp
GV-Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp làm cho kinh tế Việt Nam thay đổi, tính chất nửa thuộc địa nửa phong kiến biểu hiện ngày càng rõ, xã hội Việt Nam phân hóa ngày càng sâu sắc.
?Tb. Xã hội việt Nam bị phân hoá như thế nào?
- Giai cấp địa chủ phong kiến làm tay sai đầu hàng thực dân Pháp, được Pháp nuôi dưỡng, là chỗ dựa chủ yếu của đế quốc, ra sức chiếm đoạt ruộng đất của nông dân, bóc lột nông dân bằng sưu cao thuế nặng. Tuy nhiên, có 1 bộ phận có tinh thần yêu nước, họ sẽ tham gia phong trào khi có điều kiện 
- Tầng lớp tư sản ra đời sau chiến tranh thế giới thứ nhất, số lượng ít phần đông làm thầu khóan cung cấp nguyên liệu hay làm đại lý cho thực dân Pháp. Bị Pháp chèn ép cạnh tranh, thế lực kinh tế yếu, chia làm 2 bộ phận: 
+ Tư sản mại bản: quyền lợi gắn liền với đế quốc, cấu kết chặt chẽ với đế quốc.
+ Tư sản dân tộc: có khuynh hướng kinh doanh độc lập, có tinh thần dân tộc nhưng dễ thỏa hiệp khi đế quốc mạnh.
- Tầng lớp tiểu tư sản ra đời gần như đồng thời với giai cấp tư sản, bị đế quốc bóc lột và bạc đãi, đời sống bấp bênh. Bộ phận trí thức, học sinh sinh viên có tinh thần cách mạng. đây là lực lượng quan trọng của cách mạng dân tộc dân chủ.
- Giai cấp nông dân chiếm 90% dân số chịu 2 tấn áp bức: đế quốc và phong kiến. Họ bị bần cùng hóa và bị phá sản trên quy mô lớn. Giai cấp nông dân Việt Nam vốn có lòng yêu nước sâu sắc, sẵn sàng đứng lên đấu tranh, nhưng do không đại diện cho phương thức sản xuất mới nên không thể nắm vai trò lãnh đạo cách mạng. Họ là lực lượng đông đảo và hăng hái nhất 
- Giai cấp công nhân ra đời từ cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất ngày càng tăng về số lượng năm 1929 là 22 vạn, sống tập trung trong các thành phố, các đồn điền. Ngoài những đặc điểm của giai cấp công nhân quốc tế (đại diện cho phương thức sản xuất mới. có hệ tư tưởng riêng, có ý thức tổ chức và có tinh thần kỷ luật)còn có những đặc điểm riêng:
+ Ra đời sớm (trước tư sản) và chịu 3 tầng áp bức (tư sản, đế quốc và phong kiến)
+ Có quan hệ tự nhiên với nông dân
+ Kế thừa truyền thống yêu nước của dân tộc
GV. giới thiệu một số tranh ảnh thể hiện cuộc sồng của nông dân và công nhân trong thời kỳ này
I. Chương trình khai thác lần thứ 2 của thực dân Pháp. (13’)
- Pháp là nước thắng trận song đất nước bị tàn phá nặng nề, nền kinh tế kiệt quệ
- Đẩy mạnh khai thác thuộc địa để bù đắp những thiệt hại do chiến tranh gây ra
+ Nông nghiệp: Tăng cường đầu tư vốn, chủ yếu vào đồn điền cao su, diện tích tăng
+ Công nghiệp: Chú trọng khai mỏ, số vốn tăng, nhiều công ti mới ra đời. Mở thêm một số cơ sở công nghiệp chế biến
+ Thương nghiệp: Phát triển, Pháp độc quyền, đánh thuế nặng vào hàng hoá các nước vào VN
+ GTVT : Đầu tư phát triển thêm
+ Ngân hàng : Chi phối các hoạt động kinh tế Đông Dương
- Đặc điểm hạn chế phát triển công nghiệp, tăng cường bóc lột
 80
II. Các chính sách chính trị, văn hoá, giáo dục (8’)
- Về chính trị: thực hiện chính sách chia để trị, nắm mọi quyền hành, cấm đoán mọi tự do dân chủ, vừa đàn áp vừa khủng bố, vừa dụ dỗ mua chuộc
- Về văn, hoá giáo dục khuyến khích các hoạt động mê tín dị đoan, các tệ nạn xã hội, trường học mở rất hạn chế, xuất bản sách báo tuyên truyền cho chính sách khai hoá
III. Xã hội Việt Nam phân hoá.(13’)
- Giai cấp địa chủ phong kiến làm tay sai cho Pháp và áp bức bóc lột nhân dân. Bộ phận nhỏ yêu nước.
- Tầng lớp tư sản họ là thầu khoán, đại lý cho Pháp có hai bộ phận: Tư sản mại bản làm tay sai cho Pháp, tư sản dân tộc ít nhiều có tinh thần dân tộc
- Tầng lớp tiểu tư sản có tinh thần hăng hái cách mạng 81
- Nông dân là lực lượng hăng hái và đông đảo của cách mạng
- Công nhân là lực lượng tiên phong và lãnh đạo cách mạng.
 c. củng cố, luyện tập. (5’)
 - Như vậy dưới tác động cả chương trình khai thác lần thứ hai của thực dân Pháp, cuộc
khai thác Việt Nam phát triển ở mức độ nhất định điều đó làm cho XH Việt Nam phân hoá sâu sắc hơn
 - GV. có thể hướng dẫn HS trả lời các vấn đề nêu ra khi giới thiệu bài mới: Nguyên
nhân, đặc điểm, nội dung và những tác động của cuộc khai thác lần thứ 2 của Pháp ở Đông Dương
 d. Hướng dẫn học ở nhà (1’)
 - Học bài cũ, đọc trước bài 15
 - Trả lời câu hỏi trong SGK. Làm bài tập TN 
.& & & & &..
Tòng Văn hợp Trường THCS Chiềng Cọ
 82