Giáo án lớp 9 môn Lịch sử - Tiết 4 - Tuần 4 - Bài: 3: Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc sự tan rã của hệ thống thuộc địa

 Ngày soạn : 25 / 08 / 2008 TUẦN 04
Tiết 04	Từ ngày 08 / 09 / 2008
	 13 / 09 / 2008
Chương II. 
 TỪ NĂM 1945 ĐẾN NAY
 Bài: 3 QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC
	 SỰ TAN RÃ CỦA HỆ THỐNG THUỘC ĐỊA
I. Mục tiêu bài học: 
 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm được:
 - Khái niệm phong trào giải phóng dân tộc .
 - Những diễn biến chủ yếu, những thắng lợi to lớn của nhân dân các nước Châu Á, Châu Phi và các nước ở khu vực Mĩ la tinh trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc
 2. Tư tưởng:
 - Giúp cho học sinh thấy rõ tính chất khó khăn, phức tạp, trong công cuộc đấu tranh giành và giữ độc lập ở các nước Á, Phi, Mĩ la tinh
- Bồi dưỡng cho học sinh tinh thần đoàn kết, hữu nghị hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau cùng giải quyết các công việc chung của tập thể
- Nâng cao lòng tự hào dân tộc
 3. Kĩ năng: 
 - Rèn luyện cho học sinh phương pháp tư duy, kĩ năng phân tích, tổng hợp, nhận định, đánh giá các sự kiện lịch sử rèn luyện và phát triển khả năng sử dụng bản đồ, lược đồ và các tranh ảnh, tài liệu lịch sử 
II. Chuẩn bị của thầy và trò 
Thầy: 
 + Bản đồ thế giới
+ Lược đồ Châu Á, Châu Phi, Châu Mĩ
+ Tài liệu tham khảo “Những mẩu chuyện lịch sử thế giới hiện đại”
+ Bảng phụ ghi các sự kiện cơ bản trong phong trào đấu tranh ở những nước Á, Phi và Mĩ la tinh
 2. Trò: 
 + Học thuộc bài cũ, Soạn bài mới, làm bài tập 
 + Đọc và sưu tầm tài liệu theo yêu cầu của giáo viên 
 - Lịch sử thế giới hiện đại ( Sách thư viện)
	- Những sự kiện lịch sử thế giới hiện đại ( Sách thư viện)
III. Hoạt động dạy và học:
 1. Oân định tổ chức: 1 phút
 - Oån định trật tự
 - Kiểm tra sĩ số 
 2. Kiểm tra bài cũ: 4 phút 
 H?. Trình bày nguyên nhân sụp đổ của mô hình CNXH ở Liên Xô và các nước Đông Aâu
 Gợi ý trả lời: 
 - Do hậu quả của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới. Do sự chủ quan, bảo thủ, tha hóa về đạo đức của một số nhà lãnh đạo. Do sự chống phá của các thế lực thù địch. Do xây dựng một mô hình XHCN chưa phù hợp, chưa tuân theo những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác
 3. Bài mới: 38 phút
 a. Giới thiệu bài mới: 1 phút
 CTTG2 kết thúc đã làm cho tình hình thế giới có những sự thay đổi vô cùng to lớn. Sự thắng lợi của Liên Xô đã khích lệ cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc ở những nước Á, Phi và Mĩ la tinh. Quá trình đó sẽ diễn ra như thế nào? Bài học hôm nay ta sẽ cùng tìm hiểu
 b. Giảng bài mới: 37 phút
TL
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Kiến thức cơ bản
15’
Hoạt động 1.Tìm hiểu về quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc trong giai đoạn từ 1945 đến giữa những năm 60 của thế kỉ XX
1. Giai đoạn từ 1945 đến giữa những năm 60 của thế kỉ XX
- Phong trào được khởi đầu từ khu vực Đông Nam Á sau đó lan sang các nước khác ở Châu Á rồi Bắc Phi và khu vực Mĩ la tinh. Năm 1960 có tới 60 nước ở Châu Phi giành được độc lập
- Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân, đế quốc bị tan rã từng mảng lớn
GV treo bản đồ thế giới 
GV giới thiệu.
Cuộc CMCN thế kỉ XVIII đã thúc đẩy nền kinh tế các nước phương Tây phát triển mạnh mẽ làm nảy sinh nhu cầu lớn về thị trường và thuộc địa -> đến giữa thế kỉ XIX hầu hết các nước ở Châu Á, Châu Phi và khu vực Mĩ la tinh đều trở thành thuộc địa của thực dân phương Tây.
H1. Điều gì đã xảy ra khi CTTG2 kết thúc?
H2. Em hiểu thế nào là phong trào giải phóng dân tộc?
GV yêu cầu đọc SGK
H3. Em hãy trình bày tóm tắt những sự kiện cơ bản về phong trào giải phóng dân tộc trong giai đoạn này trên bản đồ?
 GV đưa bảng phụ
Các sự kiện cơ bản trong phong trào đấu tranh ở những nước Á, Phi và Mĩ la tinh
H4. Em có nhận xét gì về phong trào giải phóng dân tộc giai đoạn này?
H5. Trước cuộc đấu tranh mạnh mẽ đó, hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân, đế quốc ra sao?
 GV đưa bảngsố liệu
 Hs lắng nghe 
 và quan sát trên bản đồ
TL1.
CTTG2 kết thúc đã làm cho tình hình thế giới có những sự thay đổi vô cùng to lớn. Sự thắng lợi của Liên Xô đã khích lệ cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc ở những nước Á, Phi và Mĩ la tinh
TL2.
Phong trào giải phóng dân tộc là phong trào đấu tranh của nhân dân các nước thuộc địa chống lại chủ nghĩa thực dân giành độc lập dân tộc.
HS đọc SGK mục I
TL3.
HS chỉ và tường thuật trên bản đồ 
Phong trào được khởi đầu từ khu vực Đông Nam Á sau đó lan sang các nước khác ở Châu Á rồi Bắc Phi và khu vực Mĩ la tinh. Năm 1960 có tới 60 nước ở Châu Phi giành được độc lập
HS quan sát
Ghi nhớ các sự kiện
TL4. 
Mạnh mẽ quyết liệt như vũ bão và thắng lợi dồn dập
TL5
Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân, đế quốc bị tan rã từng mảng lớn
HS quan sát
7’
Hoạt động 2. Tìm hiểu về quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc trong giai đoạn từ giữa những năm 60 đến giữa những năm 70 của thế kỉ XX
2. Giai đoạn từ giữa những năm 60 đến giữa những năm 70 của thế kỉ XX
 GV yêu cầu đọc SGK
H6. Nội dung chủ yếu của giai đoạn này là gì?
H7. Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân, đế quốc lúc này ra sao?
HS đọc SGK mục I
TL6
Phong trào diễn ra ở một số nước Châu Phi tiêu biểu là sự thắng lợi của 3 nước Aêng-gô-la, Mô-dăm-bích, Ghi-nê-bít-xao
TL7
Bị tan rã về cơ bản
- Phong trào diễn ra ở một số nước Châu Phi tiêu biểu là sự thắng lợi của 3 nước Aêng-gô-la, Mô-dăm-bích, Ghi-nê-bít-
- Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân, đế quốc bị tan rã về cơ bản
10’
Hoạt động 3. Tìm hiểu về quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc trong giai đoạn từ giữa những năm 70 đến giữa những năm 90 của thế kỉ XX
3. Giai đoạn từ giữa những năm 70 đến giữa những năm 90 của thế kỉ XX
 GV yêu cầu đọc SGK
H8. phong trào giải phóng dân tộc trong giai đoạn này có gì đáng chú ý?
H9. Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân, đế quốc lúc này ra sao?
HS đọc SGK mục III
TL8.
Phong trào chỉ còn diễn ra dưới hình thức cuối cùng là cuộc đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc của 3 nước miền nam Châu Phi
TL9.
Sự thắng lợi của 3 nước cộng hòa Dim-ba-bu-ê, Na-mi-bi-a, Cộng hòa Nam Phi đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của của chủ nghĩa thực dân, đế quốc cùng với hệ thống thuộc địacủa nó trên toàn thế giới
- Phong trào chỉ còn diễn ra dưới hình thức cuối cùng là cuộc đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc của 3 nước miền nam Châu Phi
- Sự thắng lợi của 3 nước cộng hòa Dim-ba-bu-ê, Na-mi-bi-a, Cộng hòa Nam Phi đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của của chủ nghĩa thực dân, đế quốc cùng với hệ thống thuộc địacủa nó trên toàn thế giới
5’
Hoạt động 4. Củng cố
Bài tập
GV treo lược đồ
 Châu Á, Châu Phi, Châu Mĩ
 GV yêu cầu
H10. Xác định vị trí các nước đã nêu trong bài trên lược đồ
Học sinh 
Xác định vị trí các nước đã nêu trong bài trên lược đồ
Dặn dò: 2 phút
 - Học thuộc bài, soạn bài mới, làm bài tập
 - Đọc tài liệu Tư liệu Lịch sử 9
 - Tìm hiểu về đất nước Trung Quốc 
5. Rút kinh nghiệm