Giáo án Lớp 9 môn Ngữ văn - Tiết :146, 147: Rô Bin Xơn ngoài đảo hoang

Ngày soạn : 7/4/2009
Người soạn: Trần Thị Ngọc Liên
Tiết :146,147
 Rô Bin Xơn ngoài đảo hoang 
 (Trích Rô Bin Xơn Cru- Xô )
 A- Mục tiêu cần đạt 
+ Giúp học sinh hình dung được cuộc sống gian khổ và tinh thần lạc quan của Rô - Bin- Xơn một mình ngoài đảo hoang bộc lộ gián tiếp qua bức chân dung tự học của nhân vật .
B- Chuẩn bị :
- Giáo viên: Sách giáo viên , sách giáo khoa, tiểu thuyết Rô- Bin- Xơn Cru Xô ( nếu có )
- Học sinh : Soạn bài , chuẩn bị bài đầy đủ .
C- Bài cũ :
? Hãy tóm tắt nội dung truyện " Những ngôi sao xa xôi " ?
? Phân tích những phẩm chất tốt đẹp của các nhân vật trong truyện?
D- Tiến trình hoạt động dạy và học:
* Giới thiệu bài :
 Tiểu thuyết "Rô- Bin -Xơn Cru xô của Đi phô- nước Anh có thủ đô Luân đôn tuyết phủ, có dòng sông Thêm nước lững lờ trôi. Đây chính là quê hương của nhà văn Anh nổi tiếng Đi phô .
( Giáo viên tóm tắt tiểu thuyết này để học sinh hình dung ra hành trình của Rô - Bin - 
Xơn vì sao ông phải sống trên đảo hoang hai mấy năm trời)
 Hoạt động của GV và HS
 I- Đọc- Hiểu chú thích
 - Học sinh đọc phần chú thích 
 1- Tác giả:
? Em hiểu gì về tác giả Đi phô
 Học sinh trả lời 
 2- Tác phẩm :
? Em hãy tóm tắt vài nét về tác phẩm ?
 Học sinh trả lời 
- Học sinh có thể tóm tắt, giáo viên bổ sung 
 II- Đọc- phân tích văn bản : 
Giáo viên đọc mẫu một đoạn , gọi học sinh đọc 
+ Đọc:
+ Phân tích văn bản :
 1- Búc chân dung tự hoạ :
Giáo viên : Đây là bức chân dung tự hoạ ( Tự kể của nhân vật Rô- Bin- Xơn , chân dung toàn thân, kể cả trang phục ...chứ không phải chỉ có diện mạo ( khuôn mặt ). Đề mục " Bức chân dung tự họa " ý muốn nói nhà hoạ sỹ ( ở đây Rô- Bin- Xơn ) sắp xếp đường nét của bức chân dung theo trật tự trước sau 
? Em hãy tìm bố cục văn bản ?
? Em hãy nêu từng phần ?
 2- Diện mạo của Rô- Bin- Xơn 
? Em hãy nêu diện mạo của Rô- Bin - Xơn? Cách kể như thế nào ?
? Khi kể về bức chân dung tự hoạ, Rô- Bin- Xơn có cách kể khác biệt gì ?
? Rô- Bin- Xơn tự hoạ gương mặt của mình như thế nào ?
3- Cuộc sống gian nan sau bức chân dung
? Khi rơi vào cảnh ngộ phải sống một mình nơi hoang đảo , Rô- Bin -Xơn gặp phải khó khăn gì ?
 HS trả lời, GV nhận xét và sửa chữa
? Em có suy nghĩ gì về hình ảnh cái mũ với mảnh da dê che sau gáy, lại còn cái dù trên đầu nữa ?
? Cách ăn mặc của chàng như thế nào ?
4 - Tinh thần Rô- Bin- Xơn ngoài đảo hoang 
? Rơi vào hoàn cảnh bi đát nhưng Rô- Bin- Xơn có nghị lực như thế nào ?
 HS trả lời
? Qua giọng kể của chàng, em nhận ra điều gì ?
? Nếu người khác rơi vào hoàn cảnh như vậy, họ sẽ như thế nào ?
III- Tổng kết :
? Hãy nêu vài nét về nghệ thuật ?
 ? Nội dung văn bản ?
IV- Luyện tập: 
 Nêu một vài cảm nghĩ của em về nhân vật Rô- Bin -Xơn Cru xô.
Giáo viên hướng dẫn, học sinh làm , trình bày trước lớp .
 Nội dung kiến thức
- Là nhà văn lớn của nước Anh
- Tiểu thuyết Rô - Bin - Xơn Cru xô có nhan đề đầy đủ là " Cuộc đời và những chuyện phiêu lưu kỳ lạ của Rô- Bin- Xơn Cru xô" viết dưới hình thức tự truyện . Rô Bin- Xơn kể chuyện đời mình .
 Cần lưu ý : Cuộc sống của Rô- Bin Xơn trên đảo gồm 28 năm , 2 tháng, 19 ngày nơi chàng đã gữi dắm bao kỷ niệm gian truân, đau khổ, nhưng cũng sung sướng, tự hào .
- Văn bản chia làm 4đoạn ( 3 lần xuống dòng ). Tuy nhiên, xét về ý văn bản có thể chia thành 4 phần, nhưng không trùng khớp với 4 đoạn văn bản 
- Phần 1 ( mở đầu) trùng đoạn 1 văn bản 
- Phần 2 ( trang phục Rô- Bin - Xơn) gồm cả đoạn 2 và 3 của văn bản .
- Phần 3 ( trang bị của Rô - Bin- Xơn ) từ " quanh người tôi đến bên khẩu súng của tôi "
- Phần 4 ( còn lại ) diện mạo của Rô- Bin- Xơn 
- Trang phục : mũ, quần áo, giày dép 
- Kể theo trật tự từ trên xuống dưới sau đó đến trang bị ( các vật dụng mang theo) cuối cùng : Diện mạo chàng 
- Thông thường, gương mặt chiếm vị trí quan trọng nhất được hoạ sĩ quan tâm trước hết, sau đó mới đến trang phục và các thứ khác . Nhưng ở đây , phần đó lại xếp sau cùng 
- Trên bộ mặt, ngoài một câu nói thoáng qua về nước da, Rô- Bin- Xơn chỉ đặc tả bộ ria mép của chàng, một phần Rô -Bin- Xơn muốn giới thiệu với độc giả về cách ăn mặc kỳ khôi và những đồ đậc lỉnh kỉnh, một phần do truyện được kể ở ngôi thứ nhất, chàng chỉ kể những gì chàng nhìn thấy được .
- Thiên nhiên khắc nghiệt : Vì Rô- Bin- Xơn là người nước Anh ( ôn đới ) bây giờ phải sống ở đảo hoang thuộc xích đạo ( Nắng, nóng ) mưa nắng khắc nghiệt là điều khổ sở đối với chàng .
- Che cái nắng mưa khắc nghiệt của xứ sở đảo hoang .
- Đã 15 năm trên đảo, không có áo quần ngay từ nhưng năm đầu .
- Mũ bằng da dê, quần áo băng da dê không phải may mà buộc túm, ủng củng băng da dê -> thời gian và thời tiết khắc nghiệt làm cho giày mũ quần áo trước kia rách tan hết 
- Như vậy, trang phục của chàng nhờ săn bắn . may mà còn giữ được khẩu súng , thuốc súng , đạn ghém -> Nhờ những thứ đó mà chàng duy trì được cuộc sống bằng săn bắn và có cả da dê để làm trang phục nữa 
- Về sau chàng trồng được lúa mì, nhờ mấy hạt lúa tình cờ sót lại .
- Chàng phải vào rừng chặt cây, cưa gỗ , dựng lều, lấy chổ che nắng mưa, rào dậu chổ ở để phòng thú dữ , sau này còn rào khoanh đất để nuôi dê. Đó cũng chính là sự vượt khó , tinh thần chịu đựng gian khổ, sáng tạo .
- Cuộc sống gay go , thiếu thốn vật chất lẫn tinh thần , nhưng chưa bao giờ chàng thốt ra một lời van lơn , than phiền đau khổ 
- Rô- Bin- Xơn hiện ra như một người rừng, nhưng người đọc không sợ, trái lại rất cảm phục chàng , chàng hiện lên như một vị chúa đảo, trị vì trên đảo quốc của mình .
- Giọng kể hài hước -> Tinh thần lạc quan sáng ngời , cái tự tại, ung dung , chàng kể về bộ ria mép , chăm sóc bộ ria, so sánh hài hước ( bộ ria vểnh cao với cái ngoắc treo mũ ) -> chàng luôn yêu đời, sống lạc quan 
- Cảnh ngộ của Rô- Bin- Xơn cực kỳ khó khăn : Một mình cô độc, cái cô độc đến ghê sợ vì phải tách rời khỏi thế giới loài người .
- Nếu có ai đó rơi vào hoàn cảnh ấy, có lẽ họ sẻ chán nản, tuyệt vọng, buông xuôi rồi chết . Nhưng Rô- Bin- Xơn thì ngược lại : Chàng bám chắc vào cuộc sống , không phải sống lay lắt, mà luôn phấn đấu để cuộc sống ngày càng tốt hơn . Chàng không để thiên nhiên khuất phục, mà chính chàng đã khuất phục thiên nhiên .
- Bức chân dung tự hoạ mang tính hài hước 
- Giọng kể : lạc quan , đầy hứng khởi , sôi nổi 
- Cuộc sống vô cùng gian khổ và tinh thần lạc quan , nghị lực phi thường của Rô- Bin- Xơn đã chiến thắng ngoại cảnh nghiệt ngã , trở về đất liền trong sự tôn vinh của mọi người .
* Rút kinh nghiệm