Giáo án Lớp 9 môn Ngữ văn - Tiết 47 - Tuần 10: Văn bản: Đồng chí

Trường THCS Lê Qúy Đôn
Tiết 47 Tuần 10	
	Văn bản:	Đồng chí
	Chính Hữu 	
I/ Mục tiêu cần đạt:giúp học sinh:
+Cảm nhận được vẻ đẹp chân thực, giản dị của tình đồng chí, đồng đội và hình ảnh người lính cách mạng được thể hiện trong bài thơ.
+Nắm được đặc sắc nghệ thuật của bài thơ, chi tiết chân thật, hình ảnh gợi cảm và cố đúc giàu ý nghĩa biểu tượng.
+ Rèn năng lực cảm thụ, phân tích các chi tiết nghệ thuật, các hình trong một tác phẩm thơ giàu cảm hứng hiện thực mà không thiếu sức bay bỗng 
II/Phương tiện hoạt động: sách ngữ văn 9 và sách hướng dẫn giáo viên 
III/Tiếng trình tổ chức các hoạt động dạy và học:
1Ổn định lớp
2 Kiểm tra bài củ: đọc thuộc lòng đoạn Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga.
Phân tích các nhân vật Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga, quang niệm anh hùng của Nguyễn Đình Chiểu qua nhân vật Vân Tiên.(3 học sinh )
3 Bài mới: qua các tác phẩm thuộc văn học trung đại, các em đã cảm nhận được tình bạn chân thật của nhà thơ Nguyễn Khiến. Cái”ta với ta” đo là hòa nhập với khuynh hướng sáng tác mớinơi các tác gỉa trong thời kì kháng chiến chống thực dân Phápvà nâng lên thành tình cảm mới lạ nơi những người chiến sĩ cách mạng- đó là tình đồng chí mà chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài thơ cùng tên của nhà thơ chính hữu 
4tiến hành giảng dạy: 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ghi bảng
Hoạt động 1: đọc và tìm hiểu ghi chú
+cho biết vài nét về tác giả
+Bài thơ được Chính Hữu viết trong hoàn cảnh nào?
+Học sinh đọc và tìm hiểu chú thích:nhìn chung đọc chậm rãi để diễn tả cảm xúc .Ba dòng thơ cuối cần đọc chậm hơi và cao hơi để khắc họa biểu tượng người lính cách mạng.
+Sau khi đọc xong bài thơ,các em hãy cho biếtbài thơ có thể phân đoạn dựa trên mạch cảm xúc như thế nào?
Hoạt động 2:phân tích vẻ đẹp của tình đồng chíđược thể hiện trong bài thơ
Sáu câu đầu nói về cơ sở hình thành tình dồng chí của những người lính cách mạng .Các em hãy cho biết cơ sở ấy là gì.
+Chú ý đến cách nói sóng đôi 
+Anh –Tôi-Anh với tôi như một sự kết dính và hình thành tình cảm lớn.
Em cónhận xét gì về vai trò và tác dụng của câu thơ thứ 7
Khắc họa tình đồng chí, một tình cảm mới mẻ nhưng không phải xa lạ nơi những người lính cách mạng thời chóng Pháp.
Chuyển ý:nếu như sáu câu thơ đầu là cội nguồn của tình đồng chí thì mười câu thơ kế tiếp là những biểu hiện cụ thể và cảm động của tình dồng chínơi những anh Bộ Đội Cụ Hồ.
Các em hãy đọc 10 câu thơ tiếp theo và cho biết tác giả đã viết tiếp những gì về tình đồng chí?
Thảo luận:Hình ảnh “thương nhau tay nắm lấy bàn tay “gợi cho em suy nghĩ gì về tình đồng chí.
Chuyển ý:
Bài thơ kiết thúc bằng hình ảnh rất đẹp “Đêm nay  đầu súng trăng treo”
Thảo luận:cac em cảm nhận thế nào về bức tranh về tình đồng chí,đồng đội mà tác giả đã vẻ nên ở đây ?
Lời nhà thơ Chính Hữu:
“đầu súng, trăng treo ngoài hình ảnh bốn chử còn có nhịp diệu như nhịn lắc lư của một cái gì lơ lửng chông chênh, trong sự bát ngát .Nó nói lên một cái gì đó lơ lửng ở xa chứ không phải là buộc chặt ,suốt đêm vần trăng từ bầu trời cao xuống thấp dần và có lúc treo lơ lửng trên dầu mũi súng .những đêm phục kích chờû giặc , vần trăng đối với chúng tôi như một người bạn ;rừng hoang sương muối là một khung cảnh thật ”
Hoạt động 4 :Hình ảnh người lính thời chống Pháp
Thảo luận :Qua bài thơ em biết gì về những anh bộ đội thời chống Pháp?
Hoạt động 5:Tổng kết bài thơ:
Nên nhận xét về giá trị nghệ thuật và nội dung bài thơ.
Đọc ghi nhớ trong sách gíao khoa
Hoạt đỗng 6: củng cố, luyện tập
Học sinh đọc lại bài thơ
Đọc ghi nhớ trong sách giáo khoa
Hoạt động7 :dặn dò chuẩn bị bài Đòan thuyền đánh cá 
+Chính Hữu tên thật là Trần Đình Đắc.sinh năm 1926 tại Can Lộc Hà Tĩnh 1946 gia nhập trung đoàn Thủ Đô,hoạt động trong quân đội suối hai cuộc kháng chiến ,làm thơ tư1947,viết đề tài người lính
+Bài đồmg chí ra đời đầu 1948 sau chiến dịch Việt Bắc-Thu đông 1947 thể hiện tình cảm sau sắccủa những người đồng chí.
+Học sinh đọc theo hướng dẫn của gíao viên
+Ba đoạn
7 câu đầu :sự hình thành tình đồng chí
10 câu kế:sự thể hiện tình đồng chí
3 câu cuối:biểu tượng của tình đồng chí
Cơ sở hình thành tình đồng chí: 
+Sự tương đồng ve à tình cảnh xuất thân nghèo khó
+sự cùng chung nhiệm vụ sát cánh trong chiến đấu 
+sư chan hòa và chia sẻ mõi gian lao , mọi niềm vui 
Câu thơ chỉ có 2 tiếng, tạo nên một dấu nhấn , một sự phát hiện ,khẳng định ,như một bản lề kết dính đoạn đầu và đoạn hai
Tình đồng chí là sự kế thừa và nâng cao sự quen biết ,tình bạn, tình tri kỷ.
Sự thể hiệ của tình đồng chí: 
+đồng chí là sự cảm thông sâu xa những tâm tư nỗi lòng của nhau
+đồng chí đó là cùng chia sẻ những gian lao của đời người lín, nhất la những cơn sốt run nười trán ướt mồ hôi.
Chú ý các câu thơ sóng đôi,đối ứng nhau 
* Hình ảnh này như một sự khái quát tình đồng chí .Hình ảnh cô đọng giàu cảm xúc và liên tưởng như một tượng đài về tình đồng chí.
+Hiện thực:rừng đêm giá rét, ba hình ảnh người lính.Khẩu súng và ánh trăng đã gắn kết với nhau .
+tình đồng đội ,đồng chí đã giúp họ trải qua gian nan , nguy hiểm . Aùnh trăng cũng đã gắn bó như người bạn, người đồng đội 
+súng và trăng vừa hiện thực vừa mộng mơthể hiện chất chiến đấu ,chất trữ tình ,sự lãng mạng cách mạng .
+dây là tượng đài về tình đồng chí mà những anh bộ đội Cụ Hồ xây dựng nên bằng những cống hiến hết mực của mình.
Học sinh thảo luận ,nêu nhận biết:
+xuất thân từ nông dân
+sẵn sàng hi sinh riêng tư vì nghĩa lớn
+Gắn bo ù với làng quê 
+trải qua những thiếu thốn , gian khó , hiểm nguy 
+gắn bó với nhau bằng tình đồng chí ,đồng đội sắc sâu 
thơ bình dị , giàu cảm xúc thể hiện qua những câu thơ sóng đôi có sức khái quát cao.
Hình ảnh người lính thời chống Pháp bình di ,gỉan đơn hi sinh , chụi đựng vì nghĩa lớn 
Chính tình đồng chí ,đồng đội thắm thiết đã giúp họ vượt qua mọi thử thách trên bước đường đi tới
Học sinh đọc và chép ghi nhớ vào vở.
I/ đọc và tìm hiểu chú thích
+Tác giả:
Trần Đình Cảnh, 1926. Can lộc,Hà Tĩnh
+Hoạt động trong quân đội suốt 2 cuộc kháng chiến, viết đề tài người lính
+Hoàn cảnh sáng tác :tại nơi an dưỡng sau chiến dịch Việt Bắc – Thu Đông1947
+Tác phẩm: Đầu súng trăng treo.
II/ Tim2 hiểu văn bản:
1. vẻ đẹp của tình đồng chí:
+Sự hình thành tình đồng chí:
 Quê hương anh nước mặn đồng chua 
 Làng tôi nghèo đất cày trên sỏi đá
 Anh với tôi  xa lạ  quen nhau Súng bên sung đầu sát bên đầu 
chung chăn  đôi tri kỷ 
đồng chí!
+Sự thể hiện tình đồng chí:
Ruộng mương gửi
Gian nhà không mặc kệ 
Giếng nước gốc đa nhớ 
Anh với t6i cơn ớn lạnh sốt run người 
Aùo anh rách vai 
Quần tôi vài mảnh vá
Cười buốt giá 
chân không giày 
Tương nhau tay nắm lấy bàn tay
2. hìn tượng tình đồng chí 
Rừng hoang sương muối 
Đầu súng trăng treo
3hình ảnh anh bộ đội
Nông dân vì nghĩa lớn 
Yêu làng quê
Chịu gian khổ hiểm nguy 
Gắn bó bằng tình đồng chí 
III/ Tổng kết :
Lời thơ bình dị 
Câu thơ sóng đôi
Hình ảnh gợi t3a ,gợi cảm 
Khắc họa vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí
Ghi nhớ :sách gíao khoa