Giáo án Lớp 9 môn Ngữ văn - Tiết 56, 57: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ

Tiết 56-57 Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
Tiết 58 Ánh trăng
Tiết 59 Tổng kết về từ vựng
Tiết 60 Luyện tập viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận
Tuần 12
Bài 12 
Tiết 56- 57
KHÚC HÁT RU NHỮNG EM BÉ LỚN TRÊN LƯNG MẸ
VĂN BẢN 	
	Nguyễn Khoa Điềm
MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: GIÚP HỌC SINH CẢM NHẬN ĐƯỢC:
Tình yêu thương con và ước mong của người mẹ Tà ôi trong kháng chiến chống M biểu hiện cho lòng yêu quê hương đấùt nước và khát vọng tựdo của dân ta trong thời kỳ lịch sử này. 
 Giọng điệu thơ tha thiết ngọt ngào qua khúc hát ru của dân tộc Tà ôi 
TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG
Ổn định
Kiểm tra bài cũ: Bếp lửa
Đọc đoạn thơ em thích nhất.
Trong hồi tưởng của người cháu, những kỷ niệm nào về ba và tình bà cháu được gợi lại? Cảm nhận về tình bà cháu được thể hiện trong bài thơ.
 3. Bài mới
 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
GHI BẢNG 
Hoạt động 1: Tìm hiểu chú thích thể loại , bố cục,
Giáo viên(GV) cho học sinh đọc chú thích về tác giả trong sách giáo khoa 
Hoàn cảnh sáng tác bài thơ ?
Năm 1971, kháng chiến chống Mỹ gian khổ
Nêu bố cục bài thơ? Ý chính của mỗi đoạn? 
Đoạn 1 : Mẹ giã gạo - nuôi bộ đội
Đoạn 2 : Mẹ giã gạo - nuôi làng đói
Đoạn 3 : Mẹ chuyển lán - chiến đấu 
Hoạt động 2: Đọc- Tìm hiểu văn bản.
Hình ảnh người mẹ Tà ôi được gắn với những hoàn cảnh và công việc cụ thể nào?
-> Giã gạo, tiả bắp, chuyển lán.
- Em có nhận xét gì về công việc của người mẹ?
-> Vất vả, gian khổ , bền bỉ, quyết tâm trong công việc
Nhận xét về kết cấu của 03 đoạn thơ
-> Lập cấu trúc
- Cách kết cấu lập lại như vậy có tác dụng gì?
I. Tìm hiểu chú thích 
Tác giả(SGK) 
Thể loại: Thơ trữ tình dựa vào khúc hát ru của dân tộc Tà ôi
II. Tìm hiểu văn bản
1. Hình ảnh người mẹ Ta ôi trong công việc
- Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội
 - Mồ hôi mẹ rơi. . .
 - Vai mẹ gầy
-> Hình ảnh gợi cảm, vừa điu con vừa giã gạo nuôi bộ đội
 - Mẹ tiả bắp 
 - Lưng núi to, lưng mẹ nhỏ
 - > Vừa địu con vừa tiả bắp, chịu đựng gian khổ sản xuất nuôi làng đói.
-> Cách lập lại , cách ngắt nhịp điều đăn ở giữa dòng tạo nên âm điệu dìu dặt, vấn vương của lời ru thể hiện một cách đặt sắc tình cảm tha thiết trìu mến của người mẹ
Em hiểu như thế nào về hai câu thơ:
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ , em nằm trên lưng 
- Hảy phân tích tình cảm của người mẹ Tà ôi qua 03 đoạn thơ
-> Người mẹ Tà ôi yêu con tha thiết, yêu con mẹ yêu buôn làng, yêu bộ đội. Những tình cảm ấy hoà quyện vào nhau và ngày càng phát triển rộng lớn hơn , gắn bó với tình yêu đất nước.
* Học sinh thảo luận: Nhận xét mối liên hệ giữa công việc với ước mong của người mẹ qua các lời ru?
-> Vì giã gạo -> mơ hạt gạo trắng ngần
-> Vì tiả bắp -> mơ hạt bắp lên đều 
Giành trận cuối -> được thấy Bác Hồ
Người mẹ gởi trọn ước mơ vào giấc mơ của con. mẹ mong con ngủ ngoan, có những giấc mơ đẹp
Từ tình cảm, ước mơ của người mẹ Tà ôi, em hiểu gì về tình cảm của nhân dân ta thời kỳ chống Mỹ?
-> Yêu quê hương đất nước, ý chí chiến đấu cho độc lập tự do và khát vọng thống nhất đất nước .
Hoạt động 3: Tổng kết
Qua bài thơ em hảy nêu lên những tình cảm và ước mong của người mẹ Tà ôi.
Nhận xét giọng điệu của bài thơ?
Học sinh đọc phần ghi nhớ 
- Mẹ chuyển lán, mẹ đi đạp rừng
Mẹ địu em đi để giành trận cuối
- Vừa địu con vừa chiến đấu.
2. Tình cảm ước mơ của người mẹ Tà ôi
a. Tình cảm :
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ , em nằm trên lưng 
-> Tình thương con tha thiết
 - Mẹ thương a-kay 
 - Mẹ thương bộ đội
 - Mẹ thương làng đói
-> Thathiết yêu con – Yêu bộ đội – Yêu buôn làng 
b. Ước mơ:
 Hạt gạo trắng ngần
Con mơ cho mẹ Hạt bắp lên đèo
 Được thấy Bác Hồ 
 Vung chày lún sân
Mai sau con lớn phát mười Ka-lưi
 Làm người tự do
=> Tình cảm khát vọng của người mẹ ngày càng lớn rộng, hoà cùng công cuộc kháng chiến của dân tộc
III. Tổng kết : 
Ghi nhớ (SGK-trang 155)
IV. Luyện tập
	4. Cũng cố
	5. Dặn dò:Chuẩn bị bài Ánh trăng – Nguyễn Duy