Giáo án Lớp 9 môn Ngữ văn - Tuần 30 - Tiết 146: Rô-Bin-Xơn ngoài đảo hoang

Tuần 30
Tiết 146	
RÔ-BIN-XƠN NGOÀI ĐẢO HOANG
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 
 Giúp HS: Hiểu sâu, hình dung được cuộc sống gian khổ và tinh thần lạc quan của Rô-bin-xơn - một người ngoài đảo hoang, bộc lộ gián tiếp qua bức chân dung tự hoạ của nhân vật. 
II. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: 
	1. Oån định lớp: 
	2. Kiểm tra bài cũ: Những ngôi sao xa xôi. 
- Tóm tắt nội dung truyện. Đặc điểm nổi bật trong nghệ thuật truyện. 
- Phân tích tâm trạng của nhân vật Phương Định trong một lần phá bom. 
	3. Giới thiệu bài mới: 
	4. Tiến trình tổ chức các hoạt động: 
Hoạt động của thầy và trò
Ghi bảng
☺ Hoạt động 1: Đọc và tìm hiểu chung về văn bản. 
- Cho HS đọc văn bản. 
? Giới thiệu về nhà văn Đi-phô và tiểu thuyết Rô-bin-xơn Cru-xô. 
 (HS giới thiệu theo chú thích SGK). 
? Tìm bố cục của bài văn và tiêu đề cho từng phần. 
 Bài văn có 4 đoạn và xét về ý bài cũng có thể chia làm 4 phần, nhưng không trùng khớp với 4 đoạn của văn bản. 
☺ Hoạt động 2: Các đường nét bức chân dung tự hoạ của Rô-bin-xơn. 
? Bức chân dung của Rô-bin-xơn tự hoạ theo những đường nét nào? 
 Ngoài phần mở đầu dẫn dắt độc giả đến với bức chân dung, Rô-bin-xơn trước hết kể về trang phục (mũ, quần áo, giày dép) theo trật tự từ trên xuống dưới, sau đó đến trang bị, tức là các vật dụng mang theo, cuối cùng mới là diện mạo của chàng. 
? Tìm các chi tiết được miêu tả ở mỗi đường nét? 
? Từ những chi tiết tự hoạ về trang phục, trang bị, diện mạo, em có thể hình dung và nhận xét gì về bức chân dung của Rô-bin-xơn? 
 Một bộ dạng”hết sức kì cục”, ”kì quái” (như Rô-bin-xơn tự nhận xét). 
? Thông thường trong bức hoạ chân dung, gương mặt chiếm vị trí quan trọng nhất, được hoạ sĩ quan tâm trước hết, sau đó mới đến trang phục và các thứ khác. Thế nhưng, trong bức chân dung này có gì khác so với thông thường? 
 Ở đây, gương mặt, diện mạo lại xếp sau cùng, xét về độ dài nó cũng chiếm một số dòng ít ỏi so với những phần khác. Trên bộ mặt, ngoài một câu nói thoáng qua về nước da, Rô-bin-xơn lại chỉ đặc tả về bộ ria mép của chàng, còn không nói gì đến mắt, mũi, miệng, tóc tai 
? Nếu xem xét từ góc độ nhân vật xưng”tôi” tự kể chuyện mình, em hãy giải thích vì sao lại như vậy? 
 Do Rô-bin-xơn muốn giới thiệu với độc giả cách ăn mặc kì khôi và những đồ đạc lỉnh kỉnh mang theo người là chính. Nhưng có lẽ chủ yếu là do phương thức tự sự ở ngôi thứ ba số ít, người kể chuyện đứng ngoài khắc hoạ chân dung Rô-bin-xơn, trật tự miêu tả có lẽ sẽ khác, khuôn mặt chắc sẽ được nói đến đầu tiên và sẽ được nói rất kĩ, rất dài, trở thành trung tâm chú ý, còn các phần khác chỉ là cái khung làm tôn bức tranh lên mà thôi. 
☺ Hoạt động 3: Cuộc sống của Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang. 
? Đằng sau bức chân dung tự hoạ ấy, cuộc sống của Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang trong thời gian này thấp thoáng hiện lên như thế nào? 
 + Cái mũ với mảnh da dê thòng xuống che sau gáy, lại còn phải có cái dù trên đầu nữa® thời tiết mưa nắng thất thường, đảo hoang thuộc vùng xích đạo. 
 + Cây súng, thuốc súng, đạn ghém, cưa, rùi
® săn bắn và lao động (chặt cây, cưa gỗ, dựng lều, rào giậu chỗ ở đề phòng thú dữ) duy trì cuộc sống trong bao nhiêu năm. 
® Cuộc sống hết sức khó khăn. 
☺ Hoạt động 4: Tinh thần của Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang. 
? Tinh thần của Rô-bin-xơn được thể hiện như thế nào qua bức chân dung tự hoạ và qua giọng kể của nhân vật? 
 + Cuộc sống gay go nhưng khi khắc hoạ chân dung, Rô-bin-xơn không một lần thốt ra lời than phiền đau khổ. 
 + Giọng kể hài hước (đoạn mở đầu, đoạn kể về bộ ria mép) thể hiện rõ tinh thần lạc quan của Rô-bin-xơn. 
☺ Hoạt động 5: Tổng kết. 
-GV tổng kết dựa vào mục tiêu cần đạt. 
-HS đọc ghi nhớ SGK. 
I Đọc và tìm hiểu chú thích: 
- Tác giả: nhà văn Anh Đi-phô (1660-1731) 
- Tác phẩm: Rô-bin-xơn Cru-xô (1719). 
 + Hình thức tự truyện. 
 + Bố cục 4 phần: 
Nếu có ai đó dưới đây
® phần mở đầu. 
Tôi đội một chiếc mũ 
 áo quần của tôi® trang
 phục của Rô-bin-xơn. 
Quanh người tôi bên khẩu súng của tôi® trang bị của Rô-bin-xơn. 
Còn về diện mạo ở nước Anh® Diện mạo của Rô-bin-xơn. 
II. Tìm hiểu văn bản: 
1. Bức chân dung tự họa: 
 * Trang phục: 
- mũ to tướng, cao lêu đêu chẳng ra hình thù gì 
- áo bằng tấm da dê, vạt áo dài lưng chừng hai bắp đùi. 
- quần loe đấn đầu gối cũng bằng da dê lông dê thòng xuống đến giữa bắp chân. 
- giày giống như đôi ủng treo quanh bắp chân và buộc dây hai bên. 
 * Trang bị: 
- bên này một chiếc cưa nhỏ, bên kia một chiếc rìu con. 
- đeo lủng lẳng hai cái túi đựng thuốc súng đựng đạn ghém. 
- gùi sau lưng,  súng bên vai giương trên đầu một chiếc dù lớn bằng da dê, xấu xí vụng về 
 * Diện mạo: 
- cặp ria mép to tướng kiểu hồi giáo 
® Cuộc sống hết sức khó khăn, gian nan sau bức chân dung. 
2. Tinh thần của Rô-bin-xơn: 
- chắc tôi sẽ làm cho họ hoảng sợ hoặc phá lên cười. 
- lắm khi tôi cứ mỉm cười tưởng tượng 
- tôi chẳng dám nói cặp ria mép ấy có thể dùng treo mũ. 
® Gịong văn hài hước – Tinh thần lạc quan, bất chấp mọi gian khổ. 
III. Tổng kết: 
 Ghi nhớ (trang 164/SGK). 
	5. Hướng dẫn chuẩn bị bài ở nhà: 
Học ghi nhớ. 
Chuẩn bị bài “Tổng kết ngữ pháp”.