Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Năm 2009 Tuần 12 - Tiết 23 - Bài 22: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

Tuần 12	Ngày soạn: 20/10/2009
Tiết 23	Ngày dạy: 04/11/2009
Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ 
I. MỤC TIÊU:
Học xong bài này, HS có khả năng:
	1. Kiến thức:
- Trình bày được khái niệm và các dạng đột biến cấu trúc NST.
- Xác định được nguyên nhân và vai trò của đột biến cấu trúc NST.
2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng quan sát, trao đổi theo nhóm và tự nghiên cứu với SGK.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
- Tranh phóng to hình 22 SGK (hoặc sử dụng máy chiếu)
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
Ổn định tổ chức.
Kiểm tra bài cũ:
- Hs 1: Đột biến gen là gì? Cho ví dụ minh họa.
- Hs 2: Tại sao ĐBG thường có haiï cho bản thân sinh vật?
Bài mới:
Hoạt động 1
TÌM HIỂU ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
Hoạt động cảu giáo viên
Hoạt động của học sinh
* Giới thiệu cho HS rõ:
Đột biến cấu trúc NST thường có các dạng: mất đoạn, lập đoạn, đảo đoạn và chuyển đoạn.
* Treo tranh phóng to hình 22 SGK cho HS quan sát và yêu cầu các em trả lời các câu hỏi:
- Các NST sau khi bị đột biến (hình 22.a, b, c, d) khác với NST ban đầu như thế nào?
- Các hình 22a, b, c, d minh họa những dạng nào của đột biến cấu trúc NST?
- Đột biến cấu trúc NST là gì? GV theo dõi, nhận xét, bổ sung và xác nhận đáp án đúng.
- Quan sát tranh, thảo luận theo nhóm và cử đại diện trình bày câu trả lời.
- Đại diện một vài nhóm trình bày câu trả lời, các nhóm khác bổ sung.
Đáp án:
* NST ở hình 22a bị mất đoạn H, NST ở hình 22b bị lặp đoạn B và C, NST ở hình 22c bị đảo đoạn BCD thanh DCB, NST ở hình 22d được chuyển vào một đoạn MNO.
* Các hình 22a, b, c, d minh họa các dạng đột biến NST sau: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn và chuyển đoạn.
* Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
* Tiểu kết 1: Đột biến cấu trúc NST là sự biến đổi cấu trúc NST. Gồm mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn.
Hoạt động 2
TÌM HIỂU NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH VÀ 
TÍNH CHẤT CỦA ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
* Yêu cầu HS đọc thông tin II.
* Giải thích:
- Nguyên nhân chủ yếu gây ra đột biến cấu trúc NST là do các tác nhân vật lí và hóa học (từ ngoại cảnh) làm phá vỡ cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của chúng.
- Trải qua quá trình tiến hóa lâu dài, các gen đã được sắp xếp hài hòa trên NST. Nên những biến đổi về cấu trúc, số lượng và trình tự sắp xếp trên gen đó thường gây hại cho sinh vật. Tuy nhiên, trong thực tế, cũng có các dạng đột biến cấu trúc NST có lợi.
- Làm theo yêu cầu Gv.
- Theo dõi sự giải thích của GV và ghi các nội dung chính vào vở.
* Tiểu kết 2:
- Nguyên nhân chủ yếu gây ra đột biến cấu trúc NST là do các tác nhân vật lí và hóa học (từ ngoại cảnh) làm phá vỡ cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của chúng.
- Trải qua quá trình tiến hóa lâu dài, các gen đã được sắp xếp hài hòa trên NST. Nên những biến đổi về cấu trúc, số lượng và trình tự sắp xếp trên gen đó thường gây hại cho sinh vật. Tuy nhiên, trong thực tế, cũng có các dạng đột biến cấu trúc NST có lợi.
IV. CỦNG CỐ VÀ HOÀN THIỆN:
1. GV cho HS đọc chậm phần tóm tắt cuối bài.
2. Gợi ý trả lời câu hỏi cuối bài.
ð Câu 1. Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST, gồm các dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn và chuyển đoạn.
ð Câu 2. Đánh dấu + vào ô o chỉ câu đúng, khi viết về đột biến cấu trúc NST
o a. Các dạng đột biến cấu trúc NST gồm: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn và chuyển đoạn.
o b. Nguyên nhân chủ yếu gây ra đột biến cấu trúc NST là do các tác nhân vật lí và hóa học làm phá vỡ cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của NST.
o c. Biến đổi cấu trúc NST làm đảo lộn cách sắp xếp các gen trên NST gây rối loạn hoặc bệnh liên quan NST.
o d. Tuy nhiên, trong thực tế người ta thấy hầu hết các đột biến cấu trúc NST là có lợi.
Đáp án: a, b và c.
ð Câu 3. Đột biến cấu trúc NST gây hại cho người và sinh vật là vì: làm đảo lộn cách sắp xếp hài hòa của NST, gây ra các rối loạn hoặc bệnh liên quan đến NST.
V. DẶN DÒ:
* Chuẩn bị bài 23: Đột biến số lượng NST.
* Học và nhớ phần tóm tắt cuối bài.
* Trả lời các câu hỏi sau:
1. Đột biến cấu trúc NST là gì? Gồm những dạng nào? Hãy mô tả từng dạng nói trên.
2. Những nguyên nhân chủ yếu nào gây ra biến đổi cấu trúc NST nói trên.
3. Tại sao biến đổi cấu trúc NST lại gây hại cho con người và sinh vật?
– v —