Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Nguyễn Văn Lực - Tuần 24 - Tiết 46 - Bài 44: Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

Tuần: 24 - Tiết: 46.
Ngày soạn: ./02/2010
Ngày dạy: . /02/2010
Bài 44. ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật
I Mục tiêu :
1. Kiến thức:
- HS hiểu và trình bày được thế nào là nhân tố sinh vật.
- Nêu được những mối quan hệ giữa các sinh vật cùng loài và khác loài.
- Thấy được lợi ích của các mối quan hệ.
2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng quan sát tranh và trả lời câu hỏi.
- Rèn luyện kĩ năng tổng hợp kiến thức, phát triển kĩ năng và phân tích kênh hình.
3. Thái độ:
Giáo dục ý thức bảo vệ thiên nhiên, đặc biệt là động vật quý hiếm.
II. các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài
- Kĩ năng ra quyết định khi vận dụng kiến thức vào thực tế : Cần tỏch đàn , tỉa cõy để tăng năng suất cõy trồng vật nuụi.
- Kĩ năng lắng nghe tớch cực , trỡnh bày suy nghĩ / ý tưởng , hợp tỏc trong hoạt động nhúm .
- Kĩ năng tự tin khi trỡnh bày ý kiến trước nhúm, tổ , lớp. 
- Kĩ năng tỡm kiếm và xử lý thụng tin khi đọc SGK, và cỏc vớ dụ tự thu thập để tỡm hiểu cỏc mối quan hệ cựng loài và khỏc loài.
III. phương pháp dạy- học
- Hỏi chuyờn gia
- Vấn đỏp - tỡm tũi 
- Giải quyết vấn đề
- Trực quan
- Dạy học nhúm
IV. phương tiện dạy- học
 - Tranh phóng to hình vẽ SGK.
 - Phim về một số hình thức về quan hệ giữa các sinh vật cùng loài và khác loài.
V. tiến trình dạy – học
	 1. ổn định tổ chức lớp. 
 2. Kiểm tra bài cũ. 
?1. Nêu ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm đến đời sống của động vật?
?2. Nêu ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm đến đời sống của thực vật?
 3. Bài giảng.
Hoạt động 1
Tìm hiểu quan hệ cùng loài
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Nội dung
- GV yêu cầu: Hãy chọn những tranh thể hiện mối quan hệ cùng loài.
-Trả lời câu hỏi:
+ Khi có gió bão thực vật sống cùng nhóm có lợi gì so với sống riêng lẻ?
+ Động vật sống thành bầy đàn có lợigì?
-GV nhận xét hoạt động nhóm và đánh giá kết quả.
-GV yêu cầu:làm bài tập SGK trang 131.Chọn câu trả lời đúng và giải thích.
-GV viên nắm số nhóm lựa chọn đúng và sai.
-GV nêu câu hỏi khái quát: sinh vật cùng loài có những mối quan hệ nào?
- Mối quan hệ đó có ý nghĩa ntn?
*GV mở rộng: sinh vật cùng loài có xu hướng quần tụ bên nhau có lợi như:
+ ở thực vật còn chống được sự mất nước.
+ ở động vật: chịu được nồng độ độc cao hơn sống lẻ, bảo vệ được những con non và già yếu.
*Liên hệ: 
Trong chăn nuôi người dân đã lợi dụng mối quan hệ hỗ trợ cùng loài để làm gì?
-HS trao đổi nhóm.
+ Chọn đúng tranh và quan sát.
+ Thống nhất ý kiến.
+ Gió bão cây sống thành nhóm ít bị đổ gãy hơn sống lẻ.
+Động vật sống thành bầy đàn bảo vệ được nhau.
-Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung.
- HS tiếp tục trao đổi nhóm thống nhất lựa chọn - nhóm khác nhận xét.
Yêu cầu: Câu thứ 3.
HS phải nêu được 2 mối quan hệ: Hỗ trợ; Cạnh tranh.
-Từ đó rút ra kết luận.
*HS có thể nêu:
Nuôi vịt đàn, lợn đàn để tranh nhau ăn và sẽ nhanh lớn.
- Các sinh vật cùng loài sống gần nhau, liên hệ với nhau, hình thành lên nhóm cá thể.
- Trong 1 nhóm có những mối quan hệ:
+ Hỗ trợ: sinh vật được bảo vệ tốt hơn, kiếm được nhiều thức ăn hơn.
+ Cạnh tranh: ngăn ngừa gia tăng số lượng cá thể và cạn kiệt nguồn thức ăn.
Hoạt động 2
Tìm hiểu quan hệ khác loài
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Nội dung
- GV cho HS quan sát tranh ảnh: Hổ ăn thỏ, hải quỳ và tôm kí cư, địa y.
Yêu cầu:
Phân tích và gọi tên mối quan hệ của các sinh vật trong tranh.
-GV đánh giá hoạt động của các nhóm, giúp HS hoàn thiện kiến thức.
- GV hỏi thêm:
+ Hãy tìm thêm VD về mối qua hệ giữa sinh vật khác loài mà em biết.
-GV yêu cầu HS nghiên cứu bảng 44 SGK.132.
- GV yêu cầu HS làm bài tập SGK tr. 132.
*GV mở rộng thêm:
- Một số sinh vật tiết chất đặc biệt kìm hãm sự phát triển của sinh vật xung quanh gọi là mối quan hệ ức chế - cảm nhiễm.
- Mục sinh vật ăn sinh vật khác.
* Liên hệ:
Trong nông nghiệp và lâm nghiệp con người đã lợi dụng mối quan hệ giữa các sinh vật khác loài để làm gì? Điều đó có ý nghĩa ntn?
- GV giảng giải: Việc dùng sinh vật có ích tiêu diệt sinh vật có hại còn gọi là biện pháp sinh học va không gây ô nhiễm môi trường.
- HS quan sát tranh, huy động vốn kiến thức thực tế.
-Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến
-Nêu được:
+ Động vật ăn thịt, con mồi.
+ Hỗ trợ nhau cùng sống.
-Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung.
- HS có thể kể thêm: Kí sinh giữa giun và người, bọ chét ở trâu bò...
- HS trả lời đặc điểm của từng mối quan hệ.
- HS dựa vào kiến thức để lựa chọn-HS khác nhận xét bổ sung.
- HS có thể trả lời:
Dùng sinh vật có ích tiêu diệt sinh vật có hại.
VD: Ong mắt đỏ tiêu diệt sâu đục thân lúa.... 
Nội dung bảng 44 SGK
Kết luận chung: HS đọc kết luận SGK
VI. Kiểm tra đánh giá 
?1. Các sinh vật cùng loài có mối quan hệ với nhau như thế nào?
?2. Nêu sự kác nhau giữa quan hệ hỗ trợ và quan hệ đối địch giữa các sinh vật khác loài?
VII. Dặn dò 
- Học bài va trả lời câu hỏi SGK.
- Su tầm tranh ảnh về động thực vật sống trong các môi trường khác nhau.
- Đọc phần “em có biết”
Bổ sung kiến thức sau tiết dạy.
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................