Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Phạm Thị Hạnh - Tuần 25 - Tiết 50 - Bài 48: Quần thể người

Tuần :25 Ngày soạn: 20/02/2010
Tiết : 50 Ngàydạy: /02/2010
BÀI 48 :
A/ MỤC TIÊU :
Kiến thức :
HS trình bày được 1 số đặc điểm cơ bản của quần thể ngừơi liên quan đến vấn đề dân số.
Từ đó thay đổi nhận thực về dân số và phát triển xã hội à giúp các em sau này cùng với mọi người thực hiện pháp lệnh dân số cho tốt.
Kỹ năng : Rèn 1 số kỹ năng : Quan sát tranh , biểu đồ , tháp dân số à tự tìm ra kiến thức 
Thái độ : Giáo dục ý thức về vấn đề dân số và chất lượng cuộc sống .
B/ TRỌNG TÂM :Đặc trưng cơ bản của quần thể người có liên quan đến sự tăng trưởng dân số và phát triển xã hội.
C/ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
Tranh hình sgk , tranh quần thể sinh vật, tranh về 1 nhóm người
Tư liệu về dân số VN từ năm 2000 à 2005
Một số tranh ảnh tuyên truyền về dân số 
D/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
	Oån định tổ chức (2’)
91 
92 
Kiểm tra bài cũ: (5’) 
Câu 1 : Thế nào là 1 QTSV ? Cho vài thí dụ ?
ĐA: -Quần thể sinh vật bao gồm các cá thể cùng loài, cùng sống trong một khu vực nhất định, ở một thời điểm nhất định và có khả năng sinh sản tạo thành những thế hệ mới
- VD: Rừng cây thông nhựa sống ở vùng núi Đông Bắc Việt Nam
Câu 2 : Nêu những đặc trưng cơ bản của 1 QTSV ?
ĐA: - Tỉ lệ giới tính
- Thành phần nhóm tuổi
- Mật độ quần thể
Câu 3 : Môi trường có ảnh hưởng gì tới quần thể sinh vật ?
ĐA: -Các điều kiện sống của môi trường như: khí hậu, thổ nhưỡng, nguồn thức ăn, nơi ở thay đổi sẽ dẫn tới sự thay đổi số lượng cá thể của quần thể.
Dạy bài mới: (32’)
ðVÀO BÀI: GV giới thiệu : 
+ Cụm từ “Quần thể người” là theo quan niệm sinh học ( vì mang những đặc điểm của 1 quần thể ) 
+ Về mặt xã hội : Quần thể người có đầy đủ những đặc trưng về pháp luật, chế độ kinh tế,chính trị vv à Quần thể người có đặc điểm gì khác so với các quần thể sinh vật khác. Để giúp các em hiểu rõ vấn đề này ta cùng tìmhiểu bài 48.
ðTIẾN TRÌNH BÀI DẠY: (30’)
Hoạt động 1 :* TÌM HIỂU SỰ KHÁC NHAU GIỮA QUẦN THỂ NGƯỜI VỚI CÁC QUẦN THỂ SINH VẬT KHÁC :
- Mục tiêu : Điểm khác nhau cơ bản giữa quần thể người và các quần thể sinh vật khác.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
- GV sử dụng tranh :1 QTSV và 1 nhóm người à y/c HS quan sát + thảo luận đôi bạn à hoàn thành bảng 48.1 ở vỡ bài tập .
- Sau khi GV + HS hoàn chỉnh đáp án ở bảng 48.1
?: Vậy giữa quần thể người và các QTSV khác có điểm gì giống nhau và điểm gì khác nhau ? 
?: Tại sao có sự khác nhau giữa QT ngườivà QTSV khác ?
-GV giảng thêm: sự khác nhau giữa QT người và QTSV khác , thể hiện sự tiến hóa và hoàn thiện trong quần thể người ?
- Hoạt động nhóm nhỏ ( đôi bạn )
- Cử đại diện vài nhóm lên bảng à hoàn thành bảng 48.1 , vài nhóm khác nhận xét , bổ sung .
* GIỐNG NHAU : ở đặc điểm sinh học ( có đặc trưng về giới tính , mật độ , sinh sản  ) 
* KHÁC NHAU : quần thể người có những đặc trưng về kinh tế xã hội mà QTSV khác không có .
-Do con người có lao động và tư duy
I/ SỰ KHÁC NHAU GIỮA QT NGƯỜI VÀ QT CÁC SINH VẬT KHÁC :
-Ngoài những đặc trưng của quần thể sinh vật, quần thể người còn có những đặ trưng mà các quần thể sinh vật khác không có. Đó là những đặc trưng về kinh tế xã hội như: pháp luật, hôn nhân, kinh tế văn hoá sự khác nhau đó do con người có lao động và tư duy
Hoạt động 2 :
* TÌM HIỂU ĐẶC TRƯNG VỀ THÀNH PHẦN NHÓM TUỔI CỦA MỖI QT NGƯỜI :
- Mục tiêu : HS thấy được thành phần nhóm tuổi trong quần thể người liên quan đến dân số và kinh tế chính trị của quốc gia.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
- GV đặt vấn đề : Trong quần thể người , nhóm tuổi được phân chia như thế nào ?
-GV y/c HS đọc thông tin ở sgk và trả lời câu hỏi :
?: Tại sao đặc trưng về nhóm tuổi trong quần thể người có vai trò quan trọng?
- GV y/c thảo luận nhóm : quan sát H.48 + đọc kỹ phần chú thích + thảo luận nhóm thống nhất đáp án ( bảng 48.2) 
- GV giúp các nhóm hoàn chỉnh đáp án đúng cho bảng 48.2 
?: Cho biết thế nào là 1 nước có dạng tháp dân số trẻ và nước có dạng tháp dân số già?
Câu hỏi tiểu kết :
1 ) QT người gồm mấy nhóm tuổi ?
2 ) Việc nghiên cứu tháp tuổi ở QT người có ý nghĩa như thế nào ?
- Hoạt động lớp : cá nhân đọc thông tin à trả lời câu hỏi , lớp nhận xét , bổ sung .
* Có 3 nhóm tuổi .
* Vì : đặc trưng nhóm tuổi có liên quan đến : tỉ lệ sinh ,tử và nguồn nhân lực lao động sản xuất .
- Hoạt động nhóm :hoàn thành bảng 48.2 à cử đại diện lên điền vào bảng phụ 
- Đáp án :
Biểu hiện 1 à dạng tháp a , b .
Biểu hiện 2 à dạng tháp a
Biểu hiện 3 à dạng tháp a , b 
Biểu hiện 4 à dạng tháp c
Biểu hiện 5 à dạng tháp a , b 
Biểu hiện 6 à dạng tháp c 
- Họat động cá nhân à dựa vào bảng 48.2 à trả lời câu hỏi 
Nước có dạng tháp dân số trẻ là nước có tỉ lệ trẻ em sinh ra hàng năm nhiều và tỉ lệ tử vong cao ở người trẻ tuổi , tỉ lệ tăng trưởng dân số cao .
Nước có dạng tháp dân số già có tỉ lệ trẻ em sinh ra hàng năm ít, tỉ lệ người già nhiều .
- Có 3 nhóm tuổi
- Biết được đặc trưng dân số, nguồn lao động của mỗi nước 
II/ ĐẶC TRƯNG VỀ THÀNH PHẦN NHÓM TUỔI CỦA MỖI QUẦN THỂ NGƯỜI :
Quần thể người gồm 3 nhóm tuổi : Nhóm tuổi trước sinh sản , nhóm tuổi lao động và sinh sản , nhóm tuổi hết lao động nặng.
Tháp dân số thể hiện đặc trưng dân số của mỗi nước .
Hoạt động 3 : TÌM HIỂU SỰ TĂNG TRƯỞNG DÂN SỐ VÀ PHÁT TRIỂN XÃ HỘI :
- Mục tiêu : HS hiểu được khái niệm tăng dân số và chỉ ra được sự liên quan giữa tăng dân số và chất lượng cuộc sống .
GV
HS
Nội dung
- GV nêu vấn đề : “Em hiểu tăng dân số là thế nào ?”
- GV phân tích thêm hiện tượng ngừơi di chuyển đi nơi khác và từ nơi khác đến à gây tăng dân số 
à y/c HS thảo luận nhóm : làm bài tập mục Đ sgk / trang 145 ( thống nhất ý kiến đôi bạn học tập ) 
Câu hỏi tiểu kết :
1 ) Hậu quả của việc phát triển dân số của mỗi Quốc gia là gì ?
2 ) Mục tiêu của việc thực hiện Pháp lệnh dân số là gì ?
-GV lồng ghép: để có sự phát triển bền vững mỗi quốc gia cần phải phát triể dân số hợp lí. Aûnh hưởng của dân số tăng quá nhanh dẫn đến thiếu nơi ở, nguồn thức ăn nước uống, ô nhiễm môi trường, tàn phá rừng và các tài nguyên khác.
- HS đọc thông tin sgk ,kết hợp kiến thức bản thân để trả lời câu hỏi :
- Tăng dân số tự nhiên là kết quả của số người sinh ra nhiều hơn số người tử vong.
- Hoạt động nhóm nhỏ ( đôi bạn ) à trả lời câu hỏi ở mục Đ sgk / trang 145 
Đáp án đúng : câu a , b , c , d , e , f , g 
- hoạt động lớp : HS phát biểu :
* Dân số tăng à nguồn tài nguyên cạn dần à chất lượng cuộc sống giảm ( do nguồn tài nguyên tái sinh không cung cấp đủ ) 
* HS tự vận dụng những hiểu biết cá nhân để trả lời : 
 - Cặp vợ chồng sinh từ 1 à 2 con , cách nhau 5 năm 
 - Tuổi sinh con tốt nhất : 25 à 34 tuổi vv
* HS trả lời câu hỏi tiểu kết :
1 ) Hậu quả : 
Thiếu nơi ở , nguồn thức ăn , nguồn nước 
Oânhiễm môi trường
Tàn phá rừng và các tài nguyên khác.
2 ) Mục đích : Đảm bảo nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân , gia đình và toàn xã hội.
III/ TĂNG DÂN SỐ VÀ PHÁT TRIỂN XÃ HỘI
Sự tăng giảm dân số có ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của con người, các chính sách kinh tế – xã hội của mỗi quốc gia
Để có sự phát triển bền vững, mỗi quốc gia cần phải phát triển dân số hợp lí. Không để tăng dân số quá nhanh dẫn đến thiếu nơi ở, nguồn thức ăn, nước uống, ô nhiễm môi trường, tàn phá rừng và các tài nguyên khác.
Hiện nay, Việt Nam đang thự hiện pháp lệnh dân số nhằm mục đích đảm bảo chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội. Số con sinh ra phải phù hợp với khả năng nuôi dưỡng, chăm sóc của mỗi gia đình và hài hoà với sự phát triển kinh tế – xã hội, tài nguyên môi trường của đất nước.
Củng cố: (4’)
Câu 1 : Vì sao quần thể người lại có 1 số đặc trưng mà quần thể sinh vật khác không có ?
ĐA: Do con người có lao động và tư duy
Câu 2 : Ý nghĩa của việc phát triển dân số hợp lí của mỗi quốc gia là gì ?
ĐA: Để có sự phát triển bền vững, mỗi quốc gia cần phải phát triển dân số hợp lí. Không để tăng dân số quá nhanh dẫn đến thiếu nơi ở, nguồn thức ăn, nước uống, ô nhiễm môi trường, tàn phá rừng và các tài nguyên khác.
Dặn dò: (2’)
Đọc mục “Em có biết ” sgk / trang 146
Học bài ( phần khung hồng )
Xem bài 49 ( xem kỹ bảng 49 / trang 147 )