Giáo án lớp 9 môn Sinh học - THCS Mường Cang – Than Uyên – Lai Châu - Tuần : 29 - Tiết : 57 - Bài 54 : Ô nhiễm môi trường

Tuần : 29 Tiết : 57
 BÀI 54 : Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG 
I/ MỤC TIÊU
 1/ Kiến Thức : học xong bài này Hs phải
Nêu được các nguyên nhân gây ô nhiễm từ đó có ý thức bảo vệ môi trường sống.
Hiểu được hiệu quả của việc phát triển môi trường bền vững, qua đó nâng cao ý thức bảo vệ môi trường
 2/ Kỹ năng: Củng cố kỹ năng quan sát, nhận biết 
 3/ Thái độ: Giáo dục Hs có ý thức bảo vệ môi trường
 II/ PHƯƠNG PHÁP và ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
 1/ Phương pháp: Trực quan, vấn đáp, hoạt động nhóm
 2/ Đồ dùng dạy học:
Tranh phóng to hình 54.1, 54.2 SGK
Bảng phụ : bảng 54.1, 54.2 SGK
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
 1/ Ổn định
 2/ Kiểm tra bài cũ
Hoạt động của con người đã làm ảnh hưởng xấu tới môi trường tự nhiên như thế nào?
hậu quả của việc phá huỷ thảm thực vật là gì? Chúng ta cần phải làm gì để bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên?
 3/ Bài mới:
 Mở bài: Trong những năm gần đây tình hình môi trường trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng đang trong tình trạng ô nhiễm nặng nề. Vậy ô nhiễm môi trường là gì? Những tác nhân nào gây ô nhiễm môi trường. bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta tìm hiểu về các vấn đề đó.
 Tiến trình tổ chức tiết học
 I/ HOẠT ĐỘNG 1: Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG LÀ GÌ?
 * Mục tiêu: Hs nêu được ô nhiễm môi trường là gì
 * Tiến hành
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Yêu cầu Hs đọc thông tin mục I SGK, cho biết:
? Ô nhiễm môi trường là gì?
- GV nhận xét, hoàn chỉnh và chốt ý
- Hs đọc thông tin, phát biểu
- HS khác nhận xét, bổ sung
 * Tiểu kết: Ô nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường tự nhiên bị bẩn, đồng thời các tính chất vật lí, hoá học, sinh học của môi trường bị thay đổi, gây tác hại đến đời sống con người và các sinh vật khác.
 II/ HOẠT ĐỘNG II: CÁC TÁC NHÂN CHỦ YẾU GÂY Ô NHIỄM
 * Mục tiêu: Hs nêu được các nguyên nhân gây ô nhiễm từ đó có ý thức bảo vệ môi trường sống
 * Tiến hành:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
1/ Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt
- Treo tranh hình 54.1. Yêu cầu Hs quan sát hình, đọc thông tin mục I , hoàn thành bảng 54.1
- Treo bảng phụ ( bảng 54.1). Yêu cầu hs lên điền kết quả vào bảng phụ
- GV nhận xét, hoàn chỉnh và chốt ý
+ Giao thông vận tải: máy bay sử dụng xăng dầu, xe lửa sử dụng than đó hoặc xăng dầu 
+ Sản xuất công nghiệp: Các nhà máy sử dụng nhiều than củi, xăng dầu.
+ Trong các gia đình sử dụng nhiều nguyên liệu như: củi, than, dầu lửa, khí đốt 
? Hãy kể tên những hoạt động đốt cháy nhiên liệu tại gia đình gây ô nhiễm không khí
- Gv nhận xét, hoàn chỉnh
Các hoạt động gây ô nhiễm do đốt cháy nguyên liệu trong gia đình như đun than, củi, dầu sinh ra một lượng khí CO, CO2 Nếu bếp đun không thoáng khí, các loại khí này tích tụ sẽ gây độc cho con người và ảnh hưởng tới bầu không khí xung quanh.
GV cần giúp các em phân tích để thấy rõ nguyên nhân của ô nhiễm, đống thời cần tránh tác hại đối với sức khoẻ như tránh đun than trong những nơi quá kín 
2/ Ô nhiễm do hoá chất bảo vệ thực vật và chất độc hoá học
- Gv hướng dẫn Hs tìm hiểu môi trường tích tụ của hoá chất bảo vệ thực vật và chất độc hoá học.
- Yêu cầu Hs quan sát hình 54.2, nghiên cứu thông tin mục 2, trả lời câu hỏi
? Các hoá chất bảo vệ thực vật và chất độc hoá học thường được tích tụ ở những môi trường nào?
- GV nhận xét, hoàn chỉnh và chốt ý
+ Các chất bảo vệ thực vật và chất hoá học thường tích tụ trong đất, hồ ao nước ngọt, đại dương và phân tán trong không khí, bám và ngấm vào cơ thể sinh vật.
+ Con đường phát tán: Hoá chất độc theo nước mưa ngấm xuống đất, làm ô nhiễm nguồn nước ngầm; Hoá chất độc theo nước mưa chảy vào ao hồ, một phần hoà tan trong hơi nước và bốc hơi vào không khí; Hoá chất độc theo nước mưa chảy vào đại dương , một phần hoà tan trong hơi nước và bốc hơi vào không khí; hoá chất độc trong không khí theo nước mưa phân tán đi khắp nơi trên mặt đất.
3/ Ô nhiễm do chất phóng xạ
- Yêu cầu Hs quan sát hình 54.3, 54.4, đọc thông tin mục 4 để tìm hiểu về ô nhiễm môi trường do chất phóng xạ
4/ Ô nhiễm do chất thải rắn
- Yêu cầu Hs nghiên cứu thông tin mục 4 và liên hệ thực tế hoàn thành bảng 54.2
- Treo bảng phụ ( bảng 54.2), yêu cầu Hs lên điền kết quả
- Gv nhận xét, hoàn chỉnh và chốt ý
Các chất thải rắn gây ô nhiễm thường gặp như giấy vụn, rác thải, túi nilon, hồ vữa xây nhà, bông băng y tế 
5/ Ô nhiễm do vi sinh vật gây bệnh
- Yêu cầu Hs quan sát hình 54.5, 54.6 và đọc thông tin mục 5 kết hợp với thực tế, trả lời các câu hỏi mục ▼
- GV nhận xét, hoàn chỉnh và chốt ý
+ Nguyên nhân dẫn tới mắc các bệnh tả. lị là do thức ăn không vệ sinh, bị nhiễm các sinh vật gây bệnh như vi khuẩn E,coli
+ Nguyên nhân của bệnh giun sán là do thức ăn không nấu chín, không rửa sạch có mang bệnh như trứng giun, ấu trùng sán 
+ Phòng trừ sốt rét: Tiêu diệt muỗi mang kí sinh trùng sốt rét bằng nhiều cách như diệt bọ gậy, giữ cho nơi ở luôn thoáng đãng sạch sẽ, giữ vệ sinh nguồn nước để muỗi không sinh sản và đi ngủ phải mắc màn
- Hs quan sát tranh, đọc thông tin, chọn ý cần điền
- Hs lên điền kết quả, hs khác nhận xét
- Hs liên hệ thực tế tại gia đình để trả lời câu hỏi
- HS khác nhận xét
- Hs quan sát hình, nghiên cứu thông tin, trả lời câu hỏi
- Hs khác nhận xét
- Hs quan sát hình, đọc thông tin tìm hiểu kiến thức
- Hs nghiên cứu thông tin và liên hệ thực tế, điền vào bảng phụ
- Hs khác nhận xét
- Hs quan sát hình, đọc thông tin và trả lời câu hỏi
- Hs khác nhận xét
 * Tiểu kết: 
* Có nhiều nguyân nhân gây ô nhiễm ô môi trường:
1. Ô nhiễm do các chất thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt : quá trình đốt cháy nhiên liệu ( củi, than, dầu mỏ, khí đốt ) và một số hoạt động của tự nhiên như núi lửa, lũ lụt .. thải vào môi trường những khí độc hại và bụi
2. Ô nhiễm do thuốc bảo vệ thực vật và chất độc hoá học : Các loại thuốc trừ, sâu thuốc diệt cỏ, diệt nấm  dùng không đúng cách và dùng quá liều lượng sẽ có tác dụng bất lợi tới toàn bộ hệ sinh thái và ảnh hưởng tới sức khoẻ con người.
3. Ô nhiễm do chất phóng xạ
4. Ô nhiễm do các chất thải rắn
5. Ô nhiễm do vi sinh vật gây bệnh
* Ô nhiễm môi trường gây tác hại đến đời sống của con người và các sinh vật khác như tạo điều kiện cho vi sinh vật gây bệnh phát triển; làm ảnh hưởng tới toàn bộ hệ sinh thái; gây đột biến; gây ra một số bệnh và tật di truyền  Vì vậy mọi người phải tích cực chống ô nhiễm môi trường
IV/ CỦNG CỐ:
Ô nhiễm môi trường là gì? Những hoạt động nào của con người gây ô nhiễm môi trường? 
Nêu tác hại của ô nhiễm môi trường? Hãy cho biết nguyên nhân của việc ngộ độc thuốc bảo vệ thực vật sau khi ăn rau và quả.
V/ DẶN DÒ:
Học bài, trả lời các câu hỏi SGK/165
Soạn bài 55 , kẻ bảng 55 vào vở bài tập.