Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tiet 16: Adn và bản chất của gen

Tiết 16 ADN VÀ BẢN CHẤT CỦA GEN
I. Mục tiêu: 
	- Trình bày được các nguyên tắc của sự tự nhân đôi ở ADN.
	- Nêu được bản chất hóa học của gen.
	- Biết được chức năng của ADN.
	- Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân tích.
II. Phương tiện dạy học: 
- H16 SGK
III. Tiến trình bài dạy:
	1.Ổn định
	2. Kiểm tra
	1. ADN có cấu tạo hóa học như thế nào?
	2. Vì sao ADN có tính đặc thù và đa dạng?
3. Bài mới:
	Tiết 16 ADN VÀ BẢN CHẤT CỦA GEN
15 Phút
8 Phút
7 Phút
HĐ1: Tìm hiểu sự tự nhân đôi của ADN - ADN nhân đôi theo những nguyên tắc nào.
Gv: Chiếu hình phân tử ADN. 
- Giới thiệu sơ bộ về phân tử ADN, không gian, thời gian, diễn biến, kết quả của sự tự nhân đôi của ADN.
GV: Quá trình nhân đôi xảy ra trong nhân tế bào dưới tác dụng của enzym.
GV: Chiếu hình quá trình tự nhân đôi của phân tử ADN, phân tích và thực hiện lệnh trong SGK.
? Quá trình tự nhân đôi diễn ra trên mấy mạch của ADN ?
Gv: Nhận xét nêu đáp án.
? Trong quá trình tự nhân đôi các Nu nào liên kết với nhau tạo thành từng cặp?
Gv: Nhận xét nêu đáp án.
? Sự hình thành mạch mới ở 2 ADN con diễn ra như thế nào?
Gv: Nhận xét nêu đáp án.
? Có nhận xét gì về cấu tạo của 2 ADN con và mẹ?
Gv: Nhận xét nêu đáp án.
? Qua hình vẽ và kiến thức các em thu nhận được, nhóm nào có thể mô tả sơ lược qúa trình tự nhân đôi của phân tử ADN?
Gv: Nhận xét và nêu đáp án chuẩn.
Phần này cụ thể các em xem SGK.
? Quá trình tự nhân đôi của phân tử ADN diễn ra theo nguyên tắc nào?
Gv: Nhận xét nêu đáp án.
HĐ2: Tìm hiểu bản chất của gen.
Gv: Chiếu hình bản chất của gen và mô tả hình vẽ.
(Đây là NST, mà gen nằm trên NST, một phân tử ADN gồm nhiều gen)
? Gen là gì?
? Bản chất hóa học của gen là gi?
Gv: Nhận xét và đáp án.
Gv thông báo: Tùy theo chức năng mà gen được phân thành nhiều loại nhưng ở đây chủ yếu chỉ đề cập tới gen cấu trúc?
? Vậy thì Gen cấu trúc ở đâu?
Gv: Nhận xét nêu đáp án.
? Gen có chức năng gì?
Gv: Nhận xét nêu đáp án.
Gv: Như vậy gen có nhiều loại gen có chức năng khác nhau.
? Trung bình mỗi gen có bao nhiêu cặp Nu, cho ví dụ?
? Những hiểu biết về cấu trúc và chức năng gen có ý nghĩa gì trong đời sống?
* Liên hệ thực tế, chọn giống, y học
HĐ3: Tìm hiểu chức năng của AND.
Gv đặt vấn đề: ADN là những mạch dài chứa gen, mà gen có chức năng di truyền. Vậy chức năng của ADN là gì?
GV: Nhận xét nêu đáp án.
? Sự tự nhân đôi của ADN có ý nghĩa gì.
? ADN ngoài chức năng lưu trữ thông tin còn chức năng gì nữa.
Gv: Chỉ định một học sinh đọc kết luận ghi nhớ ở SGK 
- Cả lớp theo dõi G.V hướng dẫn trên hình.
- Quan sát hình.
- Phân tích.
- Thảo luận nhóm
- Đại diện nhóm phát biểu, nhóm khác bổ sung.
Yêu cầu:
+ Quá trình tự nhân đôi của phân tử AND diễn ra trên cả 2 mạch đơn.
- Đại diện nhóm phát biểu, nhóm khác bổ sung.
Yêu cầu:
+ Trong quá trình tự nhân đôi của Nu trên mạch khuôn và ở môi trường nội bào liên kết với nhau theo NTBS: A-T; G-X.
- Đại diện nhóm phát biểu, nhóm khác bổ sung.
Yêu cầu:
+ Sự hình thành mạch mới trên cả 2 ADN con thực hiện dần dần ngược chiều nhau và dựa trên mạch khuôn mẹ.
- Đại diện nhóm phát biểu, nhóm khác bổ sung.
Yêu cầu:
+ Cấu tạo của 2 ADN con giống nhau và giống ADN mẹ, trong đó mỗi ADN có 1 mạch của ADN mẹ và mạch kia mới được tổng hợp.
- Các nhóm cử đại diện báo cáo.
- Các nhóm khác sửa chữa hoàn thiện.
-Các nhóm thảo luận, đại diện nhóm phát biểu nhóm khác bổ sung.
Yêu cầu:
+ Nguyên tắc khuôn mẫu.
+ Nguyên tắc bổ sung.
+ Nguyên tắc giữ lại một nữa (bán bảo toàn) 
- Quan sát hình.
- Thu nhận thông tin.
- Học sinh trả lời.
Yêu cầu:
+ Gen là 1 đoạn của ADN.
+ Học sinh làm việc cá nhân.
Yêu cầu:
+ Bản chất hóa học của gen là ADN.
- Thảo luận trả lời.
Yêu cầu: 1 đoạn mạch của phân tử ADN. 
- Thảo luận trả lời.
Yêu cầu:
 +Lưu giữ thông tin qui định cấu trúccủa 1 loại prôtêin. 
- Làm việc toàn lớp.
Yêu cầu:
+ 600 đến 1500 cặp Nu.
+ Trực khuẩn đường ruột E.coli có 2500 gen.
+ Ruồi Dấm có khoảng 4000 gen.
+ Ở người khoảng 35 vạn gen.
- Thảo luận trả lời
Yêu cầu:
+ Lưu giữ thông tin di truyền.
+ Truyền đạt thông tin di truyền.
- Học sinh nghiên cứu thông tin SGK trả lời:
Yêu cầu:
+ Truyền đạt thông tin.
+ Cơ sở phân tử của di truyền và sinh sản duy trì các đặc điểm của loài ổn định qua các thế hệ, đảm bảo sự sinh sôi nảy nở của sinh vật.
I. ADN tự nhân đôi theo nguyên tắc nào?
1. Quá trình tự nhân đôi của phân tử ADN.
Xem SGK
 2. Sự tự nhân đôi của phân tử ADN dựa trên nguyên tắc.
- Nguyên tắc khuôn mẫu. - Nguyên tắc bổ sung.
- Nguyên tắc giữ lại một nữa( bán bảo toàn)
II. Bản chất của gen:
- Bản chất hóa học của gen là ADN.
- Mỗi gen cấu trúc là 1 đoạn mạch của phân tử ADN.
- Chức năng: lưu giữ thông tin quy định cấu trúc của một loại prôtêin.
III. Tìm hiểu chức năng của ADN.
- Lưu giữ thông tin di truyền.
- Truyền đạt thông tin di truyền.
	4. Củng cố- đánh giá: 4 phút
Câu: 1 Đánh dấu (X) vào câu đúng, Khi viết về bản chất hóa học và chức năng của gen.
Qúa trình nhân đôi của ADN là cơ sở cho sự sinh sản để bảo toàn nòi giống.
Gen là một đoạn mạch của phân tử ADN có chức năng di truyền xác định.
Có nhiều loại gen với những chức năng khác nhau. Ví dụ, gen cấu trúc mang thông tin qui định của 1 loại prôtêin.
Bản chất hóa học của gen là ADN, ADN là nơi lưu giữ thông tin di truyền về cấu trúc prôtêin. 	
Câu: 2 Một đoạn mạch ADN có cấu trúc như sau:
	Mạch 1: - A – G – T – X – X – T – 
	Mạch 2: - T – X – A – G – G – A – 
Viết cấu trúc của 2 mạch ADN con được tạo thành sau khi đoạn mạch ADN mẹ nói trên kết thúc quá trình tự nhân đôi.
	5. Dặn dò: 1 phút 
Về nhà học bài.
Vẽ hình vào vở và làm bài tập ở SGK trang 50.
Về nhà đọc trước và nghiên cứu bài “ Mối quan hệ giữa gen và ARN ”