Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tiết 31 - Bài 30: Di truyền học với con người

Ngày soạn: 10/12/2009
Ngày giảng: 15/12/2009
Tiết 31 
Bài 30: di truyền học với con người
1/Mục tiêu
 1.1. Kiến thức: 
- HS hiểu được di truyền học tư vấn là gì và nội dung của lĩnh vực khoa học này.
- Giải thích được cơ sở DTH của “Hôn nhân 1 vợ, 1 chồng” và những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không được kết hôn với nhau.
- Hiểu được phụ nữ không nên sinh con ở tuổi ngoài 35 và hậu quả DT của ô nhiễm MT đối với con người.
 1.2. Kĩ năng: Rèn tư duy phân tích tổng hợp.
 1.3. Thái độ: Có ý thức bảo vệ MT sống.
2/ Chuẩn bị 
- GV: Bảng số liệu 30.1 và 30.2/ SGK.
- HS: Nghiên cứ trước bài mới
3/ Phương pháp
- PP đàm thoại.
- Hoạt động nhóm, cá nhân.
4/ Tiến trình bài giảng
 4.1. ổn định: KTSS: 
 4.2. Kiểm tra bài cũ.
? HS1: Nêu đặc điểm di truyền và đặc điểm hình thái của các bệnh Đao, tơcnơ, bệnh tạng, câm điếc bẩm sinh.
? HS2: nêu nguyên nhân phát sinh bệnh tật di truyền ở ngừời và một số biện pháp hạn chế các tật, bệnh đó?
 4.3. Bài mới:
 * Mở bài: Có những PP ng/c DT nào ở người, ý nghĩa của các PP đó.
 Những hiểu biết về DTH ở người giúp con người bảo vệ mình và bảo vệ tương lai DT loài người ntn?
Hoạt động 1: Di truyền y học tư vấn
* Mục tiêu: Nắm được DT y học tư vấn là gì. Biết được 3 chức năng chính của DT y học tư vấn.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- Yc HS thảo luận nhóm làm bài tập trong lệnh SGK.
- GV nhận xét.
? Vậy DT y học tư vấn là gì? Gồm những nội dung nào?
- GV gt thêm và hoàn thiện.
-HS ng/c VD 
- Các nhóm thảo luận thống nhất ý kiến 
+ Đây là bệnh DT
+ Bệnh do gen lặn qui định (vì có 2 người trong gia đình đã mắc bệnh)
+ Không nên tiếp tục sinh con vì ở họ đã mang gen lặn gây bệnh.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác bổ sung.
- HS trình bày:
 *Tiểu kết:
 - DT y học tư vấn là một lĩnh vực của DTH kết hợp các PP xét nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt DT và nghiên cứu phả hệ.
 - Nội dung: chuẩn đoán, cung cấp thông tin, cho lời khuyên liên quan đến tật bệnh DT.
Hoạt động 2:
Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình.
* Mục tiêu: Giải thích được cơ sở khoa học của” hôn nhân 1 vợ, 1 chồng”, những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không được kết hôn.
- Yc HS đọc thông tin SGK 
- Thảo luận vấn đề1:
? Tại sao kết hôn gần làm suy thoái nòi giống?
? Tại sao nói những người có quan hệ huyết thống từ đời thứ 5 trở đi mới được kết hôn?
- G.V chốt lại đáp án đúng.
- Yêu cầu H.S phân tích bảng 30.1
- Thảo luận vấn đề 2.
 ? Giải thích qui định “ hôn nhân 1 vợ 1 chồng” bằng cơ sở S.học.
 ? Vì sao nên cấm chuẩn đoán sớm giới tính của thai nhi?
- GV tổng kết lại kiết thức
1. DTH với hôn nhân.
- H.S nghiên cứu thông tin.
- Các nhóm thảo luận: Nêu được
 + Kết hôn gần làm Đ.B gen lặn có hại được biểu hiện ở thể đồng hợp bệnh và tật bẩm sinh tăng.
 + Từ đời thứ 4 có sự sai khác về mặt D.T nhiều hơn, các gen lặn có hại khó gặp nhau hơn.
- Đại diện nhóm trình bày các nhóm bổ sung
- H.S phân tích bảng 30.1
( chú ý tỉ lệ nam nữ theo độ tuổi từ 18-35 có tỉ lệ 1:1) hôn nhân 1 vợ 1 chồng đảm bảo sự cân bằng về mặt S.học.
 + Không chuẩn đoán sớm giới tính thai nhi hạn chế sự mất cân đối tỉ lệ nam nữ
- Đại diện nhóm G.T các nhóm bổ sung
 *Tiểu kết: 
 1. DTH đã giải thích được cơ sở khoa học của các qui định trong luật hôn nhân và gia đình.:
 + Hôn nhân 1 vợ 1 chồng
 + Những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không được kết hôn với nhau.
- GV hướng dẫn HS NC bảng 30.2:
 ? Vì sao phụ nữ không nên sinh con ở tuổi tuổi 17 -18 hoặc ngoài 35?
? Phụ nữ nên sinh con ở tuổi nào để đảm bảo học tập và công tác?
- GV chốt lại
2.DTH và KHH gia đình
- H.S P.tích bảng số liệu để trả lời
 + Tuổi 17 -18 chưa đủ điều kiện cơ sở vật chất và tâm sinh lí để sinh và nuôi dạy con ngoan khoẻ.
+ Nếu sinh con sau tuổi 35 con dễ mắc bệnh đao
 + nên sinh con ở tuổi 25- 34 là hợp lí
- Một vài HS trình bày lớp nhận xét
*Tiểu kết: 
 2. Phụ nữ sinh con ở tuổi 25 34 là hợp lí
 - Tuổi trên 35 không nên sinh con vì tỉ lệ trẻ sơ sinh bị bệnh đao tăng rõ
Hoạt động 3: Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường
* Mục tiêu: Hiểu được hậu quả DT do ô nhiễm MT đối với con người
- Yêu cầu HS NC thông tin SGK + đọc mục “em có biết”/SGK/88:
 ? Nêu tác hại của ô nhiễm MT đối với cơ sở vật chất DT?
 ? Cho ví dụ
? Làm thế nào để bảo vệ di truyền cho bản thân và con người?
- GV tổng kết lại và liên hệ thực tế
- HS NC thông tin + liên hệ thực tế
+ Các tác nhân vật lí, hoá học. đặc biệt là các chất phóng xạ, chất độc hoá học trong chiến tranh, thuốc bảo vệ thực vật sử dụng quá mức gây ĐB gen và ĐB NST
VD: Hậu quả nhiễm chất độc màu da cam do chiến tranh.....
+ Đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ khí hoá học và chóng ô nhiễm môi trường.
*Tiểu kết: Các tác nhân vật lí, hoá học gây ô nhiễm MT làm tăng tỉ lệ người mắc bệnh tật DT.
 4.4. Củng cố 
- DT y học tư vấn có chức năng gì?
- Một cặp vợ chồng bình thường, sinh con đầu lòng bị bệnh câm điếc bẩm sinh. Bạn hãy đưa lời khuyên cho cặp vợ chồng này.
- Tại sao phải đấu tranh chống ô nhiễm MT?
 4.5. Hướng dẫn về nhà.
- Học bài theo câu hỏi SGK
- Tìm hiểu các thông tin về công nghệ TB
5. Rút kinh nghiệm
..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................