Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tiết 36 - Bài 33: Gây đột biến về nhân tạo trong chọn giống

Tiết thứ: 36 
	Ngày soạn: / / 2008 Ngày dạy: / / 2008
bài 33 : Gây đột biến nhân tạo trong chọn giống.
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức :
- Học sinh trình bày được sự cần thiết phải chọn tác nhân cụ thể khi gây đột biến.
- Nêu được điểm giống và khác nhau về phương pháp sử dụng các cá thể đột biến trong chọn giống vi sinh vật và thực vật. Giải thích được tại sao có sự sai khác đó
2. Kĩ năng :
- Rèn kĩ năng nghiên cứu thông tin, phát hiện kiến thức.
- Kĩ năng so sánh tổng hợp và liên hệ thực tế.
3. Thái độ :
- Giáo dục ý thức tìm hiểu thành tựu khoa học.
- Tạo lòng yêu thích môn học.
II. Phương pháp : 
 Sử dụng phương pháp quan sát tìm tòi và hỏi đáp.
III.Chuẩn bị phương tiện:
* Phương tiện:
 SGK, Giáo án, Sách BT, Sách tham khảo.
* Chuẩn bị:
- Giáo viên:
 +Tư liệu về chọn giống, những thành tựu về sinh học.
 + Phiếu học tập. 
- Học sinh: 
 +Trả lời những kiến thức của bài theo câu hỏi SGK trang 98.
IV.Tiến trình bài giảng: 
1. ổn định tổ chức lớp:(1 phút).
Sĩ số lớp: 9A: 9C:
 9B: 9D:
2. Kiểm tra đầu giờ(4phút).
? Kĩ thuật gen là gì? gồm những khâu cơ bản nào?
? Công nghệ sinh học là gì ? Gồm những lĩnh vực nào?
3.Bài mới:(35 phút). 
Hoạt động 1.(15 phút).
Gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lí.
- Mục tiêu: + HS nêu được các phương pháp gây đột biến bằng các tia phóng xạ, tia tử ngoại, sốc nhiệt. 
- Tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
->GV yêu cầu HS đọc  phần I, hoàn thành phiếu học tập.Trả lời câu hỏi theoẹ SGK trang 96.
ẹ1:Tại sao tia phóng xạ có khả năng gây đột biến? 
ẹ2:Tại sao tia tử ngoại thường được dùng để xử lí các đối tượng có kích thước nhỏ? 
-Sốc nhiệt là gì?
- tại sao sốc nhiệt cũng có khả năng gây ra đột biến?
-Sốc nhiệt gây ra đột biến nào?
->GV đánh giá kết quả của các nhóm và đưa ra kiến thức chuẩn.
->Hoạt động nhóm bàn:
HS đọc và nghiên cứu  , ghi nhớ kiến thức, thống nhất ý kiến và hoàn thành phiếu học tập:
->Gọi đại diện các nhóm lên hoàn thành phiếu học tập.
->Các nhóm khác nhận xét, bổ sung và hoàn thiện phiếu học tập.
I.Gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lí:
- Học theo phiếu học tập.
 Phiếu học tập:
Tác nhân vật lí.
Tiến hành.
kết quả.
ứng dụng.
1.Tia phóng xạ a, b, g.
-Chiếu tia, các tia xuyên qua màng, mô sống(xuyên sâu).Tác động lên ADN.
-Gây đột biến gen. Chấn thương gây đột biến NST.
-chiếu xạ vào hạt nảy mầm, đỉnh sinh trưởng, mô thực vật nuôi cấy. 
2.Tia tử ngoại.
-Chiếu tia, các tia xuyên qua màng
 (xuyên nông). 
-Gây đột biến gen.
-Xử lí vi sinh vật, bào tử và hạt giống.
3. sốc nhiệt
-Tăng giảm nhiệt độ môi trường đột ngột.
-Mất cơ chế tự bảo vệ sựcân bằng
-Tổn thương thoi phân bào, rối loạn phân bào.
-Đột biến số lượng NST.
-Gây hiện tượng đa bội thể,ở một số cây trồng( đặc biệt là cây họ cà).
Hoạt động 2. (10 phút).
Gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân hoá học.
- Mục tiêu:
 +Học sinh nêu được phương pháp, kết quả của tác nhân hoá học gây đột biến. 
- Tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
->Yêu cầu HS đọc  SGK phần II trang 96-97 và trả lời theoẹ SGK tr 97.
ẹ1:Tại saokhi thấm vào tế bào mốtố hoá chất lại gây đột biến gen? 
ẹ2:Người ta đã dùng tác nhân hoá học để tạo ra các đột biến bằng các phương pháp nào?
ẹ3:Tại sao dùng côsinxin có thể gây ra các thể đa bội?
->GV nhận xét và giúp HS hoàn thiện kiến thức.
Hoạt động nhóm.
Các nhóm nghiên cứu , thống nhất ý kiến và trả lời được câu hỏi:
-Nêu được cơ chế sự hình thành thoi phân bào.
->Gọi một hai HS trình bày đáp án.
->Lớp nhận xét, bổ sung.
- HS nêu được phương pháp gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân hoá học:
+Đối với cây trồng
+Đối với vật nuôi.
II. Gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân hoá học:
1.Cơ chế:
- Một số hoá chất: EMS, 5BU, NMU, NEU, khi thấm vào TB làm hoặc thay thế 1 cặp Nu.
-Dung dịch cônsixin khi thấm vào mô đang phân bào
cản trở sự hình thành thoi phân bào NST không phân li gây đột biến số lượng NST.
2.Phương pháp:
-ở cây trồng:
+Ngâm hạt khô, hạt nảy mầm vào dung dịch hoá chất
+Tiêm dung dịch vào bầu nhụy.
+quấn bông tẩm hoá chất vào đỉnh sinh trưởng thân cành.
-ở vật nuôi:
+Dùng hoá chất tác động lên tinh hoàn và buồng trứng.
Hoạt động 3. (10 phút).
Sử dụng đột biến nhân tạo trong chọn giống.
- Mục tiêu:
 +Học sinh chỉ ra được việc sử dụng các thể đột biến nhân tạo trong việc chọn giống đối với các nhóm sinh vật khác nhau. 
- Tiến hành: 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
->GV định hướng trước cho HS sử dụng đột biến nhân tạo trong chọn giống gồm:
+Chọn giống vi sinh.
+Chọn giống cây trồng.
+Chọn giống vật nuôi.
->GV nêu câu hỏi:
? Người ta sử dụng các thể đột biến trong chọn giống vi sinh vật và cây trồng như thế nào?
? Tại sao ít sử dụng phương pháp gây đột biến trong chọn giống vật nuôi?
->GV nhận xét và giúp HS hoàn thiện kiến thức.
Hoạt động nhóm.
Các nhóm nghiên cứu  SGK trang 97-98, thảo luận, thống nhất ý kiến và trả lời được câu hỏi:
+Điểm khác nhau trong việc sử dụng thể đột biến ở vi sinh vật, thực vật.
->Gọi HS trình bày và đưa ra ví dụ.
+Xử lí bào tử nấm penicillium bằng tia phóng xạ chủng penicillium có hoạt tính tăng gấp 200 lần.
+Táo gia lộc xử lí bằng hoá học NMU tạo giống táo má hồng.
II. Sử dụng đột biến nhân tạo trong chọn giống:
1.Trong chọn giống vi sinh vật:
-Chọn các thể đột biến tạo ra chất có hoạt tính cao.
-Chọn các thể đột biến sinh trưởng mạnh, để tăng sinh khối ở nấm men và vi khuẩn.
-Chọn các thể đột biến giảm sức sống, không còn khả năng gây bệnh để sản xuất vắc xin.
2.Trong chọn giống cây trồng:
-Chọn đột biến có lợi, nhân thành giống mới hoặc dùng làm bố mẹ để lai tạo giống.
-Chú ý các đột biến: Kháng bệnh,khả năng chống chịu, rút ngắn thời gian sinh trưởng.
3.Đối với vật nuôi:
-Chỉ sử dụng các nhóm động vật bậc thấp.
-Các động vật bậc cao, cơ quan sinh sản nằm sâu trong trong cơ thể, dễ gây chết khi xử lí bằng tác nhân lí học.
 4. Củng cố và kiểm tra đánh giá:(3 phút).
- Tại sao người ta cần chọn tác nhân cụ thể khi gây đột biến?
- Khi gây đột biến bằng tác nhân vật lí, hoá học, người ta thường sử dụng các biện pháp nào?
5. Dặn dò và hướng dẫn học bài:(1 phút).
- Học bài theo câu hỏi SGK trang 98.
- Chuẩn bị bài 34: Thoái hoá do tự thụ phấn và do giao phối gần.
V. Rút kinh nghiệm giờ dạy: