Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Trường THCS Đạ M'Rông - Bài 1: Menden và di truyền học

TUẦN:1
 Ngày soạn: 14/08/2011
TIẾT :1
 Ngày dạy : 16/08/2011
PHẦN I 	DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ
Chương 1 MENDEN VÀ DI TRUYỀN HỌC
Bài 1 MENDEN VÀ DI TRUYỀN HỌC
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức: Học xong bài này HS sẽ:
- Nêu được mục đích, nhiệm vụ và ý nghĩa của di truyền học, biết được biến dị và di truyền là hai hiện tượng song song và gắn với quá trình sinh sản
- Nêu được phương pháp phân tích các thế hệ lai của Menđen.
- Giải thích đươc “Menđen là người đặt nền móng cho di truyền học”; nêu được một số khái niệm, thuật ngữ và kí hiệu trong di truyền học.
2. Kỹ năng:
	- Rèn luyện kĩ năng tư duy logic, phân tích,quan sát,tổng hợp và sử dụng đúng một số thuật ngữ Sinh học.
3. Thái độ: Giáo dục lòng yêu thích, hứng thú học tập bộ môn.
II. CHUẨN BỊ: GV: Tranh phóng to H 1.2 SGK; ảnh chân dung của Menđen.
III. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG
1. Kiểm tra bài cũ: Không kiểm tra
2. Bài mới: Tại sao con cái sinh ra có cả đặc điểm giống và khác so với bố mẹ? Di truyền học sẽ nghiên cứu về 2 hiện tượng di truyền và biến dị.
GV nêu 2 hiện tượng này và giải thích moi quan hệ của 2 hiện tương trên là: Biến dị và di truyền là 2 hiện tượng diễn ra song song và gắn liền với quá trình sinh sản.
3. Phát triển bài :
Hoạt động 1: DI TRUYỀN HỌC
* Mục tiêu: -HS hiểu và phân biệt được 2 khái niệm di truyền và biến dị, ý nghĩa của di truyền học.
* Tiến hành:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin trong SGK để phân biệt di truyền và biến dị, mục đích của DT
- Yêu cầu HS liên hệ bản thân để thấy được những đặc điểm giống và khác với bố mẹ.
- Yêu cầu HS hoàn thành bảng:
- HS nghiên cứu thông tin SGK trong vòng 2 phút.
- HS tìm ra các đặc điểm của bản thân giống và khác so với bố mẹ: hình dạng tai, hình dạng mắt, mũi, tóc màu da..
- HS nhận xét các tính trạng của bản thân.
Tính trạng
Bản thân HS
Bố 
Mẹ 
Hình dạng tai:
Hình dạng mũi
Hình dạng tóc
Màu mắt, Màu da:
 * Tiểu kết 1: I. DI TRUYỀN HỌC
- Di truyền là hiện tượng truyền đạt các tính ttrạng của bố mẹ, tổ tiên cho các thế hệ con cháu.
- Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.
- Di truyền học nghiên cứu cơ sở vật chất, cơ chế, tính quy luật của hiện tượng di truyền
Hoạt động 2: MENĐEN - NGƯỜI ĐẶT NỀN MÓNG CHO DI TRUYỀN HỌC
* Mục tiêu: HS nêu được nội dung của phương pháp lai phân tích các thế hệ lai của Menđen.
* Thực hiện:
- YC HS nghiên cứu thông tin trong SGK mục II.
- Hướng dẫn HS quan sát, phân tích hình 1.2 SGK để rút ra kết luận về sự tương phản của từng cặp tính trạng.
- H: Cho biết nội dung của pp nghiên cứu di truyền của Menđen?
- GV phân tích tính chất độc đáo của pp phân tích thế hệ lai của Menđen:
- HS nghiên cứu thông tin SGK.
- HS phân tích được hình và hiểu được khái niệm tương phản của từng cặp tính trạng.
- HS tóm tắt lại nội dung của pp phân tích thế hệ lai của menđen.
- HS lắng nghe 1 số thông tin do GV cung cấp để biết được lý do của việc chon đối tượng nghiên cứu là đậu Hà lan.
* Tiểu kết 2 : II. MENĐEN- NGƯỜI ĐẶT NỀN MÓNG CHO DI TRUYỀN HỌC
- Bằng phương pháp phân tích thế hệ lai, Menđen đã phát minh ra các qui luật di truyền từ thực nghiệm, đặt nền móng cho di truyền học.
+ Phương pháp phân tích thế hệ lai:
- Lai các cặp bố mẹ khác nhau về một hoặc một số cặp tính trạng thuần chủng tương phản, rồi theo dõi sự di truyền riêng rẽ của từng cặp tính trạng đó trên con cháu của từng cặp bố mẹ
- Dùng thống kê toán học để phân tích các số liệu thu được-> rút ra quy luật di truyền các tính trạng
 Hoạt động 3: III. MỘT SỐ THUẬT NGỮ VÀ KÍ HIỆU CƠ BẢN CỦA DI TRUYỀN HỌC:
* Mục tiêu: Hs ghi nhớ một số thuật ngữ và kí hiệu cơ bản của DTH
- Yêu cầu HS tìm hiểu 1 số thuật ngữ thông dụng qua nghiên cứu thông tin SGK.
- Yêu cầu HS lấy thêm một vài ví dụ cho các thuật ngữ này.
- GV giải thích thêm về khái niệm: “giống thuần chủng”.
- Giới thiệu 1 số kí hiệu thường dùng trong sinh học.
- HS tìm hiểu và ghi nhớ nội dung thông tin về 1 số thuật ngữ sinh học này.
- HS suy nghĩ lấy thêm một vài ví dụ cho mỗi khái niệm.
Hs: ghi nhớ các kí hiệu
* Tiểu kết 3: II MỘT SỐ THUẬT NGỮ VÀ KÍ HIỆU CƠ BẢN CỦA DI TRUYỀN HỌC:
 - Thuật ngữ : Tính trạng, cặp tính trạng tương phản, nhân tố di truyền, giống (dòng) thuần chủng Þ sgk 
 - Ký hiệu P: Cặp bố mẹ xuất phát ; X: Ký hiệu phép lai; G: Giao tử; F: Thế hệ con lai
 4. Kiểm tra đánh giá: 
 - Trình bày nội dung phương pháp phân tích các thế hệ lai của Menđen?
 - Tại sao Menđen lại chọn các cặp tính trạng tương phản dễ thực hiện phép lai?
 - Lấy các ví dụ về tính trạng ở người để minh hoạ cho khái niệm “cặp tính trạng tương phản “
 5. Dặn dò:
 - Học bài theo nội dung SGK
 - Kẻ bảng 2 (tr.8) vào vở bài tập
 - Đọc trước bài 2
 * Rút kinh nghiệm:
....
....