Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 10 - Tiết 19 - Bài: 19: Mối quan hệ giữa gen và tính trạng

 Tuần 10 Ngày soạn: 
 Tiết 19 Ngày dạy: 
Bài: 19 mối quan hệ giữa gen và tính trạng
I. Mục tiêu:
 * Kiến thức: Học xong bài này học sinh hiểu mối quan hệ giữa ARN và prôtêin thông qua việc trình bày được sự hình thành chuỗi axit amin.
 Giải thích được mối quan hệ trong sơ đồ: Gen (một đoạn ADN)àmARN àPrôtêinàtính trạng
 * Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát, tự nghiên cứu SGK, phân tích, thu thập kiến thức từ kênh hình, kĩ năng thảo luận nhóm
 * Thái độ: Biết mối quan hệ giữa gen và tính trạng . 
II. Phương pháp: Trực quan, đàm thoại, hợp tác nhóm 
III. Chuẩn bị:
 - Giáo viên: Tranh phóng to H: 19.1, 19.2, 19.3 SGK.
 - Học sinh : Xem trước bài ở nhà. 
IV.Tiến trình lên lớp
1 .ổn định: Kiểm tra sĩ số học sinh
2 .Kiểm tra bài cũ :
 ? Vì sao nói prôtêin có vai trò quan trọng đối với tế bào và cơ thể ? 
 Học sinh lên giải bài 3 trang 56
3.Bài mới : 
a. Mở bài: Mối quan hệ giữa gen và ARN, giữa ARN và prôtêin được biểu hiện như thế nào ?
b . Phát triển bài:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
* Hoạt động 1: Tìm hiểu mối quan hệ giữa ARN và prôtêin
GV : Nêu vấn đề: Gen mang thông tin cấu trúc prôtêin ở trong nhân, mà prôtêin được hình thành ở chất tế bào. Vậy, giữa ADN và prôtêin phải quan hệ với nhau qua một vật trung gian nào đó.
GV : Yêu cầu học sinh nghiên cứu thông tin (trang 57 sgk)
? Hãy cho biết giữa gen và prôtêin có quan hệ với nhau qua dạng trung gian nào? Vai trò của dạng trung gian đó ?
 ( Dạng trung gian m ARN à Vai trò : mang thông tin tổng hợp prôtêin)
GV : m ARN là dạng trung gian có vai trò truyền đạt thông tin về cấu trúc của prôtêin sắp được tổng hợp từ nhân ra chất tế bào .
HS : Q/S tranh H 19.1 à Thảo luận :
? Nêu các thành phần tham gia tổng hợp chuỗi axit amin ?
 ( mARN, tARN , ribôxôm )
? Các loại nuclêôtit nào ở mARN và tARN liên kết với nhau ?
 ( Các loại nuclêôtit liên kết theo NTBS A – U ;
 G – X )
? Tương quan về số lượng giữa axit amin và các nuclêôtit của m ARN khi ở trong ribôxôm ?
 ( 3 nuclêôtit à 1 axit amin )
GV : Khi ribôxôm dịch chuyển hết chiều dài của 
m ARN thì chuỗi axit amin được tổng hợp xong .
? Trình bày quá trình hình thành chuỗi axit amin ?
( m ARN rời khỏi nhân đến ribôxôm để tổng hợp prôtêin ( chuỗi axit amin ). 
.Các t ARN mang axit amin vào ribôxôm khớp với 
m ARN theo NTBS : A- U ; G –X .
. Khi ribôxôm dịch chuyển 1 nấc trên m ARN thì 1 axit amin được tổng hợp .
.Khi ribôxôm dịch chuyển hết chiều dài của m ARN
 Thì chuỗi axit amin được tổng hợp xong )
GV : Số lượng, thành phần, trình tự sắp xếp các a xit amin tạo nên tính đặc trưng cho mỗi loại prôtêin .
? Sự tạo thành chuỗi axit amin dựa trên nguyên tắc và mối tương quan ntn ? 
 ( Dựa trên khuôn mẫu của m ARN và theo NTBS đồng thời theo mối tương quan cứ 3 nuclêôtit ứng với 1 axit amin )
GV : Trình tự các nuclêôtit trên m ARN qui định trình tự các axit amin. 
- Học sinh thảo luận trả lờiàGiáo viên chốt lại
* Hoạt động 2: Tìm hiểu quan hệ gen và tính trạng
GV : Dựa vào quá trình hình thành A RN , quá trình hình thành chuỗi a xit amin và chức năng của 
prôtêin có thể khái quát mối quan hệ giữa gen và tính trạng như ( sgk )
HS : quan sát sơ đồ + H 19.2,3à Trả lời câu hỏi :
? Giải thích mối liên hệ giữa các thành phần trong sơ đồ theo 1, 2, 3,  ? 
. ADN là khuôn mẫu để tổng hợp m ARN .
. m A RN làkhuôn mẫu để tổng hợp chuỗi axit amin
( cấu trúc bậc 1 của prôtêin )
. prôtêin tham gia cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào à biểu hiện thành tính trạng .
HS : Nghiên cứu thông tin ( trang 58 sgk ) à trả lời :
? Bản chất của mối liên hệ trong sơ đồ? 
( Trình tự các nuclêôtit trong ADN qui định trình tự các nuclêôtit trong ARN, qua đó qui định trình tự các axit amin của phân tử prôtêin . Prôtêin tham gia vào các hoạt động của tế bào từ đó biểu hiện thành tính trạng của cơ thể .
1. Mối quan hệ giữa ARN và prôtêin
- mARN là dạng trung gian có vai trò truyền đạt thông tin về cấu trúc prôtêin sắp được tổng hợp từ nhân ra chất tế bào
- Các loại nuclêôtit ở mARN và tARN kết hợp với nhau từng cặp theo NTBS : A- U, G-X
- Tương quan : cứ 3 nuclêôtit ứng với 1 axit amin, do đó trình tự các nuclêôtit trên mARN quy định trình tự các axitamin trong prôtêin.
II. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng :
+Mối liên hệ :
- ADN là khuôn mẫu để tổng hợp m ARN.
- m ARN là khuôn mẫu để tổng hợp chuỗi axit amin.
- Prôtêin tham gia cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào 
à biểu hiện thành tính trạng .
 + Bản chất của mối quan hệ:
Trình tự các nuclêôtit trên ADN qui định trình tự các nuclêôtit trong ARN, thông qua đó ADN qui định trình tự các axit amin trong chuỗi a xit amin cấu thành prôtêin và biểu hiện thành tính trạng. 
c .Tổng kết : Học sinh đọc phần tóm tắt cuối bài
 Gợi ý một số câu hỏi cuối bài
4 .Kiểm tra đánh giá 
? Nêu mối quan hệ giữa gen và ARN, giữa ARN và prôtêin
 	Bài tập 3 trang 59
5 . Hướng dẫn học ở nhà:- Học bài + Làm bài tập: 1, 2, 3 trang 59
 Xem trước bài số 20 “ Thực hành quan sát và lắp mô hình AND”
 V. Rút kinh nghiêm