Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 17 - Tiết 34 - Bài 33: Gây đột biến nhân tạo trong chọn giống (tiếp)

 Tuần : 17 Ngày soạn:12/ 12 /09
 Ngày dạy: 17/12/09
Tiết 34 
 BàI 33: gây đột biến nhân tạo trong chọn giống
I. Mục tiêu: 
*Kiến thức: Học xong bài này học sinh có khả năng giải thích được tại sao phải chọn các tác nhân cụ thể cho từng đối tượng gây đột biến. 
 .Nêu được một số phương pháp sử dụng các tác nhân vật lí và hoá học để gây đột biến
 Những điểm giống và khác nhau trong việc sở dụng các thể đột biến để chọn giống vi sinh vật và thực vật. Giải thích tại sao có sự khác nhau đó
*Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát, hợp tác nhóm, tự nghiên cứu SGK 
*Thái độ: Hiểu ứng dụng công nghệ gen
II.Phương pháp: Đàm thoại, hợp tác nhóm
III.Chuẩn bị:
 - Giáo viên: Bảng phụ 1 ghi nội dung gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lí
 Bảng phụ 2 ghi nội dung về sử dụng đột biến nhân tạo trong chon giống
 - Học sinh: Xem trước bài ở nhà
IV. Tiến trình lên lớp
1. ổn định: Kiểm tra sĩ số sinh học 
2. Bài mới:
a. Mở bài: Trong chọn giống cây trồng, người ta đã sử dụng các đột biến tự nhiên
b.Phát triển bài:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
*Hoạt động 1: Tìm hiểu gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lý
GV : Yêu cầu học sinh nghiên cứu SGK kết hợp với kiến thức đã biết về tác nhân vật lí để trả lời câu hỏi
HS: đọc SGKà Thảo luận nhóm :
? Tại sao tia phóng xạ có khả năng gây đột biến 
? Người ta sử dụng tia phóng xạ để gây đột biến ở thực vật theo những cách nào ?
? Tại sao tia tử ngoại thường được dùng để sử lí các đối tượng có kích thước bé ?
? Sốc nhiệt là gì ?....
GV :Treo bảng phụ 1 để phân tích cho học sinh thấy rõ các tác nhân và vai trò của chúng(phụ lục bảng 1)
GV :gọi đại diện nhóm trình bày kết quả 
- Nhóm khác theo dõi nhận xét bổ sung
- Giáo viên nhận xét bổ sung và chốt lại
*Hoạt động 2: Tìm hiểu sự gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân hoá học
Hs: đọc SGK, thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi 
? Tại sao khi ý muốn ? ( Khi thấm vào tế bào, hoá chất tác động trực tiếp lên phân tử ADN, gây ra hiện tượng thay thế cặp nuclêôtit này = cặp nuclêôtit khác dẫn đến mất hoặc thêm cặp nuclêôtit 
 ( Do có những loại hoá chất chỉ phản ứng với một loại nuclêôtit xác định-> người ta có thể gây ra những đột biến theo ý muốn )
? Tại sao.đa bội ?(Vì khi thêm vào mô đang phân bào cônsixin cản trở sự hình thành thoi vô sắc, làm cho NST không phân li)
?: Người ta biến bằng cách nào ?(Bằng cách ngâm hạt khô hay hạt nẩy mầm ở thời điểm nhất định trong dung dịch hoá chất với nồng độ thích hợp hoặc tiêm dung dịch vào bầu nhụy hoặc quấn bông tẩm dung dịch hoá chất vào đỉnh sinh trưởng ở thực vật. Có thể cho hoá chất tác động vào tinh hoàn hay buồng trứng ở vật nuôi)
*Hoạt động 3: Tìm hiểu sử dụng đột biến nhân tạo trong chọn giống
GV :Treo bảng phụ( bảng 2) phân tích giúp học sinh trả lời câu hỏi trang 98
? Người ta cótại sao ?
 ( Đối với vi sinh vật chọn các thể đột biến nhân tạo có các hoạt tính cao, sinh trưởng mạnh để tăng sinh khối, giảm sức sống (có vai trò như một kháng nguyên)
Đối với cây trồng người ta sử dụng được tiếp các thể đột biến để nhân lên hoặc chon lọc trong các tổ hợp lai để tạo giống mới
? Tại sao người ta vât nuôi ? 
 ( Vì cơ quan sinh sản của chúng nằm sâu trong cơ thể, chúng phản ứng rất nhanh và dễ bị chết khi sử lí bằng các tác nhân lí hoá)
1- Gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lý
Gồm 3 loại chính: Các tia phóng xạ, Tia tử ngoại, Sốc nhiệt
- Tia phóng xạ có khả năng gây đột biến vì nó xuyên qua mô tác động trực tiếp hoặc gián tiếp lên ADN
- Chiếu tia phóng xạ với cường độ và liều lượng thích hợp vào hạt nẩy mầm, đỉnh sinh trưởng hoặc hạt phấn, bầu nhuỵ hoặc mô thực vật nuôi cấy để gây đột biến
- Dùng tia tử ngoại để sử lí các đối tượng có kích thước bé vì nó không có khả năng xuyên sâu như tia phóng xạ
- Sốc nhiệt là sự tăng hoặc giảm môi trường một cách đột ngột. Sốc nhiệt có khả năng gây đột biến vì nó làm cho cơ thể tự điều tiết cân bằngcủa cơ thể không khởi động kịp, gây chấn thương trong bộ máy di truyền hoặc làm chuẩn thương thoi vô sắc, gây rối loạn sự phân bào. Sốc nhiệt thường gây đột biến số lương NST 
II. Gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân hoá học
 SGK
III Sử dụng đột biến nhân tạo trong chọn giống
Sử dụng theo các hướng
- Chọn giống vi sinh vật
- Chọn giống cây trồng
c-Tổng kết : Học sinh đọc phần tóm tắt cuối bài
4.Kiểm tra đánh giá : 3 câu hỏi cuối bài (SGK )
5.Hướng dẫn học ở nhà: Về học kỹ phần tóm tắt, trả lời câu hỏi SGK trang 98
Xem trước bài 34: “Thoái hoá do tự thụ phấn và do giao phối gần”
 *Phụ lục: Bảng 1
Tác nhân
 Vai trò
Các tia phóng xạ
Khi xuyên qua mô, chúng tác dộng trực tiếp hay gián tiếp lên ADN trong tế bào,gây đột biến hoặc làm chấn thương NST gây đột biến NST
Tia tử ngoại
Dùng để sử lí vi sinh vật, bào tử hạt phấn= cách gây đột biến gen
Sốc nhiệt
Tăng giảm t0 đột ngột, làm cho cơ thể tự điều tiết cân bằng của cơ thể không khởi động kịp, gây chấn thương bộ máy di truyền, tổn thương thoi vô sắc, rối loạn phân bào, phát sinh đột biến số lượng NST
 Bảng 2.giống nhau: Sử dụng các thể đột biến để chọn giống
Khác nhau
 Chọn giống vi sinh vật
 Chọn giống cây trồng
- Chọn các thể đột biến nhân tạo, có hoạt tính cao
- chọn các thể đột biến sinh trưởng mạnh để tăng sinh khối (vi khuẩn, nấm men)
-giảm sức sống, vai trò như kháng nguyên 
- Chọn các thể ĐB từ một giống tốt đang được gieo trồng nhân lên tạo giống mới
-Dùng thể đột biến có ưu điểm từng mặt khi lai với nhau tạo giống mới
-Sử dụng thể đa bội tạo giống cây trồng có năng suất tốt
V. Rút kinh nghiệm :