Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 21 - Tiết 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái

TUẦN 21 - TIẾT 41. MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I. Mục tiêu: 
Hs có khả năng:
Nêu được khái niệm môi trường sống và các loại môi trường sống của sinh vật
Phân biệt được các nhân tố sinh thái
Rèn luyện khả năng quan sát, phân tích, thu nhận kiến thức từ các hình vẽ , kĩ năng thảo luận theo nhóm và tự nghiên cứu với SGK
II. Phương tiện dạy học:
Tranh phóng to hình 41.1- 2 SGK
III. Tiến trình dạy học:
Bài giảng:
Gv- Hs
Mở bài:
Gv cho hs quan sát hình 41.1 SGK và cho các em thảo luận theo các câu hỏi sau:
? Môi trường sống là gì.
Điền vào chỗ trống những từ thích hợp 
Gv giới thiệu thêm về 4 loại môi trường sống:
Môi trường trong nước
Môi trường lòng đất
Môi trường mặt đất – không khí
Môi trường sinh vật
 Bảng
Tiết 41. Môi trường các nhân tố sinh thái
I. Môi trường sống của sinh vật
Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng
STT
Tên sinh vật
Môi trường sống
1
Cây hoa hồng
Đất và không khí
2
Cá chép
Nước
3
Sâu rau
Sinh vật
4
Chim sẻ
Mặt đất và không khí
5
Cá voi
Nước
6
Giun đũa
Sinh vật
.......
......................
....................
Chuyển tiếp:
Gv yêu cầu Hs tìm hiểu SGK để thực hiện các câu hỏi trong SGK
Gv theo dõi nhận xét và xác nhận các đáp án đúng
II. Các yếu tố sinh thái của môi trường
Các nhân tố sinh thái sẽ được thể hiện trong bảng sau:
Nhân tố vô sinh
Nhân tố hữu sinh
Nhân tố con người
Nhân tố các sinh vật khác
Ánh sáng
Khai thác thiên nhiên
Cạnh tranh
Nhiệt độ
Xây dựng nhà cầu đường
Hữu sinh
Nước
Chăn nuôi, trồng trọt
Cộng sinh
Độ ẩm
Tàn phá môi trường
Hội sinh
............
...............
...............
Gv giải thích thêm: Ảnh hưởng của các nhân tố sinh thái tới sinh vật tuỳ thuộc vào mức độ tác động của chúng.
Nhận xét: về sự thay đổi của các nhân tố sinh thái sau:
- Trong một ngày ánh sáng mặt trời chiếu lên mặt đất tăng dần từ sáng đến trưa, sau đó giảm dần vào buổi chiều cho đến tối
Chuyển tiếp:
Gv yêu cầu hs nghiên cứu SGK và quan sát hình 42.1 SGK để nêu lên được : Thế nào là giới hạn sinh thái?
Gv lưu ý: cần phân biệt được sự tác động của các nhân tố vô sinh và hữu sinh lên các cơ thể sinh vật
- Độ dài ngày thay đổi theo mùa: mùa hè có ngày dài hơn mùa đông
- Trong năm nhiệt độ thay đổi theo mùa , mùa hè nhiệt độ không khí cao mùa thu mát mẻ, mùa đông nhiệt độ không xuống thấp , mùa xuân ấm áp.
III. Giới hạn sinh thái
Giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định gọi là giới hạn sinh thái
BTVN: Trả lời tất cả các câu hỏi trong SGK