Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 24 - Tiết 45 - Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật

Tuần : 24
Tiết : 45
Ngày soạn : ..
ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ ĐỘ ẨM
LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I. MỤC TIÊU : 
-Nêu được những ảnh hưởng của nhân tố sinh thái nhiệt độ và độ ẩm môi trường đến các đặc điểm về sinh trưởng, sinh lí và tập tính của sinh vật.
- HS giải thích được sự thích nghi của sinh vật trong tự nhiên từ đó có biện pháp chăm sóc sinh vật thích hợp.
- Rèn kĩ năng tư duy, tổng hợp, suy luận, hoạt động nhóm.
II. CHUẨN BỊ
- Tranh H 43.1 š 3 SGK và tranh ảnh sưu tầm.
- Bảng phụ.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP
1. Ổn định
- Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra
1. Tìm đặc điểm khác nhau giữa thực vật ưa sáng và ưa bóng? Cho ví dụ cụ thể?
2. Ánh sáng có ảnh hưởng tới động vật như thế nào?
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
I. Ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật
* Vấn đề 1 : Ảnh hưởng của nhiệt độ lên hình thái và đặc điểm sinh lí của sinh vật.
- GV nêu câu hỏi:
+ Sinh vật sống ở nhiệt độ như thế nào?
+ Nhiệt độ ảnh hưởng tới cấu tạo cơ thể sinh vật như thế nào?
- GV theo dõi nhận xét hoạt động của các nhóm.
* Vấn đề 2 : Nhóm sinh vật biến nhiệt và hằng nhiệt.
- GV yêu cầu:
+ Phân biệt sinh vật hằng nhiệt với sinh vật biến nhiệt?
+ Hoàn thành bảng 43.1.
- GV tóm tắt nội dung bằng câu hỏi:
Nhiệt độ môi trường ảnh hưởng tới hình thái, hoạt động sinh lí của sinh vật.
Hình thành nhóm sinh vật biến nhiệt và sinh vật hằng nhiệt.
- GV mở rộng: Nhiệt độ môi trường thay đổi → sinh vật phát sinh biến dị để thích nghi và hình thành tập tính.
II. Ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống sinh vật
- GV yêu cầu HS hoàn thành bảng 43.2 → GV nhận xét, hoàn chỉnh nội dung bảng.
- GV tiếp tục hỏi: Nơi sống ảnh hưởng tới đặc điểm của sinh vật?
- GV gọi đại diện nhóm trình bày và nhận xét.
- GV hỏi: Độ ẩm ảnh hưởng tới đời sống sinh vật như thế nào?
→ Kết luận : Sinh vật thích nghi với môi trường sống có độ ẩm khác nhau.
Hình thành các nhóm sinh vật.
+ Thực vật:
- Nhóm ưa ẩm.
- Nhóm chịu hạn.
+ Động vật:
- Nhóm ưa ẩm.
- Nhóm ưa khô.
* Liên hệ: Trong sản xuất người ta có biện pháp, kĩ thuật gì để tăng năng suất cây trồng và vật nuôi?
- HS nghiên cứu SGK trang 129, 127 (VD 1, 2) và tranh ảnh.
- Thảo luận nhóm → thống nhất ý kiến.
+ Phạm vi nhiệt độ mà sinh vật sống được là 0oC → 50oC
+ Nhiệt độ ảnh hưởng tới: Quang hợp, hô hấp, thoát hơi nước.
+ Thực vật lá tầng cutin dày, rụng lá.
+ Động vật có lông dày, dài khuyếch tán lớn.
- HS nghiên cứu SGK trang 127 (VD3 và bảng 43.1).
- HS trả lời câu hỏi.
HS: Khái quát kiến thức từ nội dung kiến thức trên → nêu kết luận
→ Ghi nội dung kết luận vào vở.
- HS chú ý theo dõi, lắng nghe.
- HS trao đổi nhóm tìm ví dụ hoàn thành bảng 43.2.
- Các nhóm thảo luận dựa vào bảng nội dung vừa hoàn chỉnh và tranh ảnh → yêu cầu nêu được:
+ Ảnh hưởng tới hình thái phiến lá, mô giậu, da, vẩy.
+ Ảnh hưởng tới sinh trưởng và phát triển.
+ Thoát hơi nước, giữ nước.
- HS khái quát kiến thức từ nội dung thảo luận → kết luận.
- HS tìm thêm ví dụ về các nhóm thực vật phù hợp với độ ẩm môi trường.
- Hoàn chỉnh nội dung vào vở ghi.
- HS có thể nêu được.
+ Cung cấp điều kiện sống.
+ Đảm bảo thời vụ.
4. Củng cố 
Nhiệt độ và độ ẩm ảnh hưởng lên đời sống sinh vật như thế nào? Cho ví dụ.
5. Dặn dò 
- Học bài và làm bài tập.
- Xem bài : Ảnh hưởng lẫn nhau của sinh vật.
- Sưu tầm tư liệu về rừng cây, nốt rễ đậu, địa y.
IV. RÚT KINH NGHIỆM