Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 24 - Tiết 47 - Bài 43: Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật

Tuần 24 Ngày soạn:30/1/2010
Tiết 47 Ngày dạy: 1/2/2010
Bài 43: 
ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật 
I. Mục tiêu:
*Kiến thức: Học xong bài này học sinh có khả năng: Nêu được sự ảnh hưởng của nhân tố sinh thái nhiệt độ và độ ẩm đến đặc điểm hình thái sinh lí và tập tính của sinh vật
 Giải thích được sự thích nghi của sinh vật 
*Kĩ năng: Quan sát, phân tích để thu nhận kiến thức từ hình vẽ. Nghiên cứu SGK, trao đổi nhóm
*Thái độ: HS hiểu tác dụng của nhiệt độ, độ ẩm lên đời sống sinh vật.
II.Phương pháp: Trực quan, Đàm thoại, tự nghiên cứu SGK, hợp tác nhóm
III.Chuẩn bị:
 - Giáo viên: Tranh phóng to H: 43.1, 43.2, 43.3 SGK, bảng chuẩn bảng 43.1, 43.2
 - Học sinh: Xem trước bài nhà, chuẩn bị bảng phụ 43.1, 43.2
IV. Tiến trình lên lớp
1.ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số học sinh 
2.Kiểm tra bài cũ: 
? Nêu sự khác nhau giữa thực vật ưa sáng và thực vật ưa bóng ?
? ánh sáng có ảnh hưởng tới động vật như thế nào ?
3. Bài mới :
a.Mở bài: Có nhiều sinh vật sống ở nơi ấm áp, nhưng có loài chỉ sống nơi giá lạnh. Khi chuyển những sinh vật từ nơi ấm áp đến nơi giá lạnh thì khả năng sống của chúng bị giảm, nhiều khi không thể sống được
b. Phát triển bài:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
*Hoạt động 1:Tìm hiểu ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật
- Giáo viên treo tranh H: 43.1, 43.2 SGK
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát tranh, nghiên cứu SGK, trao đổi nhóm để trả lời câu hỏi
- Học sinh quan sát tranh, nghiên cứu SGK, trao đổi nhóm để trả lời câu hỏi
? Quang hợp và hô hấp của cây có thể diễn ra bình thường ở nhiệt độ môi trường như thế nào ?
(tốt nhất 200c ->30oc. Cây ngừng quang hợp và hô hấp ở to quá thấp 0o hoặc quá cao 40o )
 Từ kết luận trên giáo viên gợi ý để học sinh nêu lên được: Đa số sinh vật sống trong nhiệt độ từ 00 đến 500. Tuy nhiên cũng có sinh vật sống được ở nhiệt độ rất cao ( vi khuẩn suối nước nóng) hoặc to rất thấp (ấu trùng sâu ngô chịu được nhiệt độ – 27 0c )
? Lấy ví dụ về sinh vật biến nhiệt và hằng nhiệt theo mẫu bảng 43.1
- Giáo viên treo bảng phụ 43.1
- Học sinh độc lập nghiên cứu các ví dụ, trao đổi nhóm, tìm cụm từ phù hợp điền vào ô trống, hoàn thiện bảng 43.1
- Giáo viên: Gọi đại diện nhóm lên điền bảng 
- Nhóm khác theo dõi nhận xét bổ sung
- Giáo viên: Nhận xét đưa ra đáp án đúng
*Hoạt động II: Tìm hiểu ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống sinh vật
- Giáo viên treo H: 43.3
- Học sinh quan sát tranh, nghiên cứu SGK, trao đổi nhóm để trả lời câu hỏi
? Hãy lấy ví dụ minh hoạ các sinh vật thích nghi với môi trường có độ ẩm khác nhau theo mẫu bảng 43.2
? Có mấy nhóm sinh vật thích nghi với to khác của môi trường ? Đó là những nhóm nào ?
? Hãy kể tên các nhóm thực vật và động vật thích nghi với môi trường có độ ẩm khác nhau ?
- Giáo viên treo bảng 43.2
- Gọi đại diện nhóm lên điền bảng. Em khác nhận xét bổ sung. Giáo viên nhận xét đưa ra đáp án đúng: 
I.ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật
- Mỗi loài sinh vật chỉ sống trong phạm vi nhiệt độ nhất định. Nhiệt độ có ảnh hưởng tới đặc điểm hình thái (rụng lá, có lớp bần dầy,vảy mỏng bao bọc chồi lá, động vật có lông dày) to có ảnh hưởng sinh lí (quang hợp, hô hấp. ảnh hưởng đến tập tính của động vật ngủ đông)
- Có 2 loại nhóm sinh vật
 Sinh vật biến nhiệt 
 Sinh vật hằng nhiệt
II. ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống sinh vật
- Thực vật và động vật đều mang nhiều đặc điểm sinh thái thích nghi với môi trường có độ ẩm khác nhau
- Thực vật chia 2 nhóm: ưa ẩm, chịu hạn
- Động vật chia 2 nhóm: ưa ẩm, ưa khô
c.Tổng kết : Học sinh đọc phần tóm tắt cuối bài
4.Kiểm tra đánh giá : 
? Nhiệt độ môi trường có ảnh hưởng tới những đặc điểm nào của sinh vật ?
? Hãy so sánh đặc điểm khác nhau giữa 2 nhóm cây ưa ẩm và chụi hạn ?
5 .Hướng dẫn học ở nhà: Về nhà học bài + trả lời 4 câu hỏi trang 129
- Xem trước bài: 44 “ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật”
 *Phụ lục: bảng 43.1
Nhóm sinh vật
Tên sinh vật
Môi trường sống
Sinh vật biến nhiệt
 Cây ngô
Vi khuẩn cố định đạm
Trùng roi
Ba ba
Ruộng ngô
Rễ cây họ đậu
Ao hồ, vũng nước đọng
Ao hồ
Sinh vật hằng nhiệt
Gà
Lợn
Rừng và trong nhà
Rừng và trong nhà
 Bảng 43.2
Các nhóm sinh vật
Tên sinh vật 
Nơi sống
Thực vật ưa ẩm
Cây lúa nước,
 Cây cói
Cây dương xỉ
Ruộng lúa nước
Bãi ngập ven biển
Dưới tán cây
Thực vật chịu hạn
Cây lá bỏng
Cây xương rồng
Cây thông
Trong vườn nơi khô
Bãi cát
Trên đồi
Động vật ưa ẩm
Giun đất 
ếch nhái
Con sên
Trong đất 
Ven bờ nước ao hồ
Khu vực ẩm ướt trong rừng và vườn
Động vật ưa khô
Thằn lằn
Lạc đà
Vùng cát khô
Sa mạc
 *Rút kinh nghiệm :