Giáo án lớp 9 môn Sinh học - Tuần 4 - Tiết 7: Bài luyện tập

Tuần 4
Tiết 7 BÀI LUYỆN TẬP
I. MUÏC TIEÂU:
- Cuûng coá, luyeän taäp vaän duïng, reøn luyeän kó naêng, kó xaûo trong giaûi caùc baøi taäp di truyeàn.
- Môû roäng vaø naâng cao kieán thöùc veà caùc quy luaät di truyeàn.
- Reøn luyeän kó naêng giaûi baøi taäp.
II. CHUẨN BỊ
Giáo viên: Bảng phụ, một số bài tập nâng cao
HS: Kiến thức
III. PHƯƠNG PHÁP: Thảo luận nhóm, đàm thoại, .
IV. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC:
Ổn định
Kiểm tra bài cũ: Không
Bài mới
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Nội dung
 Laøm theá naøo ñeå xaùc ñònh kieåu gen, kieåu hình vaø tæ leä cuûa chuùng ôû F1 hoaëc F2?
- Laøm theá naøo ñeå xaùc ñònh kieåu gen, kieåu hình ôû P?
 - Laøm theá naøo ñeå xaùc ñònh tæ leä, kieåu hình ôû F1 hoaëc F2?
- Laøm theá naøo ñeå xaùc ñònh kieåu gen, kieåu hình ôû P?
 GV yêu cầu học sinh đọc đề bài 1, 2, 3 sau đó cho học sinh chọn đáp án và giải thích ?
Laøm theá naøo ñeå xaùc ñònh ñöôïc caâu traû lôøi ñuùng nhaát trong 4 caâu neâu treân?
 Ở lúa, TT hạt gạo đục trội hoàn toàn so với TT hạt gạo trong. Cho cây lúa có hạt gạo đục TC thụ phấn với cây lúa có hạt gạo trong.
 a) Xđ kết quả thu được ở F1 và F2?
 b) Nếu cho cây F1 và cây F2 có hạt đục nói trên lai với nhau thì kết quả thu được sẽ như thế nào?
HS thaûo luaän theo nhoùm vaø cöû ñaïi dieän trình baøy caùc caâu traû lôøi.
Caùc nhoùm nhaän xeùt, boå sung vaø cuøng tìm ra caâu traû lôøi ñuùng
HS thaûo luaän theo nhoùm vaø cöû ñaïi dieän trình baøy caùc caâu traû lôøi.
Caùc nhoùm nhaän xeùt, boå sung vaø cuøng tìm ra caâu traû lôøi ñuùng
HS đọc đề bài
Chọn đáp án và giải thích
HS trả lời
HS ghi đề bài
Thảo luận nhóm 2 phút và cử đại diện hai nhóm lên trình bày
Các nhóm khác nhận xét, bổ sung
I/ Lý thuyết
Lai 1 cặp tính trạng
* caàn phaûi xaùc ñònh xem ñeà baøi ñaõ cho bieát: TT troäi, laën, trung gian hoaëc gen quy ñònh TT vaø kieåu hình P. Caên cöù vaøo yeâu caàu cuûa ñeà baøi ñeå suy ra tæ leä kieåu gen cuûa P, tæ leä kieåu gen vaø kieåu hình chuû yeáu cuûa F1 hoaëc F2.
* caàn phaûi xaùc ñònh xem ñeà baøi cho bieát soá löôïng hay tæ leä caùc kieåu hình. Caên cöù vaøo kieåu hình hay tæ leä kieåu hình ta suy kieåu gen vaø kieåu hình cuûa P.
2. Lai moät caëp tính traïng
* caàn phaûi xaùc ñònh xem ñeà baøi cho bieát töøng caëp TT di truyeàn theo ñònh luaät naøo. Töø ñoù, suy ra tæ leä cuûa töøng caëp TT ôû F1 hoaëc F2 vaø tính tæ leä cuûa caùc caëp TT laø tæ leä kieåu hình ôû F1 hoaëc F2.
* phaûi xaùc ñònh xem ñeà baøi cho tæ leä kieåu hình ôû F1 hoaëc F2 nhö theá naøo ñeå suy ra tæ leä cuûa töøng caëp TT, roài xaùc ñònh kieåu gen, kieåu hình cuûa P.
II/ Bài tập
 1. Bài tập trong SGK
 Bài 1: tính traïng loâng ngaén laø troäi hoaøn toaøn, laø a vaø c.
Bài 2: tæ leä kieåu hình ôû F1 laø 1 : 2 : 1 ta suy ra ñaây laø hieän töôïng troäi khoâng hoaøn toaøn. laø b vaø d.
Bài 3 F2 coù kieåu hình 9 : 3 : 3 : 1 baèng tích tæ leä caùc kieåu hình (3 : 1)(3 : 1).
Ñaây laø tröôøng hôïp troäi hoaøn toaøn vaø caùc tính traïng di truyeàn ñoäc laäp vôùi nhau, laø d.
Bài tập áp dụng
A – hạt gạo đục,
 a – hạt gạo trong
a) P: AA x aa ( TC )
 GP: A a
F1: Aa ( 100% gạo đục )
F1 xF1 = F2
F1: Aa x Aa
GF1: A, a A, a
F2: 1AA: 2Aa: aa
 3 đục ; 1 trong
b) F1: Aa, F2: AA, Aa
-P1: Aa x AA
 GP1: A, a A
F1-1: AA : Aa
 100% đục
- P2: Aa x Aa
 GP2: A, a A, a
 F1 – 2: 1AA : 2Aa: aa
 3 đục : 1 trong
 4. Củng cố: Nhắc lại nội dung định luật đồng tính, phân tính ( phân li ) và định luật phân li độc lập
 5. Dặn dò:Laøm heát caùc baøi taäp coøn laïi ôû SGK vaøo vôû.
 Đọc bài: NHiễm sắc thể
Tiết 8 nhieãm saéc theå 
I. MUÏC TIEÂU:
 - Nêu được tính chất đặc trưng cuả bộ NST của mỗi loài. Trình bày ñöôïc söï bieán ñoåi hình thaùi NST trong chu kì teá baøo. Moâ taû ñöôïc caáu truùc hieån vi ñieån hình cuûa NST và chức năng.
 - Reøn luyeän kó naêng quan saùt, phaân tích ñeå thu nhaän kieán thöùc töø hình veõ.
 - Ý thức tự học, tự tìm tòi
II. CHUẨN BỊ
Giáo viên: Bảng phụ, hình phóng to
HS: Kiến thức
III. PHƯƠNG PHÁP: Thảo luận nhóm, đàm thoại, vấn đáp.
IV. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC:
Ổn định
2 Kiểm tra bài cũ: Không
 3. Bài mới:
 NST là cấu trúc nằm trong nhân tế bào, dễ bắt màu khi được nhuộm bằng dung dịch thuốc nhuộm. Tai sao phải học nó? Đây là những cấu trúc người ta đã phát hiện thấy trong nhân tế bào, chúng là cấu trúc mang gen và chắc chắn chúng có vai trò đối với sự DT các TT.
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Nội dung
 GV treo tranh phoùng to hình 8.1 – 2 SGK cho HS quan saùt 
 Cho HS thảo luận:
 Bộ NST của ruồi giấm có bao nhiêu chiếc, gồm những hình dạng nào?
 NST trong hình tồn tại thành từng cặp tương đồng hay từng chiếc?
 Đây là bộ NST lưỡng bội hay bộ NST đơn bội? Tồn tại trong loại TB nào?
 Chọn 1 cặp NST tương đồng bất kỳ và mô ta số lượng, so sánh hình dạng, kích thước các NST. Điểm khác nhau giữa các NST trong 1 cặp tương đồng là gì? 
 Cho biết hình dạng cặp NST giới tính của ruồi đực và cái?
 Bộ NST đơn bội của ruồi có mấy chiếc?
 Từ ví dụ trên, rút ra tính đặc trưng của bộ NST?
 GV cho HS nghiên cứu bảng 8 và hỏi:Soá löôïng NST trong boä NST löôõng boäi coù phaûn aùnh trình ñoä tieán hoaù cuûa loaøi khoâng?
GV neâu vaán ñeà: Tuøy theo möùc ñoä duoãi xoaén vaø ñoùng xoaén maø chieàu daøi cuûa NST khác ..
 GV treo tranh phoùng to hình 8.4 – 5 SGK cho HS quan saùt vaø yeâu caàu caùc em nghieân cöùu SGK ñeå xaùc ñònh ñöôïc caáu truùc cuûa NST.
 GV cho HS nghiên cứu thông tin SGK .
-GV : NST laø caáu truùc mang gen (moãi gen naèm ôû moät vò trí xaùc ñònh). Nhöõng bieán ñoåi veà caáu truùc hoaëc soá löôïng NST ñeàu daãn ñeán bieán ñoåi TT ôû sinh vaät.
- Nhôø NST coù ñaëc tính nhaân ñoâi maø caùc gen quy ñònh TT ñöôïc sao cheùp laïi qua caùc theá heä teá baøo vaø cô theå.
HS quan saùt 
HS thảo luận trong 3 phút, sau đó cử các đại diện trình bày
Các nhóm khác nhận xét, bổ sung
Số lượng 2
Hình dạng, kích thước giống nhau
1 có nguồn gốc từ bố, 1 có nguồn gốc từ mẹ
HS trả lời
HS trả lời
Soá löôïng NST trong boä NST löôõng boäi khoâng phaûn aùnh ñöôïc trình ñoä tieán hoaù cuûa caùc loaøi sinh vaät.
HS quan saùt tranh
 HS trả lời
Töøng HS ñoäc laäp nghieân cöùu SGK, vaø theo doõi nhöõng gôïi yù cuûa GV
I/ Tính đặc trưng của bộ NST
* NST toàn taïi thaønh töøng caëp töông ñoàng, gioáng nhau veà hình thaùi, kích thöôùc. Trong ñoù moät coù nguoàn goác töø boá, moät coù nguoàn goác töø meï. Boä NST chöùa caùc caëp NST töông ñoàng goïi laø löôõng boäi (2n), boä NST trong giao töû laø boä ñôn boäi (n).
* Nhöõng loaøi ñôn tính, coù söï khaùc nhau giöõa caù theå ñöïc vôùi caù theå caùi ôû caëp NST giôùi tính (XX hoaëc XY).
* Moãi loaøi sinh vaät coù boä NST ñaëc tröng veà soá löôïng vaø hình daïng.
II/ Cấu trúc
* NST coù daïng ñaëc tröng ôû kì giöõa: moãi NST goàm 2 NST töû chò em (croâmatit) gaén vôùi nhau ôû taâm ñoäng.
* Taâm ñoäng laø nôi ñính NST vaøo sôïi tô voâ saéc.
* Moät soá NST, ngoaøi taâm ñoäng coøn coù eo thöù hai.
III/ Chức năng:
- NST laø caáu truùc mang gen quy ñònh caùc tính traïng cuûa sinh vaät.
- Nhôø coù ñaëc tính töï nhaân ñoâi cuûa NST, maø caùc gen quy ñònh tính traïng ñöôïc sao cheùp laïi qua caùc theá heä.
 4. Củng cố: NST
 NST thường NST giới tính
 Các cặp NST tương đồng cặp ( chiếc ) NST giới tính
 Bộ NST lưỡng bội (2n)
 Bộ NST đơn bội (n)
 5. Dặn dò: 
 * Hoïc thuoäc phaàn toùm taét cuoái baøi. Kí duyệt, ngày tháng năm
 * Traû lôøi caùc caâu hoûi 1, 2, 3 PHT
 * Đọc bài Nguyên phân