Giáo án môn học Ngữ văn 9 - Tiết 1 đến tiết 5 năm 2010

Ngày soạn 14/8/2010
Ngày giảng: Lớp 9......... 1 /8/2010 
 Tiết 1 PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH
	 LÊ ANH TRÀ	
I / MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1.Kiến thức: N¾m ®­ỵc vµi nÐt s¬ l­ỵc vỊ t¸c gi¶, t¸c phÈm.
 -Thấy được vẻ đẹp trong phong cách văn hoá Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại, thanh cao và giản dị.
- Ý nghĩa của phong cách HCM trong việc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.
- Đặc điểm của kiểu bài nghị luận xã hội thông qua một đoạn văn cụ thể.
2.Kỹ năng: 
 -Đọc, tìm hiểu,nắm bắt nội dung VBND thuộc chủ đề hội nhập với thế giơiù và bảo vệ bản sắc văn hoá dân tộc. 
3. Giáo dục:
 -Từ lòng kính yêu, tự hào về Bác, HS có ý thức tu dưỡng, học tập, rèn luyện theo gương Bác.
II/CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: 
 GV: Giáo án , sgk, sgv, tranh Bác Hồ
-HS: Đọc bài, soạn bài
III/ TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC:
1/Ổn định lớp:1/
2/Kiểm tra bài cũ: Phần soạn bài
3/ Bài mới :
Hoạt động 1
Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng cho hs
Phương pháp: Thuyết trình
Kỹ thuật: Mảnh ghép
Thới gian: 1’
Cuộc sống hiện đại đang từng ngày, từng giờ lôi kéo, làm thế nào để có thể hội nhập với thế giới mà vẫn bảo vệ bản sắc văn hoá dân tộc. Hôm nay, chúng ta sẽ được học một bài nói về Bác, một tấm gương về nhà văn hoá lỗi lạc, sẽ là một bài học vô cùng bổ ích đối với mỗi chúng ta.
Hoạt động 2
Mục tiêu: Nắm được xuất xứ,bố cục,phương thức biểu đạt và phong cách văn hoá HCM.
Phương pháp: Vấn đáp,tái hiện thông qua hoạt động tri giác ngôn ngữ.Thảo luận nhóm, giải thích.
Kỹ thuật: Mảnh ghép
Thời gian:35’
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Hướng dẫn HS đọc văn bản
Gv đọc mẫu một đoạn -Gọi HS đọc chú thích.
Gv thuyết trình: Đây là kiểu văn bản nhật dụng mà các em đã học ở các lớp dưới.
?Nêu ý chính của mỗi đoạn?
?Xác định ptbđ?
?: Em đã được học những văn bản nào nói về phẩm chất của Bác? (đức tính giản dị của Bác )
? Ở đoạn đầu văn bản cho thấy Bác đã tiếp thu những nền văn hoá nào? 
?Vì sao Bác lại có được một kiến thức hết sức sâu rộng?
Bác đi nhiều nơi, tiếp xúc nhiều nền văn hoá trên thế giới, nói và viết nhiều thứ tiếng, làm nhiều nghề . . . 
?Vốn tri thức văn hoá nhân loại của Bác sâu rộng như thế nào?
-Nãi vµ viªt th«ng th¹o nhiỊu thø tiÕng ngo¹i quèc: Anh, Ph¸p, Hoa, Nga......
VD. Ng­êi lµm th¬ b»ng ch÷ H¸n “ NKTT”. ViÕt b¸o b»ng TiÕng Ph¸p “ Ng­êi cïng khỉ”, dÞch s¸ch cđa Lª Nin tõ TiÕng Nga sang TiÕng ViƯt “ VÊn ®Ị DT vµ thuéc ®Þa.
?. C¸ch tiÕp xĩc v¨n ho¸ ®ã cã g× ®Ỉc biƯt? ( ë ®©u? N¬i nµo?)
- Trªn ®­êng ho¹t ®éng( trong cuéc ®êi ®Çy tru©n truyªn, trªn nh÷ng con tµu v­ỵt trïng d­¬ng)
- Trong lao ®éng( Ng­êi ®· lµm nhiỊu nghỊ)
- Häc hái nghiªm tĩc( ®Õn ®©u Ng­êi cịng häc hái, t×m hiĨu v¨n ho¸ nghƯ thuËt ®Õn mét møc kh¸ uyªn th©m)
- TiÕp thu cã ®Þnh h­íng( TiÕp thu mäi c¸i ®Đp vµ c¸i hay, ®ång thêi phª ph¸n nh÷ng tiªu cùc cđa CNTB)
- DiƯn tiÕp xĩc( NhiỊu n­íc, nhiỊu vïng trªn thÕ giíi... c¸c nỊn v¨n ho¸)
?Em cã nhËn xÐt g× vỊ vèn tri thøc v¨n hãa cđa B¸c?
?. Em hiĨu thÕ nµo lµ c/® ®Çy tru©n truyªn vµ thÕ nµo lµ sù uyªn th©m v¨n ho¸?
 -Cuéc ®êi ®Çy gian nan vÊt v¶. Tri thøc v¨n ho¸ ®¹t ®Õn ®é s©u s¾c.
Th¶o luËn nhãm(vòng 1)
 N1. C¸ch tiÕp xĩc v¨n ho¸ nh­ thÕ cho thÊy vỴ ®Đp nµo trong phong c¸ch HCM?
- Cã nhu cÇu cao vỊ v¨n ho¸, ham häc hái, nghiªm tĩc trong tiÕp cËn v¨n ho¸, cã quan ®iĨm râ rµng vỊ v¨n ho¸.
N2. Em thÊy t¸c gi¶ ®· b×nh luËn g× vỊ nh÷ng biĨu hiƯn v¨n ho¸ ®ã cđa B¸c?
“ Nh­ng ®iỊu k× l¹ lµ... rÊt hiªn ®¹i”
N3.§Ĩ lµm râ ®Ỉc điểm trong phong c¸ch v¨n ho¸ cđa HCM t¸c gi¶ ®· dïng nh÷ng ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo? - So s¸nh, liƯt kª kÕt hỵp b×nh luËn..
 N4 Theo em c¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh ®ã ®· dem l¹i hiƯu qu¶ g× cho phÇn ®Çu cđa bµi viÕt nµy?
- §¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan cho néi dung ®­ỵc tr×nh bµy ®ã lµ v¨n ho¸ HCM. Kh¬i gỵi ë ng­êi ®äc c¶m xĩc tù hµo tin t­ëng.
GV: ë phÇn ®Çu cđa v¨n b¶n, tg ®· tËp trung lµm s¸ng tá qu¸ tr×nh tiÕp thu v¨n ho¸ nh©n lo¹i t¹o nªn mét nh©n c¸ch, mét lèi sèng rÊt hiƯn ®¹i cđa HCM. §Ĩ cã vèn tri thøc s©u réng, ®Õn ®©u Ng­êi cịng cã ý thøc häc tËp, rÌn luyƯn tiÕp thu v¨n ho¸ mét c¸ch tÝch cùc cã chän läc. Ng­êi ®· ®øng v÷ng trªn nỊn t¶ng v¨n ho¸ VN ®Ỵ tiÕp thu nh÷ng nÐt ®Đp v¨n ho¸ cđa c¸c DT råi chuyĨn ho¸ thµnh nÐt ®Đp v¨n ho¸ rÊt b×nh dÞ nh­ng cịng rÊt hiƯn ®¹i.
Th¶o luËn nhãm(vòng 2)
?Qua những vấn đề trên em có nhận xét gì về Bác, về phong cách văn hoá Hồ Chí Minh?
Gv hướng dẫn các nhóm phân tích thống nhất, khắc sâu kiến thức.
GV thuyết giảng: Đó là những năm tháng Bác bôn ba ở nhiều nước để tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc . . 
HS đọc 
HS chia bố cục 
HS đọc+Trả lời 
(phươngĐông, phương Tây, châu Phi, Á, Mỹ  )
Hs trả lòi
Hs thảo luận nhóm và trả lời
Hs thành lập 4 nhóm mới trả lời chung một câu hỏi
Hs tự rút ra kết luận
I.T×m hiĨu chung v¨n b¶n.
1. T¸c gi¶:Lª Anh Trµ.
2.T¸c phÈm:
TrÝch trong “HCM vµ v¨n ho¸ ViƯt Nam” n¨m 1990.
3.Bố cục: Hai đoạn:
-Đoạn 1: “từ đầu . . . hiện đại” Hồ Chí Minh, sự tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại.
-Đoạn 2: “phần còn lại”: Nét đẹp trong lối sống của Hồ Chí Minh.
- PTBĐ: Thuyết minh, nghị luận
II.Phân tích:
1.Hồ Chí Minh, sự tiếp thu văn hoá nhân loại:
Tiếp thu có chọn lọc cái hay, cái đẹp, phê phán những hạn chế, tiêu cực . . . 
=> Hồ Chí Minh là người thông minh, cần cù, yêu lao động, tiếp thu văn hoá nhân loại dựa trên nền tảng văn hoá dân tộc.
HOẠT ĐỘNG 3 :Củng cố
Hệ thống kiến thức đã tìm hiểu qua tiết học
Mục tiêu: Hs khái quát kiến thức
Phương pháp: Khái quát hoá
Thời gian: 6’
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Tìm một số đoạn văn nghị luận trong phần đầu văn bản
	Gv cho hs kể một câu chuyện hoặc đọc một bài thơ về Bác Hồ
HS tìm đoạn văn minh hoạ
Hs kể hoặc đọc thơ
- Có thể nói ít có vị lãnh tụ.....HCM.
- Nhưng điều kỳ lạ....rất hiện đại.
Hoạt động 4: HDVN
Mục tiêu: Học và nắm chắc nội dung văn bản
Phương pháp: Thuyết trình
Thời gian:2’
Học bài nắm được nội dung văn bản chuẩn bị tốt cho tiết 2
Ngày soạn 14/8/2010
Ngày giảng: Lớp 9......... 1 /8/2010 
 TiÕt 2 V¨n b¶n PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH
	 LÊ ANH TRÀ 
I / MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1.Kiến thức: .
 -Thấy được một số biểu hiện của phong cách Hồ Chí Minh trong đời sống và trong sinh hoạt.
 - Ý nghĩa của phong cách HCM trong việc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.
2.Kỹ năng: 
 - Vận dụng các biện pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về một vấn đề thuộc lĩnh vực văn hoá lối sống. 
3. Giáo dục:
 -Từ lòng kính yêu, tự hào về Bác, HS có ý thức tu dưỡng, học tập, rèn luyện theo gương Bác.
II/CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: 
 GV: Giáo án , sgk, sgv, tranh Bác Hồ
-HS: Đọc bài, soạn bài
III/ TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC:
1/Ổn định lớp:1/
2/Kiểm tra bài cũ:5’Con ®­êng nµo ®· h×nh thµnh nªn phong c¸ch v¨n ho¸ HCM?
3/ Bài mới :
Hoạt động 1
Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng cho hs
Phương pháp: Thuyết trình
Thời gian;1’
Hoạt động 2
Mục tiêu: Nắm được một số biểu hiện trong phong cách sinh hoạt, đời sống của HCM
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện,phân tích trực quan,so sánh đối chiếu
Kỹ thuật: Động não,mảnh ghép
Thời gian:32’
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Theo dõi phần nội thứ hai của VB, cho biết:
?Lối sống giản dị rất Việt Nam, rất phương đông của bác Hồ được biểu hiện như thế nào?
(Gợi ý: Nơi ở? Trang phục? Cách ăn uống?)
Nơi ở, làm việc đơn sơ: nhà sàn nhỏ, phòng tiếp khách, phòng chính trị, làm việc ,ngủ . . .
+Trang phục giản dị:quần áo bà ba nâu, áo trấn thủ, dép lốp; tư trang ít ỏi: va li con, vài vật kỉ niệm . . .
+Aên uống đạm bạc: cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa . . . 
?. Em cã nhËn xÐt g× vỊ ng«n ng÷ t¸c gi¶ thuyÕt minh khi nãi vỊ phong c¸ch sinh ho¹t cđa B¸c?
-Gi¶n dÞ, c¸ch nãi d©n d·( chiÕc, vỴn vĐn, kh«ng cÇu kú)
?. Ngoµi ra t¸c gi¶ cßn sư dơng ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo?
LiƯt kª cơ thĨ, chÝnh x¸c ®êi sèng sinh ho¹t cđa B¸c
H. Víi lêi gi¶n dÞ, ph­¬ng ph¸p liƯt kª cơ thĨ nh÷ng khÝa c¹nh ®êi sèng sinh ho¹t cđa B¸c, em nhËn ra vỴ ®Đp nµo trong c¸ch sèng cđa B¸c?
?Cách sống ấy gợi ta nhớ lại cách sống của những vị hiền triết ngày xưa, đó là ai?
Ta nhớ đến Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm 
?. Em thÊy tg ®· so s¸nh ntn? Ph­¬ng ph¸p TM b»ng so s¸nh ®· mang l¹i hiƯu qu¶ g× cho ®o¹n v¨n?
- So s¸nh c¸ch sèng cđa l·nh tơ HCM víi l·nh tơ c¸c n­íc kh¸c. “T«i d¸m ch¾c” ... “vµ tiÕt chÕ nh­ vËy”. So s¸nh c¸ch sèng cđa B¸c víi c¸c vÞ hiỊn triÕt x­a “Ta nghÜ ®Õn NguyƠn Tr·i ë C«n S¬n hay NguyƠn BØnh Khiªm ... t¾m ao”
-T/d: ThÊy c¸i vÜ ®¹i mµ b×nh dÞ ë nhµ c¸ch m¹ng HCM, lµm s¸ng tá c¸ch sèng b×nh dÞ trong s¸ng cđa B¸c. ThĨ hiƯn niỊm c¶m phơc vµ tù hµo cđa ng­êi viÕt.
? Th¶o luËn nhãm
N1: Em hiĨu thÕ nµo lµ c¸ch sèng kh«ng tù thÇn th¸nh ho¸ kh¸c ®êi, h¬n ng­êi?
- Kh«ng xem m×nh n»m ngoµi nh©n lo¹i nh­ c¸c th¸nh nh©n siªu phµm, kh«ng tù ®Ị cao m×nh bëi sù kh¸c mäi ng­êi, h¬n ng­êi, kh«ng ®Ỉt m×nh lªn trªn mäi sù th«ng th­êng ë ®êi.
N2: T¹i sao tg l¹i kh¼ng ®Þnh lèi sèng cđa B¸c cã kh¶ n¨ng ®em l¹i h¹nh phĩc thanh cao cho t©m hån vµ thĨ x¸c?
- Sù b×nh dÞ g¾n víi thanh cao trong s¹ch. T©m hån kh«ng ph¶i chÞu ®ùng nh÷ng toan tÝnh vơ lỵi, t©m hån ®­ỵc thanh th¶n, h¹nh phĩc.
- Sèng thanh b¹ch gi¶n dÞ, thĨ x¸c kh«ng ph¶i g¸nh chÞu ham muèn, bƯnh tËt, th× thĨ x¸c sÏ ®­ỵc thanh cao h¹nh phĩc.
Thảo luậân vòng 2
?Từ đó em nhận thức được gì về nét đẹp trong phong cách sinh hoạtcủa Hồ Chí Minh?
? Bài phong cách HCM đã cung cấp thêm cho em những hiểu biết nào về BácHồ của chúng ta?
HS :Trả lời 
HS dẫn chứng ở SGK tr 5.
HsTrả lời: (HS đọc dẫn chứng đầu tr 7).
Trả lời: Dẫn chứng:vị lãnh tụ, Chủ tịch >< rất Việt Nam
thảo luận theo nhóm
HS:Trả lời
Thảo luận theo nhóm 
hs suy nghĩ trả lời
hs đọcghi nhớ
I.T×m hiĨu chung v¨n b¶n.
II.Phân tích:
1.Hồ Chí Minh, sự tiếp thu văn hoá nhân loại:
2.Nét đẹp trong lối sống của Hồ Chí Minh:
-Nơi ở, làm việc đơn sơ.
-Trang phục giản dị.
- ăn uống đạm bạc.
- Vẻ đẹp gịi, kh«ng xa l¹ víi mäi ... t
-> Kh«ng nãi ®iỊu m×nh kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc.
* Ghi nhí 2: SGK – trang 10
* Ho¹t ®éng 4: HDHS LuyƯn tËp
- Mơc tiªu: hs vËn dơng kiÕn thøc vµo bµi tËp thùc hµnh.
- Ph­¬ng ph¸p:Th¶o luËn nhãm, vÊn ®¸p
 - Thêi gian:15’
- 
GV ghi s½n BT 2 ë b¶ng phơ. Cho HS ®äc nªu yªu cÇu BT2. 
- HS thi ®ua lªn ®iỊn nhanh.
- Cho HS lµm bµi trªn giÊy 5 phĩt.
- GV thu vỊ nhµ. 
- Mét HS ®äc vµ nªu yªu cÇu BT2.
- HS xung phong lªn ®iỊn nhanh ë b¶ng phơ.
- HS lµm bµi kiĨm tra 5 phĩt trªn giÊy.
III- LuyƯn tËp:
 Bµi tËp 2:
Nãi cã s¸ch, m¸ch cã chøng.
Nãi dèi
Nãi mß
Nãi nh¨ng nãi cuéi
Nãi tr¹ng
-Liªn quan ®Õn ph­¬ng ch©m vỊ chÊt
 Bµi tËp 5:
- C¸c thµnh ng÷ cã liªn quan ®Õn ph­¬ng ch©m vỊ chÊt:
+ ¡n ®¬m nãi ®Ỉt: vu khèng ®Ỉt ®iỊu. 
+ ¡n èc nãi mß: nãi kh«ng cã c¨n cø
+ ¡n kh«ng nãi cã: vu khèng, bÞa ®Ỉt
+ C·i chµy c·i cèi: cè tranh c·i, nh­ng kh«ng cã lý lÏ.
+ Khua m«i mĩa mÐp: nãi n¨ng ba hoa, kho¸c l¸c. 
+ Nãi d¬i nãi chuét: nãi l¨ng nh¨ng, kh«ng x¸c thùc.
+ Høa h­¬u høa v­ỵn: høa mµ kh«ng thùc hiƯn lêi høa.
	* H§ 5 Cđng cè: 
- Mơc tiªu: Gv kh¸i qu¸t vµ kh¾c s©u kiÕn thøc
- Ph­¬ng ph¸p:ThuyÕt tr×nh
 - Thêi gian:3’
	HS nh¾c l¹i 2 ghi nhí SGK
LÊy 2 vÝ dơ vỊ c¸c ph­¬ng ch©m ®· häc?
2 hs ph¸t biĨu
kĨ truyƯn vui vỊ PCHT
ghi nhí sgk
TruyƯn c­êi:Ch¸y
* H§ 6: HDVN
Thêi gian: 2’
Häc lý thuyÕt vµ lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i trong sgk
ChuÈn bÞ cho bµi häc Sư dơng mét sè ....
**************************************************************
Ngµy so¹n: 17/8/2010	 Ngµy gi¶ng: 19/8 - 9B,
 20/8 -9C
TiÕt 4: - TËp lµm v¨n	 
sư dơng mét sè biƯn ph¸p nghƯ thuËt
Trong v¨n b¶n thuyÕt minh
I- Mơc tiªu:
1. KiÕn thøc: - Cđng cè kiÕn thøc vỊ v¨n b¶n thuyÕt minh, BiÕt thªm c¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh th­êng dïng.
 - Vai trß cđa c¸c biƯn ph¸p nghƯ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh.
2. KÜ n¨ng:
- NhËn ra c¸c biƯn ph¸p nghƯ thuËt ®­ỵc sư dơng trong c¸c v¨n b¶n thuyÕt minh.
- TËp sư dơng c¸c biƯn ph¸p nghƯ thuËt trong bµi thuyÕt minh.
3. Th¸i ®é:
- Gi¸o dơc ý thøc, hiĨu biÕt vỊ sù phong phĩ cđa V¨n b¶n thuyÕt minh.
II- ChuÈn bÞ: 
Gi¸o viªn: SGK,SGV, tµi lƯu tham kh¶o
Häc sinh: §äc tr­íc bµi häc
III- TiÕn tr×nh d¹y- häc: 
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc:1’
2.KiĨm tra bµi cị:5’
? Nh¾c l¹i kh¸i niƯm vµ c¸c ph­¬ng ph¸p cđa v¨n b¶n thuyÕt minh?
- Lµ kiĨu vb sư dơng ph­¬ng thøc tr×nh bµy, giíi thiƯu, gi¶i thÝch ®Ĩ lµm râ t/c, cÊu t¹o,c¸ch dïng, lÝ do ph¸t sinh, qui luËt ph¸t triĨn biÕn ho¸ hoỈc quy tr×nh diƠn biÕn cđa ®èi t­ỵng, sù viƯc) -> cung cÊp th«ng tin ®Ĩ giĩp ng­êi ®äc ng­êi nghe hiĨu râ vỊ ®èi t­ỵng sv.
- Ph­¬ng ph¸p: Nªu ®Þnh nghÜa,gi¶i thÝch,nªu vÝ dơ, so s¸nh,dïng sè liƯu,ph©n tÝch ph©n lo¹i.
3.Bµi míi:
* Ho¹t ®éng 1:Giíi thiƯu bµi
- Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs
- Ph­¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh
- Thêi gian: 1’
Ho¹t ®éng cđa thÇy
H§ cđa HS
ND cÇn ®¹t
Văn bản thuyết minh là một loại văn bản đã được học tập, vận dụng trong chương trình ngữ văn lớp 8. Năm nay, các em lại sẽ được tiếp tục học tập loại văn bản này nhưng với yêu cầu cao hơn. Yêu cầu ấy như thế nào, chúng ta sẽ tìm hiểu ở bài học hôm nay.
L¾ng nghe
H§ 2 : T×m hiĨu viƯc sư dơng mét sè biƯn ph¸p nghƯ thuËt trong VBTM 
- Mơc tiªu: Hs cÇn n¾m ®­ỵc c¸c biƯn ph¸p nghƯ thuËt trong v¨n b¶n TM gåm cã kĨ chuyƯn,tù thuƯt, ®èi tho¹i, nh©m ho¸...
 T¸c dơng cđa c¸c biƯn ph¸p nghƯ thuËt lµ lµm cho ®èi t­ỵng TM thªm sinh ®éng hÊp dÉn.
- Ph­¬ng ph¸p: Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ị,vÊn ®¸p, gi¶i thÝch,ho¹t ®éng nhãm.
- Thêi gian: 20’
?V¨n b¶n thuyÕt minh cã tÝnh chÊt g×, mơc ®Ých cđa nã?
Tr×nh bµy nh÷ng tri thøc kh¸ch quan, phỉ th«ng
?Nªu c¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh mµ em ®· häc líp 8?
Nªu ®Þnh nghÜa,gi¶i thÝch,nªu vÝ dơ, so s¸nh,dïng sè liƯu,ph©n tÝch ph©n lo¹i
- Gäi mét HS ®äc v¨n b¶n “H¹ Long §¸ vµ N­íc”.
- H­íng dÉn HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái ë SGK.
?V¨n b¶n trªn thuyÕt minh vÇn ®Ị g×? 
? VB cã cung cÊp tri thøc vỊ ®èi t­ỵng kh«ng, lÊy VD?
_ Vb cung cÊp t­¬ng ®èi ®Çy ®đ tri thøc vỊ ®èi t­ỵng.
? Víi ®èi t­ỵng TM nh­ vËy ta cã dƠ dµng TM b»ng c¸ch ®o ®Õm, liƯt kª kh«ng?
Kh«ng thĨ chØ dïng ®o ®Õm liƯt kª v× nÕu ®o ®Õm, liƯt kª ng­êi ®äc chØ cã thĨ n¾m ®­ỵc mét sè tri thøc, ®Ỉc ®iĨm nh­: vÞnh réng bao nhiªu, cã bao nhiªu ®¶o lín nhá, bao nhiªu ®éng ®¸, mét sè hang ®éng cã h×nh thï kú l¹ ntn, hang nµo ®Đp...mµ sÏ kh«ng thÊy ®­ỵc hÕt sù kú l¹ v« tËn cđa H¹ Long. 
( Mµ sù kú l¹ nµy lµ “ChÝnh n­íc... vµ t©m hån”)
? VËy sù kú l¹ cđa H¹ Long lµ v« tËn ®­ỵc TM b»ng c¸ch nµo?
- T­ëng t­ỵng vµ liªn t­ëng, nh©n ho¸, miªu t¶.
?T¸c gi¶ ®· sư dơng biƯn ph¸p t­ëng t­ỵng, liªn t­ëng ntn ®Ĩ giíi thiƯu sù kú l¹ cđa H¹ Long?
- chÝnh n­íc lµm cho ®¸ sèng dËy.
- n­íc t¹o nªn sù di chuyĨn.
HS dùa vµo VB ®Ĩ tr¶ lêi.
?NT nh©n ho¸, miªu t¶ ®ãng gãp g× cho phÇn TM?
- Lµm cho c¶nh s¾c cã hån, ®Đp h¬n, ng­êi ®äc dƠ c¶m nhËn.
? H·y so s¸nh: NÕu kh«ng cã biƯn ph¸p liªn t­ëng, t­ëng t­ỵng, nh©n ho¸, miªu t¶ mµ chØ cã liƯt kª, ®o ®Õm, ph©n lo¹i ph©n tÝch ng­êi ®äc cã c¶m nhËn ®­ỵc hÕt vỴ ®Đp cđa H¹ Long kh«ng? 
? ViƯc sư dơng c¸c biƯn ph¸p nghƯ thuËt trong vb TM trªn cã t¸c dơng g×?
- §èi t­¬ng TM trë lªn phong phĩ bµi viÕt nh­ cã hån mêi gäi du kh¸ch ®Õn víi H¹ Long.
GV ®­a thªm bµi tËp t×nh huèng:
H. NÕu ph¶i TM cho em bÐ häc líp 1 vỊ 3 ch÷ O, ¤, ¥, em sÏ TM giíi thiƯu ntn? Cã c¸ch nµo nãi ®Ĩ em bÐ dƠ hiĨu, dƠ nhí kh«ng?
- O trßn nh­... thªm r©u.
( H×nh thøc cđa c©u trªn lµ vÌ, diƠn ca)
H. Khi giíi thiƯu vỊ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triĨn cđa c©y lĩa ®Ĩ sinh ®éng em cã thĨ dïng h×nh thøc nµo?
( Tù thuËt)
GV: Nh­ vËy ë mét sè v¨n b¶n TM phỉ cËp kiÕn thøc hoỈc v¨n b¶n TM cã t/c v¨n häc, muèn t¹o sù sinh ®éng hÊp dÉn, ®Ĩ kh¬i gỵi sù c¶m thơ cđa ng­êi ®äc, ng­êi nghe vỊ ®èi t­ỵng TM th× ng­êi viÕt cã thĨ sư dơng mét sè b. ph¸p NT nh­ kĨ chuyƯn, tù thuËt, diƠn ca, ®èi tho¹i...->
?Trong vb “H¹ Long...” cã rÊt nhiỊu b.ph¸p NT ®­ỵc sư dơng, nh­ng v× sao em vÉn nhËn ra ®©y lµ v¨n b¶n TM mµ kh«ng ph¶i lµ lo¹i vb kh¸c?
- VB cung cÊp tri thøc vỊ VÞnh H¹ Long, sù kú l¹
( h×nh thµnh gi¸ trÞ, ý nghÜa, cÊu t¹o)
?VËy trong v¨n b¶n TM khi sư dơng mét sè h×nh thøc NT kh¸c ph¶i l­u ý g×?
- Kh«ng qu¸ l¹m dơng-> tr¸nh t×nh tr¹ng lÉn sang vb kh¸c, hoỈc nhÇm ph­¬ng thøc biĨu ®¹t-> ghi nhí.
nh vỊ vÊn ®Ị g×? 
- HS xung phong tr¶ lêi c¸ nh©n.
- Mét HS ®äc v¨n b¶n.
- HS th¶o luËn nhãm, cư ®¹i diƯn tr¶ lêi, ®¹i diƯn nhãm kh¸c nhËn xÐt bỉ sung.
- HS tr¶ lêi c¸ nh©n.
Hs ®äc nghi nhí
I- T×m hiĨu viƯc sư dơng mét sè biƯn ph¸p nghƯ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh:
1. ¤n tËp v¨n b¶n thuyÕt minh:
- Mơc ®Ých, tÝnh chÊt: 
- Ph­¬ng ph¸p: 
2. V¨n b¶n thuyÕt minh cã sư dơng mét sè biƯn ph¸p nghƯ thuËt:
a. §äc v¨n b¶n: sgk/12
b. VÊn ®Ị: Sù k× l¹ cđa H¹ Long: §¸ vµ N­íc.
c. Ph­¬ng ph¸p: 
+ ThuyÕt minh, gi¶i thÝch 
d. BiƯn ph¸p nghƯ thuËt: 
+ Miªu t¶ ,liªn t­ëng,t­ëng t­ỵng sinh ®éng.
+ DÉn chøng x¸c thùc
* Ghi nhí
* H§ 3: HDHS LuyƯn tËp 
- Mơc tiªu: hs vËn dơng kiÕn thøc vµo bµi tËp thùc hµnh.
- Ph­¬ng ph¸p:Th¶o luËn nhãm, vÊn ®¸p
 - Thêi gian:18’
- GV ghi s½n c©u hái ë BT lªn b¶ng phơ.
1. V¨n b¶n cã tÝnh chÊt thuyÕt minh kh«ng? TÝnh chÊt Êy thĨ hiƯn ë nh÷ng ®iĨm nµo?
?Nh÷ng ph­¬ng ph¸p nµo ®· ®­ỵc sư dơng?
2. T¸c gi¶ sư dơng nÐt nghƯ thuËt nµo?
3. C¸c biƯn ph¸p nghƯ thuËt cã t¸c dơng g×?
? BT2/ 15
- HS th¶o luËn nhãm cư ®¹i diƯn tr¶ lêi.
- HS nhãm kh¸c nhËn xÐt bỉ sung.
Lµm BT2/15
II- LuyƯn tËp:
1. Bµi tËp 1:
- Cã thĨ coi ®©y lµ mét VBTM.
- Ỹu tè thuyÕt minh vµ yÕu tè nghƯ thuËt kÕt hỵp chỈt chÏ.
- TÝnh chÊt thuyÕt minh thĨ hiƯn ë chç: Gi¶i thÝch loµi ruåi rÊt cã hƯ thèng. 
- C¸c ph­¬ng ph¸p: §Þnh nghÜa, ph©n lo¹i, liƯt kª.
- C¸c biƯn ph¸p nghƯ thuËt: Nh©n ho¸, cã t×nh tiÕt.
- C¸c biƯn ph¸p nghƯ thuËt trªn cã t¸c dơng g©y høng thĩ cho ng­êi ®äc.
 2. Bµi tËp 2:
- BiƯn ph¸p nghƯ thuËt: LÊy ngé nhËn håi nhá lµm ®Çu mèi cho c©u chuyƯn.
	* H§ 4 Cđng cè: 
- Mơc tiªu: Gv kh¸i qu¸t vµ kh¾c s©u kiÕn thøc
- Ph­¬ng ph¸p: VÊn ®¸p
 - Thêi gian:3’
?Nh÷ng biƯn ph¸p nghƯ thuËt tiªu biĨu th­êng ®­ỵc sư dơng trong VbTM
? T¸c dơng cđa c¸c biƯn ph¸p nghƯ thuËt ®ã?
hs tr¶ lêi
-KĨ chuyƯn, Èn dơ nh©n ho¸....
- §èi t­ỵng TM phong phĩ hÊp dÉn
* H§ 5: HDVN
Thêi gian: 2’
Häc lý thuyÕt vµ s­u tÇm mét sè VBTM cã sư dơng mét sè biƯn ph¸p nghƯ thuËt. 
- LËp dµn bµi cho ®Ị bµi: ThuyÕt minh chiÕc nãn l¸ ViƯt Nam.
**************************************************************
Ngµy so¹n: 17/8/2010	 Ngµy gi¶ng: 19/8 - 9B,
 20/8 -9C
TiÕt 5 : - TËp lµm v¨n	 
 luyƯn tËp sư dơng mét sè biƯn ph¸p
 NghƯ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh
I- Mơc tiªu:
1. KiÕn thøc: 
Giĩp häc sinh biÕt vËn dơng mét sè biƯn ph¸p nghƯ thuËt vµo v¨n b¶n thuyÕt minh vỊ mét thø ®å dïng. 
T¸c dơng cđa c¸c biƯn ph¸p nghƯ thuËt trong VBTM
2.KÜ n¨ng: 
- X¸c ®Þnh yªu cÇu cđa ®Ị bµi TM vỊ mét ®å dïng cơ thĨ.
- lËp dµn ý chi tiÕt vµ viÕt phÇn më bµi cho bµi v¨n TM( cã sư dơng mét sè biƯn ph¸p nghƯ thuËt) vỊ mét ®å dïng.
3. Th¸i ®é: Yªu thÝch bé m«n
II- ChuÈn bÞ:
Gi¸o viªn: Tµi liƯu tham kh¶o
Häc sinh: LËp dµn bµi cho bµi thuyÕt minh ChiÕc nãn l¸ ViƯt Nam. ViÕt më bµi.
III- TiÕn tr×nh d¹y - häc:
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc:1’ 9B:............. 9C.............
2.KiĨm tra bµi cị: 5’
Trong v¨n b¶n TM cã thĨ sư dơng nh÷ng bph¸p NT nµo? Cã l­u ý g× khi sư dơng b.ph¸p NT? VD?
3.Bµi míi:
* Ho¹t ®éng 1: Giíi thiƯu bµi
- Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs
- Ph­¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh
- Thêi gian: 1’
*H§2: HDHS LËp dµn bµi cho bµi v¨n TM vỊ mét thø ®å dïng cơ thĨ
- Mơc tiªu: Hs biÕt c¸ch lËp dµn bµi,viÕt ®­ỵc phÇn më bµi vµ tr×nh bµy tr­íc líp.
- Ph­¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, th¶o luËn
- Thêi gian:
- GV ghi ®Ị bµi lªn b¶ng 
- HS lÊy dµn bµi ®· chuÈn bÞ ë nhµ ra th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý tr¶ lêi
- Gi¸o viªn chèt ý
- Cho häc sinh ®äc phÇn më bµi ®· ®­ỵc chuÈn bÞ
- Gi¸o viªn chèt ý.
? X¸c ®Þnh vµ chØ ra t¸c dơng cđa biƯn ph¸p nghƯ thuËt ®­ỵc sư dơng trong v¨n b¶n TM ?
- Mét HS ®äc ®Ị bµi trªn b¶ng
- Häc sinh th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt ý tr¶ lêi, cư ®¹i diƯn lªn b¶ng tr×nh bµy, ®Þa diƯn nhãm kh¸c nhËn xÐt, bỉ sung.
- Häc sinh nªu c¸c biƯn ph¸p nghƯ thuËt mµ em dù kiÕn sÏ sư dơng
- Tr×nh bµy
- nhËn xÐt, bỉ sung.
1- LËp dµn bµi cho ®Ị bµi sau:
§Ị bµi: Giíi thiƯu vỊ chiÕc nãn l¸ ViƯt Nam.
Dµn bµi
1. Më bµi: Nªu 1 ®Þnh nghÜa vỊ chiÕc nãn l¸ ViƯt Nam.
2. Th©n bµi:
- H×nh d¸ng cđa nãn.
- Nãn ®­ỵc lµm b»ng nguyªn liƯu.
- C¸ch lµm nãn.
- Nãn th­êng ®­ỵc s¶n xuÊt ë.
- Nh÷ng vïng nỉi tiÕng vỊ nghỊ lµm nãn.
- Nãn l¸ cã t¸c dơng rÊt lín ®èi víi ng­êi ViƯt Nam.
3. KÕt bµi:
C¶m nghÜ cđa em vỊ chiÕc nãn l¸ ViƯt Nam.
2- ViÕt phÇn Më bµi
* §äc thªm bµi Hä nhµ kim
*H§3: Cđng cè
- Mơc tiªu: Gv kh¸i qu¸t vµ kh¾c s©u kiÕn thøc
- Ph­¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh
 - Thêi gian:3’
* H§ 4: HDVN
Thêi gian: 2’
 s­u tÇm mét sè VBTM cã sư dơng mét sè biƯn ph¸p nghƯ thuËt vµ chØ râ t¸c dơng cđa nã. 
- So¹n bµi §Êu tranh cho mét thÕ gií hoµ b×nh