Giáo án môn học Ngữ văn 9 - Tiết 119: Cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

Tiết: 119 CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN 
VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH)
Ngày soạn: 
Ngày dạy:
A. MỤC TIÊU:
1.Kiếnthức: Biết cách viết bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) 
2. Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng thực hiện các bước khi làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích), cách tổ chức, triển khai các luận điểm.
3. Thái độ: HS có ý thức rèn luyện, thực hành 
B. PHƯƠNGPHÁP: Đàm thoại, thảo luận, thực hành.
C. CHUẨN BỊ:
1.Giáoviên: Soạn bài, chuẩn bị thêm 1 số bài mẫu.
2. Họcsinh: Đọc và trả lời câu hỏi SGK.
D. TIẾN TRÌNH:
I. Ổnđịnh: (1’)
II. Bài cũ: (3’)
? Thế nào là nghị luận về 1 tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)?
III.Bàimới:
 1.Đặtvấnđề: (1’)
2.Triểnkhai:
Hoạt động của GV và HS
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: (5’) Hướng dẫn tìm hiểu đề bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích).
* Cho HS đọc các đề bài.
? Các đề bài trên đã nêu ra những vấn đề nghị luận nào về tác phẩm truyện? 
? Các đề bài trên có gì giống và khác nhau? (- Giống nhau: Đều là kiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (trích)
I. Đề bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)
1. Ví dụ: 
*Bốn đề bài:
+ Suy nghĩ: xuất phát từ sự cảm, hiểu của mình để nhận xét, đánh giá tác phẩm.
+ Phân tích: xuất phát từ tác phẩm (cốt truyện, nhân vật, sự việc...) để lập luận và sau đó nhận xét đánh giá tác phẩm.
Hoạt động 2: (25’)Tìm hiểu các bước làm bài nghị luận về tp truyện( đoạn trích).
* Cho HS đọc đề bài trong SGK.
? Xác định yêu cầu, nội dung của đề?
? Cái gì là nét nổi bật nhất ở nhân vật ông Hai?
? Tình yêu làng, yêu nước được bộc lộ trong những tình huống nào?
? Tình yêu ấy có đặc điểm gì ở hoàn cảnh cụ thể?
? Tìm những chi tiết đặc sắc chứng tỏ tình yêu làng, yêu nước của ông Hai?
* Cho HS đọc mục mở bài, thân bài, kết bài?. 
? Nhiệm vụ của từng phần? 
* GV hướng dẫn học sinh viết theo nhóm.
* HS viết, cử đại diện trình bày.
* GV nhận xét, bổ sung.
* GV chốt ý ,cho HS đọc ghi nhớ.
II. Các bước làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)
 *Cho đề bài: Suy nghĩ về nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng của Kim Lân.
 1. Tìm hiểu đề và tìm ý:
a) Tìm hiểu đề:
- Yêu cầu: Nghị luận về nhân vật trong tác phẩm 
- Nội dung: Nhân vật ông Hai
- Giới hạn: Tác phẩm “Làng” – Kim Lân.
b) Tìm ý:
+ Tình yêu làng gắn bó, hoà quyện với lòng yêu nước 
- Các biểu hiện của phẩm chất trên
+ Tình huống bộc lộ
+ Các chi tiết nghệ thuật chứng tỏ tình yêu làng, yêu nước.
+ Ý nghĩa của tình cảm mới mẽ ấy của nhân vật.
 2. Lập dàn bài: SGK
3. Viết bài:
- Mỗi nhóm viết một phần.
4. Sữa chữa.
2- Ghi nhớ. SGK trang 68.
Hoạt động 3: (5’) Hướng dẫn luyện tập.
* GV ghi đề lên bảng.
? Hãy viết phần mở bài và một đoạn của thân bài cho đúng với yêu cầu của người đọc.
* HS thảo luận theo nhóm, viết bài, cử đại diẹn trình bày.
* GV nhận xét, cho điểm.
III. Luyện tập: 
* Đề bài: Suy nghĩ của em về truyện ngắn "Lão Hạc" của Nam Cao.
* Mở bài:
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
- Nhân vật chính của tác phẩm 
- Suy nghĩ trực tiếp về nhân vật Lão Hạc.
IV.Củngcố: (3’)
? Nêu các bước làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện hoặc đoạn trích? 
V. Dặn dò: (2’)
- Học thuộc lòng ghi nhớ. Làm tiếp bài tập trên vào vở.
- Chuẩn bị bài: Luyện tập làm bài nghị luận vè tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích).
+ Đọc lại truyện “Chiếc lược ngà”; Lập dàn bài chi tiết cho đề bài: Cảm nhận của em về đoạn trích truyện “Chiếc lược ngà”.
E. Rút kinh nghiệm: