Giáo án môn học Ngữ văn 9 - Tiết 74: Kiểm tra Tiếng Việt

Tiết 74: kiểm tra tiếng Việt
Trắc nghiệm (3 điểm):
Đọc kĩ đoạn văn bản sau và trả lời câu hỏi bằng cách khoanh tròn vào chữ cái đứng trước câu trả lời đúng:
 Trong lúc đó, nó vẫn ôm chặt lấy ba nó. Không ghìm được xúc động và không muốn cho con thấy mình khóc, anh Sáu một tay ôm con, một tay rút khăn lau nước mắt, rồi hôn lên mái tóc con:
Ba đi rồi ba về với con.
Không!- Con bé hét lên, hai tay nó siết chặt lấy cổ, chắc nó nghĩ hai tay không thể giữ được ba nó, nó dang cả hai chân rồi câu chặt lấy ba nó, và đôi vai nhỏ bé của nó run run.
 Nhìn cảnh ấy, bà con xung quanh có người không cầm được nước mắt, còn tôi bỗng thấy khó thở như có bàn tay ai nắm lấy trái tim tôi. Tôi bỗng nảy ra ý nghĩ, muốn bảo anh ở lại vài hôm. Nhưng thật khó, chúng tôi chưa biết mình sẽ đi tập kết hay ở lại. Chúng tôi cần về đúng ngày nhận lệnh để kịp chuẩn bị. Thế là đã đến lúcphải đi rồi, mọi người phải xúm lại vỗ về nó, mẹ nó bảo:
Thu! Để ba con đi. Thống nhất rồi ba con về.
(Trích “Chiếc lược ngà”- Ngữ văn 9 tập I)
ở câu văn “Trong lúc đó, nó vẫn ôm chặt lấy ba nó”, cụm từ “Trong lúc đó” là thành phần gì?
Trạng ngữ C. Vị ngữ
Chủ ngữ D. Định ngữ.
Câu văn trên thuộc loại câu nào?
Câu đơn C. Câu ghép chính phụ
Câu ghép đẳng lập. D. Câu đặc biệt.
Từ “Nhưng” trong đoạn văn trên chỉ kiểu quan hệ nào dưới đây?
Bổ sung C. Tương phản
Nhượng bộ. D. Nguyên nhân.
Từ nào dưới đây là tính từ chỉ cảm giác?
Vỗ về C. Nức nở
 Run run. D. Bé nhỏ.
Trong câu văn: Nhìn cảnh ấy, bà con xung quanh có người không cầm được nước mắt, còn tôi bỗng thấy khó thở như có bàn tay ai nắm lấy trái tim tôi.
tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ gì?
ẩn dụ. C. So sánh.
Nhân hoá D. Nói quá.
Câu nói của bé Thu: “Cơm sôi rồi, chắt nước giùm cái!” đã vi phạm phương châm hội thoại nào?
Phương châm về lượng C. Phương châm về chất.
Phương châm cách thức. D. Phương châm lịch sự. 
Tự luận:
Câu 1 (3 điểm): Hãy phân tích giá trị của biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ sau:
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng.
Câu 2 (4 điểm): Viết đoạn văn diễn dịch khoảng 8- 10 câu nêu suy nghĩ của em về tình cảm cha con trong chiến tranh ở truyện ngắn “Chiếc lược ngà”, trong đoạn có sử dụng cách dẫn trực tiếp và gián tiếp.
Bảng ma trận hai chiều:
 Mức độ
Lĩnh vực, 
nội dung.
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng
Tổng
Thấp
Cao 
TN
TL
TN
TL
TN
TL
TN
TL
Từ loại:
+ Kiểu từ loại
+ Quan hệ ý nghĩa của từ.
C3
C4
0,5
0,5
Câu:
+ Thành phần câu
+ Kiểu câu.
C1
C2
0,5
0,5
Biện pháp tu từ:
+ So oánh
+ ẩn dụ
C5
C1
C1
0,5
3
Phương châm hội thoại:
C6
0,5
Cách dẫn trực tiếp và dẫn gián tiếp
C2
C2
4
Đáp án:
Trắc nghiệm: 2, 5 điểm; mỗi câu đúng đạt 0,5 điểm.
C1
C2
C3
C4
C5
C6
A
A
C
B
C
D
Tự luận:
Câu 1: 
Gọi tên chính xác biện pháp tu từ ẩn dụ (1 điểm):
+ Câu trên hình ảnh mặt trời hiểu theo nghĩa đen (0,5 điểm)
+ Câu dưới hình ảnh mặt trời là hình ảnh ẩn dụ (0,5 điểm)
Phân tích được:
+ Trong trái tim mẹ, con là thiêng liêng, cao quí nhất, là lẽ sống, nguồn sống của mẹ (1 điểm)
+ Mặt trời ấy nằm ngay trên lưng, vô cùng gần gũi, như là một phần của mẹ, là động lực giúp mẹ hăng say làm việc (1 điểm).
Câu 2:
 Viết đúng đoạn diễn dịch 0,5 điểm).
Có sử dụng cách dẫn trực tiếp và gián tiếp (1 điểm).
Nội dung đạt các ý sau:
+ Chiến tranh khiến ông Sáu và bé Thu tám năm trời không được gặp nhau. Khi gặp mặt, bé Thu không chịu nhận cha vì ông Sáu có vết thẹo trên mặt khiến cho ông không giống với tấm hình. Khi Thu nhận ra ba thì cũng là lúc phải chia tay->Cuộc chia tay thật cảm động, tình cảm cha con trong giây phút ấy thật nồng ấm, thiêng liêng.
+ ở khu căn cứ trong rừng, ông Sáu đã dồn hết nỗi nhớ thương con vào việc tự tay làm chiếc lược tặng con. Chưa kịp trao tận tay cho con thì ông Sáu đã hi sinh. Vậy là một lần nữa chiến tranh lại chia cắt tình cha con của họ, mà lần này là chia cắt vĩnh viễn. Chỉ có tình yêu con là không thể chết, ông đã kịp trao lại chiếc lược để nhờ bạn tặng cho con như một minh chứng về tình phụ tử thiêng liêng; nó không ào ạt mà lắng sâu, xúc động lòng người.
+ Chiến tranh không thể huỷ diệt, xoá nhoà tình cha con sâu sắc ấy: chiếc lược đã được trao cho Thu khi cô đã là một giao liên dũng cảm.