Giáo án môn học Ngữ văn 9 - Tiết học 20: Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự

Dạy :9a ............................ Tiết 20 
 9b:
 Tập làm văn: 
Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự
A/ Mục tiêu: Qua tiết học, HS có thể :
- Ôn lại mục đích và cách thức tóm tắt VB tự sự.
- Rèn luyện kĩ năng tóm tắt VB tự sự.
B/ Chuẩn bị : 
 - GV: Bảng phụ.
 - HS: Ôn lại kiến thức về tóm tắt VB tự sự đã học ở lớp 8.
C/ Phương pháp.
- Thực hành.
D/ Hoạt động trên lớp :
1) ổn định tổ chức: ( 1 phút): KT sĩ số :	
2) KT bài cũ: ( 4 phút)
 ? Thế nào là tóm tắt VB tự sự ?
 ? Cách tóm tắt VB tự sự ?
3) Bài mới: ( 35 phút)
Hoạt động của GV & HS
Ghi bảng
GV dùng bảng phụ ghi tóm tắt 3 tình huống của SGK.
* HS quan sát 3 tình huống trên bảng phụ
 GV yêu cầu HS suy nghĩ và thực hiện các yêu cầu sau:
a) Trong cả ba tình huống trên, người ta đều phải tóm tắt VB. Hãy rút ra nhận xét về sự cần thiết phải tóm tắt VB tự sự.
HS trả lời
ộ GV chốt lại :
Việc tóm tắt VB tự sự giúp cho người đọc, người nghe nắm được nội dung chính của VB đó.
b) Hãy tìm hiểu và nêu lên các tình huống khác trong cuộc sống mà em thấy cần thiết phải vận dụng kĩ năng tóm tắt VB tự sự.
* HS nêu một số tình huống khác trong cuộc sống mà cần phải vận dụng kĩ năng tóm tắt VB tự sự.
3) Kết luận:
- GV rút ra kết luận: Trong thực tế, không phải lúc nào chúng ta cũng có thời gian và điều kiện để trực tiếp xem phim hoặc trực tiếp đọc tác phẩm VH. Vì vậy việc tóm tắt VB tự sự là một nhu cầu tất yếu do cuộc sống đặt ra.
 GV sử dụng bảng phụ ghi các sự việc tóm tắt" Chuyện Nam Xương " ở bài tập 1.
 GV cho HS đối chiếu các sự việc với cốt truyện" Chuyện người con gái Nam Xương" đã học để rút ra nhận xét và trả lời các câu hỏi đã nêu trong SGK.
* HS đối chiếu, rút ra nhận xét và trả lời câu hỏi.
- Nhìn chung, 7 sự việc và các nhân vật nêu ra là khá đầy đủ. Tuy vậy, vẫn còn thiếu một sự việc quan trọng là sau khi vợ trẫm mình, TS ngồi với đứa con. Nó đã chỉ vào bóng TS bảo rằng đó là cha nó lại đến’ TS hiểu ra nỗi oan của vợ trước khi gặp Phan Lang.
- Sự việc thứ 7 chưa hợp lí.
- Cần thay đổi: giữ nguyên các sự việc từ 1’.4; bổ sung sự việc vừa nêu là thứ 5; tiếp đó là các sự việc 6, 7, 8.
2) Bài tập 2:
- Trên cơ sở đã điều chỉnh, GV hướng dẫn HS viết bản tóm tắt theo yêu cầu của bài tập 2.
- GV gọi 1 số em trình bày.
3) Bài tập 3:
- Trên cơ sở bản tóm tắt ở bài tập 2, GV hướng dẫn HS làm bài tập 3: Tóm tắt một cách ngắn gọn hơn mà người đọc vẫn hiểu nội dung VB
- GV gọi một số em đọc bản tóm tắt ngắn gọn
- GV nhận xét chung và có thể cho HS quan sát phần tóm tắt rút gọn đã chuẩn bị ở bảng phụ
* HS thực hành tóm tắt lại VB. Có thể bỏ bớt một số từ dẫn giải các sự việc.
? Từ việc làm 3 bài tập trên, em cho biết: khi tóm tắt 1 VB tự sự cần có những yêu cầu gì ?
ộ GV chốt lại :
- VB tóm tắt phải làm nổi bật được các sự việc và nhân vật chính
- VB tóm tắt phải ngắn gọn để dễ nhớ
’ GV hệ thống hoá lại kiến thức và cho HS đọc phần ghi nhớ- SGK.
GV cho HS làm bài tập 2 tại lớp để tăng cường, rèn luyện kĩ năng nói cho HS
- GV gọi một số em lên bảng tóm tắt miệng câu chuyện. GV nhận xét chung và có thể động viên cho điểm.
- Một vài HS lên bảng tóm tắt theo yêu cầu của GV. Các HS khác nghe, nhận xét về kĩ năng tóm tắt.
I/ Sự cần thiết của việc tóm tắt VB tự sự : ( 8 phút)
1) Một số tình huống:
2) Nhận xét:
- Tóm tắt VB tự sự giúp cho người đọc, người nghe nắm được nội dung chính xác của VB đó.
II) Thực hành tóm tắt một VB tự sự : ( 12 phút)
1) Bài tập 1:
2) Bài tập 2:
3) Bài tập 3:
* 1’2 HS thực hiện yêu cầu của GV.
* HS quan sát phần tóm tắt của GV ở bảng phụ.
* Ghi nhớ- SGK.
III/ Luyện tập : ( 15 phút)
4) Củng cố: ( 3 phút)
 ? Hãy nêu sự cần thiết của việc tóm tắt VB tự sự. Việc TT này phải đảm bảo những yêu cầu gì ?
5) HD về nhà: ( 2 phút)
 - Học thuộc phần ghi nhớ để nắm nội dung cơ bản của tiết học
 - Làm bài tập1- SGK và bài tập bổ sung- SBT
 ’ Xem trước những yêu cầu của tiết trả bài TLV số 1.
E/ Rút kinh nghiêm.
.
 .