Giáo án môn học Ngữ văn 9 - Tiết học 59: Tổng kết về từ vựng

Soạn : ......................... Tiết 59 
Dạy :9A .......................... 
 9B:. 
Tiếng Việt: 
Tổng kết về từ vựng
( luyện tập tổng hợp)
A/ Mục tiêu: 
Qua tiết học, HS có thể:
 - Biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học để phân tích những hiện tượng ngôn ngữ trong thực tiễn giao tiếp, nhất là trong văn chương.
 - Rèn luyện kĩ năng so sánh, phân tích, tổng hợp khi làm bài tập.
B/ Chuẩn bị:
 - GV: Nội dung tiết dạy ; phiếu học tập . 
 - HS: Xem trước yêu cầu các bài tập , ôn lại các kiến thức cơ bản.
C/ Phương pháp.
- Phân tích, tổng hợp, thực hành
D/ Hoạt động trên lớp:
1) ổn định tổ chức: (1 phút): KT sĩ số:	
2) KT bài cũ: (Kết hợp khi học bài - làm bài tập)
3) Bài mới : (39 phút)
Hoạt động của GV & HS
Ghi bảng
 - GV hướng dẫn, tổ chức cho HS làm các bài tập.
 1) Bài tập 1:
* 1 HS đọc bài tập 1.
* Đại diện các nhóm trả lời:
- GV sử dụng phiếu học tập cho bài tập 1, phát cho các nhóm. Cho HS thảo luận yêu cầu của bài tập và trả lời ra phiếu.
- GV thu lại phiếu kiểm tra lại và nhận xét, chữa bài.
’ Lưu ý điểm khác nhau về nghĩa giữa từ 
“ gật đầu ” và “gật gù ” để thấy được từ 
“ gật gù ” thể hiện thích hợp hơn ý nghĩa cần biểu đạt ( thái độ đồng tình tán thưởng ). 
2) Bài tập 2 :
* 1 HS đọc bài tập 2.
- GV cho HS suy nghĩ, thảo luận yêu cầu của bài tập 2.
’ GV lưu ý: Đây là cách nói chuyển nghĩ dựa trên phương thức hoán dụ.
3) Bài tập 3 :
* 1 HS đọc bài tập 3.
- GV cho HS thảo luận theo nhóm nhỏ yêu cầu của bài tập.
* HS thảo luận, xác định và trả lời:
4) Bài tập 4 :
* 1 HS đọc yêu cầu của bài tập.
- Trước hết, GV cho HS tìm các từ cùng trường từ vựng trong khổ thơ.
* HS thảo luận nhóm phát biểu:
- GV yêu cầu HS chỉ ra cái hay trong cách dùng từ ở bài thơ, vận dụng kiến thức về trường từ vựng.
* 1 HS khá , giỏi trả lời:
Màu áo đổ của cô gái thắp lên trong mắt chàng trai ngọn lửa. Ngọn lửa đó lan toả trong con người làm anh say đắm, ngây ngất đến mức có thể cháy thành tro và lan ra cả không gian làm không gian cũng biến sắc: Cây xanh ’ hồng.
 Qua đó thể hiện 1 cách độc đáo 1 t/yêu mãnh liệt, cháy bỏng.
5) Bài tập 5 :
* HS đọc thầm đoạn trích.
- GV hướng dẫn HS đọc đoạn trích ở bài tập, sau đó xác định xem các sự vật, hiện tượng được đặt tên theo cách nào và tìm 5 tên gọi tương tự. 
* HS thảo luận yêu cầu của bài tập và trả lời yêu cầu 1:
- Với yêu cầu thứ 2 GV có thể chia lớp thành các nhóm cho các nhóm thi với nhau xem nhớm nào tìm ra được nhiều tên gọi đáp ứng đúng yêu cầu của bài tập trong thời gian (5 phút) . ’ GV là trọng tài chấm điểm.
6) Bài tập 6 :
* 1 HS đọc yêu cầu của bài tập sau đó suy nghĩ và trả lời yêu cầu của bài tập.
- GV gọi 1 HS trả lời yêu cầu của bài tập.
1) Bài tập 1:
2) Bài tập 2 :
- Người vợ hiểu sai nghĩa của cách nói
“ chỉ có một chan sút ” .
’ Cách nói này có nghĩ là cả đội bóng chỉ có 1 người ghi bàn giỏi.
3) Bài tập 3 :
- Những từ dùng theo nghĩa gốc: Miệng , chân , tay
- Những từ dùng theo nghĩa chuyển: vai , đầu ( vai : hoán dụ ; đầu : ẩn dụ )
4) Bài tập 4 :
- Các từ : đỏ, hồng, xanh thuộc trường từ vựng chỉ màu sắc.
- Các từ : lửa, cháy, tro thuộc trường từ vựng lửa và những sự vật hiện tượng liên quan tới lửa.
- Các sự vật hiện tượng được gọi tên theo cách dùng từ ngữ đã có sẵn với 1 nội dung mới dựa vào đặc điểm của sự vật, hiện tượng được gọi tên.
Chi tiết gây cười :
 Dù đang đau quằn quại vẫn sính dùng từ nước ngoài.
’ Phê phán thói sính dùng từ mượn của 1 số người.
 4) Củng cố : (3’ )
 ? “Tiết tổng kết từ vựng ” ( luyện tập tổng hợp) hôm nay cung cấp cho em những kiến thức nào về phân môn tiếng Việt để em ôn lại ?
 ’ ( Nghệ thuật dùng từ, phương thức chuyển nghĩa của từ ngữ nghĩa gốc và nghĩa chuyển, trường từ vựng, sự phát triển của từ vựng và cách sử dụng từ mượn ).
5) HD về nhà : (2’ ) 
 - Ôn lại các kiến thức về từ vựng đã học có lien quan đến phần bài hoc.
 - Làm các bài tập vào vở.
 - Xem trước các yêu cầu của tiết tiếng Việt : Chương trình địa phương
E/ Rút kinh nghiệm
..