Giáo án môn học Ngữ văn 9 - Tiết số 18: Tóm tắt văn bản tự sự

Tiết 18: Tập làm văn Ngày dạy: 13/9/08
TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
I. Mục tiêu cần đạt:
Học sinh:
- Nắm được mục đích và cách thức tóm tắt văn bản tự sự.
- GD cách diễn đạt hay, trôi chảy .
- Rèn kĩ năng tóm tắt VBTS nói riêng & các VB giao tiếp xã hội nói chung.
II. Chuẩn bị:
- Giáo viên:
 + PTDH: Bảng phụ ghi ví dụ và quy trình tóm tắt.
 + Nội dung tích hợp: Văn bản Lão Hạc, Tức nước vỡ bơ. 
- Học sinh: Tập tóm tắt các văn bản tự sự đã học.
III. Các bước lên lớp:
 1. Ổn định: 8a: / 29 (vắng..)
 2. Bài cũ: 
 a. Câu hỏi:
 - Thế nào là liên kết các đoạn văn trong văn bản? Nêu các cách liên kết đoạn văn trong văn bản?
 b. Đáp án: Nêu dược khái niệm liên kết và cách liên kết: (10đ )
3. Bài mới: Giới thiệu vào bài.
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
PHẦN GHI BẢNG
Gv
 Hs
Gv
Hs
Gv
Hs
Gv
Hs
Gv
Hs
Gv
Hs
* Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu mục đích tóm tắt văn bản tự sự.
- Tự sự là gì?
- Hãy cho biết những yếu tố quan trọng nhất trong tác phẩm tự sự?
+ Sự việc, cốt truyện , nhân vật chính
- Ngoài những yếu tố quan trọng ấy còn có những yếu tố nào khác?
- Khi tóm tắt tác phẩm tự sự ta dựa vào những yếu tố nào là chính? 
-Vậy theo em, mục đích của tóm tắt văn bản tự sự là gì?(kể =>hiểu)
- Chọn câu trả lời đúng nhất ( Bảng phụ)
+ Lựa chọn câu đúng. (b)
* Hoạt động 2:Hình thành khái niệm
- Đọc đoạn văn muc II.1/60
- Nội dung đoạn văn trên nói về văn bản nào? Tại sao em biết?
- So sánh đoạn văn trên với nguyên văn của văn bản? 
+ Trao đổi trả lời: nguyên văn dài hơn, nhân vật nhiều hơn
- Viết như đoạn văn trên gọi là tóm tắt văn bản tự sự. Vậy theo em thế nào là tóm tắt văn bản tự sự?
+ Trao đổi và phát biểu theo cách hiểu của mình.
* Hoat động 3: Hướng dẫn tìm hiểu qui trình tóm tắt.
- Muốn viết được một văn bản tóm tắt, theo em phải làm những việc gì?
- Những việc ấy phải thực hiện theo trình tự nào?
- Treo bảng phụ về quy trình tóm tắt còn lộn xộn – cho học sinh lên sắp xếp lại hợp lí.
+ Đọc toàn bộ ghi nhớ.
* Bài tập nhanh: 
- Nhân vật và sự việc chính của đoạn trích Tức nước vỡ bờ của Ngô Tất Tố?
+ Trả lời nhanh.
I. Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự?
 1. Ví dụ: Sgk /tr 60
 2. Ghi nhớ1: Sgk/ tr 61
II. Cách tóm tắt:
 1. Yêu cầu:
 - Ngắn gọn.
 - Tập trung nội dung chính.
2. Các bước tóm tắt:
 Bốn bước cơ bản:
 + Đọc kĩ văn bản
 + Lựa chọn sự việc chính, nhân vật chính.
 + Sắp xếp theo thứ tự
 + Viết tóm tắt bằng lời văn của mình.
* Ghi nhớ: Sgk
4. Củng cố: So sánh văn bản tự sự tóm tắt và nguyên bản? Nêu quy trình tóm tắt?
5. Hướng dẫn về nhà:
- Làm bài tập 1+2/61+62 bài Luyện tập tóm tắt VB tự sự.
 + Bài 1: Sắp xếp ý sau đó tóm tắt văn bản (12-15 câu )
 + Bài 2: Dựa vào bài tập nhanh đã tìm hiểu để tóm tắt 
 + Bài 3: Học sinh khá –giỏi thực hiện.
- Kể tóm tắt văn bản Lão Hạc & đoạn trích Tức nước vỡ bờ.
********************************