Giáo án môn học Ngữ văn khối 9 - Tiết 70: Người kể chuyện trong văn bản tự sự

Ngày soạn: 17/ 11/ 2010
Ngày giảng: 18/11/ 2010
 TIẾT 70
NGƯỜI KỂ CHUYỆN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
A. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức
- Hiểu và nhận diện được thế nào là người kể chuyện, vai trò và mối quan hệ giữa người kể với ngôi kể trong văn bản tự sự.
2. Kĩ năng
- Rèn luyện kỹ năng nhận diện và tập kết hợp các yếu tố này trong khi đọc cũng như trong khi viết văn.
3. Thái độ:
- Sử dụng ngôi kể phù hợp trong kể chuyện
B. CHUẨN BỊ
- Gv: giáo án, bảng phụ
- Hs: soạn bài theo sgk
C. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định
2. Kiểm tra
- Không
3. Bài mới 1’
- Gv giới thiệu 
? Trong văn bản tự sự, có mấy hình thức kể chuyện?
? Đó là những hình thức nào?
? Muốn chuyển đổi ngôi kể thì ta phải làm gì?
Từ câu hỏi ôn lại kiến thức cũ, giáo viên nêu vấn đề và giới thiệu bài mới. 
Hoạt động của gv và hs
Tg
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1. 
- HS đọc vd SGK 
- HS trao đổi và thảo luận các câu hỏi SGK.
? Đoạn trích kể về ai? Về việc gì?
? Người kể chuyện là ai? vì sao? 
? Nếu là một trong 3 nhân vật trong đoạn văn thì ngôi kể và đoạn văn phải thay đổi như thế nào?
Ví dụ: 
+ Anh thanh niên vừa vào, kêu lên
+ Cô kỹ sư trẻ nhếch mép, mặt đỏ ửng
+ Bỗng người hoạ sĩ già quay lại
-> nếu người kể là một trong 3 nhân vật trên thì phải thay đổi ngôi kể: xưng “tôi” hoặc xưng tên 1 trong 3 nhân vật đó, do vậy lời dẫn dắt phải thay đổi theo cho phù hợp với ngôi kể.
? Những câu:” Giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ”, “Những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy”,...là nhận xét của ai?
-Chính là nhận xét của người kể chuyện về anh thanh niên và suy nghĩ của anh ta.
? Vì sao người kể chuyện không để cho anh thanh niên nói trực tiếp mà lại nhập vào vai anh thanh niên để nói hộ lòng anh.
-Nếu để cho anh thanh niên nói trực tiếp trong tình huống đó thì tính khách quan sẽ bị hạn chế rất nhiều.
? Căn cứ vào đâu có thể nhận xét: Người kể chuyện dường như thấy hết và biết tất cả mọi việc, mọi hành động, mọi người, tâm tư tình cảm của các n/v?
-Căn cứ vào mọi sự việc n/v đều được miêu tả, người kể có khi nhập vào n/v để đưa ra 1 nhận xét
? Trong các văn bản tự sự đã học: Làng, Chuyện người con gái Nam Xương, Truyện Kiều, ... người kể thường đứng ở vị trí nào? 
-Người kể giấu mình nhưng có mặt ở khắp mọi nơi trong văn bản.
? Từ các văn bản tự sự đó, em thấy người kể có vai trò gì trong câu chuyện?
- HS đọc (Ghi nhớ:SGK/193).
HĐ 2: Luyện tập.
- Yêu cầu hs đọc trích đoạn và trả lời.
? So sánh đoạn văn trích của Nguyên Hồng và đoạn văn trích ở mục I của Nguyễn Thành Long cách kể ở 2 đoạn trích có gì khác ?
? Người kể là ai ? Kể về việc gì ?
? Ngôi kể này có ưu điểm gì và hạn chế gì so với ngôi kể ở đoạn trên ?
- GV gọi HS trình bày ý kiến.
- Hs thực hiện bài tập 2
- Trình bày- > Nhận xét
25
18
I. Vai trò của người kể trong văn tự sự
1. ví dụ: sgk
Đoạn trích trong truyện Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long.
2. Nhận xét
- Kể về phút chia tay giữa cô kỹ sư trẻ, ông hoạ sĩ già và anh thanh niên.
- Người kể : không xuất hiện- khách quan kể lại ( ngôi thứ 3).
+ Chính là nhận xét của người kể chuyện về anh thanh niên và suy nghĩ của anh ta.
- Người kể biết hết mọi việc, mọi hành động, tâm từ, tình cảm của các nhận vật. 
- Người kể có vai trò dẫn dắt người đọc đi vào câu chuyện.
3. Ghi nhớ: SGK/193.
II . Luyện tập:
1. Bài tập
Đọc trích đoạn. Trong lòng mẹ
 a.So sánh:
+đoạn. Trong lòng mẹ:
Người kể: bé Hồng, nhân vật xưng “tôi”, ngôi kể: thứ nhất.
+ Lặng lẽ Sa Pa, người kể vắng mặt (ngôi thứ 3).
- Ưu điểm của ngôi kể"Trong lòng mẹ" 
Miêu tả đựơc diễn biến tâm lí phức tạp.
-Nhược điểm: Không khách quan, sinh động, khó tạo ra cái nhìn nhiều chiều 
- ý b ( yªu cÇu hs thùc hiÖn ë nhµ)
Bµi 2: ViÕt mét ®o¹n v¨n( chñ ®Ò tù chon) trong ®ã cã sö dông mét ng«i kÓ bÊt k×?