Giáo án môn học Ngữ văn khối 9 - Tiết học 126: Cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Ngày soạn: 1/3/ 2012
Ngày giảng: 5/ 3/ 2012
Tiết 126: NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ
A. Mục tiêu 
1. Kiến thức: 
Hiểu rõ thế nào là nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
Đặc điểm, yêu cầu đối với nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
2. Kĩ năng:
Nhận diện được bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
Tạo lập văn bản nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
3. Thái độ: 
Có ý thức học bài.
Nắm vững các yêu cầu đối với một bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ để có cơ sở tiếp thu, rèn luyện tốt về kiểu bài này ở các tiết tiếp theo.
B. Chuẩn bị:
 1. GV: 
+ Phương pháp: Nêu vấn đề, thảo luận.
+ Bài soạn, các ngữ liệu phục vụ cho tiết học, bảng phụ
+ Sách CKT Ngữ văn
 2. HS: chuẩn bị SGK - bài soạn.
C. Tiến trình các hoạt động
1. Ổn định: 
2. Kiểm tra bài cũ: 
- Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS
3. Bài mới:
 Trong những giờ học trước, các em đã được tìm hiểu một số dạng ở bài văn nghị luận. Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống, nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý, nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). Giờ học này, chúng ta tiếp tục tìm hiểu một dạng của bài văn nghị luận, đó là nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Hoạt động của GV và Hs
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
- HS đọc; 
* Văn bản: “Khát vọng hoa nhập, dâng hiến cho đời” 
? Vấn đề nghị luận của văn bản là gì?
? Văn bản đã nêu lên những luận điểm gì về hình ảnh mùa xuân trong bài thơ?
? Người viết đã sử dụng những luận cứ nào để làm sáng tỏ các luận điểm đó .
? Hãy chỉ ra các phần mở bài, thân bài, kết bài của văn bản trên.
? Em có nhận xét gì về bố cục văn bản?
? Cách diễn đạt của bài văn như thế nào?
Gv: Kết luận: 
? Thế nào là nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ?
? Yêu cầu về nội dung và bố cục
- Hs đọc
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ: sgk
2. Nhận xét:
- Hình ảnh mùa xuân và cảm xúc của Thanh Hải trong bài thơ MXNN.
- Các luận điểm : 
+ Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng nghĩa.
+ Hình ảnh mùa xuân hiện lên trong cảm xúc thiết tha, trìu mến của nhà thơ.
+ H/ả “MXNN” thể hiện khát vọng được hoà nhập, được dâng hiến của nhà thơ.
- Các luận cứ :
+ MX của thiên nhiên, đất nước trong lao động và cuộc đời nhà thơ đi đến nguyện ước .... CM.
+ Cảm xúc trìu mến trong lời kêu, giọng, hỏi : “ơi” .... “hót chi mà” ... Đặc biệt tình cảm nâng niu vẻ đẹp của MX "tôi .... tôi".
+ Làm con chim hót ... nốt trầm .........
- Bố cục: 3 phần 
+ MB : từ đầu ® đáng trân trọng : Giới thiệu ..... MXNN của Thanh Hải.
+ TB : Từ "hình ảnh MX ® của MX" Trình bày cảm nhận, đánh giá của tác giả về ND và NT bài thơ thông qua các luận điểm, luận cứ.
+ KB : Phần còn lại : Tổng kết, khái quát hoá về giá trị của bài thơ.
- > Bố cục chặt chẽ.
+ Cách dẫn dắt vấn đề hợp lí.
+ Cách phân tích hợp lí 
+ Cách tổng kết, khái quát hoá có sức thuyết phục.
-> Với sự đồng cảm sâu sắc, tác giả đã chỉ ra được cái hay, cái đẹp của bài thơ "MXNN"
=> Bài nghị luận về một đoạn thơ (hoặc bài thơ)
3. Ghi nhớ (sgk)
4. Củng cố: 
-GV hệ thống bài 
- Các yêu cầu đối với một bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ.
5. Dặn dò: 
- Học bài cũ
- Chuẩn bị tiết 2