Giáo án môn học Ngữ văn khối 9 - Trường THCS Trường Lâm

Giáo án môn học Ngữ văn khối 9 - Trường THCS Trường Lâm

A. Mục tiêu cần đạt.

- Giúp học sinh:

1. Về kiến thức. Hiểu được sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách qua bài nghị luận giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm .

2. Về kĩ năng. Rèn luyện thêm cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội bài nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm .

3. Về thái độ. Học tập nghiêm túc. Yêu quý sách và chuyên cần đọc sách.

B. Chuẩn bị của thầy trò.

- SGK, SGV, Giáo án.

- Một số sách tư liệu tham khảo.

C . Tiến trình tổ chức bài học

1. Ổn định tổ chức, kiểm tra bài cũ.

- Ổn định nề nếp, sĩ số.

- Bài cũ : Giáo viên giới thiệu chương trình ngữ văn kỳ II .

2. Bài mới :

Chu Quang Tiềm (1897 - 1986) là nhà mĩ học và lý luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc. Trong các công trình nghiên cứu của mình, ông đã nhiều lần lưu tâm đến việc đọc sách. Bài nghị luận "Bàn về đọc sách" là lời tâm huyết của tác giả muốn truyền lại cho đời sau những kinh nghiệm đọc sách có hiệu quả nhất trong quá trình học tập và làm việc của mỗi người .

 

doc 137 trang Người đăng honghoa45 Lượt xem 756Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án môn học Ngữ văn khối 9 - Trường THCS Trường Lâm", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ngày 12 tháng 1 năm 2008
Tuần 19 . Tiết 91 
Bàn về đọc sách
- Chu Quang Tiềm -
A. Mục tiêu cần đạt.
- Giúp học sinh:
1. Về kiến thức. Hiểu được sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách qua bài nghị luận giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm .
2. Về kĩ năng. Rèn luyện thêm cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội bài nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm . 
3. Về thái độ. Học tập nghiêm túc. Yêu quý sách và chuyên cần đọc sách.
B. Chuẩn bị của thầy trò.
- SGK, SGV, Giáo án.
- Một số sách tư liệu tham khảo.
C . Tiến trình tổ chức bài học
1. ổn định tổ chức, kiểm tra bài cũ.
- ổn định nề nếp, sĩ số.
- Bài cũ : Giáo viên giới thiệu chương trình ngữ văn kỳ II . 
2. Bài mới : 
Chu Quang Tiềm (1897 - 1986) là nhà mĩ học và lý luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc. Trong các công trình nghiên cứu của mình, ông đã nhiều lần lưu tâm đến việc đọc sách. Bài nghị luận "Bàn về đọc sách" là lời tâm huyết của tác giả muốn truyền lại cho đời sau những kinh nghiệm đọc sách có hiệu quả nhất trong quá trình học tập và làm việc của mỗi người . 
HOạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung văn bản .
? Giới thiệu vài nét về tác giả Chu Quang Tiềm và văn bản "Bàn về đọc sách" 
Giáo viên hướng dẫn đọc - học sinh đọc
? Xác định thể loại của văn bản . 
? Dựa vào những yếu tố nào để xác định ?
Giáo viên kiểm tra việc nắm từ khó của học sinh .
? Dựa vào bố cục của văn bản hãy tóm tắt các luận điểm của tác giả khi triển khai vấn đề nghị luận ấy ? 
Hoạt động 2 : Hướng dẫn phân tích .
Học sinh đọc đoạn đầu . 
? Qua lời bàn của Chu Quang Tiềm , em thấy sách có tầm quan trọng như thế nào ? 
?Từ đó em thấy mối quan hệ giữa đọc sách và học vấn ra sao ? 
? Vậy việc đọc sách có ý nghĩa gì ? 
? Trong thời đại hiện nay, để trau dồi học vấn, ngoài con đường đọc sách còn có những con đường nào khác ? - Học sinh tự bộc lộ . 
? Em hiểu câu "Có được sự chuẩn bị như thế ....... nhằm phát hiện thế giới mới " như thế nào ?
I . Tìm hiểu chung.
1 . Tác giả - tác phẩm.
- Chu Quang Tiềm ( 1897 - 1986 ) : nhà mĩ học, lí luận văn học nổi tiếng Trung Quốc .
- "Bàn về đọc sách" trích "Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sách", xuất bản 1995 .
2 . Đọc.
Rõ ràng , mạch lạc , ...
3 . Thể loại.
- Văn bản nghị luận : (lập luận giả thiết 1 vấn đề xã hội ) 
-> Tầm quan trọng của việc đọc sách và phương pháp đọc sách như thế nào để có hiệu quả .
- Dựa vào hệ thống luận điểm , cách lập luận và tên văn bản .
4. Giải nghĩa từ khó. 
- Học vấn và học thuật .
5 . Bố cục.
- Luận điểm 1: (Đoạn 1 + 2): Khẳng định tầm quan trọng và sự cần thiết của việc đọc sách .
- Luận điểm 2: (Đoạn 3): Các khó khăn, nguy hại dễ gặp của việc đọc sách trong tình hình hiện nay . 
- Luận điểm 3: ( 3 đoạn cuối ): Bàn về phương pháp đọc sách .
II . Phân tích. 
1 . Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách . 
* Sách có tầm quan trọng lớn lao trên con đường phát triển nhân loại , vì : 
+ Sách đã ghi chép ...... tích luỹ qua từng thời đại .
+ Những cuốn sách có giá trị ........ học thuật của nhân loại .
+ Sách trở thành kho tàng quý báu .... năm nay .
* Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn (Học vấn là thành quả tích luỹ lâu dài của nhân loại).
 * Đọc sách là để chuẩn bị hành trang, thực lực về mọi mặt để con người có thể tiếp tục tiến xa trên con đường học tập, phát hiện thế giới .
C. Hướng dẫn về nhà. 
- Học sinh nắm nội dung bài học .
- Đọc lại văn bản và phân tích vai trò ý nghĩa của việc đọc sách. 
D. Rút kinh nghiệm giờ dạy.
.
.
Ngày 12 tháng 1 năm 2008
Tuần 19 . Tiết 92 
Bàn về đọc sách
- Chu Quang Tiềm -
A. Mục tiêu cần đạt.
- Giúp học sinh:
1. Về kiến thức. Hiểu được sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách qua bài nghị luận giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm .
2. Về kĩ năng. Rèn luyện thêm cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội bài nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm . 
3. Về thái độ. Học tập nghiêm túc. Yêu quý sách và chuyên cần đọc sách.
B. Chuẩn bị của thầy trò.
- SGK, SGV, Giáo án.
- Một số sách tư liệu tham khảo.
C . Tiến trình tổ chức bài học
I. ổn định tổ chức, kiểm tra bài cũ.
* ổn định nề nếp, sĩ số.
* Bài cũ : 
1. Hình thức: Vấn đáp.
2. Nội dung: Em hãy cho biết tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách?
3. Yêu cầu: Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn. Đọc sách là để chuẩn bị hành trang, thực lực về mọi mặt để con người có thể tiếp tục tiến xa trên con đường học tập, phát hiện thế giới .
II. Bài mới : Từ việc kiểm tra bài cũ, giáo viên vào bài mới.
HOạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Hướng dẫn phân tích .
Học sinh đọc đoạn văn 3 . 
? Muốn tích luỹ học vấn, đọc sách có hiệu quả, tại sao trước tiên cần biết lựa chọn sách mà đọc ? 
? Theo tác giả, nên chọn sách dể đọc như thế nào ? 
Tác giả đã khẳng định "Trên đời không có học vấn nào là cô lập, tách rời học vấn khác". Vì thế "Không biết rộng, không thông thoát thì không thể nắm gọn" -> chứng tỏ sự từng trải của 1 học giả lớn .
Học sinh đọc đoạn cuối .
Giáo viên: Việc biết lựa chọn sách để đọc đã là một quan điểm quan trọng thuộc phương pháp đọc sách . Cùng vấn đề này Chu Quang Tiềm còn bàn cụ thể về cách đọc sách . Em hãy phân tích lời bàn của tác giả về phương pháp đọc sách. 
? Luận điểm này được tác giả triển khai như thế nào? ý nghĩa giáo dục sư phạm của luận điểm này là ở chỗ nào?
Hoạt động 3 : Hướng dẫn tổng kết - Luyện tập .
Bài viết này có tính thuyết phục cao . Theo em điều ấy được tạo nên từ những yếu tố cơ bản nào ? 
Học sinh thảo luận .
I . Tìm hiểu chung.
II . Phân tích. 
1 . Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách . 
2 . Cách lựa chọn sách khi đọc :
- Trong tình hình hiện nay, sách càng nhiều, việc đọc sách càng không dễ. Học giả Chu Quang Tiềm đã chỉ rõ người đọc đứng trước 2 điều nguy hại sau : 
+ Sách nhiều khiến ta ........ không biết nghiền ngẫm . 
+ Sách nhiều khiến người đọc ........ có ích .
-> Cách chọn sách :
+ Không tham đọc nhiều .......... phải chọn cho tinh, đọc kĩ những quyển nào thực sự có giá trị, có lợi cho mình .
3 . Phương pháp đọc sách : 
* Cách đọc đúng đắn : 
- Đọc kĩ, đọc nhiều lần, đến thuộc lòng 
- Đối với sự say mê, ngẫm nghĩ, suy nghĩ sâu xa, tích luỹ ....... 
- Đọc - hiểu: Có nhiều cách đọc: đọc to, đọc thành tiếng, đọc thầm, đọc bằng mắt, đọc 1 lần, đọc nhiều lần .....
* Mối quan hệ giữa học vấn phát triển và học vấn chuyên môn với việc đọc sách :
- Bác bỏ quan niệm chỉ chú ý đến học vấn chuyên môn mà lãng quên học vấn phát triển. Mà đây là 1 chỉnh thể tự nhiên .
- Đọc sách là học tập tri thức, rèn luyện tính cách, chuyện học làm người chứ không phải làm con mọt sách .
III. Tổng kết - Luyện tập: 
1. Bố cục: Đây là bài nghị luận rất chặt chẽ, hợp lý, các ý kiến được dẫn dắt nhẹ nhàng, tự nhiên, sinh động .
2. Nội dung : Các lời bàn, cách trình bày của tác giả vừa đạt lí, thấu tình -> là một học giả có uy tín. -> nhận xét đưa ra xác đáng thuyết phục. Đồng thời tác giả trình bày bằng cách phân tích cụ thể bằng giọng trò chuyện, tâm tình khiến người đọc tiếp nhận một cách nhẹ nhàng, thấm thía . 
3. Về cách viết : 
Tác giả sử dụng từ ngữ hóm hỉnh, giàu hình ảnh, giàu chất thơ . 
4.Ghi nhớ: Học sinh đọc to ghi nhớ sách giáo khoa . 
C. Hướng dẫn về nhà. 
- Học sinh nắm nội dung bài học .
- Đọc lại văn bản và phân tích vai trò ý nghĩa chon sách tham khảo cho mỗi môn học.
- Viết một đoạn văn ngắn trình bày kinh nghiệm của bản thân về việc chọn sách.
- Soạn bài tiết 93.
D. Rút kinh nghiệm giờ dạy.
.
.
 Ngày 13 tháng 1 năm 2008
Tiết 93 
Khởi ngữ 
A. Mục tiêu cần đạt.
- Giúp học sinh:
1. Về kiến thức. Giúp học sinh nhận biết khởi ngữ với chủ ngữ của câu. Nhận biết công dụng của khởi ngữ là nêu đề tài của câu chứa nó . 
2. Về kĩ năng. Rèn kĩ năng nhận diện khởi ngữ và vận dụng khởi ngữ trong nói, viết .
3. Về thái độ. Học tập nghiêm túc. Yêu thích môn tiếng việt.
B. Chuẩn bị của thầy trò.
- SGK, SGV, Giáo án.
- Bảng phụ
C . Tiến trình tổ chức bài học
I. ổn định tổ chức, kiểm tra bài cũ.
* ổn định nề nếp, sĩ số.
* Bài cũ : 
II. Bài mới : 
HOạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1 : Hình thành kiến thức về khởi ngữ .
Giáo viên treo bảng phụ có ghi các VD ở phần I. 1
Học sinh đọc yêu cầu của mục 1 : 
? Phân biệt các từ ngữ in đậm với chủ ngữ trong câu sau và quan hệ với vị ngữ .
 ? Những từ ngữ đứng trước CN, dùng để nêu lên đề tài được nói đến trong câu -> là khởi ngữ .
? Vậy em hiểu khởi ngữ là gì ? 
 ? Nêu đặc điểm? Vai trò của khởi ngữ trong câu ? 
VD : ở câu a, b , c vai trò của khởi ngữ là : 
a, "Anh" 1 -> nêu lên đối tượng được nói tới trong câu .
b, "Giàu" 1-> nêu lên sự việc được nói tới trong câu .
c, Khởi ngữ "Về ....... văn nghệ" -> nêu lên đề tài của câu nói . 
? Vậy có thể thêm những quan hệ từ nào trước các khởi ngữ ?
Giáo viên lưu ý học sinh :
- Phân biệt khởi ngữ và bổ ngữ đảo .
VD1 : Quyển sách này/ tôi đọc rồi 
-> B N đảo 
VD2 : Quyển sách này,/ tôi đọc nó rồi .
 -> Khởi ngữ .
- Phân biệt khởi ngữ và chủ ngữ .
VD1 : Bông lúa này/hạt mỏng quá .
-> Chủ ngữ 
VD2 : Bông lúa này,/ hạt mỏng quá .
-> Khởi ngữ 
- Khởi ngữ có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với phần câu còn lại :
+ Quan hệ trực tiếp: Khởi ngữ có thể được lặp lại nguyên văn hoặc thay thế bằng từ ngữ khác .
VD : Giàu, tôi cũng giàu rồi .
+ Quan hệ gián tiếp : 
VD: Kiện ở huyện, bất quá mình tốt lễ, quan trên mới xử cho được .
I. Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong câu .
* Ví dụ 1: Xác định CN trong các câu 
a. "Anh" in đậm : không là CN
 Anh không in đậm : là CN .
b. " Tôi " -> là CN .
c. "Chúng ta " - > là CN .
 * Ví dụ 2 : Phân biệt các từ ngữ in đậm với CN .
+ Vị trí : Các từ ngữ in đậm đứng trước CN .
+ Quan hệ với VN : Các tữ ngữ in đậm không có quan hệ trực tiếp với VN theo quan hệ C - V . 
* Bài học : 
1. Khởi ngữ (đề ngữ, TP khởi ý): là thành phần câu đứng trước CN . 
2. Vai trò của khởi ngữ trong câu : 
Nêu lên đề tài được nói đến trong câu chứa nó .
3 . Dấu hiệu nhận biết : 
- Trước khởi ngữ có thể thêm các quan hệ tữ : về, đối với .
- Sau khởi ngữ có thể thêm trợ từ "thì"
II. Hướng dẫn luyện tập .
Bài tập 1 : Học sinh đọc yêu cầu bài tập 1 : xác định khởi ngữ : 
a, " Điều này " 
b, " Đối với chúng mình " 
c, " Một mình " 
d, " Làm khí tượng " 
e, " Đối với cháu "
Bài tập 2 : 
a, Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm .
b, Hiểu thì tôi hiểu rồi , nhưng giải thì tôi chưa giải được .
C. Hướng dẫn học ở nhà .
1. Tìm thành phần khởi ngữ ở bài "Bàn về đọc sách " 
2. Soạn bài "Phép phân tích và tổng hợp ".
D. Rút kinh nghiệm sau bài dạy
.
.
 Ngày 15 tháng 1 năm 2008
Tiết 94 
Phép phân tích và tổng hợp .
A. Mục tiêu cần đ ... cảnh:
- Cha, em trai đã hy sinh.
- Mẹ thì hoá điên bỏ đi lang thang .
- Còn một người thân duy nhất là Ngọc (chồng ).
-> Cô nghi ngờ chồng nhưng vẫn hy vọng chồng mình không xấu xa như thế.
* Tâm trạng:
- Thơm day dứt, ân hận bao nhiêu về cái chết của cha, em trai và mẹ thì nổi nghi ngờ chồng lại chồng chất bấy nhiêu mặc dù Ngọc rất chiều cô.
* Thái độ với chồng:
- Băn khoăn, nghi ngờ chồng làm việt gian.
- Tìm cách dò xét .
- Cố níu chút hy vọng về chồng .......
* Hành động:
- Che dấu Thái, Cửu (hai chiến sĩ cách mạng) ngay trong buồng của mình .
- Khôn ngoan, che mắt Ngọc để bảo vệ cho hai chiến sĩ cách mạng.
=> Chứng tỏ cô là người có bản chất trung thực, lòng tự trọng, nhận thức về cách mạng nên đã biến chuyển thái độ, đứng hẳn về phía cách mạng.
=> Đối diện với sự thật ( Ngọc là một kẻ tay sai, phản động ), cô đã dứt khoát đứng về phái cách mạng.
=> Tác giả đã khẳng định : Cuộc đấu tranh cách mạng ngay cả khi bị đàn áp khốc liệt cách mạng cũng không thể bị tiêu diệt, vẫn có thể thức tỉnh quần chúng, cả với những người ở vị trí trung gian như Thơm.
3 . Nhân vật Ngọc:
- Được bộc lộ qua những ngôn ngữ, thái độ, hành động nhân vật.
- Ham muốn địa vị, tiền tài, quyền lực.
->Làm tay sai cho giặc.
=> Tên Việt gian bán nước đê tiện, đáng khinh, đáng ghét.
3. Nhân vật Thái, Cửu ( chiến sĩ cách mạng ).
- Thái: bình tĩnh, sáng suốt.
- Cửu: hăng hái, nóng nảy.
=> Những chiến sĩ cách mạng kiên cường, trung thành đối với tổ quốc, cách mạng, đất nước.......
III. Tổng kết-Luyện tập.
1. Nghệ thuật: Cách tạo dựng tình huống, sử dụng ngôn ngữ đối thoại, nghệ thuật biểu hiện tâm lí và tính cách nhân vật.
2. Nội dung: Thể hiện diễn biến nội tâm nhân vật Thơm - có chồng theo giặc- đứng hẳn về phía cách mạng.
3 . Ghi nhớ : SGK.
4. Đóng kịch . 
Hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà
- Làm bài tập 2 phần luyện tập.
- Học kĩ bài.
- Chuẩn bị bài tiếp theo.
Tiết 163-164.
Tổng kết tập làm văn.
A. Mục tiêu cần đạt:
- Ôn và nắm vững các kiểu văn bản đã học từ lớp 6-lớp 9 phân biệt các kiểu văn bản và nhận biết sự phối hợp của chúng trong thực tiễn làm văn . Biết đọc các kiểu văn bản theo đặc trưng.
- Phân biệt kiểu văn bản và thể loại văn học. Viết được văn bản cho phù hợp.
B. Chuẩn bị :
Bảng phụ.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học :
Hoạt động 1:
I. Hệ thống hoá các kiểu văn bản 
?Kể tên các kiểu văn bản đã học.
?Nêu phương thức biểu đạt của các kiểu văn bản đó.
?Cho ví dụ.
Học sinh trả lời, đọc bảng tổng kết ở SGK.
Học sinh thảo luận các câu hỏi như SGK.
? So sánh tự sự khác miêu tả như thế nào?
?Thuyết minh khác tự sự và miêu tả như thế nào?
?Nghị luận khác điều hành như thế nào?
?Biểu cảm khác thuyết minh như thế nào?
Học sinh cử đại diện trả lời-Các nhóm nhận xét-Giáo viên đưa đáp án đúng lên bảng phụ.
?Các kiểu văn bản trên có thể thay thế cho nhau không? Vì sao?
?Có thể phối hợp với nhau trong một văn bản cụ thể hay không? 
Lấy ví dụ?
Giáo viên chia nhóm cho học sinh làm câu hỏi 5,6,7.
Học sinh thảo luận nhóm, tìm hiểu nét đặc trưng của kiểu văn bản trong TLV khác với thể loại văn học tương ứng (cho ví dụ).
Học sinh trình bày vào bảng phụ.
Hoạt động 2:
Hoạt động 3:
Giáo viên hệ thống đặc điểm 3 kiểu văn bản lớp 9 .
* Sự khác biệt của các kiểu văn bản.
- Tự sự : trình bày sự việc.
- Miêu tả: Đối tượng là con người, vật, hiện tượng tái hiện đặc điểm của chúng.
- Thuyết minh: Cần trình bày những đối tượng được thuyết minh, cần làm rõ về bản chất bên trong và nhiều phương diện có tính khách quan.
- Nghị luận: Bày tỏ quan điểm.
- Biểu cảm: Cảm xúc.
* Phân biệt các thể loại văn học và kiểu văn bản.
1. Văn bản tự sự và thể loại văn học tự sự .
- Giống: Kể về sự việc.
- Khác: 
+ Văn bản tự sự: Xét hình thức, phương thức.
+Thể loại tự sự : Đa dạng ( Truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch.......)
- Tính nghệ thuật trong tác phẩm tự sự:
Cốt truyện+ nhân vật + sự việc + kết cấu.
2. Kiểu văn bản biểu cảm và thể loại trữ tình.
- Giống: Chứa đựng cảm xúc-> tình cảm chủ đạo.
- Khác:
+ Văn bản biểu cảm: bày tỏ cảm xúc về một đối tượng (văn xuôi).
+Tác phẩm trữ tình: đời sống cảm xúc P2 của chủ thể trước vấn đề đời sống (thơ).
3. Vai trò của các yếu tố thuyết minh, miêu tả, tự sự trong văn nghị luận.
+ Thuyết minh: giải thích cho một cơ sở nào đó của vấn đề bàn luận. 
- Tự sự: Sự việc d/c cho vấn đề .
- Miêu tả:
II. Tập làm văn trong chương trình ngữ văn THCS.
- Đọc- hiểu văn bản->học cách viết tốt.
- Đọc.
III. Các kiểu văn bản học ở lớp 9 .
Kiểu văn bản
Đặc điểm
Văn bản thuyết minh
Văn bản tự sự
Văn bản nghị luận
Mục đích
Phơi bày nội dung sâu kín bên trong đặc trưng đối tượng 
Trình bày sự việc
Bày tỏ quan điểm, nhận xét, đánh giá về vai trò.
Các yếu tố tạo thành 
Đặc điểm khả quan của đối tượng
Sự việc, nhân vật
Luận điểm, luận cứ, luận chứng.
( Khả năng kết hợp ) đặc điểm cách làm.
Phương pháp 
Thuyết minh : giải thích.
Giới thiệu, trình bày diễn biến sự việc theo trình tự nhất định .
- Hệ thống lập luận.
- Kết hợp miêu tả, tự sự .
Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà.
- Ôn lại toàn bộ kiến thức trọng tâm đã học ở lớp 9.
- Chuẩn bị soạn bài : Tôi và chúng ta .
Tiết 165-166.
Tôi và chúng ta
 Lưu Quang Vũ
A. Mục tiêu cần đạt :
- Cảm nhận được tính cách của các nhân vật tiêu biểu Hoàng Việt, Nguyễn Chính, từ đó thấy được cuộc đấu tranh gay gắt giữa những con người mạnh dạn đổi mới, có tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm với những kẻ mang tư tưởng bảo thủ, lạc hậu trong sự chuyển mình mạnh mẽ của xã hội ta.
- Hiểu thêm đặc điểm thể loại kịch như viết về cách tạo tình huống, phát triển mâu thuẫn, cách diễn tả hành động và sử dụng ngôn ngữ.
B. Chuẩn bị :
Đọc, xem phần kịch đã quay phim.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học :
Hoạt động 1 :Hướng dẫn tìm hiểu chung.
Học sinh đọc chú thích.
Giáo viên giới thiệu chung về tác giả.
Giáo viên giới thiệu bối cảnh hiện thực đất nước sau 75-80.
Giới thiệu về vở kịch .
? Xác định các nhân vật chính, phụ? Đọc phân vai .
? Xác định nội dung của đoạn trích.
Hoạt động 2: 
Giáo viên giới thiệu về khung cảnh trước đó của xí nghiệp T.Lợi để học sinh hiểu tình huống kịch ở cảnh 3.
? Trong kịch có hai tuyến nhân vật, hãy chỉ ra những tuyến nhân vật đó?
?Chỉ rõ mâu thuẫn cơ bản giữa hai tuyến ở những mặt nào trong mối quan hệ công việc điều hành tổ chức sản xuất và quản lí trong xí nghiệp .
? Sự xung đột đó là biểu hiện mối quan hệ giữa những tư tưởng khác nhau như thế nào?
Đọc cảnh kịch ấn tượng của em về những nhân vật nào?
(Học sinh thảo luận từng nhân vật).
?Cảm nhận của em về xu thế phát triển và kết thúc của xung đột kịch.
Giáo viên bình.
Hoạt động 3:
Học sinh đọc ghi nhớ.
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Nhà thơ, nhà sáng tác kịch trưởng thành từ quân đội.
- Đặc điểm kịch : Đề cập đến thời sự nóng hổi trong cuộc sống đương thời-> Xã hội đang đổi mới mạnh mẽ.
2. Tác phẩm: 9 cảnh
- Trích trong "Tuyển tập kịch".
- Cảnh 3.
3. Đọc-tìm hiểu chú thích.
a,Đọc, tìm hiểu chú thích.
b,Đại ý:
Cuộc đối thoại gay gắt, công khai đầu tiên giữa hai tuyến mật diễn ra trong phòng làm việc của Giám đốc Hoàng Việt.
II. Phân tích :
1. Tình huống kịch và những mâu thuẫn cơ bản.
- Tình trạng ngưng trệ sản xuất ở xí nghiệp đòi hỏi có cách giải quyết táo bạo.
-> Giám đốc Hoàng Việt quyết điịnh công bố kế hoạch sản xuất mở rộng và phương án làm ăn mới.
=> Tuyên chiến với cơ chế quản lý, phương thức tổ chức lỗi thời mà Nguyễn Chính và Trương là tiêu biểu.
- Xung đột (mâu thuẫn) cơ bản giữa hai tuyến.
Hoàng Việt và Sơn
-Tư tưởng tiên tiến dám nghĩ, dám làm.
Phòng tổ chức lao động, tài vụ, quản đốc phân xưởng.
Phó Giám đốc
-Tư tưởng bảo thủ, máy móc
=> Mở rộng quy mô sản xuất phải có nhiều đổi thay mạnh mẽ, đồng bộ.
2. Những nhân vật tiêu biểu:
a, Giám đốc Hoàng Việt.
+ Người lãnh đạo có tinh thần trách nhiệm cao, năng động, dám nghĩ, dám làm.
+ Thẳng thắn, trung thực kiên quyết đấu tranh với niềm tin vào chân lí.
b, Kĩ sư Lê Sơn.
+ Có năng lực, trình độ chuyên môn giỏi, gắn bó nhiều năm cùng xí nghiệp.
+ Sẵn sàng cùng Hoàng Việt cải tiến toàn diện hoạt động xí nghiệp.
c, Phó giám đốc Chính.
+ Máy móc, bảo thủ, gian ngoan, nhiều mánh khoé.
+ Vin vào cơ chế nguyên tắc chống lại sự đổi mới, khéo luồn lọt, xu nịnh.
d, Quản đốc phân xưởng Trương.
- Suy nghĩ, làm việc như một cái máy.
- Thích tỏ ra quyền thế, hách dịch với công nhân.
3. ý nghĩa của mâu thuẫn kịch và cách kết thúc tình huống.
- Cuộc đấu tranh giữa hai phái : đổi mới và bảo thủ.
=> Phản ánh tính tất yếu và gay gắt nhưng tình huống xung đột nêu trên là vấn đề nóng bỏng của thực tế đời sống sinh động.
- Cuộc đấu tranh gay go nhưng cái mới sẽ thắng vì nó phù hợp với yêu cầu thực tế đời sống, thúc đẩy sự đi lên của xã hội . Họ không đơn độc mà được sự ủng hộ của số đông trong xã hội.
III. Tổng kết.
- Nghệ thuật : Kịch với nhân vật tính cách rõ nét.
- Nội dung : Vấn đề đổi mới trong sản xuất.
Hoạt động 4:
IV. Học sinh luyện tập.
Giáo viên hướng dẫn học sinh tóm tắt sự phát triển của mâu thuẫm kịch trong đoạn trích.
?Sự phát triển của mâu thuẫn kịch.
?Phát biểu tình cảm của em với một nhân vật trong kịch.
Hoạt động 5:
V. Hướng dẫn học ở nhà.
- Tập diễn kịch .
- Chuẩn bị bài "Tổng kết văn học" .
Ngày...... tháng........ năm 200......
Tuần 34.
Bài 33-34.
Tiết 167-168.
Tổng kết văn học.
( Có giáo án kèm theo)
Tiết 169-170.
Kiểm tra tổng hợp cuối năm
- Thi theo đề của Phòng và Sở giáo dục.
- Đề và đáp án có trong tập hồ sơ.
Ngày ......... tháng......... năm 200.......
Tuần 35.
Bài 35.
Tiết 171-172.
Thư (Điện) chúc mừng và thăm hỏi.
A. Mục tiêu cần đạt :
- Hiểu trường hợp viết thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi .
- Biết cách viết thư(điện) chúc mừng và thăm hỏi.
- Vận dụng để viết thư (điện) trong cuộc sống, sinh hoạt, học tập.
B. Chuẩn bị:
Bảng phụ.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học :
Hoạt động 1:
Học sinh đọc ví dụ 1 SGK về 5 trường hợp cần viết thư(điện) .
Học sinh tìm thêm ví dụ.
?Mục đích và tác dụng của viết thư (điện).
Hoạt động 2:
Giáo viên cho học sinh đọc văn bản và những yêu cầu câu hỏi trong SGK mục II (bài tập 1+2) .
Học sinh trả lời-Giáo viên nhận xét bổ sung.
Học sinh đọc ghi nhớ SGK.
Hoạt động 3.
Học sinh lần lượt làm các bài tập trong SGK.
I. Những trường hợp cần viết thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi.
- Các trường hợp cần viết thư, điện (SGK) .
- Bày tỏ lời chúc mừng hoặc thông cảm tới cá nhân hay tập thể .
II. Cách viết thư, điện chúc mừng và thăm hỏi.
- Nêu được lý do (chúc mừng thăm hỏi) mong muốn điều tốt lành .
- Viết ngắn gọn, súc tích với tình cảm chân tình.
* Ghi nhớ : SGK.
III. Luyện tập.
- Tình huống viết thư (điện) chúc mừng: a, b, d, e.
- Tình huống cần viết thư (điện) thăm hỏi: c.
Tiết 173-174-175.
Trả bài kiểm tra Văn, Tiếng việt, bài kiểm tra tổng hợp.

Tài liệu đính kèm:

  • docgiao an ngu van9(2).doc