Giáo án môn học Ngữ văn lớp 8 - Tuần 1 đến tuần 12

TuÇn 1: &
 Bµi 1 - TiÕt 1 : V¨n B¶n :	 T«i ®i häc ( tiÕt 1)
 So¹n :	 ( Thanh TÞnh )
 D¹y :.
 A/ Môc tiªu: Sau tiÕt häc , H/S cã thÓ:
 - N¾m ®­îc nh÷ng th«ng tin chÝnh vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm.
 -B­íc ®Çu hiÓu vµ ph©n tÝch ®­îc nh÷ng c¶m gi¸c ªm dÞu,trong s¸ng man m¸c buån 
 cña nh©n vËt " T«i " ë buæi tùu tr­êng qua ¸ng v¨n håi t­ëng.
 -Cã kÜ n¨ng ®äc diÔn c¶m mét v¨n b¶n tù sù giµu chÊt biÓu c¶m, cã kÜ n¨ng ph¸t hiÖn 
 vµ ph©n tÝch, liªn t­ëng ®Õn nh÷ng kØ niÖm tùu tr­êng cña b¶n th©n.
 B/ ChuÈn bÞ: - H/S : §äc , so¹n bµi vµ chuÈn bÞ bµi tr­íc ë nhµ
	 - G/V: ¶nh ch©n dung t¸c gi¶ Thanh TÞnh
	 	 M¸y chiÕu hoÆc b¶ng phô
 C/ Ho¹t ®éng trªn líp:
 1. Tæ chøc líp : KiÓm tra sÜ sè :	 8 :	 8 :
 2.KiÓm tra bµi cò : ( 3 ' )
	- KÕt hîp kiÓm tra khi häc bµi míi
	- KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi, dông cô häc tËp cña H/S
 3. Bµi míi: Giíi thiÖu bµi ( 1' )
	Bµi ®Çu tiªn cña ch­¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 7 em ®· ®­îc häc ®ã lµ VB " Cæng
 tr­êng më ra " cña LÝ Lan thuéc kiÓu VB nhËt dông. Néi dung nãi vÒ t©m tr¹ng cña 
 ng­êi mÑ trong ®ªm tr­íc ngµy khai gi¶ng cña con trai m×nh. VËy t©m tr¹ng cña 
 chÝnh nh÷ng ng­êi con Êy trong ngµy khai gi¶ng ra sao chóng ta cïng t×m hiÓu VB 
 " T«i ®i häc " cña Thanh TÞnh.
Ho¹t ®éng cña GV
TG
Ho¹t ®éng cña HS
I/ T×m hiÓu chung:
- GV gäi mét HS ®äc chó thÝch (é) vµ yªu cÇu 1 HS kh¸c tr×nh bµy ng¾n gän vÒ t¸c gi¶ Thanh TÞnh.
- GV cho Hs xem ¶nh ch©n dung t¸c gi¶ vµ nhÊn m¹nh 1 sè ý cho HS.
*/ GV chèt:
II/ §äc, hiÓu v¨n b¶n:
 1. §äc, t×m hiÓu chó thÝch:
- GV h­íng dÉn c¸ch ®äc vµ ®äc mÉu 1 ®o¹n : giäng chËm ,dÞu, h¬i buån, chó ý nh÷ng ®o¹n ®èi tho¹i.
- GV nhËn xÐt HS ®äc.
- GV y/cÇu HS ®äc thÇm phÇn chó thÝch trang 8 ,9 vµ hái thªm.
? " ¤ng ®èc " lµ danh tõ chung hay danh
 tõ chung hay danh tõ riªng ? 
? " L¹m nhËn" cã ph¶i lµ nhËn bõa, nhËn v¬ kh«ng ?
? Líp 5 ë trong truyÖn cã ph¶i lµ líp 5 mµ em ®· häc c¸ch ®©y 3 n¨m kh«ng ?
? Nh©n vËt chÝnh trong VB nµy lµ ai? v× sao ?
? KØ niÖm ngµy ®Çu ®Õn tr­êng cña "t«i" ®­îc kÓ theo tr×nh tù kh«ng gian vµ thêi gian nµo? Dùa vµo ®ã em h·y t×m bè côc cña VB ?
2. Bè côc : 3 ®o¹n.
3. T×m hiÓu v¨n b¶n:
- GV ®­a 4 c©u v¨n ®Çu lªn m¸y chiÕu hoÆc b¶ng phô.
- GV gäi 1 HS ®äc l¹i 4 c©u ®Çu.
? Nçi nhí buæi tùu tr­êng cña t¸c gi¶ ®­îc kh¬i nguån tõ thêi ®iÓm nµo? v× sao ?
* GV chèt:
- Sù liªn t­ëng t­¬ng ®ång, tù nhiªn gi÷a hiÖn t¹i vµ qu¸ khø cña b¶n th©n ®· kh¬i nguån kØ niÖm ngµy ®Çu c¾p s¸ch tíi tr­êng.
? T©m tr¹ng cña "t«i" khi nhí l¹i kØ niÖn cò nh­ thÕ nµo?
? Nh÷ng tõ l¸y ®ã cã gi¸ trÞ gîi t¶ nh­ thÕ nµo?
a) C¶m nhËn cña "t«i" trªn ®­êng tíi tr­êng:
- GV y/c HS theo dâi phÇn TT cña VB trªn m¸y chiÕu (b¶ng phô) vµ cho biÕt:
? KØ niÖm ngµy ®Çu ®Õn tr­êng g¾n víi thêi gian vµ kh«ng gian cô thÓ nµo cña nh©n vËt "t«i" ? 
? trong c©u v¨n : " con ®­êng nµy t«i ®· quen ®i l¹i l¾m lÇn, nh­ng lÇn nµy tù nhiªn thÊy l¹", c¶m gi¸c quen mµ l¹ cña nh©n vËt "t«i" cã ý nghÜa g× ?
* GV chèt:
- Nh©n vËt "t«i" tù thÊy nh­ ®· lín lªn, con ®­êng lµng k0 cßn dµi réng nh­ tr­íc.
? Chi tiÕt "t«i k0 léi qua s«ng nh­n÷a"
cã ý nghÜa g×? 
? Cã thÓ hiÓu g× vÒ nh©n vËt "t«i" qua chi tiÕt " Gh× thËt chÆt 2 quyÓn vë míi" vµ"muèn thö søc m×nh tù cÇm bót th­íc'
* GV chèt:
- Nh©n vËt ''t«i'' muèn tù m×nh ®¶m nhiÖm viÖc häc tËp,muèn ®­îc ch÷ng ch¹c nh­ b¹n, k0 thua kÐm b¹n.
? Qua nh÷ng c¶m nhËn cña nh©n vËt''t«i''em thÊy n/vËt nµy cã nh÷ng ®øc tÝnh g× ?
? Khi nhí l¹i ý nghÜ chØ cã ng­êi th¹o míi cÇm næi bót th­íc, t¸c gi¶ viÕt: '' ý nghÜ Êy  ngän nói''. H·y ph¸t hiÖn vµ ph©n tÝch ý nghÜa cña biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong c©u v¨n ®ã ?
3'
5'
4'
20'
- HS ®äc chó thÝch (é)
- HS kh¸c tr×nh bµy vÒ t¸c gi¶:
+ Thanh TÞnh (1911 - 1988 ) quª ë HuÕ tõng d¹y häc, viÕt b¸o,v¨n. ¤ng lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu tËp truyÖn ng¾n, th¬ nh­ng næi tiÕng h¬n c¶ lµ tËp tr. ng¾n"Quª mÑ" vµ tËp tr. th¬ " §i tõ gi÷a mét mïa sen ".
+ S¸ng t¸c cña Thanh TÞnh ®Ëm chÊt tr÷ t×nh, to¸t lªn vÎ ®Ñp ®»m th¾m nhÑ nhµng mµ l¾ng s©u, ªm dÞu.
+ " T«i ®i häc" in trong tËp "Quª mÑ " xuÊt b¶n n¨m 1941.
- 3 HS ®äc tiÕp ’ hÕt VB
* HS dùa vµo phÇn chó thÝch tr¶ lêi:
- Lµ DT chung.
- Cã ph¶i.
- Kh«ng ph¶i
* HS ph¸t hiÖn tr¶ lêi:
- Nh©n vËt " t«i" v× nh©n vËt nµy ®­îc kÓ nhiÒu nhÊt, mäi viÖc ®­îc kÓ tõ c¶m nhËn cña "t«i".
* HS x¸c ®Þnh bè côc:
- C¶m nhËn cña "t«i" trªn ®­êng tíi tr­êng: Tõ ®Çu ’ "trªn ngän nói"
- C¶m nhËn cña "t«i" lóc ë s©n tr­êng (tiÕp ’ " ®­îc nghØ c¶ ngµy n÷a" )
- C¶m nhËn cña "t«i" trong líp häc
 ( phÇn cßn l¹i )
* HS ph¸t biÓu vµ lÝ gi¶i lÝ do:
- Thêi ®iÓm: cuèi thu thêi ®iÓm khai tr­êng.
- C¶nh thiªn nhiªn: l¸ rông nhiÒu, m©y bµng b¹c.
- C¶nh sinh ho¹t: mÊy em bÐ rôt rÌ cïng mÑ ®Õn tr­êng.
’ Sù liªn t­ëng t­¬ng ®ång tù nhiªn gi÷a hiÖn t¹i vµ qu¸ khø cña b¶n th©n. 
* HS ph¸t hiÖn qua c¸c tõ ng÷:
nao nao, m¬n man, t­ng bõng, rén r·.
- DiÔn t¶ cô thÓ t©m tr¹ng khi nhí l¹i 
®ã lµ nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng.
- Thêi gian : cuèi thu, giã l¹nh
- Kh«ng gian: con ®­êng lµng dµi, hÑp
* HS th¶o luËn nhãm - ph¸t biÓu:
- §ã lµ sù ®æi kh¸c trong t×nh c¶m vµ nhËn thøc: tù thÊy m×nh nh­ ®· lín lªn, con ®­êng lµng k0 cßn dµi réng nh­ tr­íc n÷a.
- B¸o hiÖu sù ®æi thay trong nhËn thøc, thÊy m×nh lín lªn. 
- §ã lµ c©u bÐ cã chÝ häc ngay tõ ®Çu, muèn tù m×nh ®¶m nhiÖm viÖc häc tËp muèn ch÷ng ch¹c nh­ b¹n. 
- HS tù ph¸t biÓu theo suy nghÜ, nh­ng ph¶i thÊy ®­îc ®©y lµ 1 cËu bÐ rÊt yªu thÝch viÖc häc, yªu b¹n bÌ vµ m¸i tr­êng.
- NghÖ thuËt: so s¸nh ’ ®Ò cao sù häc cña con ng­êi.
 4. LuyÖn tËp - cñng cè: ( 5' )
	? Mçi khi ®Õn ngµy khai gi¶ng n¨m häc míi, em cã nh÷ng c¶m nhËn g× vÒ ngµy ®Çu tiªn ®i häc cña m×nh ? H·y kÓ l¹i mét kØ niÖm ®¸ng nhí nhÊt cña em trong ngµy ®ã ?
 5. H­íng dÉn vÒ nhµ: ( 2' )
	- §äc l¹i toµn bé VB nhÊt lµ nh÷ng phÇn ch­a t×m hiÓu, suy nghÜ tiÕp vÒ 2 néi dung cßn l¹i.
	- N¾m ch¾c phÇn VB ®· ph©n tÝch.
	- Lµm bµi tËp sè 2 - phÇn l/tËp tr­íc ë nhµ. 
	---------------------------------------------------
TiÕt 2 : V¨n B¶n :	 T«i ®i häc ( TT )
 So¹n :	 ( Thanh TÞnh )
 D¹y :.
A/ Môc tiªu: Sau tiÕt häc , H/S cã thÓ:
 -C¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña n/vËt 't«i'' ë buæi tùu tr­êng
 ®Çu tiªn trong ®êi.
 - ThÊy ®­îc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬ gîi d­ vÞ tr÷ t×nh man m¸c cña Thanh 
 TÞnh.
B/ ChuÈn bÞ: - H/S : §äc , so¹n bµi vµ chuÈn bÞ bµi tr­íc ë nhµ
	 - G/V: M¸y chiÕu hoÆc b¶ng phô ; phiÕu häc tËp.
C/ Ho¹t ®éng trªn líp:
 1. Tæ chøc líp : KiÓm tra sÜ sè :	 8 :	 8 :
 2. KiÓm tra bµi cò : ( 5 ' )
	- GV sö dông m¸y chiÕu hoÆc b¶ng phô:
 ? VB ''t«i ®i häc '' thuéc kiÓu Vb nµo? 
	A. Tù sù	C. BiÓu c¶m
	B. Miªu t¶	D. NghÞ luËn
 ? ý nµo nãi ®óng nhÊt t¸c dông cña biÖn ph¸p tu tõ so s¸nh ®­îc sö dông trong c©u v¨n: '' T«i quªn thÕ nµo ®­îc nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng Êy n¶y në trong lßng t«i nh­ mÊy cµnh hoa t­¬i mØm c­êi gi÷a bÇu trêi quang ®·ng'' ?
 A. T« ®Ëm vÎ ®Ñp cña nh÷ng cµnh hoa t­¬i në gi÷a bÇu trêi quang.
 B. T« ®Ëm c¶m gi¸c trong trÎo, t­¬i s¸ng cña n/vËt '' t«i'' trong ngµy ®Õn tr­êng ®Çu tiªn 
 C. Nãi lªn nçi nhí th­êng trùc cña n/vËt ''t«i'' vÒ ngµy ®Õn tr­êng ®Çu tiªn.
 D. Cho ng­êi ®äc thÊy nh÷ng kØ niÖm trong buæi s¸ng ®Õn tr­êng ®Çu tiªn lu«n ¸m ¶nh n/vËt ''t«i''.
 3. Bµi míi : Giíi thiÖu bµi ( 1' )
Ho¹t ®éng cña GV
TG
Ho¹t ®éng cña HS
3. T×m hiÓu v¨n b¶n: (tiÕp)
b)C¶m nhËn cña nh©n vËt ''t«i'' lóc ë s©n tr­êng.
- GV y/cÇu HS quan s¸t phÇn VB tiÕp theo vµ cho biÕt: 
? C¶nh tr­íc s©n tr­êng lµng MÜ LÝ l­u l¹i trong t©m trÝ t/gi¶ cã g× næi bËt ? 
? C¶nh t­îng ®­îc nhí l¹i ®ã cã ý nghÜa 
g× ?
* GV chèt:
- Ngµy héi khai tr­êng cã kh«ng khÝ nhén nhÞp.
- Nh©n d©n cã tinh thÇn hiÕu häc.
? LÇn ®Çu tíi tr­êng t/gi¶ ®· cã c¶m nhËn vÒ tr­êng MÜ LÝ nh­ thÕ nµo ? nghÖ thuËt ?
ý nghÜa cña nghÖ thuËt ®ã ?
’ GV gîi ý cho HS : t/gi¶ so s¸nh tr­êng häc víi ®×nh lµng ’ n¬i thê cóng tÕ lÔ
* GV chèt:
’ PhÐp so s¸nh lµm næi bËt c¶m xóc trang nghiªm cña t/gi¶ vÒ m¸i tr­êng.
? Khi t¶ nh÷ng häc trß lÇn ®Çu ®Õn tr­êng, t/gi¶ dïng h/¶ nµo ? cho biÕt c¸i hay vµ ý nghÜa cña h/¶ ®ã ?
* GV chèt:
’ thÓ hiÖn c¶m nhËn vÒ søc hÊp dÉn cña nhµ tr­êng.
? H/¶ m¸i tr­êng g¾n liÒn víi H/¶ «ng ®èc. H/¶ «ng ®èc ®­îc nhí l¹i qua nh÷ng chi tiÕt nµo? C¶m nhËn cña ''t«i'' vÒ «ng ®èc ntn ?
* GV chèt:
- C¶m nhËn vÒ thÇy HiÖu tr­ëng rÊt yªu quý HS.
? Em nghÜ g× vÒ tiÕng khãc cña c¸c cËu häc trß nhá khi s¾p hµng, vµo líp ?
* GV chèt:
- Lo sî vµ sung s­íng v× ®· tr­ëng thµnh, lÇn ®Çu ®­îc tù m×nh häc tËp.
c)C¶m nhËn cña ''t«i'' trong líp häc:
* GV y/c HS theo dâi phÇn cuèi VB vµ cho biÕt:
? Nh÷ng c¶m gi¸c mµ n/v ''t«i'' nhËn ®­îc khi b­íc vµo líp häclµ g× ?
* GV ®­a lªn b¶ng phô hoÆc m¸y chiÕu ®o¹n v¨n ®ã ®Ó HS quan s¸t.
? Nh÷ng c¶m gi¸c ®ã cho thÊy t×nh c¶m nµo cña n/v ''t«i'' ®èi víi líp häc cña m×nh?
* GV chèt:
- K0 c¶m thÊy xa l¹ víi líp häc, b¹n bÌ.
? §o¹n cuèi VB cã 2 chi tiÕt:
- '' Mét con chim  bay cao. T«i ®­a m¾t thÌm thuång nh×n theo''. vµ '' nh­ng tiÕng phÊn  ®¸nh vÇn ®äc ''. cho em biÕt thªm ®iÒu g× vÒ n/v ''t«i'' ?
* GV chèt: Buån khi ph¶itõ gi· tuæi th¬.
B¾t ®Çu tr­ëng thµnh trong nhËn thøc vµ viÖc häc hµnh.
4. Tæng kÕt: ( ghi nhí: SGK - 9 )
? Em thÊy trong VB '' T«i ®i häc '' cã sù ®an xen cña nh÷ng ph­¬ng thøc biÓu ®¹t nµo ?
A. Tù sù, m/t¶, biÓu c¶m.
B. Tù sù, m/t¶, nghÞ luËn.
C. Tù sù, biÓu c¶m, nghÞ luËn.
? Néi dung chÝnh cña VB '' T«i ®i häc '' lµ g× ? 
* GV gäi 1 HS ®äc '' ghi nhí ''.
III/ LuyÖn tËp:
* GV gäi HS ®äc bµi tËp 2 phÇn l/tËp ®· lµm ë nhµ.
- GV nhËn xÐt, gãp ý.
22'
5'
5'
* HS ph¸t hiÖn - tr¶ lêi:
- RÊt ®«ng ng­êi
- ng­êi nµo còng ®Ñp.
* HS th¶o luËn nhãm - ph¸t biÓu:
- Ph¶n ¸nh kh«ng khÝ ngµy héi khai tr­êng ë n­íc ta.
- ThÓ hiÖn tinh thÇn hiÕu häc cña nh©n d©n.
* HS ph¸t hiÖn qua c©u v¨n: ''Tr­êng MÜ LÝ tr«ng võa xinh x¾n, 
võa oai nghiªm nh­ c¸i ®×nh lµng Hoµ Êp''. 
’ PhÐp so s¸nh diÔn t¶ c¶m xóc trang nghiªm cho thÊy tr­êng lµ n¬i
thiªng liªng cÊt giÊu bao ®iÒu bÝ Èn. 
* HS ph¸t hiÖn - th¶o luËn theo nhãm vµ lµm ra phiÕu häc tËp:
- h/¶ : '' Hä nh­ con chim con ®øng bªn bê tæ  e sî ''
’ Miªu t¶ sinh ®éng h/¶ vµ t©m tr¹ng c¸c em nhá lÇn ®Çu tíi tr­êng
’ §Ò cao søc hÊp dÉn cña nhµ tr­êng.
’ ThÓ hiÖn kh¸t väng bay bæng cña t/gi¶ .
* HS ph¸t hiÖn qua SGK:
- §äc danh s¸ch HS.
- nãi, nh×n ’ yªu quý HS.
-Khãc v× sî, v× sung s­íng’ nh÷ng
giät n­íc m¾t b¸o hiÖu sù tr­ëng thµnh.
* HS ph¸t hiÖn qua c¸c chi tiÕt :
- '' mét mïi h­¬ng l¹  xa l¹ chót nµo.''
- T×nh c¶m trong s¸ng tha thiÕt 
- Ko c¶m thÊy xa l¹ víi líp häc, b¹n bÌ v× b¾t ®Çu ý thøc nh÷ng thø ®ã sÏ g¾n bã víi m×nh.
- Buån khi ph¶i tõ gi· tuæi th¬
- B¾t ®Çu tr­ëng thµnh trong nhËn thøc vµ viÖc häc hµnh.
- yªu thiªn nhiªn, yªu tuæi th¬, yªu c¶ sù häc hµnh.
* HS th¶o luËn vµ lùa chän ®¸p ¸n :
’ §¸p ¸n : A
* HS dùa vµo ghi nhí ’tr¶ lêi:
’ KØ niÖm trong s¸ng cña ngµy ®Çu tiªn ®Õn tr­êng.
* 1 HS ®äc ( ghi nhí ) - SGK - 9
- HS lµm bµi tËp 2: ( t¹i líp  ... Quan hÖ gi÷a c¸c vÕ lµ quan hÖ: §iÒu kiÖn - kÕt qu¶.
+ Kh«ng nªn t¸ch v× mèi quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c c©u rÊt chÆt chÏ.
- Nhãm 2: ( ®o¹n 2 ).
+ C©u ghÐp lµ c©u ( 2,3 ).
+ Quan hÖ gi÷a c¸c vÕ lµ quan hÖ: Nguyªn nh©n - kÕt qu¶.
+ Nh­ (®o¹n 1).
* Hs ®äc thÇm yªu cÇu cña bµi tËp 4.
* HS th¶o luËn vµ 1 em thùc hiÖn yªu cÇu (a).
- Quan hÖ gi÷a c¸c vÕ cña c©u ghÐp 2 lµ quan hÖ ®iÒu kiÖn - kÕt qu¶. Kh«ng nªn t¸ch mçi vÕ c©u thµnh mét c©u ®¬n, v× nÕu t¸ch kh«ng thÓ hiÖn râ quan hÖ nµy?
* HS rót ra nhËn xÐt:
- C¸ch viÕt cña Ng« TÊt Tè gîi ra c¸ch nãi kÓ lÓ, van vØ thiÕt tha cña chÞ DËu. Cßn c¸ch t¸ch thµnh c©u ®¬n gióp ta h×nh dung nh©n vËt nãi nh¸t gõng hoÆc nghÑn ngµo.
4. Cñng cè: ( 3 ' )
 ? Trong c¸c vÕ cña c©u ghÐp ta th­êng thÊy cã nh÷ng quan hÖ nµo? ViÖc nhËn biÕt quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ c©u cã ph¶i chØ dùa vµo c¸c tõ ng÷ hoÆc cÆp tõ h« øng kh«ng?
5. H­íng dÉn vÒ nhµ: ( 2 ' )
 - Häc thuéc '’ghi nhí '' cña tiÕt häc, kÕt hîp víi 2 ( ghi nhí) cña tiÕt tr­íc ®Ó cã 1 kiÕn thøc hoµn chØnh vÒ c©u ghÐp.
 - Lµm bµi tËp 3 ( SGK ) vµ bµi tËp ( SBT ) .
 ’ §äc vµ t×m hiÓu tr­íc tiÕt : DÊu ngoÆc ®¬n, dÊu 2 chÊm .
 -----------------------------------------------------
TiÕt 47 : TËp lµm v¨n	 Ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh
 So¹n :	 	
 D¹y :.
A/ Môc tiªu: Sau tiÕt häc, HS cã thÓ :
 - N¾m ®­îc c¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh. 
 - Cã kÜ n¨ng x©y dùng kiÓu v¨n b¶n thuyÕt minh. 
B/ ChuÈn bÞ : - H/S : §äc , so¹n bµi vµ chuÈn bÞ bµi tr­íc ë nhµ . 
 - G/V : B¶ng phô , phiÕu häc tËp.
C/ Ho¹t ®éng trªn líp : 
 1. Tæ chøc líp : KiÓm tra sÜ sè:	8 :	 8 :
 2. KiÓm tra bµi cò : ( 4 ' )
 ? H·y ®¸nh dÊu (X ) vµo « trèng ë nh÷ng ý mµ em cho lµ ®óng vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh ?
 - Lµ kiÓu v¨n b¶n nh»m cung cÊp tri thøc vÒ ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt , nguyªn nh©n cña c¸c sù vËt, hiÖn t­îng trong tù nhiªn, x· héi b»ng ph­¬ng thøc tr×nh bµy , giíi thiÖu, gi¶i thÝch ý . 
- §em l¹i cho con ng­êi nh÷ng tri thøc míi l¹ ®Ó con ng­êi ph¸t hiÖn ra c¸i hay, c¸i ®Ñp cña nh÷ng tri thøc ®ã ¨ . 
- Mang tÝnh thêi sù nãng báng ¨ .
- Tri thøc chuÈn x¸c, kh¸ch quan, h÷u Ých ý.
- Ng«n ng÷ cã tÝnh chÝnh x¸c, c« ®äng, chÆt chÏ vµ sinh ®éng ý.
- Ng«n ng÷ cã tÝnh h×nh t­îng, giµu gi¸ trÞ biÓu c¶m ¨.
3. Bµi míi : Giíi thiÖu bµi ( 1' )
	TiÕt tr­íc chóng ta ®· t×m hiÓu ®Ó cã nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n nhÊt vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh ( vai trß, ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n thuyÕt minh trong ®êi sèng con ng­êi). VËy ®Ó lµm tèt bµi v¨n thuyÕt minh cÇn cã nh÷ng yªu cÇu g×? sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p nµo ’ tiÕt nµy ta cïng t×m hiÓu ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh.
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
I/ T×m hiÓu c¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh: 
1) Quan s¸t, häc tËp tÝch luü tri thøc ®Ó lµm bµi v¨n thuyÕt minh. (9’ )
- GV sö dông phiÕu häc tËp - chia nhãm vµ cho HS th¶o luËn nhãm theo 3 c©u hái cña môc 1 . I
a. ? C¸c v¨n b¶n thuyÕt minh võa häc ( C©y dõa B×nh §Þnh, t¹i sao l¸ c©y cã mµu xanh lôc, HuÕ, khëi nghÜa N«ng V¨n V©n, con giun ®Êt ) ®· sö dông c¸c lo¹i tri thøc g×?
b. ? Lµm thÕ nµo ®Ó cã c¸c tri thøc Êy? Vai trß cña quan s¸t , häc tËp, tÝch luü ë ®©y nh­ thÕ nµo? 
c.? B»ng t­îng t­ëng, suy luËn cã thÓ cã tri thøc ®Ó lµm bµi v¨n thuyÕt minh ®­îc ko ?
? Qua th¶o luËn t×m hiÓu vÒ c¸c v¨n b¶n thuyÕt minh, em cho biÕt ®Ó lµm bµi v¨n thuyÕt minh ng­êi viÕt cÇn lµm g× ?.
- Gi¸o viªn lµm râ c¸c kh¸i niÖm: Quan s¸t, häc tËp, tÝch luü. 
* GV chèt:
- Muèn lµm bµi v¨n thuyÕt minh, ng­êi viÕt cÇn ph¶i cã tri thøc vÒ ®èi t­îng thuyÕt minh ( th«ng qua quan s¸t, t×m hiÓu, tra cøu vµ ph©n tÝch).
2) Ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh: ( 10 phót)
- GV giíi thiÖu c¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh vµ cho HS th¶o luËn t×m hiÓu c¸c ph­¬ng ph¸p nµy.
- GV chia líp thµnh 6 nhãm, mçi nhãm t×m hiÓu 1 ph­¬ng ph¸p theo c¸c yªu cÇu d­íi mçi ph­¬ng ph¸p.
- Khi xö lý phiÕu, GV ®ång thêi yªu cÇu HS rót ra nhËn xÐt vÒ ®Æc ®iÓm cña tõng ph­¬ng ph¸p.
* GV chèt:
a. Ph­¬ng ph¸p nªu ®Þnh nghÜa, gi¶i thÝch: 
- Sö dông c©u ®Þnh nghÜa.
+ M« h×nh: A lµ B.
 A: Lµ ®èi t­îng cÇn thuyÕt minh.
 B: Tri thøc vÒ ®èi t­îng lµ: Tõ dïng trong ph­¬ng ph¸p ®Þnh nghÜa.
- C©u ®Þnh nghÜa phÇn lín ë vÞ trÝ ®Çu bµi, ®Çu ®o¹n cã vai trß giíi thiÖu.
’ GV l­u ý cho HS: Trong ph­¬ng ph¸p ®Þnh nghÜa th­êng sö dông c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ. ( GV tÝch hîp víi ng÷ v¨n 6 ).
b.Ph­¬ng ph¸p liÖt kª: 
- C¸ch lµm: KÓ ra lÇn l­ît c¸c ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cña sù vËt theo mét trËt tù.
- Vai trß: Gióp ng­êi ®äc hiÓu s©u s¾c, toµn diÖn vÒ ®èi t­îng .
’ GV cã thÓ nªu vÝ dô dÉn c¸c v¨n b¶n cô thÓ: ( C©y dõa B×nh §Þnh, th«ng tin vÒ ngµy tr¸i ®Êt n¨m 2000)
c. Ph­¬ng ph¸p nªu vÝ dô:
- C¸ch lµm: DÉn ra nh÷ng vÝ dô cô thÓ ®Ó ng­êi ®äc tin vµo néi dung thuyÕt minh .
- Vai trß: ThuyÕt phôc ng­êi ®äc.
’ GV nªu vÝ dô : ( Th«ng tin vÒ ngµy tr¸i ®Êt n¨m 2000; «n dÞch, thuèc l¸ ) ®Òu sö dông ph­¬ng ph¸p nªu vÝ dô vµ dïng sè liÖu.
d. Ph­¬ng ph¸p dïng sè liÖu:
- C¸ch lµm: Dïng c¸c sè liÖu cô thÓ, chÝnh x¸c cã ®é tin cËy cao.
- Vai trß: Gióp ng­êi ®äc dÔ n¾m b¾t, cã tÝnh thuyÕt phôc. 
®. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh:
- C¸ch lµm: So s¸nh 2 ®èi t­îng cïng lo¹i hoÆc kh¸c lo¹i nh»m lµm næi bËt ®Æc ®iÓm cña ®èi t­îng thuyÕt minh.
- Vai trß: T¨ng søc thuyÕt phôc vµ ®é tin cËy cho vÊn ®Ò. 
e. Ph­¬ng ph¸p ph©n lo¹i, ph©n tÝch:
- C¸ch lµm: Chia ®èi t­îng ra tõng lo¹i, tõng mÆt, tõng vÊn ®Ò ®Ó lÇn l­ît thuyÕt minh.
- T¸c dông: Gióp ng­êi ®äc hiÓu dÇn tõng mÆt cña ®èi t­îng mét c¸ch hÖ thèng, cã c¬ së ®Ó hiÓu mét c¸ch ®Çy ®ñ, toµn diÖn.
3) KÕt luËn: ( Ghi nhí: SGK - 128 ).
 ? §Ó bµi v¨n thuyÕt minh cã søc thuyÕt phôc, dÔ hiÓu, s¸ng râ. Ng­êi ta cã thÓ sö dông nh÷ng ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo? 
II / LuyÖn tËp : ( 15 ' )
’ GV chia líp thµnh 4 nhãm, mçi nhãm thùc hiÖn mét bµi tËp. 
’ GV xö lý phiÕu häc tËp cña tõng nhãm.
* HS lµm viÖc theo 5 nhãm, mçi nhãm t×m hiÓu 1 v¨n b¶n theo 3 c©u hái trªn.
* HS ghi kÕt qu¶ ra phiÕu häc tËp vµ nép cho GV xö lý ( lµm nhanh trong 5 phót).
*Yªu cÇu cÇn ®¹t:
- Sö dông c¸c tri thøc vÒ sù vËt khoa häc, lÞch sö, v¨n hãa.
- Th«ng qua quan s¸t häc tËp, tham quan.
- Kh«ng thÓ cã tri thøc th«ng qua suy luËn t­ëng t­îng.
’ Muèn lµm ®­îc v¨n b¶n thuyÕt minh ph¶i biÕt quan s¸t, häc tËp, tÝch luü tri thøc.
* HS th¶o luËn lµm viÖc theo nhãm.
* C¸c nhãm ghi kÕt qu¶ ra giÊy vµ nép cho GV xö lý . 
* HS quan s¸t kÕt qu¶ cña tõng nhãm vµ rót ra nhËn xÐt vÒ ®Æc ®iÓm cña tõng ph­¬ng ph¸p
- HS nªu vÝ dô mét sè v¨n b¶n ®· häc.
- HS nªu vÝ dô mét sè v¨n b¶n ®· häc.
* HS nªu vÝ dô: 2 v¨n b¶n “Th«ng tin vÒ ngµy tr¸i ®Êt n¨m 2000; «n dÞch, thuèc l¸”
* HS cã thÓ dÉn 2 c©u trong v¨n b¶n “¤n dÞch , thuèc l¸”.
* HS cã thÓ lÊy vÝ dô tõ v¨n b¶n 
“HuÕ ” - lÇn l­ît giíi thiÖu HuÕ qua tõng ph­¬ng diÖn.
* 1 HS ®äc ( Ghi nhí ).
* HS thùc hiÖn theo nhãm: Suy nghÜ, th¶o luËn vµ ghi kÕt qu¶ ra phiÕu nép cho GV.
* Yªu cÇu cÇn ®¹t:
- Nhãm 1: ( Bµi tËp 1).
+ KiÕn thøc vÒ y häc: T¸c h¹i cña khãi thuèc vµo c¬ thÓ.
+ KiÕn thøc cña ng­êi quan s¸t ®êi sèng x· héi ( t©m lý cña ng­êi hót thuèc).
- Nhãm 2: ( Bµi tËp 2).
+ Bµi viÕt ®· sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p: So s¸nh, ®èi chiÕu, ph©n tÝch vµ ph­¬ng ph¸p nªu sè liÖu.
- Nhãm 3: ( Bµi tËp 3).
+ ThuyÕt minh ®ßi hái kiÕn thøc chÝnh x¸c cô thÓ kh«ng ®­îc h­ cÊu suy diÔn. 
+ Ph­¬ng ph¸p chñ yÕu: Dïng sè liÖu, sù kiÖn cô thÓ.
- Nhãm 4: ( Bµi tËp 4).
C¸ch ph©n lo¹i cña b¹n líp tr­ëng rÊt cã søc thuyÕt phôc bëi ®· chØ ra ®­îc nguyªn nh©n cña viÖc häc yÕu kÐm cña tõng ®èi t­îng.
4. Cñng cè: ( 3 ' )
 ? Trong v¨n b¶n thuyÕt minh cã ph¶i chØ sö dông mét ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo ®ã kh«ng?
5. H­íng dÉn vÒ nhµ: ( 2 ' )
 - Häc thuéc '’ghi nhí '' n¾m ch¾c néi dung kiÕn thøc cña bµi häc.
 -Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp ë ( SGK ) vµ bµi tËp ( SBT ) .
 ’ §äc vµ t×m hiÓu tr­íc tiÕt : Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2.
 -----------------------------------------------------
Bµi 11 - TiÕt 48 : tr¶ bµi kiÓm tra v¨n 
 So¹n :	 bµi tËp lµm v¨n sè 2
 D¹y :.
A/ Môc tiªu: Sau tiÕt tr¶ bµi, HS cã thÓ :
 - N¾m v÷ng h¬n c¸c kiÕn thøc vÒ truyÖn kÝ ViÖt Nam hiÖn ®¹i vµ c¸ch lµm v¨n tù sù
 kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m. 
 - NhËn ra nh÷ng chç m¹nh, chç yÕu khi lµm 2 lo¹i bµi nµy vµ cã h­íng söa ch÷a,
 kh¾c phôc nh÷ng lçi trong 2 bµi lµm cña m×nh. 
B/ ChuÈn bÞ : - H/S : - §äc , suy nghÜ néi dung c©u hái cña tiÕt tr¶ bµi TLV sè 2
 ( SGK - 114 ) . 
 - G/V : - Bµi kiÓm tra v¨n , bµi TLV sè 2 ( ®· ph©n lo¹i theo 4 
 møc : Giái - kh¸ - TB - yÕu ).
C/ Ho¹t ®éng trªn líp : 
 1. Tæ chøc líp : KiÓm tra sÜ sè:	8 :	 8 :
 2. KiÓm tra bµi cò : ( KÕt hîp khi tr¶ bµi )
3. Bµi míi: GV tr¶ bµi cho HS (4’ )
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
I/ Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n: ( 14’ )
1) §Ò bµi : 
- GV ®äc l¹i ®Ò bµi hoÆc yªu cÇu HS ®äc l¹i.
2) Yªu cÇu :
- GV nh¾c l¹i yªu cÇu cÇn ®¹t ë tõng líp nh­ tiÕt 41.
3) NhËn xÐt :
- GV nhËn xÐt c¸c ­u ®iÓm, nh­îc ®iÓm chÝnh.
+) C¸c em ®Òu lµm t­¬ng ®èi ®óngphÇn tr¾c nghiÖm.
+) §a sè HS hiÓu yªu cÇu cña phÇn tù luËn : BiÕt thay ®æi ng«i kÓ ; kÓ kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m.
+) C¸ biÖt mét vµi em ch­a hiÓu yªu cÇu hoÆc ph©n phèi thêi gian ch­a hîp lÝ.
+) NhiÒu em ch÷ viÕt cÈu th¶, mÊt lçi nhiÒu.
+) Mét sè em kÓ 1 sè chi tiÕt ch­a phï hîp víi ng«i kÓ.
+) Mét sè em tá ra hiÓu ®Ò vµ cã bµi viÕt kh¸ tèt. 
II / Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2 : ( 20 ' )
1) §Ò bµi : 
- GV yªu cÇu HS ®äc l¹i ®Ò v¨n.
2) Yªu cÇu :
- GV yªu cÇu HS ph©n tÝch ®Ò, chØ ra c¸c yªu cÇu vÒ ND vµ h×nh thøc.
- GV tæ chøc cho HS th¶o luËn, x©y dùng dµn ý cho bµi viÕt.
- GV nhËn xÐt vµ bæ sung cho hoµn chØnh dµn ý vµ c¸c yªu cÇu cÇn ®¹t.
3) NhËn xÐt :
- GV cho HS tù nhËn xÐt bµi viÕt cña m×nh 
 ( ­u, nh­îc ®iÓm ) tõ viÖc ®èi chiÕu víi dµn ý vµ c¸c yªu cÇu võa nªu.
- GV nhËn xÐt , ®¸nh gi¸ chung vÒ bµi viÕt cña HS : ­u , nh­îc ®iÓm , nh÷ng lçi c¬ b¶n cÇn kh¾c phôc ( nªu vÝ dô cô thÓ trªn c¬ së kÕt qu¶ bµi lµm cña HS ).
4) Ch÷a lçi :
- GV cho HS trao ®æi h­íng söa ch÷a c¸c lçi vÒ ND vµ hinmhf thøc ®Æc biÖt lµ lçi dïng tõ, diÔn ®¹t, lçi chÝnh t¶.
- GV bæ sung, kÕt luËn vÒ h­íng vµ c¸ch söa lçi.
5) §äc bµi viÕt tèt :
- GV cho HS ®äc bµi viÕt tèt ®Ó tham kh¶o.
* HS nghe c¸c yªu cÇu.
* HS nghe, ®èi chiÕu víi bµi lµm cña m×nh.
* HS ®äc l¹i ®Ò bµi ( tiÕt 35 - 36 ).
* HS x¸c ®Þnh c¸c yªu cÇu cña ®Ò .
* HS th¶o luËn vµ x©y dùng dµn ý cho ®Ò bµi.
* 1 vµi HS tù nhËn xÐt ®¸nh gi¸ bµi viÕt cña m×nh.
* HS trao ®æi theo nhãm ( bµn ) vµ tù ch÷a c¸c lçi trong bµi viÕt cña m×nh.
* 1 HS ®äc - c¸c HS kh¸c nghe tham kh¶o ’ tõ ®ã rót kinh nghiÖm ®Ó cã kÜ n¨ng vµ ph­¬ng ph¸p cho bµi lµm sau.
4. Cñng cè: ( 3 ' )
 - GV gäi ®iÓm vµ nhËn xÐt vÒ tØ lÖ c¸c ®iÓm trong 1 líp vµ gi÷a c¸c líp.
5. H­íng dÉn vÒ nhµ: ( 3 ' )
 - N¾m ch¾c kiÕn thøc vÒ v¨n häc ViÖt Nam hiÖn ®¹i qua c¸c VB ®· häc vµ kÜ n¨ng viÕt v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m.
 - Hoµn thiÖn viÖc söa ch÷a c¸c lçi trong bµi lµm .
 ’ §äc vµ t×m hiÓu tr­íc tiÕt TLV : 
 §Ò v¨n thuyÕt minh vµ c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh .
 -----------------------------------------------------