Giáo án môn học Ngữ văn lớp 9 - Liên kết câu và liên kết đoạn văn

Tuần : 24
Tiết : 110. TV	 Ngày dạy : 28/02/2009
LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN
	A. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS :
	- Nâng cao hiểu biết và kĩ năng sử dụng phép liên kết đã học từ bậc Tiểu học.
	- Nhận biết liên kết nội dung và liên kết hình thức giữa các câu và các đoạn văn.
	- Nhận biết một số biện pháp liên kết thường dùng trong việc tạo lập văn bản.
	B. Chuẩn bị :
	- GV : Soạn giáo án, SGK, SGV, ĐDTQ.
	- HS : Tìm hiểu trước theo yêu cầu SGK.
	C. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học :
	1. Ổn định lớp
	2.KT Bài cũ : (4’)
	- Phân biệt thành phần biệt lập của câu?
	- Đặt câu có thành phần biệt lập?
 	3. Bài mới
TG
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
25’
15’
HĐ1: Hình thành khái niệm về liên kết nội dung, liên kết hình thức.
Đoạn văn trên bàn về vấn đề gì?
Quan hệ ấy có quan hệ như thế nào với chủ đề chung của văn bản?
Nội dung chính của mỗi câu trong đoạn văn trên là gì? 
Những nội dung ấy có quan hệ với nhau như thế nào?
Nêu nhận xét về trình tự sắp xếp trong đoạn văn trên?
Mối quan hệ chặt chẽ về nội dung giữa các câu trong đoạn văn được thể hiện bằng những biện pháp nào? (chú ý những từ ngữ in đậm)
HĐ2: HD HS luyện tập.
Yêu cầu HS phân tích sự liên kết về nội dung và hình thức giữa các câu trong đoạn văn sau theo gợi ý:
Chủ đề của đoạn văn
Nội dung các câu trong đoạn văn phục vụ chủ đề ấy như thế nào?
Nêu một trường hợp cụ thể để thấy trình tự sắp xếp các câu trong đoạn là hợp lý?
Các câu được liên kết với nhau bằng những phép liên kết nào?
Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi.
Cách người nghệ sĩ phản ánh thực tại.
Đây là một trong những yếu tố ghép vào chủ đề chung: Tiếng nói của văn nghệ.
(1): Tác phẩm nghẹ thuật phản ánh thực tại.
(2): khi phản ánh thực tại người nghệ sĩ muốn nói lên một điều mới mẻ.
(3): Cái mới mẻ ấy là lời gợi của người nghệ sĩ.
Đều hướng vào chủ đề của đoạn văn.
Hợp Logic (xét qua nội dung vừa nêu)
Lặp từ: tác phẩm – tác phẩm.
Dùng từ cùng trường liên tưởng tác phẩm là nghệ sĩ.
Thay thế từ “nghêï sĩ”
Quan hệ từ “nhưng”
Dùng cụm từ “cái đã có rồiđồng nghĩa với”những vật liệu mượn ở thực tại
HS thảo luận nhóm ® cử đại diện lên trình bày.
Lên bảng thực hành.
 I. Khái niệm liên kết
Liên kết là sự nối kết ý nghĩa giữa câu với câu, giữa đoạn văn với đoạn văn bằng các từ ngữ có tác dụng liên kết.
Các đoạn văn trong văn bản cũng như các câu trong một đoạn văn phải liên kết chặt chẽ với nhau về nội dung và hình thức.
Về nội dung:
Các đoạn văn phải phục cụ chủ đề chung của văn bản, các câu phải phục vụ chủ đề của đoạn văn (liên kết chủ đề)
Các đoạn văn và các câu phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lý (liên kết lôgic)
Về hình thức: các câu và các đoạn văn có thể được liênkết với nhau bằng một số biện pháp chính như sau:
Lặp lại ở câu đứng sau từ ngữ có ở câu đứng trước (phép lặp từ ngữ)
Sử dụng ở câu đứng sau các từ đồng nghĩa, trái nghĩa hoặc cùng trườngliên tưởng với từ ngữ đó ở câu trước (phép đồng nghĩa, trái nghĩa, liên tưởng)
Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ có tác dụng thay thế từ ngữ đã có ở câu trước (phép thế)
Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ biểu thị quan hệ với câu trước (phép đối)
II. Luyện tập:
BT1: chủ đề chung của đoạn văn là khẳng định năng lực trí tuệ của con người VN và quan trọng hơn là những hạn chế cần khắc phục. Đó là sự thiếu hụt về kinh tế, khả năng thành công và sáng tạo
Mặt mạnh của trí tuệ VN.
Những điểm hạn chế.
Cần khắc phục những hạn chế để đáp ứng phát triển nền kinh tế mới.
Các câu được liên kết với nhau bằng những phép liên kết như:
Bản chất trời phú ấy nối câu. với câu (1) (phép đồng nghĩa)
“Nhưng” nối câu (3) với câu .(phép nối)
“Aáy là” nối câu (4) và câu  ( phép lặp từ ngữ)
“Thông minh” câu (5) và ở câu (1) (lặp từ ngữ)
4. Củng cố: (đã củng cố trong bài học)
5. Dặn dò: Tìm hiểu Luyện tập liên kết câu và liên kết đoạn văn. (1’)
/ Rút kinh nghiệm :
..